Xe hybrid có thực sự ‘xanh’?

Xe hybrid ngày càng trở nên phổ biến ở Liên minh châu Âu (EU) trong bối cảnh người sử dụng phương tiện giao thông ngày một ý thức hơn về tính cấp thiết của bảo vệ môi trường, từ đó có các hành động cụ thể như “nói không” với xăng và dầu diesel.

Tuy nhiên, các nhà hoạt động vì môi trường cảnh báo rằng loại phương tiện này không thực sự “xanh” như mọi người vẫn nghĩ.

Ô tô điện tại trạm sạc ở Glilot, phía bắc Tel Aviv, Israel. Ảnh: AFP/TTXVN

Xe hybrid là phương tiện sử dụng cả động cơ đốt trong thông thường và động cơ điện cỡ nhỏ, cho phép chủ sở hữu lái xe vài km mà không thải ra khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính. Giới quan sát cho rằng doanh số xe hybrid tại EU sẽ sớm vượt doanh số các phương tiện chạy bằng xăng trong khối liên minh này.

Số liệu thống kê cho thấy trong quý III/2021, có tới 20,7% số ô tô được tiêu thụ tại EU là các phiên bản hybrid mới có pin được sạc lại bằng cách thu thập năng lượng mà các bộ phận khác không dùng tới (chẳng hạn như phanh) và 9,1% là phiên bản ô tô plug-in hybrid – loại xe sử dụng 1 động cơ đốt trong và 1 động cơ điện, trong đó động cơ điện có thể sạc ngoài chứ không nằm dưới quyền kiểm soát của hệ thống như hybrid.

Cũng trong quý trên, gần 40% số xe bán ra tại EU là chạy bằng xăng, 17,6% chạy bằng dầu diesel và chỉ có 9,8% chạy điện hoàn toàn.

Những người khổng lồ trong lĩnh vực sản xuất ô tô như Toyota, Stellantis, Renault và Hyundai-Kia đang tập trung nghiên cứu chế tạo các dòng xe hybrid, do những sản phẩm này có thể giúp họ tuân thủ các tiêu chuẩn của EU về phát thải CO2 và có chi phí sản xuất thấp hơn so với ô tô chạy hoàn toàn bằng điện.

Nhưng liệu dòng xe này có thực sự ít gây ô nhiễm hơn không, hay chỉ là một giải pháp quá độ khi thế giới hướng tới việc loại bỏ hoàn toàn xăng và dầu diesel? Theo một báo cáo của tổ chức Greenpeace hồi năm ngoái, các dòng xe hybrid “thông thường” phần lớn sử dụng năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch, do đó “hầu như không sạch hơn xăng truyền thống và động cơ diesel”.

Chuyên gia Marie Cheron thuộc Tổ chức Nicolas Hulot – một tổ chức vì môi trường của Pháp cũng đồng tình với quan điểm này. Bà cho biết: “Nhiều công ty đã trang bị xe hybrid cho các đội xe, nhưng họ lại không có hệ thống sạc điện tiện lợi, cũng không chu cấp phụ phí cho công tác này và vì vậy các lái xe không sử dụng chức năng xe điện nữa”.

Trong khi đó, ông Philippe Degeilh – một kỹ sư thuộc IFP Energies Nouvelles (viết tắt là “Ifpen”) – một tổ chức nghiên cứu năng lượng, giao thông và môi trường, cho rằng mọi người cần được hướng dẫn cách sử dụng xe hybrid một cách chính xác.

Theo một nghiên cứu của Ifpen được công bố vào cuối năm 2020, các xe hybrid tạo ra lượng CO2 ở mức trung bình thấp hơn 12% so với một chiếc ô tô tương tự chạy bằng xăng. Tỉ lệ này sẽ tăng lên 33% khi xe di chuyển trong nội thành và giảm xuống gần như bằng 0 khi xe lưu thông trên đường cao tốc. Phiên bản ô tô plug-in hybrid được vận hành trơn tru, tiêu hao pin ít hơn và thường xuyên được sạc lại thì “có mức phát thải gần bằng 0″.

Kỹ sư Degeilh cho rằng: “Một hộ gia đình chỉ có một chiếc ô tô có thể sẽ giúp ích cho môi trường nhiều hơn nếu họ sử dụng xe hybrid, chứ không phải là một chiếc xe điện được trang bị pin lớn. Những xe như vậy được thiết kế để chạy 50 km một ngày và đôi khi để đi nghỉ dưỡng hay cắm trại”.

Theo các chuyên gia về công nghiệp phụ trợ, ô tô chạy hoàn toàn bằng điện cũng không có nghĩa là “xanh” hoàn toàn, do khâu sản xuất pin cho dòng xe này cũng tiêu tốn nhiều năng lượng. Ngoài ra, nguồn điện cũng là thông tin rất quan trọng để xác định hiệu quả đối với môi trường.