Vì sao Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa phê chuẩn Thụy Điển gia nhập NATO?
Sau khi Phần Lan có được cái gật đầu cuối cùng từ Thổ Nhĩ Kỳ để chính thức gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ( NATO) hôm 4/4, câu hỏi được giới chuyên gia đặt ra nhiều nhất có lẽ là việc bao giờ đến lượt Thụy Điển.
Liệu Ankara sẽ vẫn “chơi rắn” hay sẽ sớm bật đèn xanh cho Stockholm?
Reuters mới đây dẫn phân tích của một số học giả nhận định, thảm họa động đất hồi tháng 2 xảy ra tại Thổ Nhĩ Kỳ có khả năng làm thay đổi tính toán của Ankara. Theo chuyên gia Alper Coskun – Thành viên cấp cao tại Tổ chức Carnegie vì Hòa bình Quốc tế có trụ sở ở Washington, môi trường quốc tế hiện tại khiến Thổ Nhĩ Kỳ khó có thể trì hoãn lâu hơn việc phê chuẩn Thụy Điển vào NATO.
Kể từ sau thảm họa đó, Ankara dành sự ưu tiên nhiều nhất cho việc đảm bảo nguồn tài trợ từ các nhà tài trợ quốc tế. Thực tế, ước tính con số thiệt hại mà Thổ Nhĩ Kỳ phải hứng chịu đã vượt mức 100 tỉ USD. Rõ ràng, Ankara cần tới sự hỗ trợ tài chính của phương Tây để tái thiết và duy trì nền kinh tế phát triển. Trước đó, Liên minh châu ÂU (EU) cũng cam kết tài trợ Thổ Nhĩ Kỳ 7,5 tỉ USD.
Ankara có khả năng bật đèn xanh cho Sto .Nguồn: Rudaw.
Video đang HOT
Chuyên gia Alper Coskun đ.ánh giá: “Hậu quả thảm khốc gây ra bởi các trận động đất hồi tháng 2 đang thúc đẩy Thổ Nhĩ Kỳ hướng tới một lập trường hợp lý hơn đối với phương Tây”.
Do vậy, nhiều học giả khác cho rằng, Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ có khả năng sẽ bật đèn xanh cho việc Thụy Điển gia nhập liên minh quân sự NATO sau cuộc bầu cử vào tháng 5 tới. Và sự kiện có thể diễn ra trước thời điểm NATO tổ chức thượng đỉnh vào ngày 11-12/7 tại Vilnius, Lithuania.
Giới chuyên gia lý giải, cuộc bầu cử quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra vào ngày 14/5 tới được coi là thách thức chính trị lớn nhất của Tổng thống Ergodan trong hai thập kỉ cầm quyền. Vấn đề NATO – trong đó có việc trì hoãn việc phê chuẩn Thụy Điển gia nhập liên minh, có thể giúp ông Erdogan phân tán sự chú ý của cử tri khỏi cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt tại nước này.
Ông Paul Levin, Giám đốc Viện Nghiên cứu Thổ Nhĩ Kỳ tại Đại học Stockholm chia sẻ: “Thổ Nhĩ Kỳ từng có những bất đồng với các đồng minh NATO. Nhưng những vấn đề đó đã được giải quyết do áp lực từ các đồng minh, đàm phán và một số nhượng bộ từ đồng minh. Tôi tin vấn đề hiện tại có thể được giải quyết theo cách tương tự”.
Được biết, Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu cáo buộc Thụy Điển chứa chấp các phần tử k.hủng b.ố người Kurd và yêu cầu nước này dẫn độ những nghi phạm theo yêu cầu của Ankara. Đặc biệt, Thổ Nhĩ Kỳ gần đây phản đối quyết liệt các cuộc biểu tình ở Stockholm, trong đó cuốn kinh Koran của người Hồi giáo bị đốt cháy và hình nộm của Tổng thống Erdogan bị treo ngược. Ankara nói rằng đây là những tội ác thù hận.
Về phía Thụy Điển, Stockholm cho biết đã thực hiện thỏa thuận Madrid năm 2022 với Thổ Nhĩ Kỳ, gồm luật chống k.hủng b.ố cứng rắn hơn. Ngày 1/6 tới, luật này sẽ chính thức có hiệu lực.
Ngoài Thổ Nhĩ Kỳ, Thụy Điển cũng chưa có được phê duyệt từ Hungary. Nước này nói rằng Thụy Điển có thái độ thù địch với Budapest trong nhiều năm. Những lời chỉ trích của Thụy Điển đối với Thủ tướng Viktor Orban về sự xói mòn của luật pháp đã khiến Hungary giận dữ.
Dù Hungary không đưa ra danh sách các vấn đề mà Thụy Điển phải thực hiện để phê chuẩn Stockholm vào NATO, nhưng chính quyền Thủ tướng Viktor Orban khẳng định, rằng những bất đồng cần phải được giải quyết trước khi đi tới các bước tiếp theo.
Thụy Điển tránh đề cập cam kết dẫn độ liên quan Thổ Nhĩ Kỳ
Ngày 3/7, Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson đã từ chối phủ nhận tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ rằng Stockholm đã hứa trục xuất các cá nhân theo yêu cầu của Ankara để đổi lại việc gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson tới tham dự hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) ở Brussels, Bỉ ngày 16/12/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Trước câu hỏi của các nhà báo và sự quan ngại của người Kurrd và người Thổ Nhĩ Kỳ tị nạn tại Thụy Điển, Thủ tướng Andersson nói: "Tôi đã là một bộ trưởng trong 8 năm và tôi chưa bao giờ nói về những gì được trao đổi trong các phòng đàm phán". Bà không cho biết liệu có một cam kết nào được đưa ra với Ankara để đổi lại việc nước này ủng hộ quốc gia Bắc Âu gia nhập NATO.
Trong một thỏa thuận được Thụy Điển và Phần Lan ký kết tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Madrid, Tây Ban Nha, ngày 28/6 vừa qua, hai nước Bắc Âu này đã đồng ý xem xét các yêu cầu dẫn độ của Thổ Nhĩ Kỳ "một cách nhanh chóng và kỹ lưỡng". Không có lời hứa nào về việc dẫn độ được đưa ra, trong khi Phần Lan và Thụy Điển lưu ý rằng tiến trình này do các cơ quan có thẩm quyền và các tòa án độc lập thực hiện.
Tuy nhiên, ngày 30/6, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết Thụy Điển đã "hứa sẽ dẫn độ 73 phần tử khủng bố". Nhà lãnh đạo Ankara cảnh báo sẽ ngăn cản hai nước trên gia nhập NATO nếu các cam kết không được thực hiện.
Tháng trước, Phần Lan và Thụy Điển đã chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO. Thổ Nhĩ Kỳ khi đó đã bày tỏ ý kiến phản đối, cho rằng hai nước này chứa chấp các đối tượng có liên quan tới đảng Công nhân người Kurd (PKK) mà Ankara đặt ngoài vòng pháp luật và những nhân vật ủng hộ Giáo sĩ Hồi giáo Fethullah Gulen vốn bị Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc đứng sau vụ đảo chính bất thành hồi tháng 7/2016.
Thổ Nhĩ Kỳ lên tiếng về thời điểm chấp thuận đơn gia nhập NATO của Thụy Điển Thổ Nhĩ Kỳ có thể chấp thuận đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển trong thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh của liên minh tại Vilnius, Litva vào tháng 7 tới, hãng tin TASS dẫn lời Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho biết. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu. Theo Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ, hôm 17/3...