“Vòi” đa cấp vẫn… vươn dài

Một loạt sai phạm tại các công ty bán hàng đa cấp đã được Cục Quản lý cạnh tranh (VCA- Bộ Công Thương) công bố kết quả ngày 11/7. Đây được xem là động thái quyết liệt của VCA sau hậu quả của vụ Liên Kết Việt. Tuy nhiên, để nạn đa cấp bất chính không còn đất sống và phải được chặn đứng từ trong “trứng nước” thì cơ quan quản lý liệu đã có lộ trình?

Trong thông báo của Bộ Công Thương ngày 11/7 cho biết đã kết luận kiểm tra với 4 công ty, gồm: công ty CP Liên kết tri thức (K-Link), công ty TNHH Nhượng quyền Thương mại Thăng Long, công ty CP Liên minh tiêu dùng Việt Nam, công ty CP Tập đoàn Liên kết Việt Nam (Vinalink). Điều đáng nói, 4 công ty này đều có nhiều lỗi vi phạm lớn.

Nhiều sai phạm

Để phục vụ quá trình thanh kiểm tra từ tháng 3/2016, VCA đã yêu cầu các công ty này phải kê khai rõ các chỉ tiêu kinh doanh như: Hoa hồng, tiền thưởng trả cho người tham gia hệ thống, doanh thu bán hàng đa cấp, thống kê về các sản phẩm kinh doanh đa cấp, số lượng người tham gia bán hàng đa cấp; số lượng hội nghị, hội thảo, đào tạo…

Kết quả kiểm tra cho thấy nhiều lỗi vi phạm nhất thuộc về công ty TNHH Nhượng quyền Thương mại Thăng Long, với 12 điều, khoản liên quan đến các quy định về kinh doanh bán hàng đa cấp hiện nay.

Đơn cử như VCA phát hiện nhà phân phối của công ty Thăng Long có mua hàng và được nhận hoa hồng nhưng không nằm trong danh sách những nhà phân phối mua hàng và hưởng hoa hồng được công ty cung cấp cho Đoàn kiểm tra.

Công ty Thăng Long đã kê khai và ghi nhận doanh thu thấp hơn số liệu do đại lý cung cấp khoảng 34 tỷ đồng. Các hành vi này có dấu hiệu huy động tiền từ nhà phân phối, gian lận, vi phạm quy định của pháp luật về thuế.

Từ những vi phạm của 4 công ty nêu trên, Bộ Công Thương cho biết đã chuyển cho các cơ quan liên quan để xử lý, hoặc tiến hành điều tra để xử lý theo thẩm quyền.

Riêng với các hành vi có dấu hiệu vi phạm các quy định về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, Bộ Công Thương đã chỉ đạo VCA triển khai ngay quy trình xử lý theo quy định của Luật Cạnh tranh.

Việc tiền kiểm, hậu kiểm hoạt động bán hàng đa cấp bất chính vẫn là một thách thức lớn đối với cơ quan quản lý

Ngoài ra, với hai “ông lớn” trong lĩnh vực đa cấp là công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy và công ty TNHH Amway Việt Nam, Bộ Công Thương cho biết sẽ có kết luận kiểm tra sau. Riêng công ty TNHH Unicity Marketing Việt Nam, bộ này đã quyết định đưa ra khỏi diện kiểm tra.

Ngoài công bố nêu trên, gần đây, Cục Quản lý cạnh tranh cũng liên tiếp công bố kết quả xử phạt hàng loạt các công ty bán hàng đa cấp. Trong đó, có công ty thậm chí bị phạt tới lần thứ 3 tính từ đầu năm tới nay.

Các DN này chủ yếu vi phạm quy định về cấp và bổ sung giấy chứng nhận đăng ký. Một số DN cũng bị phạt do đưa thông tin gây nhầm lẫn về công dụng của sản phẩm hay kinh doanh đa cấp với hàng hóa chưa đăng ký.

Có ngừa được không?

Cũng cần phải nhắc lại, vào tháng 4/2016, Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam đã gửi kiến nghị lên Thủ tướng, Bộ Công Thương, Bộ Công an và các bộ, ngành khác có liên quan nhanh chóng xác minh, thanh kiểm tra, điều tra để kịp thời chặn đứng, chấn chỉnh, xử phạt và xóa bỏ các doanh nghiệp đa cấp bất chính. Từ đó, tạo môi trường kinh doanh công bằng, thông thoáng và thuận lợi cho các doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính đang được pháp luật Việt Nam bảo vệ.

Trong vấn đề xử lý vi phạm của nạn bán hàng đa cấp bất chính hiện nay, theo luật sư Võ Đan Mạch, Phó Chánh văn phòng Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam, hành vi bán hàng đa cấp bất chính gây nguy hại không chỉ cho các doanh nghiệp (DN) kinh doanh chân chính mà còn gây thiệt hại tới người tiêu dùng và trật tự quản lý kinh tế trong xã hội.

Thế nhưng, mặc cho sự kiểm tra của các cơ quan quản lý, hoạt động đa cấp bất chính vẫn hoành hành, bất chấp sự kiểm tra của cơ quan quản lý. Điều đáng nói, có nhiều vị là lãnh đạo các hiệp hội, mang danh tiến sĩ kinh tế hoặc cán bộ cấp cao về hưu lại là bình phong cho bọn đa cấp bất chính lừa đảo.

Theo luật sư Võ Đan Mạch, hiện nay, đối tượng nhà phân phối là chủ thể tham gia chính vào hoạt động bán hàng đa cấp. Việc làm của các cá nhân này bản thân DN bán hàng đa cấp không thể kiểm soát hết.

Hậu quả mà các cá nhân kinh doanh độc lập này gây ra cho người tiêu dùng là đáng kể thông qua việc quảng cáo gian dối, dụ dỗ lôi kéo, lừa gạt người khác tham gia vào mạng lưới phân phối đa cấp…

Thế nhưng, các quy định chế tài cho đối tượng này còn quá nhẹ.

Giới chuyên gia cũng lưu ý, vấn đề về tiền kiểm, hậu kiểm đối với bán hàng đa cấp bất chính vẫn là một thách thức lớn. Nhất là khi các nội dung của cơ chế tiền kiểm chỉ còn là hình thức và không thể thực hiện chức năng chọn lọc DN như ý định ban đầu thì mọi gánh nặng của việc quản lý nhà nước đối với bán hàng đa cấp sẽ đổ dồn lên các hoạt động hậu kiểm.

Mới đây, Cục Quản lý Cạnh tranh đã có yêu cầu các DN bán hàng đa cấp phải có báo cáo, trong đó nêu rõ kết quả hoạt động trong 6 tháng đầu năm 2016 gồm doanh thu bán hàng, thống kê về các sản phẩm kinh doanh, số lượng người, hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế trả cho người tham gia mạng lưới.

Tuy nhiên, liệu có gì để đảm bảo các báo cáo của DN đa cấp nộp cho cơ quan có thẩm quyền sẽ đảm bảo sự trung thực, phản ánh tình hình vi phạm như ý muốn của cơ quan quản lý?

VietBao.vn (Theo Thơi bao kinh doanh>>>)