Vào dự án khuyến nông, người chăn nuôi khấm khá
Giai đoạn 2019-2021, Trung tâm Khuyến nông quốc gia (TTKNQG) đã trình Bộ NNPTNT phê duyệt và hướng dẫn triển khai 8 dự án về phát triển chăn nuôi lợn, với tổng quy mô hàng chục nghìn con.
Các dự án đã ứng dụng các biện pháp kỹ thuật mới, đàn lợn phát triển tốt, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người chăn nuôi.
Nhiều mô hình khuyến nông hiệu quả
Dự án “ Xây dựng mô hình chăn nuôi lợn hương, lợn Táp Ná để nâng cao sinh kế cho đồng bào dân tộc miền núi” được TTKNQG triển khai giai đoạn 2020-2022 tại tỉnh Cao Bằng với quy mô 198 lợn nái và 250 lợn thịt.
Bà Hạ Thúy Hạnh – Phó Giám đốc TTKNQG cho biết, thông qua thực hiện dự án này, số lợn con/lứa/năm trung bình tăng lên đạt 12,5 – 12,7; tuổi đẻ lứa đầu được giữ ổn định từ 321-330 ngày. “Mô hình đã góp phần giúp bà con chăn nuôi phát triển đàn lợn bản địa chất lượng cao tại địa phương, phát huy lợi thế sẵn có góp phần xóa đói giảm nghèo” – bà Hạnh thông tin.
Từ kết quả của mô hình này, nhiều hộ chăn nuôi ở huyện Hà Quảng (Cao Bằng) đã mạnh dạn đầu tư và áp dụng các biện pháp kỹ thuật của dự án để phát triển chăn nuôi. Cụ thể, từ năm 2020-2021 có 28 hộ ngoài mô hình mạnh dạn đầu tư chăn nuôi lợn bản địa, giá bán lợn thường gấp 2 đến 3 lần so với lợn lai.
Cán bộ khuyến nông Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tuyên Quang bàn giao con giống cho hộ tham gia mô hình. Ảnh: T.L
Bà Hạ Thúy Hạnh – Phó Giám đốc TTKNQG cho rằng, lĩnh vực chăn nuôi đang đối diện với rất nhiều khó khăn, nhất là giá các loại vật tư đầu vào, thức ăn chăn nuôi tăng cao, trong khi giá bán sản phẩm chăn nuôi không tăng. Dịch tả lợn châu Phi vẫn diễn biến hết sức phức tạp, gây thiệt hại rất lớn cho người sản xuất…
Do đó, việc thực hiện chăn nuôi an toàn sinh học được xem là giải pháp tối ưu, tiết kiệm và hiệu quả nhất giúp hạn chế dịch bệnh, bảo vệ đàn vật nuôi.
Bà Đàm Thị Thơ (ở xóm Bản Giàng, thị trấn Xuân Hòa, huyện Hà Quảng) chia sẻ: “Lợn Táp Ná là giống lợn bản địa, có chất lượng thịt thơm ngon mang lại giá trị kinh tế cao, luôn được người tiêu dùng ưa chuộng mặc dù giá bán cao hơn so với lợn lai. Khi tham gia dự án, được cán bộ khuyến nông hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng chống dịch bệnh nên chúng tôi rất tự tin phát triển chăn nuôi”.
Một mô hình nổi bật nữa được TTKNQG triển khai trong giai đoạn 2020-2022, đó là mô hình sử dụng hệ thống bể 4 ngăn để xử lý chất thải, sản xuất phân hữu cơ nhằm phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi, giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại Hà Nội, Ninh Bình và Hà Nam.
Ngoài việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường, dự án khi triển khai đã hạn chế hiệu quả sự lây lan của dịch bệnh, đồng thời gia tăng thu nhập cho bà con nhờ việc tận dụng chất thải làm phân bón.
Tập trung hướng dẫn chăn nuôi an toàn
Bà Hạ Thúy Hạnh cho biết, để hỗ trợ phát triển chăn nuôi lợn, năm 2021 hệ thống khuyến nông cả nước đã thức hiện tổ chức hàng trăm lớp tập huấn TOT, hướng dẫn kỹ thuật chăn nuôi theo VietGAHP, chăn nuôi an toàn sinh học theo hướng hữu cơ, kỹ thuật phòng chống dịch bệnh, kỹ thuật sử dụng vaccine, thuốc…
Trong năm 2021 và 2022, TTKNQG phối hợp Tổ chức Nông Lương Liên Hợp Quốc (FAO) xây dựng bộ tài liệu về “Thực hành tốt và an toàn sinh học trong chăn nuôi lợn sinh sản quy mô vừa và nhỏ”. Mới đây, tại Ninh Bình, TTKNQG đã phối hợp với FAO tổ chức lớp tập huấn “Thực hành tốt và an toàn sinh học trong chăn nuôi lợn sinh sản”, với sự tham gia của 21 học viên là cán bộ khuyến nông, cán bộ chuyên môn, cộng tác viên khuyến nông tại các huyện, xã…
Video đang HOT
“Lớp tập huấn được tổ chức nhằm cung cấp, trang bị những kiến thức về chăn nuôi an toàn sinh học cho cán bộ khuyến nông, cộng tác viên khuyến nông, các cơ sở chăn nuôi lợn sinh sản bố mẹ quy mô vừa và nhỏ… Từ đó, góp phần thay đổi nhận thức, thói quen trong chăn nuôi theo hướng chất lượng, an toàn, bền vững, giá trị cao” – bà Hạnh cho biết.
Bà Hạnh cũng thông tin, vừa qua đoàn công tác của TTKNQG đã đi thị sát một số mô hình nuôi lợn theo hướng hữu cơ tại huyện Yên Sơn (Tuyên Quang). Theo đó, tại hộ ông Bùi Huy Cường, chuồng trại được lót đệm sinh học trên nền đất, đảm bảo phân của đàn lợn thải ra có đủ thời gian thẩm thấu, xử lý, tiêu diệt vi khuẩn bất lợi và không có mùi hôi.
Cuối năm 2021, ông Cường xuất bán 2 lứa lợn thương phẩm, tổng trọng lượng hơn 4 tấn, với giá bình quân từ 80.000 – 120.000 đồng/kg lợn hơi, cao gần gấp đôi so với lợn bình thường.
“Phát triển chăn nuôi theo hướng hữu cơ giúp nâng cao giá trị thương phẩm, giảm tồn dư thuốc kháng sinh và môi trường chăn nuôi được đảm bảo. Lợi thế nữa là chi phí đầu tư không quá lớn nhưng đảm bảo các tiêu chí thiết yếu trong an toàn sinh học” – bà Hạnh nói.
Phó Giám đốc TTKNQG cũng cho biết thêm, giai đoạn 2022-2024 trung tâm sẽ tập trung xây dựng các mô hình liên kết chuỗi trong chăn nuôi lợn nhằm giảm chi phí đầu vào, kiểm soát chặt chẽ về chất lượng, quản lý tốt dịch bệnh, hỗ trợ xây dựng thương hiệu, phát triển thị trường về chăn nuôi an toàn.
Bên cạnh đó, tăng cường xây dựng các mô hình chăn nuôi an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh, chăn nuôi theo hướng hữu cơ, từng bước tạo vùng nguyên liệu lớn.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan: "Người làm khuyến nông phải lấy nông dân làm đối tượng tiếp cận"
Lâu nay, cán bộ nông nghiệp nhìn vào từng mặt hàng nông sản, hay nhìn về năng suất, sản lượng nhưng không nhìn vào nông dân.
Nếu khuyến nông không biết nông dân đang cần gì, nghĩ gì thì mọi chiến lược sẽ không thành công.
Vì thế, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan cho rằng: "Người làm khuyến nông phải lấy nông dân làm đối tượng tiếp cận".
Vai trò quan trọng của khuyến nông
Đó là chia sẻ của Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan tại buổi bế mạc khóa tập huấn nghiệp vụ khuyến nông cộng đồng được tổ chức tại TP.HCM chiều ngày 1/4.
Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan chia sẻ với cán bộ khuyến nông cộng đồng qua màn hình trực tuyến. Ảnh: Nguyên Vỹ
Ông Nguyễn Chí Thiện - Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Long An cho biết, cán bộ khuyến nông có vai trò lớn trong nhiệm vụ phát triển nông nghiệp tại địa phương.
Nhưng chỉ đến đề án nâng cao hiệu quả hoạt động công tác khuyến nông, trên cơ sở kiện toàn mô hình tổ khuyến nông cộng đồng, vai trò của khuyến nông mới được khẳng định rõ nét hơn.
Tổ khuyến nông cộng đồng là mô hình thí điểm nên sẽ còn mới mẻ, sẽ còn nhiều khó khăn. Việc thay đổi tư duy hỗ trợ từ sản xuất đến thị trường của người làm công tác khuyến nông cũng phải thay đổi.
Ông Thiện nêu ví dụ ngay tại Long An, công tác khuyến nông cũng còn không ít hạn chế.
Nhờ lợi thế có nhiều khu công nghiệp, Long An là tỉnh sản xuất thuốc bảo vệ thực vật nhiều nhất ĐBSCL. Tuy nhiên, Long An sử dụng thuốc bảo vệ thực vật rất ít, xếp thứ 12/13 tỉnh thành.
Ngược lại, năng suất lúa ở Long An thường không cao bằng các tỉnh khác do địa thế nằm ở vùng trũng phèn.
"Tất cả những điều kiện thuận lợi, khó khăn này, cán bộ khuyến nông phải nắm rõ. Từ đó vận dụng linh hoạt kiến thức và kỹ năng vào thực tế, mang lại hiệu quả cao hơn và tạo ra bước đột phá trong công tác khuyến nông", ông Thiện đề nghị.
Ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho rằng cán bộ khuyến nông phải đổi mới cách nghĩ, cách làm. Ảnh: Nguyên Vỹ
Ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cũng cho rằng, nếu cán bộ khuyến nông nghĩ mình là cán bộ nhà nước, chỉ làm công ăn lương sẽ không thực hiện hiệu quả mục tiêu mới.
Trong khi nguồn kinh phí nhà nước để phục vụ lực lượng khuyến nông ngày càng giảm, ngành khuyến nông cần phải thay đổi phương pháp tiếp cận.
Bản chất của khuyến nông cộng đồng là tinh thần thiện nguyện, lấy cán bộ khuyến nông cơ sở làm nền tảng.
Nếu sử dụng được lực lượng có trình độ, kinh nghiệm thông qua xã hội hóa, dịch vụ hóa sẽ tạo ra lực lượng khuyến nông cộng đồng với cách tiếp cận mới mẻ hơn.
26 tổ khuyến nông cộng đồng được xây dựng tại vùng nguyên liệu của 13 tỉnh tham gia đề án phát triển vùng nguyên liệu đạt chuẩn. Đây là lực lượng nòng cốt kết nối người sản xuất với doanh nghiệp, với thị trường tốt hơn.
Tất nhiên, sẽ còn nhiều khó khăn cần vượt qua. Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cùng với Bộ NNPTNT sẽ tiếp tục đào tạo, tập huấn để tổ khuyến nông cộng đồng đáp ứng được yêu cầu của thời cuộc.
Thay đổi cách tiếp cận của người làm khuyến nông
Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam chia sẻ, hơn lúc nào hết, cán bộ khuyến nông phải tự hào về nghề và ý thức rõ hơn về nghề của mình, nhất là khi tham gia vào tổ khuyến nông cộng đồng.
Nhà nước có chủ trương tinh giảm biên chế; đồng thời tăng cường xã hội hóa, dịch vụ hóa công tác khuyến nông.
Biên chế không quan trọng bằng việc cán bộ sống được với nghề. Muốn thế, cán bộ khuyến nông phải thay đổi nhận thức, nâng cao trình độ.
Bản chất của khuyến nông cộng đồng là tinh thần thiện nguyện, lấy cán bộ khuyến nông cơ sở làm nền tảng. Ảnh: Nguyên Vỹ
Tất nhiên việc thay đổi không dễ dàng trong một sớm một chiều. Bộ NNPTNT sẽ tiếp tục đồng hành để nâng cao năng lực cho cán bộ khuyến nông.
Thứ trưởng Nam cũng cho biết, người làm công tác khuyến nông đến với nghề từ nhiều lĩnh vực khác nhau, chứ chưa có trường lớp đào tạo đúng nghĩa. Và vì thế cũng không có bộ tài liệu gốc nào về khuyến nông.
Bộ NNPTNT đã đề nghị Trường Cán bộ Quản lý Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tiếp tục chuẩn hóa tài liệu, quy trình đào tạo hướng dẫn.
"Đồng thời Bộ NNPTNT đặt hàng Cục Kinh tế hợp tác tính đến lộ trình đào tạo khuyến nông thành 1 nghề thực thụ, được nhà nước công nhận" - Thứ trưởng Nam nói.
Chia sẻ với các cán bộ khuyến nông cộng đồng qua trực tuyến, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan cho rằng, nông dân là người trực tiếp làm ra nông sản.
Cách tiếp cận mới của khuyến nông cần xuất phát từ chính người nông dân. Vì nếu cán bộ nông nghiệp không biết nông dân đang cần gì, nghĩ gì thì mọi chiến lược sẽ không thành công.
Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tổ chức buổi trình diễn thiết bị cơ giới hóa phục vụ việc trồng lúa cho nông dân ở huyện Củ Chi (TP.HCM). Ảnh: Nguyên Vỹ
Cán bộ khuyến nông phải tư vấn cho nông dân làm giàu chứ không chỉ tư vấn họ sản xuất. Vì có khi, nông dân sản xuất còn giỏi hơn cán bộ khuyến nông.
"Nghĩa là từ lúc này, cán bộ khuyến nông phải cùng nông dân tư duy lại hiệu quả kinh tế trên mảnh đất của mình. Người làm khuyến nông phải là cầu nối chứ không phải cán bộ nhà nước", Bộ trưởng nói.
Sự phân tầng trong đời sống nông thôn tạo ra nhóm nông dân có điều kiện tốt hơn nhóm nông dân khác. Từ đó, cách nghĩ của nhóm nông dân nghèo với nông dân giàu cũng có sự khác biệt.
Người làm khuyến nông phải hiểu được cách nghĩ của từng nhóm đối tượng để có cách sử dụng ngôn ngữ phù hợp.
Vai trò của khuyến nông trong bối cảnh mới phải gắn liền với tam nông: khuyến khích phát triển nông nghiệp, thay đổi nhận thức của nông dân và phát triển nông thôn.
Đứt gãy bộ máy tổ chức khuyến nông, không lo bằng đứt gãy giữa khuyến nông với nông dân Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam chia sẻ như vậy tại buổi tổng kết khóa tập huấn nghiệp vụ khuyến nông cộng đồng, tổ chức tại TP.HCM ngày 1/4. Kiến thức bổ ích từ khóa tập huấn nghiệp vụ khuyến nông cộng đồng Đây là khóa tập huấn ngắn hạn cho các cán bộ khuyến nông cộng đồng của các tỉnh thành....