WHO phê duyệt xét nghiệm đầu tiên chẩn đoán bệnh lao nhanh và chính xác

Theo dõi VGT trên

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) vừa cấp phép tiền thẩm định cho xét nghiệm chẩn đoán phân tử bệnh lao mang tên Xpert MTB/RIF Ultra.

Đây là xét nghiệm đầu tiên để chẩn đoán bệnh lao và xét nghiệm độ nhạy cảm với kháng sinh…

Bệnh lao là một trong những căn bệnh truyền nhiễm gây tử vong hàng đầu thế giới, với hơn một triệu ca tử vong mỗi năm, tạo ra gánh nặng kinh tế xã hội, đặc biệt là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.

Phát hiện sớm và chính xác bệnh lao, đặc biệt là các chủng kháng thuốc, vẫn là ưu tiên y tế toàn cầu quan trọng và đầy thách thức.

WHO phê duyệt xét nghiệm đầu tiên chẩn đoán bệnh lao nhanh và chính xác - Hình 1

Bệnh lao là một trong những căn bệnh truyền nhiễm gây tử vong hàng đầu thế giới.

TS. Yukiko Nakatani, Trợ lý Tổng giám đốc WHO về Tiếp cận Thuốc và Sản phẩm Y tế cho biết, việc xét nghiệm chẩn đoán bệnh lao đầu tiên này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực của WHO, nhằm hỗ trợ các quốc gia mở rộng quy mô và đẩy nhanh việc tiếp cận các xét nghiệm lao chất lượng cao đáp ứng cả khuyến nghị của WHO và các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng, an toàn và hiệu suất của WHO. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của các công cụ chẩn đoán mang tính đột phá trong việc giải quyết một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhất thế giới.

Việc WHO tiền thẩm định xét nghiệm này sẽ đảm bảo chất lượng của các xét nghiệm chẩn đoán được sử dụng, để cải thiện khả năng tiếp cận chẩn đoán và điều trị sớm.

Xét nghiệm Xper MTB/RIF Ultra, được thiết kế để sử dụng trên Hệ thống thiết bị GeneXpert, xét nghiệm khuếch đại axit nucleic (NAAT) phát hiện vật liệu di truyền của Mycobacterium tuberculosis, vi khuẩn gây bệnh lao, trong các mẫu đờm và cung cấp kết quả chính xác trong vòng vài giờ; đồng thời, xác định các đột biến liên quan đến kháng rifampicin, một chỉ số chính của bệnh lao kháng nhiều loại thuốc.

Video đang HOT

Xét nghiệm này dành cho những bệnh nhân có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh lao phổi và chưa bắt đầu điều trị bằng thuốc chống lao hoặc đã điều trị ít hơn ba ngày trong sáu tháng qua.

Còn nhiều khó khăn trong lấy mẫu xét nghiệm lao: Rất cần thêm các phương pháp mới

Các phương pháp chẩn đoán bệnh lao hiện nay bộc lộ nhiều mặt hạn chế về thời gian trả kết quả lâu như nuôi cấy, độ nhạy thấp, do đó, các chuyên gia cho rằng rất cần có thêm phương pháp mới nhanh, tiện lợi hơn.

Việc sàng lọc, phát hiện các ca lao mới vẫn gặp nhiều khó khăn

Tại hội thảo về phương pháp chẩn đoán mới trong điều trị, thanh toán bệnh lao, PGS-TS Nguyễn Bình Hoà, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Phó trưởng ban điều hành Chương trình lao Quốc gia cho biết khả năng tiếp cận chẩn đoán vẫn là một rào cản đáng kể đối với việc chăm sóc và điều trị lao.

Việt Nam đứng 11/30 nước có gánh nặng về lao và bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất toàn cầu. Ước tính, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 169.000 ca bệnh lao mới mắc, 8.900 trường hợp kháng đa thuốc và khoảng 14.200 ca tử vong.

Gánh nặng về bệnh lao tại Việt Nam vẫn còn cao nhưng việc sàng lọc, phát hiện các ca lao mới vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Hiện còn có khoảng 40% bệnh nhân lao chưa được phát hiện.

Còn nhiều khó khăn trong lấy mẫu xét nghiệm lao: Rất cần thêm các phương pháp mới - Hình 1

Bệnh nhân lao điều trị tại Bệnh viện Phổi Trung ương (Ảnh: Minh Hương).

Theo PGS.TS Nguyễn Bình Hòa, các phương pháp chẩn đoán vi khuẩn lao hiện nay bộc lộ nhiều mặt hạn chế về thời gian trả kết quả lâu như nuôi cấy, độ nhạy thấp như soi AFB trực tiếp, hay chi phí cao như Xpert và hầu hết các phương pháp đều vẫn còn có những hạn chế.

Ngoài ra, việc chẩn đoán dựa trên mẫu đờm thường khiến cho việc chẩn đoán bị kéo dài vài ngày thậm chí vài tuần và khiến người bệnh không được xét nghiệm chẩn đoán lao kịp thời.

Trong đó, với phương pháp chẩn đoán lao truyền thống qua dịch đờm, nhiều người bày tỏ sự khó khăn, bất tiện khi lấy dịch đờm họng, nhất là với phụ nữ, trẻ em.

"Hậu quả của việc chẩn đoán chậm là gia tăng nguy cơ lây lan bệnh lao trong cộng đồng và làm chậm trễ trong điều trị đã dẫn đến gia tăng số ca tử vong do lao"- Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương nói.

Cùng quan điểm này, TS Nguyễn Thị Vân Anh, Trưởng Văn phòng FIND Việt Nam - tổ chức phi lợi nhuận trong lĩnh vực y tế đánh giá, hầu hết các phương pháp chẩn đoán lao hiện nay còn nhiều hạn chế khi áp dụng cho bệnh nhân mắc lao ngoài phổi, lao phổi ít vi khuẩn, hay bệnh nhân HIV...

Do vậy, việc nghiên cứu và phát triển các xét nghiệm mới hiệu quả, thuận tiện và phù hợp hơn là đòi hỏi cấp thiết, đặc biệt các xét nghiệm chẩn đoán bệnh lao sử dụng các bệnh phẩm lâm sàng không phải là đờm rất cần thiết cho bệnh nhân mắc lao ngoài phổi, bệnh nhân không khạc được đờm, bệnh nhân HIV...

Ngoài ra, việc sử dụng bệnh phẩm khác ngoài đờm sẽ mở ra cơ hội phong phú hơn về giải pháp kỹ thuật để phát triển xét nghiệm mới.

Chia sẻ thêm thông tin về vấn đề này, TS Hoàng Thị Mỹ Hạnh, Viện Chiến lược và Chính sách y tế (Bộ Y tế) cho biết, có đến 64,1% nhân viên y tế được hỏi cho biết khó khăn trong việc lấy mẫu đờm do 97% người bệnh không thể khạc đờm. Lý do là người bệnh không biết cách khạc đờm, một số nhóm người bệnh không có đờm, sợ lây nhiễm...

Việc đưa mẫu đờm về phòng xét nghiệm và vài tuần sau mới có kết quả cũng là rào cản. Có đến 88,6% người dân có kết quả sau khi lấy mẫu từ 1 tuần-1 tháng; 7,4% lấy mẫu trong khoảng từ 1-3 tháng, có đến 2,7% chưa bao giờ nhận được và chỉ có 1,3% có được kết quả trong khoảng dưới 1 tuần.

Thêm phương pháp lấy mẫu mới để chẩn đoán, xét nghiệm lao

Từ tháng 6/2021 - 6/2025, Chương trình Chống lao Quốc Gia - Bệnh viện Phổi Trung ương phối hợp với FIND thực hiện Nghiên cứu đa trung tâm đánh giá độ chính xác của các xét nghiệm chẩn đoán mới để phát hiện lao ở người trưởng thành: FEND-TB. Phương pháp mới lấy mẫu xét nghiệm bệnh lao bằng nước bọt (phết lưỡi) và nước tiểu, thay vì lấy đờm như hiện nay.

Mục đích là thu thập dữ liệu và mẫu bệnh phẩm lâm sàng, thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán bệnh lao thông thường làm tiêu chuẩn tham chiếu và thực hiện các xét nghiệm.

Chia sẻ kết quả nghiên cứu về một số mẫu bệnh phẩm mới trong chẩn đoán lao tại cơ sở y tế, TS Hoàng Thị Mỹ Hạnh, cho biết hai phương pháp sàng lọc bệnh lao mới là: phết lưỡi và sử dụng nước tiểu để tìm vi khuẩn lao đang được thí điểm tại một số cơ sở y tế thuộc 4 tỉnh, thành phố có số ca mắc lao mới và tái phát hàng đầu là TP Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng và An Giang.

Còn nhiều khó khăn trong lấy mẫu xét nghiệm lao: Rất cần thêm các phương pháp mới - Hình 2

TS Hoàng Thị Mỹ Hạnh chia sẻ về tin tưởng của người bệnh đối với mẫu phết lưỡi/ nước tiểu so với mẫu đờm để xét nghiệm, chẩn đoán lao.

Theo TS Hạnh, các phương pháp này có nhiều ưu điểm so với phương pháp truyền thống đó là quy trình lấy mẫu nhanh, nguy cơ lây nhiễm thấp, tăng tiếp cận với xét nghiệm lao, phù hợp với chiến dịch sàng lọc cộng đồng quy mô lớn... Ngoài ra, phương pháp này cũng phù hợp với những bệnh nhân ốm nặng; những người không thể khạc đờm như người già và nhóm dễ bị bỏ sót là trẻ em; bệnh nhân HIV... Hiện các nghiên cứu đang tiếp tục được thực hiện để đánh giá độ nhạy của phương pháp.

Đây là hướng tiếp cận quan trọng góp phần đạt mục tiêu chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam, nguy cơ lây nhiễm thấp, giảm khối lượng công việc cho nhân viên y tế, mức giá thấp hơn so với xét nghiệm đờm.

Còn đối với mẫu nước tiểu, nhân viên y tế, mọi người cũng đều đánh giá có nhiều lợi thế hơn lấy mẫu đờm, giá thành tương đối rẻ...

Hiện phương pháp FEND-TB được triển khai tại các quốc gia Nam Phi, Peru, Uganda, Moldova và Việt Nam. Mạng lưới nghiên cứu này đóng vai trò quan trọng trong việc tăng tốc việc đánh giá để có thể đưa vào áp dụng một cách sớm nhất các công cụ chẩn đoán.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bác sĩ khuyên 9 nhóm người nên thường xuyên uống nước lá ổiBác sĩ khuyên 9 nhóm người nên thường xuyên uống nước lá ổi
20:04:16 11/02/2025
Nam giới Việt ngày càng ít tinh trùng, nguyên nhân từ lối sống?Nam giới Việt ngày càng ít tinh trùng, nguyên nhân từ lối sống?
23:14:11 10/02/2025
Thuốc Tamiflu điều trị cúm: Vẫn còn hàng trăm nghìn hộp, viên, người dân không cần mua dự trữThuốc Tamiflu điều trị cúm: Vẫn còn hàng trăm nghìn hộp, viên, người dân không cần mua dự trữ
13:27:12 10/02/2025
Bột sắn dây được ví như 'vàng trắng' của sức khỏeBột sắn dây được ví như 'vàng trắng' của sức khỏe
08:44:30 11/02/2025
Hơn 800 ca mắc cúm tại Hà Nội trong tháng đầu nămHơn 800 ca mắc cúm tại Hà Nội trong tháng đầu năm
08:26:14 12/02/2025
Gia tăng người dân đi tiêm vaccine cúmGia tăng người dân đi tiêm vaccine cúm
08:30:28 12/02/2025
Bệnh sởi có gây ra những biến chứng nguy hiểm nào?Bệnh sởi có gây ra những biến chứng nguy hiểm nào?
13:54:16 10/02/2025
Loại 'nước thần' giúp trẻ lâu lại bổ đủ đường, ở Việt Nam giá siêu rẻLoại 'nước thần' giúp trẻ lâu lại bổ đủ đường, ở Việt Nam giá siêu rẻ
14:05:19 10/02/2025

Tin đang nóng

Khoảnh khắc hạnh phúc cuối cùng của Từ Hy Viên bên các con, hé lộ mối quan hệ giữa bố dượng và con vợKhoảnh khắc hạnh phúc cuối cùng của Từ Hy Viên bên các con, hé lộ mối quan hệ giữa bố dượng và con vợ
06:34:04 12/02/2025
Vợ Vũ Cát Tường công khai ảnh cận váy cưới, chính thức "đánh dấu chủ quyền" trước lễ thành đôiVợ Vũ Cát Tường công khai ảnh cận váy cưới, chính thức "đánh dấu chủ quyền" trước lễ thành đôi
06:38:01 12/02/2025
Đi giao hàng, tôi sốc nặng khi thấy bức ảnh gia đình trên tường nhà của kháchĐi giao hàng, tôi sốc nặng khi thấy bức ảnh gia đình trên tường nhà của khách
05:35:39 12/02/2025
Phương Nhi và thiếu gia Vingroup lần đầu bị bắt gặp sau lễ ăn hỏi, thái độ khi tia thấy camera gây chú ýPhương Nhi và thiếu gia Vingroup lần đầu bị bắt gặp sau lễ ăn hỏi, thái độ khi tia thấy camera gây chú ý
06:41:41 12/02/2025
Chủ tịch xã uống rượu bia gây tai nạn chết ngườiChủ tịch xã uống rượu bia gây tai nạn chết người
08:22:17 12/02/2025
Những ngôi sao Hoa ngữ kiếm tiền giỏi nhấtNhững ngôi sao Hoa ngữ kiếm tiền giỏi nhất
07:15:07 12/02/2025
Bi hài chồng Hoa hậu H'Hen Niê: Cầu hôn vợ thành công nhưng nhất quyết không thể làm 1 chuyệnBi hài chồng Hoa hậu H'Hen Niê: Cầu hôn vợ thành công nhưng nhất quyết không thể làm 1 chuyện
07:27:10 12/02/2025
Châu Nhuận Phát được khen ngợi với vai diễn tái xuất màn ảnhChâu Nhuận Phát được khen ngợi với vai diễn tái xuất màn ảnh
06:00:59 12/02/2025

Tin mới nhất

Cứu sống bệnh nhi chấn thương sọ não nặng do ngã cầu thang

Cứu sống bệnh nhi chấn thương sọ não nặng do ngã cầu thang

06:17:00 12/02/2025
Sau cú ngã, trẻ quấy khóc trong vài phút rồi dần rơi vào trạng thái hôn mê. Người nhà đưa trẻ đến bệnh viện tuyến dưới để sơ cứu trước khi chuyển lên Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An.
2 loại quả dễ 'ngậm' thuốc sâu, cái số 1 trẻ nhỏ mê tít

2 loại quả dễ 'ngậm' thuốc sâu, cái số 1 trẻ nhỏ mê tít

05:54:39 12/02/2025
Ăn nho thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe tim mạch. Đặc biệt, hợp chất resveratrol có trong nho có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm, đồng thời cũng có tác dụng chống xơ cứng động mạch, giảm huyết áp, ngăn ngừa đột quỵ và đau tim
Bé trai 6 tuổi lên cơn co giật do mắc cúm A bội nhiễm

Bé trai 6 tuổi lên cơn co giật do mắc cúm A bội nhiễm

05:51:46 12/02/2025
Trong cơn hoảng loạn, người mẹ cho tay vào miệng bé L. để tránh việc con cắn vào lưỡi. Dù bị cắn đau điếng nhưng người mẹ cố gắng chịu đựng, lập tức đưa bé đi cấp cứu.
Phát hiện 27 viên nam châm trong bụng bé gái 2 tuổi

Phát hiện 27 viên nam châm trong bụng bé gái 2 tuổi

05:43:48 12/02/2025
Khi phẫu thuật, bác sĩ phát hiện ruột dính chặt, phải mổ hở, lấy thêm 8 viên nam châm, trong đó một viên đã xuyên thủng ruột. Một viên khác hút vào ruột non gần tá tràng, gây thủng dạ dày và ruột non.
Bắc Giang đẩy mạnh phòng chống bệnh cúm trong trường học

Bắc Giang đẩy mạnh phòng chống bệnh cúm trong trường học

05:40:24 12/02/2025
Theo đó, các nhà trường cần tăng cường tuyên truyền cho cán bộ giáo viên, học sinh và phụ huynh để chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh Cúm, hạn chế lây lan bùng phát dịch diện rộng.
Bệnh nhân cúm nhập viện gia tăng, nhiều người phải thở máy

Bệnh nhân cúm nhập viện gia tăng, nhiều người phải thở máy

05:35:50 12/02/2025
Là chuyên khoa điều trị bệnh lây truyền, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) đang rất đông bệnh nhân mắc cúm mùa và đều là những bệnh nhân nặng và có bệnh nền. Có người thở máy đã 8 ngày.
6 lý do bạn nên ăn ức gà thường xuyên vì lợi ích sức khỏe

6 lý do bạn nên ăn ức gà thường xuyên vì lợi ích sức khỏe

05:31:36 12/02/2025
Do là thực phẩm giàu calo, ít chất béo nên rất thích hợp cho người thừa cân và muốn giảm cân. Đối với những người chọn ức gà làm thực phẩm chính để giảm cân, các chuyên gia khuyến cáo không nên lạm dụng.
Việc làm đơn giản này giúp kéo dài thêm 20 năm tuổi thọ

Việc làm đơn giản này giúp kéo dài thêm 20 năm tuổi thọ

21:58:28 11/02/2025
Theo khoa học, bất kể tốc độ của bạn là bao nhiêu, đi bộ là một trong những cách được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất để cải thiện tâm trạng, nâng cao mức năng lượng và ngăn ngừa nhiều loại bệnh tật.
Loại hạt ngon bổ rẻ tốt cho tim mạch và nhiều lợi ích khác

Loại hạt ngon bổ rẻ tốt cho tim mạch và nhiều lợi ích khác

21:08:43 11/02/2025
Lạc là loại hạt có giá rẻ và là thực phẩm giàu năng lượng, nhiều dinh dưỡng, có sự kết hợp giữa chất xơ, protein và chất béo đồng thời cung cấp một lượng lớn các chất dinh dưỡng quan trọng như folate, magie.
5 vị thuốc Đông y hỗ trợ giảm cân

5 vị thuốc Đông y hỗ trợ giảm cân

20:22:18 11/02/2025
Trần bì thường hay sử dụng dưới dạng trà hãm nước uống hoặc kết hợp với gừng, cam thảo để tăng hiệu quả tiêu hóa. Liều lượng dùng mỗi ngày từ 5-10g.
Mỹ xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm cúm H5N1 ở người

Mỹ xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm cúm H5N1 ở người

20:20:24 11/02/2025
Thông báo này được đưa ra vài ngày sau khi phát hiện chủng virus cúm gia cầm thứ hai ở bò sữa tại Nevada, được gọi là D1.1, trước đây vốn chỉ được tìm thấy ở chim hoang dã và gia cầm.
Phòng, chống cúm và các bệnh lây qua đường hô hấp trên trẻ nhỏ

Phòng, chống cúm và các bệnh lây qua đường hô hấp trên trẻ nhỏ

20:17:37 11/02/2025
Giám đốc Sở Y tế Yên Bái khuyến cáo người dân chủ động tiêm phòng các loại vaccine phòng bệnh; giữ ấm cho cơ thể, vệ sinh cá nhân và rửa tay sạch sẽ trước, sau khi ăn, vệ sinh mũi, họng bằng nước muối sinh lý hằng ngày.

Có thể bạn quan tâm

Cặp đôi Vbiz "yêu lại từ đầu" thông báo ngày tổ chức đám cưới, nam ca sĩ còn làm 1 điều đặc biệt cho vợ

Cặp đôi Vbiz "yêu lại từ đầu" thông báo ngày tổ chức đám cưới, nam ca sĩ còn làm 1 điều đặc biệt cho vợ

Sao việt

10:22:38 12/02/2025
Nam ca sĩ hé lộ ngày tổ chức đám cưới vào ngày 10/3 sắp tới. Anh còn chuẩn bị làm một điều đặc biệt chính là hát tặng một ca khúc cho nửa kia
Tổng thống Ukraine tuyên bố sẵn sàng đề xuất trao đổi lãnh thổ với Liên bang Nga

Tổng thống Ukraine tuyên bố sẵn sàng đề xuất trao đổi lãnh thổ với Liên bang Nga

Thế giới

10:21:25 12/02/2025
Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đang thúc đẩy Ukraine và Liên bang Nga đi đến một thỏa thuận hòa bình, nhưng các điều khoản của thỏa thuận này lại là một mối quan ngại lớn đối với Kiev.
9 ngày liên tiếp (12/2-21/2/2025), 3 con giáp phú quý đủ đường, phất lên vùn vụt, tiền chất đầy két

9 ngày liên tiếp (12/2-21/2/2025), 3 con giáp phú quý đủ đường, phất lên vùn vụt, tiền chất đầy két

Trắc nghiệm

10:19:22 12/02/2025
Theo tử vi dự đoán, 3 con giáp sau cuộc sống phú quý như ý, tiền không đầy nhà thì vàng cũng đầy két.Cục diện Lục Hợp là bệ đỡ giúp đời sống tình cảm của tuổi Sửu trở nên phong phú hơn hẳn trong ngày cuối tuần này
Giữa trưa kiểm tra camera lớp học mầm non, nhìn thấy thứ trên đầu con, bà mẹ cười ná thở: Đi học hay đi đóng phim?

Giữa trưa kiểm tra camera lớp học mầm non, nhìn thấy thứ trên đầu con, bà mẹ cười ná thở: Đi học hay đi đóng phim?

Netizen

10:18:42 12/02/2025
Chẳng hiểu kiểu gì, ở lớp cô có cái mũ đội đầu như trong phim Hoàn châu cách, cách thế là con bé đòi đội bằng được không chịu nhả.
Những địa điểm du lịch không thể bỏ qua khi đến Trà Vinh

Những địa điểm du lịch không thể bỏ qua khi đến Trà Vinh

Du lịch

09:42:57 12/02/2025
Phần lớn địa điểm du lịch Trà Vinh có khung cảnh miền quê sông nước hữu tình, mát mẻ nhờ vị trí đắc địa của tỉnh khi được hai con sông Cổ Chiên và sông Hậu bao bọc.
Bị tuyên bố đã tử vong, cụ bà 85 tuổi bất ngờ "ngồi bật dậy"

Bị tuyên bố đã tử vong, cụ bà 85 tuổi bất ngờ "ngồi bật dậy"

Lạ vui

09:34:34 12/02/2025
Bị tuyên bố đã mất, tuy nhiên, 40 phút sau, cụ bà 85 tuổi bất ngờ ngồi dậy trước sự ngạc nhiên của tất cả mọi người.
Món ăn từ thảo dược giúp phòng ngừa bệnh cúm

Món ăn từ thảo dược giúp phòng ngừa bệnh cúm

Ẩm thực

08:49:59 12/02/2025
Ngoài ra, khi bị cúm không nên ăn đồ lạnh, đồ ăn có tính hàn như kem, nước đá vì làm tăng tình trạng ứ trệ, khó thải độc. Thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên rán cũng không nên ăn do làm tăng nhiệt độc trong cơ thể, gây viêm nặng hơn.