Xây dựng chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù khoa học và hợp lý
Dinh dưỡng có một vai trò quan trọng trong quá trình điều trị xơ gan còn bù. Vì thế, chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù phải được xây dựng một cách hợp lý.
Xơ gan còn bù được xem là giai đoạn đầu và ít nghiêm trọng của bệnh xơ gan. Tuy nhiên, bệnh nhân cũng cần chú ý đến vấn đề ăn uống để tránh bệnh nghiêm trọng hơn. Vậy chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù cần đảm bảo những nguyên tắc như thế nào?
1. Nguyên tắc dinh dưỡng và chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù
Biết cách xây dựng chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù là rất quan trọng, bởi chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp cải thiện và phục hồi chức ăn của gan. Về nguyên tắc, chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù khá giống với viêm gan mãn tính.
Cụ thể, bệnh nhân cần được ăn uống đủ chất, đảm bảo mức năng lượng là 2500- 3000 kcal/ ngày. Trong đó:
- Chất đạm chiếm 1- 1,5g/ kg thể trọng.
- Chất béo chiếm 15- 20%.
- Chất bột đường 300 – 400g/ngày.
Bên cạnh đó, bệnh nhân xơ gan còn bù cũng nên phân bố bữa ăn hàng ngày thật hợp lý. Thông thường, bệnh nhân sẽ được yêu cầu bổ sung một lượng calo cao hơn mức bình thường. Do đó, để tránh tình trạng bội thực, người bệnh có thể chia nhỏ khẩu phần ăn của mình. Tuy nhiên, khi chia nhỏ, bệnh nhân cũng cần đảm bảo khoảng cách giữa các bữa ăn là 2 giờ. Đồng thời, bệnh nhân cũng nên có một bữa ăn nhẹ vào buổi tối trước khi đi ngủ. Bởi điều này sẽ giúp bệnh nhân tránh được việc thức giấc giữa đêm do đói bụng.
Ăn uống ảnh hưởng đến quá trình phục hồi ở người bệnh – Ảnh minh họa
2. Các loại thực phẩm cần có trong chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù
Trong quá trình điều trị, bệnh nhân xơ gan còn bù cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng. Do đó, chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù cần có sự đa dạng về thực phẩm. Các loại thực phẩm được khuyến khích cho người bệnh gồm có:
- Các loại trái cây và rau củ quả
Theo chuyên gia dinh dưỡng, bệnh nhân nên chọn trái cây tươi thay vì trái cây đóng hộp. Bởi các loại trái cây thường được chất ướp rất nhiều chất phụ gia không tốt cho sức khỏe. Để tăng giá trị dinh dưỡng, người bệnh có thể kết hợp trái cây với ngũ cốc hoặc yến mạch. Ngoài trái cây, bệnh nhân cũng nên ăn nhiều rau xanh để bổ sung chất xơ, vitamin cho cơ thể.
Video đang HOT
Chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù nên tăng cường nhiều rau xan- Ảnh minh họa
- Sữa và các chế phẩm từ sữa
Sữa cũng là một loại thực phẩm cần thiết trong chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù. Tuy nhiên, bệnh nhân không nên sử dụng các loại sữa có hàm lượng chất béo cao. Bởi chúng có thể gây ra những vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa. Thay vào đó, bệnh nhân nên chọn các sản phẩm sữa ít béo hoặc sữa có nguồn gốc thực vật.
- Các loại ngũ cốc nguyên hạt
Ngũ cốc nguyên hạt được khuyến nghị là rất tốt cho bệnh nhân xơ gan còn bù. Do đó, ngoài cơm, bệnh nhân nên dùng thêm các loại bánh mỳ hoặc mỳ ống từ ngũ cốc. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể sử dụng các loại ngũ cốc ăn liền cho bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, trước khi dùng, bệnh nhân nên kiểm tra lượng đường và muối trong sản phẩm. Bởi một số sản phẩm ngũ cốc ăn liền thường có thành phần đường và muối khá cao.
- Các loại thực phẩm giàu đạm
Đạm là một trong những thành phần dinh dưỡng quan trọng cho người bệnh xơ gan còn bù. Tuy nhiên, bệnh nhân cũng nên chú ý lựa chọn các nguồn đạm tốt cho sức khỏe. Nguồn đạm được khuyến khích cho chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù là thịt gia cầm, trứng, cá, các loại đậu,… Ngược lại, bệnh nhân cũng cần hạn chế sử dụng đạm có trong thịt đỏ như bò, dê và heo.
3. Nguyên tắc chế biến thức ăn cho bệnh nhân xơ gan còn bù
Ngoài nguyên liệu, cách chế biến thức ăn cho bệnh nhân cũng là điều cần được quan tâm. Để đảm bảo sức khỏe và gia tăng khẩu vị, phương pháp chế biến phải đảm bảo nguyên tắc sau:
- Chế biến bằng các phương pháp luộc, hấp, áp chảo và nướng thay vì chiên xào.
- Hạn chế sử dụng muối hoặc các loại gia vị có tính cay, nóng như tiêu và ớt. Thay vào đó, người bệnh có thể dùng các loại thảo mộc như quế, nghệ và tỏi để nêm nếm.
- Tránh dùng những món ăn tái hoặc chưa chín kĩ.
- Xử lý thực phẩm cẩn thận trước khi chế biến để tránh ngộ độc.
Ăn uống có vai trò quan trọng trong quá trình điều trị xơ gan còn bù. Do đó, bệnh nhân không nên chủ quan trong vấn đề này dù là ở giai đoạn đầu của bệnh. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu thêm về chế độ ăn của bệnh nhân xơ gan còn bù.
Nhận biết các triệu chứng của bệnh xơ gan còn bù
Xơ gan còn bù thường rất khó nhận biết do có rất ít dấu hiệu đặc trưng. Tuy nhiên, người bệnh vẫn có thể nhận biết bệnh nhờ một số triệu chứng cơ năng và thực thể.
Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu tiên của bệnh xơ gan. Ở giai đoạn này, chức năng gan chưa bị suy giảm nên rất khó để nhận biết bệnh. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn có thể phát hiện hiện xơ gan còn bù nhờ vào một số triệu chứng.
1. Các triệu chứng thường gặp của xơ gan còn bù
Ở giai đoạn đầu của bệnh xơ gan, chức năng gan vẫn chưa bị ảnh hưởng quá nhiều. Bởi phần gan khỏe mạnh vẫn còn đủ khả năng để bù trừ cho phần gan bị xơ hóa. Chính vì vậy mà giai đoạn đầu của xơ gan vẫn thường được gọi là xơ gan còn bù.
Do chức năng gan chưa bị ảnh hưởng nên triệu chứng của của bệnh là không nhiều. Do đó, rất ít bệnh nhân có thể phát hiện bệnh xơ gan trong giai đoạn còn bù. Tuy nhiên, xơ gan còn bù vẫn có thể được nhận biết trong nhờ những dấu hiệu cơ năng sau:
- Tình trạng rối loạn tiêu hoá: Bệnh xơ gan còn bù thường khiến bệnh có cảm giác khó chịu và mệt mỏi. Cùng với đó là các dấu hiệu rối loạn tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu chướng hơi.
- Đau tức nhẹ ở vùng hạ sườn phải: Bệnh nhân xơ gan còn bù có thể gặp phải những cơn đau tức tại vùng hạ sườn phải. Tuy không xảy ra thường xuyên nhưng các cơn đau này lại có xu hướng tăng về mức độ đau.
- Tình trạng chảy máu cam không rõ nguyên nhân: Chảy máu cam bất thường cũng là một trong những dấu hiệu để nhân biết xơ gan còn bù. Đặc biệt, đây còn là dấu hiệu cho thấy bệnh đang tiến triển nghiêm trọng và cần điều trị sớm.
- Nước tiểu có màu vàng sẫm: Đây là biểu hiện cho thấy chức năng gan đã bắt đầu bị ảnh hưởng và suy giảm. Do gan không còn làm tốt chức năng giải độc nên nước tiểu mới có màu vàng sẫm như vậy.
- Giảm ham muốn và suy giảm khả năng tình dục: Bệnh xơ gan còn bù cũng là tác nhân gây suy giảm ham muốn và khả năng tình dục.
- Tình trạng vô kinh, mất kinh ở bệnh nhân nữ.
- Hiện tượng liệt dương ở bệnh nhân nam.
Ngoài ra, bệnh xơ gan còn bù cũng có thể biểu hiện bằng những dấu hiệu thực thể như sau:
- Gan to và chắc bất thường.
- Lách to, vượt quá bờ sườn.
- Lưng và ngực nổi rõ mao mạch.
- Nổi mẩn đỏ ở lòng bàn tay.
- Lông ở các bộ phận như nách và bộ phận sinh dục thưa dần.
- Móng tay có dấu hiệu khô, trắng.
- Hiện tượng teo nhão tinh hoàn và vú to bất thường ở bệnh nhân nam.
2. Sự tiến triển của các triệu chứng xơ gan còn bù
Các triệu chứng của bệnh xơ gan còn bù thường phát triển chậm trong nhiều năm. Tuy nhiên, chúng lại có xu hướng tiến triển nặng hơn theo từng đợt nếu gặp điều kiện thuận lợi. Đặc biệt là khi bệnh bị ảnh hưởng bởi tác nhân bội nhiễm, khiến bệnh trở thành mất bù. Thậm chí, trong một số trường hợp, các tác nhân còn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Do đó, việc điều trị xơ gan trong giai đoạn này là vô cùng cần thiết.
3. Các phương pháp chẩn đoán triệu chứng
Các triệu chứng của bệnh xơ gan còn bù có thể bị nhầm lẫn sang một số căn bệnh khác. Do đó, việc nhận biết bằng triệu chứng cơ năng và thực thể là chưa hoàn toàn chính xác. Để tránh nhầm lẫn, bệnh nhân thường được yêu cầu làm một số xét nghiệm cần thiết.
Ngoài giúp chẩn đoán chính xác, các xét nghiệm này còn giúp xác định mức độ tiến triển của bệnh. Các xét nghiệm hóa sinh chẩn đoán xơ gan còn bù phổ biến nhất hiện nay gồm có:
- Điện di protein: Kết quả điện di protein của bệnh nhân xơ gan còn bù thường cho thấy albumin giảm, gama globulin tăng.
- Maclagan: Kết quả cho thấy Maclagan tăng trên 10 đơn vị.
- Nghiệm pháp BSP ( ).
- Siêu âm gan: Gan của bệnh nhân xơ gan còn bù thường có sự thay đổi về kích thước. Cùng với đó là vang âm của nhu mô gan thô, không thuần nhất.
- Soi ổ bụng và xét nghiệm sinh thiết gan: Xét nghiệm này sẽ giúp xác định sự tiến triển của tình trạng xơ gan.
Nhận biết và điều trị sớm xơ gan còn bù là điều quan trọng để phòng tránh biến chứng. Vì thế, bạn nên kiểm tra sức khỏe của gan thường xuyên để phát hiện sớm xơ gan còn bù.
Chế độ ăn cho người già Mùa dịch bệnh, NCT cần có chế độ ăn hợp lý. Dưới đây là những khuyến cáo của TS.BS. Thân hà Ngọc Thể - Trưởng khoa Lão - Chăm sóc giảm nhẹ Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh. Ảnh minh họa Uống đủ nước mỗi ngày: Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh, cơ thể con người đủ nước sẽ...