Vụ nhiều ứng viên GS, PGS bị tố cáo: Thống nhất lại tiêu chí bài báo khoa học

Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, GS. Nguyễn Ngọc Châu cho biết đã làm việc với Hội đồng Giáo sư ngành Dược, ngành Y sáng 29/10 để thống nhất lại một số tiêu chí liên quan bài báo khoa học.

Lùi lịch xét công nhận GS, PGS năm nay vì có nhiều đơn tố cáo

GS. Nguyễn Ngọc Châu, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam, nói rằng, buổi làm việc đề cập chuyện một ứng viên công bố quá nhiều bài báo khoa học trên một số phụ trương, điều này Quyết định 37 của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chuẩn chức danh giáo sư (GS), phó giáo sư (PGS) không cấm, các Hội đồng Giáo sư (HĐGS) ngành được quyết định việc này.

Tuy nhiên, đến nay, các ngành lại có quan điểm khác nhau về số bài báo trên một phụ trương, nên gây tranh cãi. Tiếp đến là đăng bài trên tạp chí mà thời điểm xét không còn nằm trong danh mục của ISI hoặc SCoupus, nên không được tính điểm. Một tiêu chí nữa là những bài báo đã được chấp nhận đăng, nhưng thời điểm đăng đã quá thời gian quy định nộp hồ sơ cũng không được tính.

GS. Châu khẳng định, với những lỗi của các ứng viên được ông đưa ra trong báo cáo thẩm định trước đó, rất ít người có thể “thoát” được. Tuy nhiên, ông vẫn chờ quyết định cuối cùng của hai HĐGS ngành Y, Dược sau buổi làm việc ngày 29/10.

Chánh Văn phòng Hội đồng Giáo sư nhà nước (HĐGSNN), PGS. TS. Trần Anh Tuấn, cho biết, do tiếp tục có đơn thư tố cáo nên HĐGSNN yêu cầu HĐGS ngành Y, Dược rà soát lại toàn bộ hồ sơ của các ứng viên GS, PGS đã thông qua và có báo cáo giải trình HĐGSNN. Sau đó, HĐGSNN xem xét và trình Chủ tịch Hội đồng quyết định, kết quả nếu thấy cần thiết mới mới yêu cầu cơ quan nhà nước vào cuộc. Quan điểm của HĐGSNN là làm chuẩn, nghiêm túc, khách quan, minh bạch vì uy tín, danh dự của cả ngành Y, Dược, ông Tuấn nói.

Lùi lịch xét duyệt GS, PGS vì nhiều đơn tố cáo

Theo kế hoạch, từ 20 đến 25/10, HĐGSNN họp xét công nhận ứng viên đạt tiêu chuẩn GS, PGS năm 2020. Tuy nhiên, trước nhiều đơn tố cáo hàng loạt ứng viên không đủ tiêu chuẩn nhưng vẫn được các hội đồng ngành thông qua, kỳ họp xét đã phải lùi lại vì phải đợi một số hội đồng ngành xét lại.

Xét về số lượng ứng viên được hội đồng ngành thông qua, ngành Y xếp thứ 2 với 40 ứng viên (sau ngành Kinh tế với 48 ứng viên); xét riêng số lượng ứng viên GS, ngành Y dẫn đầu với 9 trường hợp. Tuy nhiên, sau khi có kết quả, cơ quan chức năng và các nhà khoa học nhận được nhiều đơn tố cáo phản ảnh việc hàng loạt ứng viên các ngành Y, Dược, Công nghệ thực phẩm hồ sơ không đạt các yêu cầu của Quyết định 37, nhưng vẫn được các hội đồng ngành thông qua.

Theo thông tin mà phóng viên Tiền Phong có được, 36/50 ứng viên GS, PGS ngành Y và ngành Dược đã được HĐGS ngành thông qua bị tố cáo chủ yếu liên quan công bố khoa học (30 ứng viên ngành Y, 6 ứng viên ngành Dược). Riêng ngành Y học có 45 ứng viên được HĐGS cơ sở đề nghị xét công nhận đạt chuẩn GS, PGS. Tuy nhiên, chỉ có 40 ứng viên được HĐGS ngành thông qua (9 ứng viên GS, 31 ứng viên PGS).

Như vậy, có tổng cộng 30/40 ứng viên GS, PGS đã được thông qua của ngành Y bị tố chưa đạt tiêu chuẩn. Trong đó, đa số ứng viên bị tố công bố bài báo khoa học trên các tạp chí mở (OA). Ngoài ra, một số ứng viên bị tố không minh bạch về số bài báo. Ngành Dược có 5/10 ứng viên bị tố cáo (1 ứng viên bị tố cáo đã không được HĐGS cơ sở thông qua).

Chánh Văn phòng HĐGSNN Trần Anh Tuấn cho biết, sau khi nhận được báo cáo thẩm tra của GS. Nguyễn Ngọc Châu (người gửi báo cáo thẩm tra 16 ứng viên ngành Y, Dược bị tố cáo), HĐGSNN đã yêu cầu HĐGS ngành Y và ngành Dược rà soát lại hồ sơ các ứng viên.

Theo kế hoạch, ngày 26/10, HĐGS ngành Y, Dược phải báo cáo kết quả rà soát, xác minh. Nhưng do ngày 26/10, GS. Châu tiếp tục chuyển đến HĐGSNN nội dung tố thêm 21 ứng viên GS, PGS ngành Y, Dược, 1 ứng viên ngành Hóa học – Công nghệ thực phẩm có nghi ngờ khai gian dối nên các hội đồng sẽ rà soát thêm và báo cáo sau.

Lãnh đạo HĐGS ngành Y nói rằng, hiện có hàng nghìn tạp chí và có những dạng vừa hoạt động khoa học vừa có kinh doanh nên rất phức tạp. HĐGS ngành Y sẽ có những bài viết giải trình vấn đề này. Theo lãnh đạo HĐGS ngành Y, chắc chắn sẽ phải có sự chuẩn hóa các tạp chí và cần một bộ phận chịu trách nhiệm công bố những tạp chí đạt chất lượng hằng năm.

Vị này thừa nhận, việc công bố khoa học của ngành Y rất ít người trong nước chủ trì vì rất khó. Nghiên cứu về y học cơ sở không liên quan bệnh tật nhưng đòi hỏi phải có phòng thí nghiệm, phương tiện hiện đại mới được tin tưởng. Nghiên cứu lâm sàng (chữa bệnh) cũng ngày càng khó vì nhiều bệnh đã chữa được. Do vậy, những kĩ thuật phải được chứng minh và phải rất tinh vi mới có giá trị.

Theo kế hoạch của HĐGSNN, ngày 15/10 là hạn cuối cùng các HĐGS ngành báo cáo kết quả xét ứng viên của ngành mình; từ ngày 20-25/10, HĐGSNN họp xét công nhận ở cấp nhà nước. Nhưng giờ phải lùi thời hạn xét duyệt vì có nhiều đơn tố cáo hàng loạt ứng viên không đủ tiêu chuẩn.