Về đất U Minh Hạ thưởng thức mắm, chỉ nhìn rau thôi cũng đã thèm

Huỳnh Hải06:55 12/05/2021

Vùng đất U Minh Hạ không chỉ vang danh với mật ong rừng tràm, mà nơi đây còn có đặc sản đặc trưng là mắm làm từ cá. Mắm có thể chế biến thành nhiều món ăn, trong đó ưa chuộng nhất là lẩu mắm.

Theo người dân địa phương, mắm ở vùng đất U Minh (tỉnh Cà Mau) thường làm từ cá nước ngọt như cá lóc, cá sặc, cá rô… Ngoài ra, còn có mắm làm từ cá biển được đánh bắt từ vùng biển Cà Mau.

Mắm có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, như mắm sống (dùng để ăn sống mà không qua chế biến từ nấu nướng), mắm chưng trứng thịt, mắm chiên, gỏi cuốn mắm ong, mắm trộn đu đủ, cá om mắm nướng,… Đặc biệt, không thể bỏ qua món lẩu mắm.

Lẩu mắm U Minh được nấu rất đặc trưng.

Để làm lẩu mắm, người làm phải qua nhiều khâu chế biến như nước lẩu từ mắm (theo dân địa phương, ngon nhất là mắm cá sặc), với nguyên liệu đi kèm như cà phổi, nấm rơm, cá (chủ yếu là cá nước ngọt), thịt ba chỉ, hải sản (mực, tôm…)…

Video đang HOT

Tùy theo sở thích của mỗi người, nguyên liệu để nấu chung với lẩu mắm có rất nhiều, chủ yếu là từ cá và hải sản.

Cùng ăn chung với lẩu mắm thì không thể thiếu rau sống nhúng vào lẩu. Ở đất U Minh có hàng chục loại rau được ưa chuộng, như bắp (hoa) chuối, rau muống, bông súng, lá hẹ, bồn bồn, rau đắng, bông bí, rau dừa, rau nhúc, mồng tơi…

Bông bí, so đũa, rau dừa, bông súng…

Rau nhúc, rau muống, nấm…

Cà phổi, khóm…

Mồng tơi, nhãn lồng…

Có thể nói, khi về vùng đất U Minh Hạ, với ẩm thực, thưởng thức các món ăn từ mắm rất thú vị, ăn một lần nhớ mãi. Nhiều du khách khi về đây hay nói vui: “Ăn mắm U Minh, chỉ nhìn rau thôi cũng đã thèm”.

Trước đó, tổ chức kỷ lục Việt Nam xác lập top 100 món ăn đặc sản Việt Nam đối với Lẩu mắm U Minh. Còn Mật ong rừng U Minh cũng vào top 100 đặc sản quà tặng Việt Nam.

Lẩu mắm U Minh được nấu từ mắm cá nước ngọt hoặc cá biển, đi kèm là cá và các loại hải sản, cùng nhiều loại rau.

Còn mật ong rừng U Minh được lấy từ vùng U Minh Hạ, nơi nổi tiếng với “bốn bể là tràm”. Vào mùa ong lấy mật, hoa tràm nở rộ trắng cả khu rừng U Minh.

Thơm lừng lẩu mắm U Minh

Người dân Cà Mau nói chung, U Minh nói riêng, ăn cơm thường có các món ăn kèm, trong đó, lẩu mắm (mắm kho cho vào lẩu ăn kèm với nhiều loại rau đồng) là một trong những món ăn dân dã không thể thiếu của người dân U Minh Hạ.

Theo lời ông Trần Văn Nhì (63 tuổi, ở rạch Bà Thầy, Ấp 1, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh), người sống tại xứ rừng U Minh từ nhỏ, thì món mắm kho có từ thời khai khẩn vùng đất U Minh. Qua bao thăng trầm của thời gian, món mắm đồng quê vẫn hiện diện trong bữa cơm thường nhật và trở thành món ăn khoái khẩu của người dân U Minh nói riêng, miền Tây nói chung.

"Thật đáng tự hào, món ăn được ông cha ta chế biến từ thời mở đất, nay được nâng cấp, từ mắm người Việt kho theo cách của người Khmer và cho vào lẩu ăn theo kiểu người Hoa, trở thành món ăn mà ngay cả khách du lịch cũng thích", ông Nhì chia sẻ.

Có dịp đến rừng U Minh, "vương quốc" của cá đồng, du khách đừng quên ghé qua Khu du lịch sinh thái Hương Tràm của anh Giang Hoàng Hon (thuộc xã Khánh An, huyện U Minh) để thưởng thức món lẩu mắm với rất nhiều loại cá và rau đồng chỉ có ở vùng đất U Minh Hạ. Theo anh Hon, để có lẩu mắm ngon phải nấu bằng mắm cá sặt. Con mắm sặt có mùi thơm đặc trưng so với các loại cá khác. Cách nấu lẩu mắm rất đơn giản: dùng nước mưa hoặc nước dừa tươi đun sôi, cho mắm vào nồi đất nấu cho tan thịt, sau đó dùng rổ bằng tre hoặc vải mùng lược bỏ xương mắm. Nước lẩu mắm thơm ngon không thể thiếu sả, ngải bún, ngò om, nêm chút đường, hạt nêm tuỳ theo khẩu vị.

ể có được nguyên liệu mắm đồng, thường đến mùa hạn, người dân U Minh tát đìa, giăng lưới bắt cá sặt bướm về làm sạch vảy, ruột, sau đó đem phơi cho cá ráo nước; muối cá bằng muối hột đâm nhuyễn, rồi cho cá vào một cái lu hoặc khạp bằng sành và dùng mo cau, bẹ chuối khô, sóng dừa cài thật chặt, sau đó nấu nước muối đổ lên bề mặt, giữ cho con mắm không thấm nước.

Bí quyết làm nên hương vị mắm đồng nổi tiếng xứ U Minh nằm ở khâu thính mắm. Theo kinh nghiệm của gia đình anh Hon cũng như nhiều gia đình khác, cá muối khoảng 2 tháng đem ra thính một lần bằng gạo rang và cháo nếp, đường mía (1 năm 2 lần), để đến mùa sau mới đem ra chế biến. Ngoài món lẩu mắm, có thể chế biến nhiều món khác như: mắm chiên, mắm chưng với hột vịt, mắm sống ăn kèm chuối chát...

Vùng đất U Minh rau đồng cỏ nội chẳng thiếu thứ gì, nên ăn lẩu mắm phải có rổ rau to với các loại: bông súng, đọt nhãn lồng, bông điên điển, so đũa, rau muống, đậu rồng, kèo nèo, càng cua, bắp chuối, ớt hiểm..., đặc biệt là đọt choại, loại rau rừng chỉ có ở rừng tràm U Minh Hạ. Kèm theo là cà phổi, nấm rơm bỏ vào khi lẩu vừa sôi với lươn rừng, cá rô, cá bổi, cá dầy, cá lóc...

Lần đầu tiên đặt chân đến rừng U Minh, chị Bùi Kiều Hương, du khách đến từ huyện Hà ông (Hà Nội) chia sẻ: "Tôi rất thích con người và vùng đất nơi đây. Người dân địa phương chất phác, thật thà, mến khách; cảnh quan thiên nhiên còn rất hoang sơ. Thảm thực vật rừng U Minh vô cùng phong phú và đặc biệt có rất nhiều đặc sản cá đồng, rau rừng ăn với lẩu mắm. Lần đầu tôi được thưởng thức món lẩu mắm U Minh, món ngon dân dã nhưng chứa đựng cả hồn quê trong đó".

Thật tuyệt vời khi lẩu mắm U Minh được vào top 100 món ăn đặc sản Việt Nam (năm 2020-2021) do Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (Hội Kỷ lục gia Việt Nam) công nhận./.

Tép trấu chiên bột và loạt món ngon miền Tây ở TP.HCM Ẩm thực miền Tây nổi bật hương vị dân dã, thanh mát và không kém phần đậm đà. Lẩu cù lao, bánh xèo, tép trấu được biến tấu với thành phần hấp dẫn là các gợi ý không thể bỏ qua. Các tỉnh Tây Nam Bộ níu chân du khách với những miệt vườn xanh mát, chợ nổi nhộn nhịp hay loạt đặc...