Vụ tấn công tại Moskva: Nga tổ chức ngày quốc tang tưởng niệm các nạn nhân
VNgày 24/3 được Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố là ngày quốc tang để tưởng niệm các nạn nhân thiệt mạng trong vụ xả súng khủng bố đẫm máu tại nhà hát Crocus City Hall hôm 22/3.
Lực lượng cứu hộ được triển khai tới hiện trường vụ tấn công trung tâm thương mại Crocus ở Moskva, Nga ngày 22/3/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, trong ngày hôm nay cả nước Nga sẽ buông cờ rủ, hủy tất cả các hoạt động giải trí. Các kênh truyền hình không phát chương trình quảng cáo và vui nhộn. Các bảo tàng lớn của Nga sẽ dành một phút im lặng vào giữa trưa giờ Moskva để tưởng nhớ các nạn nhân.
Các nhà thờ Chính thống của Nga sẽ tổ chức cầu nguyện cho nạn nhân. Cơ quan Quản lý Tâm linh của người Hồi giáo (DUM) của Moskva sẽ tạm ngừng công việc xây dựng “Lều Ramadan” tại Nhà thờ Hồi giáo Tưởng niệm. Giáo sĩ trưởng Nga Berel Lazar tuyên bố hủy bỏ các sự kiện lễ hội nhân ngày lễ Purim của người Do Thái, vốn bắt đầu vào ngày 23 tháng 3.
Kể từ năm 1993 Nga đã 29 lần phải tuyên bố quốc tang, trong đó có những lần liên quan đến những vụ khủng bố gây chấn động như vụ khủng bố tại nhà hát Dubrobka năm 2002, vụ bắt con tin tại trường học Beslan năm 2004, hỏa hoạn tại câu lạc bộ “Con ngựa què” năm 2009. Lần gần đây nhất Nga đã dành một ngày quốc tang sau vụ cháy tại trung tâm thương mại-giải trí “Anh đào mùa đông” tại Kemerovo năm 2018. Lúc đó hơn 60 người đã thiệt mạng và đa số là trẻ em.
Từ ngày 22/3 người dân Nga đã mang hoa đến địa điểm xảy ra vụ tấn công khủng bố, và các đài tưởng niệm tự phát xuất hiện ở các vùng của Nga để tưởng nhớ các nạn nhân. Chỉ riêng ngày 23/3, hơn 4 nghìn cư dân thủ đô đã đến các trung tâm hiến máu để giúp đỡ các nạn nhân. Một số người Việt Nam tại Moskva cũng đến đặt hoa và hiến máu ủng hộ các nạn nhân.
Các ngân hàng Nga đã thông báo sẽ xóa các khoản vay của nạn nhân vụ tấn công khủng bố. Các hãng hàng không lớn sẽ chuyên chở miễn phí thân nhân nạn nhân đến và rời Moskva về quê hương họ.
Vụ khủng bố xảy ra tại nhà hát Crocus City Hall ngoại ô Moskva hôm 22/3, một số kẻ vũ trang đã xông vào nhà hát trước một buổi biểu diễn có hàng nghìn khán giả và xả súng vào đám đông, ném mìn cháy gây cháy lớn. Theo số liệu được thông báo cho tới nay, 133 người đã thiệt mạng, hơn 100 người bị thương đang điều trị tại các bệnh viện của Moskva và các thành phố vệ tinh, 16 người đang trong tình trạng nguy kịch.
Trên kênh truyền hình trong lần phát biểu đầu tiên sau thảm họa hôm 23/3 người đứng đầu nước Nga bày tỏ những lời chia buồn chân thành đến tất cả những ai đã mất người thân trong vụ khủng bố. Ông khẳng định tất cả những kẻ khủng bố phải bị tiêu diệt.
Vụ khủng bố kinh hoàng ở Nga: Nếu do IS thì vì động cơ gì?
Vụ tấn công tại Moscow (Nga) làm hơn 60 người thiệt mạng mà tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) nhận trách nhiệm cho thấy mối đe dọa dai dẳng của chủ nghĩa khủng bố toàn cầu.
Các tay súng mặc quân phục đã tấn công phòng hòa nhạc tại tòa nhà Crocus City ở vùng Moscow của Nga vào tối 22.3. Vụ tấn công được giới chức Nga cho là khủng bố khiến ít nhất 60 người thiệt mạng và 100 người khác bị thương, theo TASS.
Các nhân viên của Ủy ban Điều tra Nga làm việc tại hiện trường vụ tấn công ở vùng Moscow. Ảnh REUTERS
Cảnh báo của Mỹ
Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), đặc biệt là nhánh của lực lượng này tại Afghanistan gọi là Nhà nước Hồi giáo Khorasan tự xưng (IS-K), đã nhận trách nhiệm vụ tấn công này và nói các tay súng đã rút lui an toàn sau khi ra tay.
Nhà chức trách Nga chưa bình luận gì về tuyên bố này trong khi Reuters dẫn lời hai quan chức Mỹ tiết lộ Washington có nguồn tình báo để xác nhận tuyên bố nhận trách nhiệm của IS trong vụ tấn công mới nhất tại Moscow. Các quan chức cho hay Mỹ đã cảnh báo Nga trong vài tuần qua về nguy cơ tấn công.
Vụ khủng bố kinh hoàng ở Nga: Nếu do IS thì vì động cơ gì?
"Trong tháng này, chính quyền Mỹ có thông tin về một vụ tấn công khủng bố được lên kế hoạch tại Moscow, có khả năng nhắm vào những nơi đông người như buổi hòa nhạc. Điều này đã thúc đẩy Bộ Ngoại giao ban bố cảnh báo công khai đối với người Mỹ tại Nga. Chính quyền Mỹ cũng chia sẻ thông tin này cho giới chức Nga theo chính sách 'nghĩa vụ cảnh báo' có từ lâu", phát ngôn viên Adrienne Watson của Hội đồng An ninh quốc gia Nhà Trắng cho biết.
Hồi năm 2019, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảm ơn Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump vì đã cung cấp thông tin giúp ngăn chặn hành động khủng bố tại Nga. Lời cảnh báo của Mỹ được cho là đã giúp Nga phá âm mưu tấn công khủng bố tại thành phố Saint Petersburg.
Đại sứ quán Mỹ tại Nga ngày 8.3 cảnh báo rằng các thành phần cực đoan có kế hoạch tấn công tại Moscow và đã khuyến cáo công dân nên rời khỏi Nga. Cảnh báo được đưa ra chỉ vài giờ sau khi lực lượng an ninh Nga cho biết đã phá một âm mưu xả súng của IS tại một thánh đường Do Thái.
IS-K là tổ chức nào?
Theo tờ Times of India, IS-K nổi lên tại miền đông Afghanistan vào năm 2014, lấy tên theo một vùng lịch sử từng bao trùm một phần Iran, Turkmenistan và Afghanistan.
Nhà hát Crocus City Hall tại thành phố Krasnogorsk, vùng Moscow ngày 23.3. Ảnh AFP
Cũng như IS, IS-K là lực lượng khét tiếng tàn bạo và vì những hoạt động cực đoan. Những chiến dịch của Taliban và lực lượng Mỹ đã khiến IS-K bị giảm sức mạnh từ năm 2018, nhưng tổ chức này vẫn là mối đe dọa lớn tại khu vực. Năm 2021, liên minh Mỹ và phương Tây rút khỏi Afghanistan khiến năng lực chiến đấu và thu thập tình báo về các nhóm cực đoan này bị suy giảm.
IS-K đã nhận trách nhiệm nhiều vụ tấn công, chủ yếu tại Afghanistan và những vùng lân cận, trong đó nổi bật là một vụ tấn công đại sứ quán Nga tại Kabul vào tháng 9.2022 và vụ tấn công sân bay Kabul năm 2021 khiến nhiều dân thường và quân nhân thiệt mạng lúc Mỹ rút quân.
Khủng bố kinh hoàng ở Moscow: Đã bắt giữ 4 nghi phạm xả súng
IS-K được cho là thường tấn công mà không cảnh báo trước, gây ra mối đe dọa thường trực cho an ninh khu vực và quốc tế.
Theo Times of India, nếu được xác nhận IS-K đứng sau vụ tấn công ngày 22.3, một trong những lý do IS-K nhắm đến Nga có thể là do sự can thiệp quân sự của nước này tại Trung Đông, đặc biệt là tại Syria. Nga có căn cứ quân sự tại Syria và từng điều quân đến hỗ trợ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad để chống IS và các nhóm cực đoan khác.
Thái độ chống đối Nga của những tay súng người Trung Á của IS-K xuất phát từ mâu thuẫn lịch sử cũng có thể là yếu tố thúc đẩy tổ chức này thực hiện các cuộc tấn công trên đất Nga.
Trong một phiên điều trần tại Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ hồi giữa tháng này, tư lệnh Bộ Chỉ huy trung tâm Mỹ tại khu vực Trung Đông Michael Kurilla nói rằng IS-K có thể thực hiện một chiến dịch tại châu Âu hoặc châu Á trong vòng 6 tháng tới mà không có cảnh báo gì. Tình báo Mỹ từng đưa ra đánh giá tương tự về năng lực của IS-K trước vụ tấn công tại sân bay Afghanistan vào năm 2021.
Vụ tấn công tại Moskva: Ấm áp tình người và lòng can đảm Chiều tối thứ Sáu 22/3, bắt đầu kỳ nghỉ cuối tuần, hàng nghìn khán giả may mắn mua được vé đã tìm vào đúng ghế ngồi của mình để chuẩn bị xem buổi biểu diễn của nhóm nhạc rock "Piknik", được xem là nhóm nhạc thần tượng của những người độ tuổi trung niên tại Nga. Người dân đặt hoa bên ngoài Đại...