Tỷ lệ vốn rẻ CASA giảm tại nhiều nhà băng
Điều này một phần được lý giải bởi ảnh hưởng của dịch bệnh, cùng hướng dịch chuyển của dòng t.iền nhàn rỗi.
Ảnh minh họa.
Với các ngân hàng, việc thu hút được tỷ lệ cao t.iền gửi không kỳ hạn đóng vai trò quan trọng, vì nó tạo ra một nguồn vốn giá rẻ.
Thông thường, lãi suất t.iền gửi không kỳ hạn thấp hơn rất nhiều so với t.iền gửi có kỳ hạn, chỉ ở quanh mức 0,2%/năm.
Tỷ lệ t.iền gửi không kỳ hạn, cùng t.iền gửi ký quỹ trên tổng t.iền gửi khách hàng (CASA) càng cao sẽ tạo t.iền đề giúp ngân hàng cải thiện tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM), có thêm điều kiện cạnh tranh lãi suất cho vay trên thị trường.
Mặt khác, CASA càng cao càng phản ánh nền tảng phát triển các sản phẩm dịch vụ của ngân hàng, vì nhiều sản phẩm, dịch vụ giá trị gia tăng khác gắn với tài khoản t.iền gửi thanh toán của khách hàng.
Dù vậy, những biến động vĩ mô trong 9 tháng đầu năm đã ảnh hưởng khá lớn đến khoản mục này trên BCTC của các nhà băng.
Khảo sát của BizLIVE tại 23 ngân hàng đã công bố BCTC quý 3/2020 cho thấy, dù t.iền gửi khách hàng vẫn có sự tăng trưởng nhưng t.iền gửi không kỳ hạn tại một số ngân hàng đã có sự sụt giảm.
Saigonbank là một ví dụ. Mặc dù t.iền gửi khách hàng vẫn tăng trưởng tới 13,25% trong 9 tháng đầu năm nhưng lượng t.iền gửi không kỳ hạn lại sụt giảm mạnh tới 36,1%, xuống còn vỏn vẹn hơn 1,1 nghìn tỷ đồng.
Tỷ lệ CASA của Saigonbank theo đó giảm mạnh từ 11,2% hồi đầu năm xuống chỉ còn 6,3% vào cuối tháng 9/2020, nằm trong nhóm những nhà băng có CASA giảm mạnh nhất và ở mức thấp nhất trong nhóm khảo sát.
Tương tự, lượng t.iền gửi không kỳ hạn tại SeABank đã giảm tới 32,6% trong 9 tháng qua, khiến CASA giảm xuống chỉ còn 6,6%, so với mức 10,4% hồi đầu năm.
Một số thành viên khác cũng ghi nhận lượng t.iền gửi này giảm mạnh bao gồm Kienlongbank (-16%), Eximbank (-14,7%), NCB (-13,9%)…
Lượng t.iền gửi không kỳ hạn giảm khiến CASA của nhà băng đi xuống. Khảo sát cho thấy có tới 13/23 thành viên ghi nhận CASA sụt giảm trong 9 tháng qua.
Video đang HOT
Trong đó, SaigonBank và SeABank là hai ngân hàng ghi nhận CASA sụt giảm mạnh trong kỳ qua với mức giảm lần lượt 4,9 điểm % và 3,9 điểm %.
Tại LienVietPostBank, CASA cũng giảm 2,1 điểm %, xuống còn 12,4%; NCB giảm 1,8 điểm %, xuống còn 6,5%.
Ngoài lượng t.iền gửi không kỳ hạn giảm, tỷ lệ CASA tại một số thành viên đi xuống còn do tỷ trọng t.iền gửi có kỳ hạn tăng lên và lấn át hơn trong tổng quy mô chung. Điều này củng cố tính bền vững cơ cấu nguồn nhưng lại đi ngược về chi phí huy động vốn.
Ngay cả thành viên vốn có thế mạnh về CASA là MBB cũng ghi nhận tỷ lệ này đi xuống với việc đạt 36,1%, giảm nhẹ so với mức 36,7% hồi đầu năm. Tỷ lệ CASA tại Vietcombank ghi nhận 29,5%, cao thứ ba trong nhóm khảo sát.
Trong khi đó, ở chiều ngược lại, Techcombank vẫn tiếp tục gia tăng được tỷ lệ CASA, giữa vị trí “vô địch” với 38,6% tính đến 30/9/2020 theo t.iền gửi không kỳ hạn và ký quỹ trên tổng t.iền gửi, tăng 4,1 điểm % so với đầu năm.
Đáng chú ý, tại MSB, trong khi t.iền gửi khách hàng có xu hướng giảm nhẹ 1% so với đầu năm thì lượng t.iền gửi không kỳ hạn lại tăng mạnh tới 23,3%, kéo tỷ lệ CASA lên tới 23,3%, cải thiện mạnh so với mức 20,3% hồi đầu năm.
VPBank và NamABank cũng là hai thành viên có tỷ lệ CASA tăng khá tốt trong kỳ qua với mức tăng lần lượt 2,4 điểm % và 2,1 điểm %.
Như trên, ngân hàng nào có tỷ lệ CASA cao sẽ giành được lợi thế.
Trước đây, lợi thế huy động t.iền gửi không kỳ hạn thuộc về các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước, do có được nguồn t.iền gửi dồi dào từ các tập đoàn, tổng công ty lớn, đặc biệt là có nguồn t.iền gửi thanh toán lớn của Kho bạc Nhà nước.
Tuy nhiên, kể từ tháng 11/2019, nguồn t.iền ngân sách này đã được kết chuyển về Ngân hàng Nhà nước theo quy định mới khiến các “ông lớn” hụt đi một lượng t.iền gửi không kỳ hạn lớn.
Trong khi đó, trong những năm gần đây, nhiều ngân hàng thương mại cổ phần đã bắt đầu quan tâm hơn đến việc huy động t.iền gửi không kỳ hạn để giải tỏa áp lực phải giữ lãi suất cạnh tranh so với các nhà băng khác và dần chiếm lĩnh vị trí đầu bảng về tỷ lệ CASA.
Để làm được điều này, các nhà băng tập trung chuyển dịch sang cho vay bán lẻ, liên tục đưa ra các chính sách miễn các loại phí giao dịch, miễn phí chuyển t.iền và rút t.iền…
Đặc biệt, nhiều thành viên chú trọng đẩy mạnh đầu tư vào hệ thống công nghệ thông tin, đặc biệt là phát triển hệ thống ngân hàng giao dịch và gia tăng các sản phẩm và chính sách tiện ích, thiết lập và kết nối những hệ sinh thái mở rộng nhằm thu hút được tệp khách hàng lớn.
Tuy nhiên, như trên, số liệu về tỷ lệ CASA của toàn hệ thống trong 9 tháng đầu năm không mấy khả quan.
Điều này một phần được lý giải bởi ảnh hưởng của dịch bệnh, thu nhập của người dân sụt giảm khiến nhiều người dân để ít t.iền trong tài khoản ngân hàng hơn, thậm chí rút t.iền ra để chi tiêu, còn doanh nghiệp bị giảm doanh thu cũng phải hạn chế để t.iền gửi thanh toán tại các ngân hàng.
Bên cạnh đó, trong 9 tháng đầu năm, thị trường chứng khoán ghi nhận số lượng tài khoản nhà đầu tư mở mới cao kỷ lục, cùng những đợt sóng lớn trên thị trường vàng cũng có thể là những yếu tố chia sẻ nguồn t.iền nhàn rỗi tại các nhà băng.
Lợi nhuận nhiều ngân hàng giảm mạnh trong quý I-2020
Giảm suất, tăng trưởng tín dụng thấp và tăng trích lập dự phòng rủi ro tín dụng do nợ xấu tăng có thể làm lợi nhuận các ngân hàng giảm mạnh trong thời gian tới.
Nhiều ngân hàng giảm lợi nhuận
Tính đến hôm nay 22/4 đã có 11 ngân hàng thương mại công bố báo cáo tài chính quý I/2020, bao gồm: Vietcombank, Saigonbank, Kienlongbank, BacABank, VietBank, SeABank, Sacombank, TPBank, VIB,VPBank và ACB.
Trong đó, trái với bức tranh hồi cuối năm ngoái, đầu năm 2020, lợi nhuận nhiều ngân hàng sụt giảm so với cùng kỳ, nợ xấu tăng cao.
Theo khảo sát của phóng viên, đến thời điểm này có đến 5 trong số 10 ngân hàng giảm lợi nhuận so với cùng kỳ năm 2019 là: Saigonbank (-31%), Bac A Bank (-27%); Kienlongbank (-23%); Sacombank (-7%); Vietcombank (-11%).
Trong các ngân hàng có mức tăng trưởng lợi nhuận tăng thì VPBank đang giữ ngôi "quán quân" với mức lãi sau thuế 2.314 tỷ đồng, tăng 63% so với cùng kỳ 2019. Cụ thể, thu nhập lãi thuần ngân hàng tăng 14%, lãi thuần từ hoạt động dịch vụ cũng tăng 33%, lãi từ hoạt động khác cũng tăng hơn 59% so với cùng kỳ năm trước.
Hoạt động mua bán chứng khoán kinh doanh và đầu tư tăng trưởng cao nhất mang về 739 tỷ đồng lãi thuần, trong khi quý I/2019 chỉ đạt hơn 171,5 tỷ đồng. Hoạt động ngoại hối cải thiện khi giảm lỗ từ 37 tỷ đồng xuống còn chưa tới 1 tỷ đồng.
Tiếp sau là VietBank với khoản lãi trước thuế 230 tỷ đồng, gấp 2,3 lần cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế đạt 183 tỷ đồng, tăng 134%; tương tự SeABank cũng ghi nhận lợi nhuận trước thuế tăng 105%.
Tiếp theo là VIB là với lợi nhuận sau thuế hơn 860 tỷ đồng, tăng 33%; TPBank đạt 809 tỷ đồng, tăng 19%; ACB đạt 1.537 tỷ đồng, tăng 13%.
Trong khi ở chiều ngược lại, lợi nhuận của Vietcombank giảm 11%, còn 4.178 tỷ đồng sau thuế; Sacombank giảm gần 7%, xuống còn 785,7 tỷ đồng; Bac A Bank giảm 27%, còn 142,8 tỷ đồng.
Tại Kienlongbank lợi nhuận trước thuế cũng chỉ ở mức 57 tỷ đồng, giảm gần 23% so với cùng kỳ 2019, chủ yếu do trích lập dự phòng nợ xấu tăng cao.
Sau nhiều quý liên tục tăng trưởng dương thì nay nhiều ngân hàng đã phải giảm lợi nhuận trước ảnh hưởng của Covid-19
Cá biệt, tại Saigonbank, trong 3 tháng đầu năm ngân hàng này không tăng trưởng được cả huy động lẫn cho vay (giảm lần lượt 0,8% và gần 11% so với cùng kỳ), dẫn đến lợi nhuận quý I chỉ còn gần 44 tỷ đồng, giảm 34%.
Tuy nhiên, xét về giá trị tuyệt đối thì trong số các ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính, Vietcombank, ACB, VIB, TPBank là các ngân hàng đang dẫn đầu về lợi nhuận.
Sẽ khó khăn hơn trong quý II
Một số chuyên gia cho biết, dịch bệnh đang dần được kiểm soát, tuy nhiên, đối với ngành ngân hàng, dự báo tác động sẽ có độ trễ hơn so với các ngành khác, do đó khó khăn của các ngân hàng sẽ rơi vào quý II.
Mới đây, ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước cho biết, tính đến 10/4, tăng trưởng tín dụng của ngành ngân hàng chỉ còn 0,8%, giảm 0,5% so với thời điểm hết quý I/2020 (tính đến ngày 31/3 đạt 1,3%).
Trong khi đó, nợ xấu toàn hệ thống dự báo sẽ tăng lên khoảng 3,7 - 4,0%.
Trong một báo cáo mới đây, Công ty Chứng khoán SSI dự báo trong quý II thu nhập lãi, thu nhập từ phí và thu hồi nợ xấu của các nhà bang sẽ giảm xuống khi các ngân hàng triển khai các gói lãi suất cho vay ưu đãi và giảm phí giao dịch và thanh toán cho doanh nghiệp, cá nhân.
Do đó, SSI điều chỉnh dự báo lợi nhuận trước thuế đối với 10 ngân hàng quy mô lớn được nghiên cứu với mức giảm 11,1% nếu dịch bệnh được kiểm soát vào cuối quý II, và sẽ giảm tới 16,4% nếu dịch bệnh không được kiểm soát đến cuối năm 2020.
Trong khi đó, theo tính toán của TS Cấn Văn Lực và nhóm tác giả Viện đào tạo và Nghiên cứu BIDV, thu nhập hoạt động của các tổ chức tín dụng năm 2020 dự báo sẽ giảm ít nhất là khoảng 30-34 nghìn tỷ đồng, tương đương giảm 20-25% kế hoạch lợi nhuận ban đầu.
Những ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến hoạt động của ngành ngân hàng năm nay gồm cả trực tiếp và gián tiếp.
Trong đó các tác động trực tiếp do thực hiện các chính sách hỗ trợ nền kinh tế, gồm: giảm lãi suất 0,5-1,5% đối với dư nợ hiện hữu bị ảnh hưởng bởi đại dịch và cần cơ cấu lại (theo NHNN, khoảng 2 triệu tỷ đồng); giảm lãi suất từ 1-2,5%/năm đối với cho vay mới (tổng quy mô các gói tín dụng mà các TCTD cam kết cho vay mới lên đến hơn 600 nghìn tỷ đồng); cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ và không tính lãi phạt, và miễn hoặc giảm phí chuyển t.iền, thanh toán...
Những tác động trực tiếp trên, các chuyên gia của Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV cho rằng tổng thu nhập của các tổ chức tín dụng năm 2020 sẽ giảm từ 17.722 đến 21.828 tỷ đồng.
Còn các yếu tố tác động gián tiếp do hoạt động kinh doanh khó khăn gồm việc giảm thu lãi do tăng trưởng tín dụng thấp và tăng trích lập dự phòng rủi ro tín dụng do nợ xấu tăng. Các tác động này có thể làm giảm khoảng 12.268 tỷ đồng thu nhập của các ngân hàng.
Linh Nhật
Điểm tên những ngân hàng hoàn thành cả 3 trụ cột của Basel II Đến nay, hầu hết các ngân hàng đã áp chuẩn Basel II, song trong số đó chỉ mới có một số nhà băng hoàn tất 3 trụ cột của Basel II. Chuẩn mực vốn Basel II được quy định theo Thông tư 41/2016/TT-NHNN và Thông tư 13/2018/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước. Trong đó, Thông tư 41/2016/TT-NHNN quy định tỷ lệ an toàn...