Xem tế bào ung thư “ăn thịt” đồng loại để sinh tồn
Theo nhận định của các chuyên gia, việc “ăn thịt” đồng loại giúp tế bào ung thư có thêm năng lượng và các vật chất cần thiết để phát triển trở lại, sau quá trình điều trị.
Với mục tiêu phân tích “chiến thuật” mà tế bào ung thư sử dụng để sống sót sau quá trình điều trị, các nhà khoa học đến từ Đại học Tulane (Mỹ) đã tiến hành một thí nghiệm đặc biệt trên các tế bào ung thư vú được nuôi cấy.
Theo đó, nhóm tác giả đã xử lý các tế bào ung thư vú với một loại thuốc hóa trị mang tên doxorubicin; nhóm tế bào sau khi xử lý được đem trộn lẫn với tế bào ung thư chưa qua xử lý thuốc.
Tiến hành quan sát hiện tượng xảy ra sau đó, nhóm tác giả đã ghi nhận được nhiều điều bất ngờ: Các tế bào ung thư sau khi được xử lý thuốc đã ngừng nhân đôi. Tuy nhiên, tiêu thể (bào quan chứa enzyme thủy phân dùng để tiêu hóa các đại phân tử) của chúng lại dần tăng lên về kích thước. Đồng thời, chúng cũng hoạt hóa các gen, vốn vẫn được sử dụng bởi các tế bào bạch cầu khi cần nuốt chửng tác nhân xâm hại.
Video đang HOT
Tế bào ung thư đã được xử lý thuốc (màu xanh) nuốt chửng các tế bào chưa được xử lý thuốc (màu đỏ) và tiêu hóa dần.
Tiếp đó, những tế bào này đã tiếp cận và nuốt chửng “đồng loại” (nhóm chưa được xử lý thuốc) nằm ở xung quanh mình. Theo quan sát, các tế bào khi bị nuốt đã teo dần lại sau đó biến mất hoàn toàn.
Theo nhận định của các chuyên gia, việc “ăn thịt” đồng loại giúp tế bào ung thư có thêm năng lượng và các vật chất cần thiết để phát triển trở lại, sau quá trình điều trị.
“Chặn đứng quá trình ăn thịt đồng loại này của tế bào ung thư có thể là một cách tiếp cận mới trong việc điều trị ung thư”, đại diện nhóm tác giả nhấn mạnh.
Giải mã cách tế bào ung thư tuyến t.iền liệt "tái sinh" sau khi điều trị
Những tế bào ung thư còn sống sót sau điều trị sẽ phát triển trở lại, kèm theo khả năng kháng thuốc và có thể di căn mạnh mẽ hơn ban đầu.
Đối với các bệnh nhân mắc ung thư tuyến t.iền liệt ở giai đoạn muộn, một trong những phương pháp điều trị phổ biến nhất chính là cắt đứt nguồn cung cấp androgen. Androgen là các hormone đóng vai trò làm nhiên liệu cho các tế bào tuyến t.iền liệt phát triển. Do đó, việc loại bỏ chúng bằng cách sử dụng thuốc hoặc phẫu thuật có thể khiến tuyến t.iền liệt teo nhỏ lại còn 10% so với ban đầu.
Tuy nhiên, đây cũng không phải là một phương pháp toàn diện, bởi những tế bào còn sót lại cũng sẽ có thể khởi phát khối u, và khi điều này xảy ra, ung thư sẽ có khả năng kháng lại phương pháp điều trị bằng hormone, đồng thời chúng cũng sẽ di căn mạnh mẽ hơn.
Một nghiên cứu mới của các chuyên gia đến từ Trung tâm Ung bướu Memorial Sloan Kettering (Mỹ) đã giúp chúng ta có thể hiểu hơn về cơ chế phục hồi của các tế bào tuyến t.iền liệt sau điều trị này.
Để thực hiện nghiên cứu, nhóm tác giả đã dựa vào một kỹ thuật giải trình tự mạnh mẽ có tên "Giải trình tự ARN đơn tế bào" (scRNA seq). scRNA seq cho phép các chuyên gia có thể xác định xem gen nào đã hoạt động trên nhiều tế bào trong 1 mô.
Đại diện nhóm nghiên cứu cho biết: "Chúng tôi đã thực hiện scRNA seq trên gần 14.000 tế bào tuyến t.iền liệt của chuột. Từ những dữ liệu thu được, chúng tôi đã có thể xây dựng bản đồ các loại tế bào được tìm thấy trong tuyến t.iền liệt của chuột khỏe mạnh".
Được biết, từ bản đồ tế bào này, nhóm tác giả có thể xác định xem loại tế bào nào vẫn còn sống sót, sau khi chuột được điều trị bằng liệu pháp androgen, cũng như tế bào nào sẽ có khả năng phát triển trở lại, khi lượng androgen cung cấp cho tuyến t.iền liệt được hồi phục.
Kết quả thu được cho thấy, gần như tất cả các tế bào biểu mô (Tế bào có chức năng tiết dịch lỏng của tuyến t.iền liệt) đều phân chia để phát triển trở lại, thay như phỏng đoán ban đầu là chỉ một vài nhóm nhỏ. Bên cạnh đó, khi cắt đứt nguồn cung cấp androgen, biểu hiện gen của tế bào biểu mô không còn bị kiểm soát. Do đó, chúng có thể tự do kích hoạt các gen cần thiết cho việc nhân đôi.
Cùng với thí nghiệm trên chuột, nhóm tác giả còn tiến hành scRNA seq trên mẫu mô tuyến t.iền liệt, của một bệnh nhân ung thư tuyến t.iền liệt đã được điều trị. Kết quả phân tích cho thấy hiện tượng xảy ra với tế bào biểu mô tuyến t.iền liệt ở người cũng có sự tương đồng với chuột.
Trong một nghiên cứu trước đây, các tế bào ung thư tuyến t.iền liệt cho thấy khả năng có thể thay đổi đặc tính. Cụ thể, chúng có thể tái lập trình để trở thành 1 loại tế bào không cần đến androgen để tồn tại. Đặc tính này là lời giải cho khả năng ung thư có thể kháng lại phương pháp điều trị hormone.
Quay trở lại với nghiên cứu hiện tại, từ kết quả thu được, nhóm tác giả nhận định rằng: "Phương pháp điều trị ung thư tuyến t.iền liệt bằng cách cắt đứt nguồn cung cấp androgen có thể là con dao 2 lưỡi, bởi nó khiến rất nhiều tế bào bị c.hết nhưng loại tế bào sở hữu khả năng tái tạo như tế bào gốc lại sống sót. Điều này cũng giống như chúng ta chỉ đơn giản là đẩy khối u trở về dạng ban đầu trong quá trình điều trị, thay vì t.iêu d.iệt chúng hoàn toàn".
Rau mồng tơi: Cực tốt và cực độc, biết mà tránh khi ăn kẻo rước họa vào người Rau mồng tơi là loại rau chứa nhiều chất có lợi cho sức khỏe, giúp phòng chống được nhiều bệnh và làm da mịn đẹp. Tuy nhiên, điều này chỉ đúng khi bạn ăn đúng cách, ăn điều độ. Với một số người mang bệnh 'đại kỵ' với mồng tơi, ăn rau này còn có thể làm bệnh nặng thêm. Ảnh minh họa:...
