Vì sao Mỹ không cho Ukraine tấn công Nga bằng tên lửa ATACMS?

Mỹ đã cung cấp tên lửa ATACMS cho Ukraine nhưng không cho sử dụng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, điều mà Tổng thống Ukraine xem là tuyệt đối phi lôgic.

Tổng thống Mỹ Joe Biden mới đây bật đèn xanh cho Ukraine sử dụng vũ khí Mỹ tấn công đất Nga để ngăn chặn đợt tiến công của Moscow vào vùng Kharkiv.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken phát biểu trong một chuyến thăm CH Czech hôm 31.5 rằng Mỹ đã điều chỉnh và thích nghi việc hỗ trợ Ukraine theo thời gian và tình hình.

Vì sao Mỹ không cho Ukraine tấn công Nga bằng tên lửa ATACMS?

Tuy nhiên, giới chức Mỹ nhấn mạnh Ukraine chỉ được sử dụng một số loại vũ khí nhất định để tấn công đáp trả các mục tiêu gần Kharkiv. Việc sử dụng tên lửa ATACMS, vốn có tầm bắn đến 300 km, được cho là vẫn bị cấm.

Tướng về hưu Ben Hodges, cựu tư lệnh Lục quân Mỹ tại châu Âu, cho rằng lệnh cấm thể hiện “sự sợ hãi quá mức” tại Washington rằng Nga có thể leo thang xung đột. “Ưu tiên là quản lý sự leo thang”, ông Hodges nói với tạp chí Newsweek về ý đồ của Nhà Trắng, khẳng định rằng bản thân ông hoàn toàn ủng hộ cho phép Ukraine dùng ATACMS tấn công mục tiêu chủ chốt của Nga.

Tên lửa ATACMS được phóng trong một cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Hàn Quốc năm 2017. Ảnh AFP

Gần đây, nhiều hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa, gồm Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Michael McCaul đã viết thư chỉ trích chính quyền, cho rằng Ukraine phải được cho phép sử dụng vũ khí Mỹ để tấn công bất kỳ mục tiêu quân sự nào tại Nga, “không chỉ dọc biên giới gần Kharkiv”.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng việc đó là vấn đề nhạy cảm, có thể dẫn đến leo thang. Cựu cố vấn quân đội Ukraine Daniel Rice, hiện là hiệu trưởng Đại học Mỹ tại Kyiv, cho rằng việc giới hạn phóng tên lửa ATACMS vào Nga đang giảm nguy cơ xảy ra khủng hoảng hạt nhân tiềm tàng.

Theo ông, Ukraine không có vũ khí hạt nhân nhưng với việc vũ khí đạn đạo Mỹ tiến về phía Nga, “bất kỳ điều gì cũng có thể xảy ra”. Ông lưu ý việc Ukraine đã tấn công các radar của Nga được thiết kế để phát hiện vũ khí hạt nhân, dẫn đến khả năng Moscow có thể bị nhầm lẫn rằng đang bị tấn công hạt nhân nếu Kyiv sử dụng tên lửa đạn đạo. Ông Rice khẳng định Nga sẽ không thể nhầm lẫn như vậy nếu như Ukraine chỉ bắn pháo.

Tuy nhiên, Giám đốc khoa học quân sự Matthew Savill tại Viện nghiên cứu an ninh quốc phòng RUSI (Anh) phân tích rằng dù ATACMS là tên lửa đạn đạo chiến thuật nhưng nó nhỏ hơn rất nhiều so với tên lửa đạn đạo có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, và Nga biết rõ Ukraine không sử dụng vũ khí hạt nhân.

NATO sẽ tiếp tục khiến Ukraine thất vọng về việc kết nạp?

Giới chức Nga đã lên án việc các nước phương Tây cho phép Ukraine sử dụng vũ khí để tấn công hạn chế vào lãnh thổ Nga. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cảnh báo rằng sự leo thang liên tục có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Cựu Tổng thống Dmitry Medvedev, hiện là Phó chủ tịch Hội đồng An ninh, tuyên bố Nga cho rằng mọi vũ khí tầm xa mà Ukraine sử dụng đều được kiểm soát trực tiếp bởi quân nhân từ các nước NATO. “Đây không phải là viện trợ quân sự, đây là việc tham gia vào chiến tranh chống chúng tôi”, ông Medvedev nói.