Vì giáo dục là không thể chờ đợi

Vì đại dịch COVID-19 chưa kết thúc, việc mở lại các trường học là một chủ đề khó khi đem ra bàn luận xem xét.

Tuy nhiên, điều quan trọng là phải cân bằng những ảnh hưởng quá lớn của việc đóng cửa trường học đối với trẻ em và nhu cầu kiểm soát sự lây lan của COVID-19.

Một lớp học tại Nam Sudan trước thời dịch COVID-19.

Trẻ em có nguy cơ bị lây nhiễm, và đó nỗi kinh hoàng cho bậc làm cha mẹ. Tuy nhiên, đại đa số trẻ em, nếu nhiễm bệnh đều chỉ có các triệu chứng nhẹ và hồi phục tốt. Như vậy, những rủi ro đối với trẻ do không được đi học còn lớn hơn những rủi ro sức khỏe do đại dịch gây ra.

Ở thời điểm các trường học Nam Sudan đóng cửa vào giữa tháng 3/2020, buộc 2 triệu trẻ em phải nghỉ học, chúng ta biết rất ít về COVID-19 và tác động của bệnh dịch này đối với trẻ em.

Hiện tại, chúng ta đã có nhiều thông tin hơn về cả trẻ em lẫn dịch COVID-19 so với trước đây. Hóa ra trẻ em ít bị ảnh hưởng trực tiếp nhất bởi COVID-19, ít lây bệnh hơn và ít có khả năng lây bệnh hơn.

Mặc dù có nhiều ý kiến trái chiều, nhưng chắc chắn tất cả đều đồng tình rằng cần phải bảo vệ thanh thiếu niên khỏi nguy cơ bị tổn hại do đại dịch COVID-19 mang lại. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều bằng chứng chỉ ra những ảnh hưởng không tốt đối với trẻ em khi không được đến trường.

Chúng ta đang thấy hầu hết các ngành dần dần mở cửa trở lại, ngoại trừ ngành giáo dục. Cả nền kinh tế chính thức và phi chính thức không thể đóng cửa vô thời hạn. Mọi người cần phải kiếm sống. Vậy nên, công việc kinh doanh đang được nối lại.

Dù còn đơn sơ nhưng trường học vẫn là nơi truyền thụ kiến thức.

Chúng tôi khuyến khích chính quyền Nam Sudan, cũng như cộng đồng, phụ huynh và giáo viên cân nhắc cho trẻ đi học một cách an toàn. Tác động lâu dài của việc đóng cửa trường học hiển nhiên gây thiệt hại lớn cho trẻ em và tương lai của chúng.

Kiến thức của chúng ta được cải thiện hàng ngày, thông tin liên tục được cập nhật để đảm bảo an toàn trong kế hoạch mở lại trường học. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy trẻ em và trường học không phải là tác nhân mấu chốt của dịch bệnh trên khắp các quốc gia. Trên thực tế, chưa có bằng chứng nào chứng minh sự liên quan giữa tốc độ truyền bệnh và việc mở lại các trường học.

Học tập là con đường để trẻ em trưởng thành.

Mặt khác, lại có nhiều bằng chứng về tác động tiêu cực của việc đóng cửa trường học đối với trẻ em liên quan đến sức khỏe thể chất và tinh thần, dinh dưỡng, an toàn và học tập. Khi trẻ em nghỉ học trong thời gian dài, nguy cơ phải tiếp xúc với bạo lực thể xác, tinh thần và tình dục của chúng tăng lên. Sức khỏe tinh thần của chúng cũng theo đó xấu đi. Trẻ dễ bị tổn thương hơn, nạn lao động trẻ em tăng, trong khi bản thân chúng càng ít có khả năng thoát ra khỏi vòng nghèo đói hơn.

Đối với các bé gái, đặc biệt là những bé phải di chuyển liên tục hoặc sống trong các hộ nghèo, nguy cơ thậm chí còn cao hơn. Khi các em nghỉ học, các em có nguy cơ bị xâm hại và lạm dụng tình dục cao hơn, bao gồm cả nạn tảo hôn.

Bên cạnh đó, hàng ngàn trẻ em, đặc biệt là những trẻ sống ở nông thôn, từ các gia đình nghèo hơn hoặc có nhu cầu đặc biệt, chúng dựa vào trường học như một chiếc phao cứu sinh. Khi các trường học đóng cửa, huyết mạch của họ đối với các dịch vụ này sẽ bị lấy đi.

Việc đóng cửa trường kéo dài có khả năng khiến học sinh quên dần kiến thức đã học. Mà học trực tuyến chỉ dành cho một số ít đối tượng có đặc quyền. Các lớp phát thanh cho phép hàng ngàn trẻ em ở Nam Sudan tiếp tục việc thu nhận kiến thức, nhưng nhiều lớp phát thanh không tiếp cận được với học sinh vùng sâu vùng xa. Ngoài ra, không có gì có thể thay thế tương tác trực tiếp với giáo viên hoặc bạn bè trong môi trường giáo dục.

Nhiều trẻ em ở Nam Sudan không được đến trường. Ảnh: Reuters.

Một thực tế được chứng minh rằng những đứa trẻ nghỉ học càng lâu thì càng ít có khả năng trở lại trường. Do đó, điều cấp bách là cần mau chóng xem xét việc mở lại các trường học ở Nam Sudan. Tất cả biện pháp phải được thực hiện để bảo đảm rằng số lượng trẻ em đến trường không giảm sút. Với 2,2 triệu trẻ em không đi học, Nam Sudan là một trong những quốc gia có tỷ lệ trẻ em không đến trường cao nhất thế giới.

Chúng tôi hoan nghênh kế hoạch của Bộ Giáo dục nhằm dần mở cửa lại các trường học trong những tuần tới và khuyến khích Ban chỉ đạo phản ứng quốc gia với dịch COVID-19 ủng hộ kế hoạch này. Chúng tôi kêu gọi cộng đồng và các gia đình tự tin và gửi con cái họ trở lại khi trường học được mở lại. Chúng tôi kêu gọi các giáo viên chào đón học sinh của họ trở lại lớp. Và với những đứa trẻ muốn tiếp tục việc học, gặp lại giáo viên và bạn bè, chúng tôi muốn nói rằng chúng cũng có đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho trường học được an toàn.

UNICEF và UNESCO sẽ làm việc với Bộ Giáo dục để đảm bảo rằng việc đưa trẻ em Nam Sudan trở lại trường học được triển khai trong những điều kiện tốt nhất, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và đảm bảo trẻ em không mất đi thời gian học hành.

Vì giáo dục là không thể chờ đợi.

(Bài viết của TS Mohamed Ag Ayoya, Đại diện UNICEF tại Nam Sudan và ông Julius Banda, đại diện UNESCO tại Nam Sudan) .