Tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2020: Thêm nhiều lựa chọn cho thí sinh
Do được Bộ Giáo dục và Đào tạo dành nhiều quyền tự chủ, năm nay, các trường đại học, cao đẳng có thể thi tuyển, xét tuyển, hoặc kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. Chính vì vậy, các thí sinh có thêm nhiều sự lựa chọn, giảm được áp lực thi cử.
Tư vấn tuyển sinh giúp học sinh hiểu rõ hơn về các ngành nghề của các trường đại học, cao đẳng mà mình hướng đến. Trong ảnh: Ngày hội tư vấn tuyển sinh tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội.
Các trường tự chọn phương thức tuyển sinh
Với mục tiêu tạo thuận lợi, giảm áp lực cho thí sinh trong bối cảnh việc học tập khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, năm 2020, Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định giữ ổn định phương thức tuyển sinh như năm 2019 và quy định rõ quyền tự chủ của cơ sở giáo dục.
Theo Quy chế tuyển sinh trình độ đại học, trình độ cao đẳng ngành Giáo dục mầm non do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 7-5 vừa qua, các cơ sở đào tạo được tự chủ xác định, công bố điểm sàn (trừ nhóm ngành đào tạo giáo viên và nhóm ngành sức khỏe có cấp chứng chỉ hành nghề). Các cơ sở đào tạo còn được tự chủ lựa chọn, quyết định phương thức tuyển sinh đại học, cao đẳng như thi tuyển, xét tuyển, hoặc kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. Quy chế cũng quy định các cơ sở đào tạo có thể sử dụng kết quả kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) để sơ tuyển hoặc xét tuyển phục vụ tuyển sinh trình độ đại học, cao đẳng.
Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, để phục vụ công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng, năm nay, ngoài việc đánh giá mức độ đạt chuẩn của học sinh để xét công nhận tốt nghiệp THPT, đề thi tốt nghiệp THPT sẽ có tính phân hóa, các trường có thể yên tâm sử dụng kết quả kỳ thi làm căn cứ để tuyển sinh đại học, cao đẳng.
Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội là một trong số nhiều cơ sở đào tạo trên địa bàn Thủ đô dành phần lớn chỉ tiêu tuyển sinh cho phương thức xét tuyển theo kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT. PGS.TS Phạm Hồng Chương, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội cho rằng, với mục tiêu đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông, đề thi có độ phân hóa để phân loại học sinh giỏi, khá… và được Bộ Giáo dục và Đào tạo thẩm định, các trường có thể yên tâm sử dụng kết quả kỳ thi để tuyển sinh đại học, cao đẳng.
Trong khi đó, PGS.TS Hoàng Minh Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội thông tin, ngoài phương thức xét tuyển từ kết quả thi tốt nghiệp THPT, năm nay, nhà trường còn bổ sung phương án thi tuyển dành cho khối ngành kỹ thuật.
Video đang HOT
Còn Tiến sĩ Nguyễn Thanh Chương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giao thông vận tải cho biết, để tạo thêm nhiều lựa chọn cho thí sinh, năm nay, nhà trường bổ sung phương thức xét tuyển học bạ cấp THPT. Tổng chỉ tiêu tuyển sinh của trường là 5.700 sinh viên, trong đó phần lớn chỉ tiêu dựa trên kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT. Ngoài ra, thí sinh cũng có thể đăng ký xét tuyển theo hình thức trực tuyến.
Bảo đảm quyền lợi cho thí sinh
Các thí sinh cần nắm rõ các phương thức tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2020 để có những nguyện vọng phù hợp. Ảnh: Nhật Nam
Nâng cao tinh thần trách nhiệm, chủ động thực hiện nhiều giải pháp để bảo đảm quyền lợi cho thí sinh, nâng cao chất lượng “đầu vào” trong công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng là nhiệm vụ và cũng là mục tiêu chung của các cơ sở đào tạo trong năm học này.
Theo PGS.TS Hoàng Minh Sơn, do được gỡ vướng nên các cơ sở giáo dục đại học như Trường Đại học Bách khoa Hà Nội có thể thực hiện tuyển sinh một cách tự chủ, từ đó tạo niềm tin, giảm áp lực, tăng cơ hội cho các thí sinh.
Ngoài các phương thức tuyển sinh như mọi năm, năm nay, Trường Đại học Thủ đô Hà Nội ưu tiên xét tuyển thẳng, nhằm tạo nguồn “đầu vào” chất lượng, bổ sung đội ngũ giáo viên giỏi cho ngành Giáo dục Thủ đô. Đối tượng ưu tiên là học sinh tốt nghiệp trường THPT chuyên của các tỉnh, thành phố, có 3 năm học đều đạt học lực giỏi hoặc đoạt giải nhất, nhì, ba trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh trở lên. Điểm mới khác, đó là thí sinh có thể đăng ký tuyển sinh trực tuyến, thời gian dự kiến triển khai từ ngày 30-5-2020. Trên cơ sở xác nhận nguyện vọng học tập và những quy định tuyển sinh như kết quả học tập, điểm thi tốt nghiệp THPT…, thí sinh sẽ được nhập học trong thời gian sớm nhất.
“Với sinh viên năm thứ nhất, nhà trường tập trung củng cố kiến thức nền, định hướng nghề nghiệp, tạo cơ hội để các em có thể điều chỉnh ngành học phù hợp với năng lực, hạn chế việc đăng ký nguyện vọng trái với khả năng”, PGS.TS Bùi Văn Quân, Hiệu trưởng Trường Đại học Thủ đô Hà Nội thông tin.
Là phụ huynh có con đang học Trường THPT Trương Định (quận Hoàng Mai), bà Mai Thị Tâm cho rằng, để việc học tập đạt hiệu quả, tránh lãng phí thời gian, kinh phí của thí sinh, cơ quan quản lý cần giám sát chặt chẽ và sàng lọc ngay trong quá trình đào tạo, không để tình trạng tốt nghiệp ồ ạt với trình độ, kỹ năng chênh lệch nhau. Đây cũng là cách thức để tạo sự công bằng giữa các thí sinh, hạn chế được những tiêu cực trong tuyển sinh.
Trước băn khoăn về chất lượng “đầu vào” đại học, cao đẳng có thể bị ảnh hưởng khi các trường tuyển sinh dựa trên kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT hoặc xét tuyển dựa theo học bạ, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc cho biết, Bộ sẽ đối chiếu kết quả thi tốt nghiệp THPT với điểm trong học bạ của học sinh để đánh giá tính nghiêm túc, trung thực trong công tác tổ chức thi của địa phương. Bên cạnh việc giám sát chặt chẽ kỳ thi tốt nghiệp THPT; điều động cán bộ, giảng viên đại học tham gia thanh tra, kiểm tra kỳ thi, Bộ cũng tăng cường hậu kiểm, nhằm bảo đảm chất lượng đào tạo ở bậc đại học, cao đẳng một cách nghiêm túc, thực chất.
“Với Quy chế tuyển sinh mới, các trường được trao quyền tự chủ, nhưng trách nhiệm giải trình cao và phải thực hiện nghiêm túc các nội dung của đề án tuyển sinh mà trường công bố. Việc hậu kiểm sẽ được Bộ triển khai chặt chẽ, bảo đảm quyền lợi cho thí sinh”, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc khẳng định.
Tuyển sinh đào tạo theo đặt hàng: Tránh lãng phí
Quy chế tuyển sinh đại học (ĐH) năm 2020 có nội dung rất mới, đó là quy định tuyển sinh theo đặt hàng (thực hiện Nghị định 32/2019 về việc giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước từ nguồn kinh phí chi thường xuyên đối với lĩnh vực giáo dục đào tạo).
Nội dung mới này cần phải đảm bảo song hành 2 yêu cầu: phát huy hiệu quả chủ trương của Nhà nước về đào tạo nguồn nhân lực và tránh lãng phí nguồn ngân sách.
Tuyển sinh theo hợp đồng
Theo Bộ GD-ĐT, năm 2020, Quy chế tuyển sinh ĐH đưa ra quy định về đào tạo theo đặt hàng của các địa phương. Các trường muốn thực hiện phải xây dựng và công bố trong đề án tuyển sinh. Điều 15 của Quy chế tuyển sinh quy định: Cơ sở pháp lý để các trường thực hiện tuyển sinh đào tạo do Nhà nước đặt hàng là Nghị định 32/2019 của Chính phủ.
Các chủ thể đặt hàng đào tạo và cam kết sử dụng sinh viên tốt nghiệp thực hiện theo hợp đồng giữa các bên liên quan, không trái với quy định của pháp luật; có văn bản giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước hoặc thỏa thuận giữa các bên và thông tin liên quan phải được đưa vào thành phụ lục của đề án tuyển sinh.
Mặt khác, ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào (điểm sàn, điểm đủ điều kiện để xét tuyển) phải thực hiện theo quy định của Quy chế tuyển sinh ĐH (Bộ GD-ĐT xác định điểm sàn khối ngành sư phạm và khối ngành sức khỏe, những khối ngành khác do các trường tự xác định). Điểm trúng tuyển theo yêu cầu đặt hàng không thấp hơn điểm trúng tuyển của ngành đào tạo.
Đào tạo theo đặt hàng cần phải tính toán chính xác (Ảnh: Sinh viên Trường Đại học Công nghiệp thực phẩm TPHCM trong giờ học thực hành)
Trường hợp UBND cấp tỉnh đặt hàng để đào tạo lao động cho các cơ quan, tổ chức doanh nghiệp của tỉnh thuộc vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam bộ và đối tượng thí sinh là người có hộ khẩu thường trú từ 3 năm trở lên tại tỉnh, thì điểm trúng tuyển có thể thấp hơn nhưng không thấp hơn quá một điểm so với điểm trúng tuyển của ngành đào tạo, tính theo thang điểm 30. Ngoài ra, Chủ tịch UBND cấp tỉnh đặt hàng phải chịu trách nhiệm giải trình về nhu cầu đặt hàng đào tạo và sử dụng lao động sau đào tạo.
Đối với việc tuyển sinh đặt hàng trình độ ĐH, trình độ cao đẳng ngành Giáo dục mầm non (đào tạo chính quy và vừa làm vừa học), quy chế tuyển sinh yêu cầu phải có: văn bản giao nhiệm vụ, đặt hàng; chỉ tiêu đào tạo; ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào.
Phải phát huy tính hiệu quả
Theo đánh giá của nhiều cơ sở đào tạo, chủ trương đặt hàng đào tạo là đúng và mang tính nhân văn, nhằm đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế cho các địa phương, nhất là những địa phương còn khó khăn. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo, khi thực hiện phải đặc biệt tránh việc lãng phí như chương trình cử tuyển trước đây (thực hiện Nghị định 134/2006).
Theo báo cáo của Bộ GD-ĐT, khi thực hiện chế độ cử tuyển, nhiều tỉnh đã làm sai quy định. Đó là quy định ưu tiên xét cử tuyển đối với các đối tượng là người dân tộc thiểu số thường trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, tỷ lệ người dân tộc Kinh được cử tuyển không vượt quá 15% so với tổng số chỉ tiêu được giao, nhưng một số tỉnh đã xét tuyển tỷ lệ học sinh người Kinh cao hơn quy định.
Thậm chí một số tỉnh khu vực Tây Nam bộ đã cử tuyển hoàn toàn học sinh người Kinh đi học, nhiều dân tộc thiểu số trong nhiều năm không có học sinh cử tuyển. Vì vậy đã từng xảy ra các hệ lụy, mà điển hình là vụ việc gian lận hồ sơ tại Trường ĐH Y Dược TPHCM (không phải do trường mà do các địa phương), khiến trong 2 năm 2016 và 2017, trường buộc thôi học 7 sinh viên thuộc diện cử tuyển của tỉnh Bình Phước.
Để hạn chế bất cập, lãng phí trong tuyển sinh đào tạo theo đặt hàng, Th.S Hứa Minh Tuấn, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Tài chính Marketing TPHCM, cho rằng quy định "đối tượng thí sinh là người có hộ khẩu thường trú từ 3 năm trở lên tại tỉnh" để được xét tuyển đào tạo còn nhiều điểm phải làm rõ hơn. Ví dụ, rất nhiều học sinh có hộ khẩu ở các địa phương vùng Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam bộ nhưng lại học THPT tại TPHCM.
"Nếu không quy định chặt thì sẽ tái diễn cảnh "đặt hàng" sai đối tượng, chính sách thực thi không hiệu quả", Th.S Hứa Minh Tuấn băn khoăn.
Mặt khác, về vấn đề sử dụng và cam kết bố trí việc làm sau khi tốt nghiệp, nhiều trường cho rằng đây là việc các địa phương phải cam kết: điều kiện ràng buộc ra sao, ra trường phải về làm việc ở địa phương bao lâu, nếu vi phạm sẽ bồi thường ra sao.
"Phải lấy bài học từ việc thực hiện theo diện cử tuyển đã diễn ra, đó là sinh viên tốt nghiệp về địa phương không bố trí việc làm, thậm chí ngay cả sinh viên sư phạm tỉnh cử đi học về cũng... thất nghiệp. Ngoài ra, các địa phương, bộ ngành cần xác định và tính toán, dự báo nguồn nhân lực đủ dài để khi cử người đi học cho hợp lý, tránh tình trạng thừa nhưng vẫn thiếu. Ngoài ra, những ngành nghề đòi hỏi người học phải có trình độ cao như kinh tế, y dược, sư phạm, phải tránh tình trạng trước đây hệ cử tuyển ở ngành y tế chiếm đến 26%, kinh tế 16,8%, sư phạm 23%", một chuyên gia giáo dục kiến nghị.
Dự tuyển đại học ngành Y và Sư phạm: Điểm thi, học bạ tối thiểu phải đạt điểm sàn Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm 2020, các cơ sở giáo dục đại học được quyền lựa chọn, quyết định phương thức tuyển sinh như thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. Ảnh minh họa: Nguồn internet Tuy nhiên, riêng với nhóm ngành đào tạo giáo viên và nhóm ngành sức khỏe...