Tuyển sinh ĐH qua học bạ khó khả thi?

Do không dự đoán được dịch COVID-19 sẽ kết thúc vào thời điểm nào nên các trường ĐH đều phải xây dựng kế hoạch dự phòng cho mùa tuyển sinh 2020.

Một trong những phương án được lựa chọn nhiều nhất nếu không tổ chức kỳ thi THPT quốc gia là xét kết quả học tập của thí sinh qua học bạ. Nhưng việc này đang tạo ra rất nhiều tranh cãi.

Thí sinh thi THPT quốc gia 2019 Ảnh: Như Ý

GS. TSKH Nguyễn Đình Đức, trưởng ban Đào tạo, ĐH quốc gia Hà Nội cho rằng từ khi tổ chức thi THPT quốc gia, các trường ĐH lớn, có số lượng thí sinh đăng ký đông vẫn lấy điểm của kỳ thi này để tuyển sinh, đảm bảo cả về số lượng và chất lượng.

Tuy nhiên, một số trường, thường là các trường khó tuyển sinh đã sử dụng phương án xét tuyển với các tổ hợp của các môn học dễ, điểm cao, không phù hợp hoặc xét tuyển theo học bạ dẫn đến tình trạng có thể nói là “trước quá tả, nay quá hữu”, khó có thể tìm được thí sinh trượt ĐH.

Kết quả học bạ không đáng tin cậy?

Theo đánh giá của GS. Nguyễn Đình Đức, tuyển sinh ĐH quá dễ sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo và hệ quả như đã thấy, nhiều thí sinh bỏ học ngay từ năm thứ nhất vì không thể tiếp tục theo học.

Lý giải về những nhận định của mình, GS. Đức cho rằng vì các địa phương có mặt bằng giáo viên, cơ sở vật chất khác nhau nên mức đánh giá trong học bạ không tương đương nhau. Khi đó xét theo học bạ sẽ thiếu chính xác, không công bằng về học lực và có thể có yếu tố thiếu khách quan, nhất là các ngành “hot” như y, dược, kinh tế, luật, CNTT…

Mặt khác, thực tế cũng cho thấy một số trường THPT dễ dãi khi đánh giá, thậm chí “biếu điểm, cấy điểm” cho học sinh. Không những thế, còn nảy sinh những phức tạp trong quá trình quản lý đào tạo. Ví dụ thí sinh trúng tuyển năm nay theo hình thức xét tuyển học bạ, vài năm sau xin chuyển trường. Trước kia, theo quy chế đào tạo, một trong những yêu cầu tiên quyết là điểm đầu vào ĐH không được thấp hơn nếu muốn chuyển sang trường khác. Nay không có mặt bằng điểm thi đầu vào, rất khó xử lý và dễ xảy ra tiêu cực, nhất là khi ngành đó là ngành “hot” và thường những năm trước ở mức 27, 28 điểm mới trúng tuyển.

Đồng quan điểm này, lãnh đạo một số trường ĐH y dược cũng cho rằng sẽ không xét tuyển học bạ nếu kỳ thi THPT quốc gia không được tổ chức. Lý do là phương thức này chưa đủ để đảm bảo chất lượng, sự công bằng cho thí sinh. Bởi lẽ việc đánh giá giữa các vùng miền, thậm chí giữa các trường học trong cùng một khu vực có sự không tương đồng. Học sinh có thể đạt học lực giỏi ở trường này nhưng với năng lực đó ở trường khác chỉ được đánh giá loại khá. Còn xét học bạ 3 năm THPT chỉ đảm bảo được rằng năng lực học tập của học sinh là ổn định và hạn chế ảnh hưởng nếu kết quả năm học cuối bị thay đổi.

Thiếu đánh giá tổng quan

PGS.TS Đào Văn Đông, hiệu trưởng trường ĐH Công nghệ Giao thông Vận tải lại đưa ra một quan điểm hoàn toàn khác. PGS. Đào Văn Đông khẳng định nếu kỳ thi THPT quốc gia không diễn ra, trường sẽ xét tuyển bằng học bạ. Hằng năm, phương thức này vẫn được trường sử dụng để tuyển 15-20% chỉ tiêu.

Theo PGS. Đông, các trường không ngại tổ chức thi, mà ngại nhất là không có kỳ thi THPT quốc gia sẽ gây hỗn loạn hệ thống, mỗi trường tuyển sinh một kiểu, như vậy sẽ có hàng trăm cuộc thi. Thí sinh như con rối, quay cuồng với các kỳ thi. Trong khi đó, kết quả học bạ có đáng tin cậy hay không thì cần phải có cơ sở khoa học và căn cứ tốt nhất để so sánh chính là phổ điểm của kỳ thi THPT quốc gia. PGS. Đào Văn Đông cho rằng sẽ không có sự chênh lệch quá lớn giữa phổ điểm của kỳ thi THPT quốc gia và phổ điểm kết quả học tập 3 năm THPT của thí sinh.

Chính vì vậy, nếu lấy điểm thi THPT quốc gia giả sử là 5 điểm/môn thì xét học bạ có thể lấy 6 điểm/môn. Hơn nữa, cho đến nay, Bộ GD&ĐT cũng chưa có bất cứ đánh giá nào về tranh cãi này. Trước đây, khi còn thi 3 chung và tốt nghiệp THPT, có thể thấy, phổ điểm của hai kỳ thi có sự khác nhau rõ rệt. Nhưng đến giờ, chỉ còn một kỳ thi, thì khoảng cách đã bị xóa nhòa. Do vậy, nói chất lượng học bạ không đáng tin cậy cũng không đúng.

GS. Nguyễn Đình Đức cho rằng, các trường ĐH lo lắng về kỳ tuyển sinh là đương nhiên. Tuy vậy, việc xét tuyển ĐH chỉ căn cứ vào học bạ, có thể nhàn cho các trường và dễ tuyển sinh, nhưng chúng ta có căn cứ để băn khoăn về chất lượng đầu vào.

NGHIÊM HUÊ