Vì sao máy bay ném bom Nga “khiêu khích” Nhật?

Sự kiện máy bay ném bom và máy bay quân sự Nga tuần này hai lần tiếp cận một cách nguy hiểm không phận Nhật Bản được coi là một hành động khiêu khích đầy bất thường trong bối cảnh quan hệ hai nước đang chứng kiến những dấu hiệu cải thiện rõ rệt.

Ảnh minh họa

Một loạt chiến đấu cơ của Nhật Bản đã phải cất cánh khẩn cấp và giới các nhà lập chính sách ở Tokyo đang hết sức bối rối và đau đầu sau khi hai chiếc máy bay ném bom chiến lược khổng lồ của Nga lượn lờ gần không phận của họ lần thứ hai trong ngày Chủ nhật (17/11). Vụ việc này xảy ra chỉ chưa đầy hai tuần sau khi giới chức hàng đầu Nga và Nhật Bản vừa hoàn thành một vòng đối thoại chưa từng có nhằm củng cố mối quan hệ hợp tác về an ninh và quân sự giữa hai nước.

Lực lượng Phòng không Nhật Bản đã được đặt trong tình trạng báo động cao khi hai chiếc máy bay ném bom chiến lược to lớn Tu-95 của Nga – loại máy bay gần giống với B-52 của Mỹ – bất ngờ xuất hiện trên màn hình radar ở không phận trên Biển Thái Bình Dương hôm 17/11. Hai máy bay này bày dọc quần đảo của Nhật Bản trước khi biến mất vào không phần Nga ở gần đảo Sakhalin. Trước đó đúng một ngày (16/11), một chiếc máy bay chống tàu ngầm Tu-142 của Nga cũng đã khiến Nhật Bản phải có hành động đáp trả tương tự sau khi nó bay áp sát không phận Nhật Bản. Trong cả hai vụ việc này, không có máy bay nào của Nga xâm nhập bất hợp pháp vào không phận Nhật Bản.

Giới chuyên gia cho rằng, những vụ việc như trên không phải là hiếm, nếu không nói là thường xuyên diễn ra. Bộ Quốc phòng Nhật Bản thông báo, trong khoảng từ tháng 7 đến tháng 9 năm nay, lực lượng của họ đã phải ra lệnh cho các chiến đấu cơ cất cánh khẩn cấp 105 lần để đi đối phó với những chiếc máy bay Nga tiếp cận không phận của Nhật Bản. Con số này tăng rất nhiều so với 3 tháng trước đó.

Hành động bất thường?

Tuy nhiên, sự việc mới nhất xảy ra hồi cuối tuần vừa rồi được xem là “lạc điệu”, bất thường trong bối cảnh hai nước Nga, Nhật vừa có một cuộc hội đàm cấp cao nhất từ trước đến nay nhằm củng cố niềm tin quân sự giữa hai nước. Cuộc hội đàm tại Tokyo hồi đầu tháng diễn ra giữa Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng Nga với hai người đồng cấp Nhật Bản. Cả Tokyo và Moscow đều thông báo, cuộc đối thoại chưa từng có giữa họ đã thành công với việc hai bên đồng ý tham gia vào các cuộc hội đàm sâu hơn, trao đổi thông tin an ninh và thậm chí là sẽ tổ chức tập trận chung với nhau.

“Việc hai nước thống nhất củng cố mối quan hệ hợp tác trong lĩnh vực an ninh chứ không chỉ dừng lại ở hợp tác kinh tế và sự trao đổi giữa nhân dân hai nước đồng nghĩa với việc chúng tôi đang chứng kiến sự phát triển toàn diện của mối quan hệ Nga-Nhật”, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết tại một cuộc họp báo hôm 2/11 mới đây.

“Hợp tác giữa Nga và Nhật với tư cách là hai nhân vật chính ở khu vực Thái Bình Dương là vô cùng quan trọng trong việc củng cố hòa bình và sự ổn định trong khu vực”, ông Kishida nói thêm.

Một số nhà quan sát tin rằng, cuộc đối thoại mới chưa từng có giữa Nga và Nhật thậm chí còn có thể dẫn tới một bước đột phá cuối cùng là phá vỡ được thế bế tắc mà hai nước đang đối mặt trong cuộc tranh chấp quần đảo Kuril từ hồi cuối thế chiến II.

“Chắc chắn là không có lý do gì để Nga thực hiện một hành động phô trương quân sự với Nhật Bản vào thời điểm này. Họ vừa tổ chức các cuộc đàm phán, đó là những cuộc đàm phán thành công về việc tăng cường an ninh chung”, ông Alexander Golts – một chuyên gia quân sự, đã nhận định như vậy.

“Vì thế, dường như là vụ việc vừa rồi chỉ là một sự tình cờ. Tay trái không biết tay phải làm gì. Nó đã xảy ra và đó có thể là lời giải thích ở đây”, ông Golts nói thêm.

Căng thẳng giữa Nga và Nhật Bản thỉnh thoảng lại bùng lên vì cuộc tranh chấp lãnh thổ xung quanh quần đảo Kuril. Vấn đề này vẫn có khả năng thổi bùng ngọn lửa dân tộc chủ nghĩa ở hai nước.

Tuy nhiên, trong năm qua, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có động thái nhằm tìm kiếm một sự nhượng bộ về vấn đề tranh chấp lãnh thổ với hy vọng điều đó sẽ giúp dẫn tới một lễ ký kết hiệp ước hòa bình giữa Nga và Nhật sau gần 70 năm kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ II. Điều đó cũng giúp khai thông nguồn đầu tư của Nhật Bản vào Nga và hợp tác kỹ thuật giữa hai nước.

Trong khi đó, bản thân Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng đang ra sức “ve vãn” Nga trong bối cảnh nước này đang phải đối đầu với một nước láng giềng Trung Quốc ngày càng mạnh và ngày càng quyết liệt trong cuộc tranh chấp ở biển Hoa Đông.

Như vậy, giới phân tích có lý do để tin rằng, dù chuyến bay hồi cuối tuần của máy bay ném bom Nga có thể diễn ra không đúng lúc nhưng nó sẽ không thể làm ảnh hưởng đến tiến trình ngoại giao đang phát triển tốt đẹp giữa Nga và Nhật Bản.

“Những chuyến bay quân sự đó là hoàn toàn bình thường. Tất cả mọi người đều thực hiện việc đó. Không ai vi phạm không phần của ai và thực sự chẳng có gì liên quan đến sự việc đó. Thực tế là máy bay chiến đấu Nhật Bản cất cánh khẩn cấp cũng là một hoạt động thông thường. Quan hệ Nga-Nhật gần đây đang tiến triển, cuộc đối thoại toàn diện đang tiếp diễn và đó mới thực sự là lịch sử”, ông Valery Kistanov – một chuyên gia về Nhật Bản ở thủ đô Moscow, khẳng định.

Kiệt Linh – (theo CMS)

Theo_VnMedia