Tuyển Anh đáng sợ nhờ lối chơi ru ngủ

Người Anh tràn đầy hy vọng mang bóng đá trở về quê hương nhờ lối chơi thực dụng và cầu toàn ở Euro 2020.

“Football is coming home” (Bóng đá đang về nhà) trở thành câu slogan nổi tiếng với người Anh kể từ World Cup 2018. Ngày đó, “Tam sư” cũng vào bán kết World Cup, thành tích tốt nhất của đội tuyển quốc gia nước này sau gần 30 năm.

Khi trận tứ kết cuối cùng của Euro 2020 khép lại, nhiều người Anh đã hô vang câu slogan đó. Có nhiều bằng chứng cho thấy bóng đá xuất hiện lần đầu ở Trung Quốc. Nhưng người Anh tin họ đã khai sinh ra bóng đá hiện đại .

Khác với giải đấu 3 năm trước trên đất Nga, cơ hội vô địch Euro giờ lớn hơn với người Anh, sau chiến thắng thuyết phục 4-0 trước Ukraine.

HLV Southgate tiếp tục điều chỉnh

Tuyển Anh đã trở lại với hàng thủ 4 người quen thuộc kể từ đầu giải. Luka Shaw và Kyle Walker đá hậu vệ cánh trong sơ đồ 4-3-3 (hoặc 4-2-3-1 tùy thời điểm).

Mason Mount trở lại đội hình xuất phát. Hai cầu thủ đá cặp cùng anh ở trung tâm vẫn là Kalvin Phillips và Declan Rice. Jadon Sancho lần đầu tiên đá chính ở Euro 2020 trong vai trò tiền đạo cánh phải.

Việc để Sancho lần đầu đá chính ở giải cho thấy sự thay đổi trong chiến thuật của HLV Southgate. Ảnh: Reuters.

HLV Gareth Southgate hiểu Ukraine không phải Đức. Chất lượng nhân sự của “Tam sư” tốt hơn nhiều đội bóng Đông Âu. Họ cần thêm những nhân tố gây đột biến và có khả năng luân chuyển bóng nhanh hơn.

Trong phần lớn thời gian của trận đấu, Ukraine gần như lùi sâu. Bộ đôi hậu vệ Shaw và Walker thường dâng quá nửa sân và thi đấu như một tiền vệ cánh. Thực tế, Sancho và Mount mang lại sự tươi mới cho lối chơi của tuyển Anh.

Khả năng rê bóng và xuyên phá của 2 cầu thủ này giúp tuyển Anh tạo ra nhiều cơ hội hơn. Trong hiệp 1, Sancho thực hiện 3 tình huống qua người thành công, nhiều nhất trong số các cầu thủ thi đấu trên sân.

Khả năng lùi về và làm bóng của Kane cũng là sự khác biệt. Anh cùng Mount thường xuyên đổi vị trí. Ở 2 cánh, Sancho và Sterling cũng hoán đổi vị trí và hay bó vào trong. Tuyển Anh vì thế có đông quân số ở khu vực trung tâm và dễ dàng kiểm soát thế trận.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận bàn thắng sớm của Harry Kane giúp tuyển Anh dễ đá hơn nhiều. Kế hoạch chủ động phòng ngự của HLV Shevchenko bị phá sản. Ukraine buộc chuyển từ sơ đồ 3-5-2 sang 4-3-3 để tăng cường nhân sự trên hàng công.

Với sơ đồ và cách chơi mới, Ukraine có vài thời điểm gây khó khăn cho tuyển Anh trong nửa sau của hiệp 1. Các pha phối hợp ở tốc độ cao của Ukraine khiến hàng thủ Anh lúng túng.

Tuy nhiên, chất lượng nhân sự cùng việc kiểm soát thế trận tốt giúp tuyển Anh có trận đấu dễ dàng.

Anh có lần đầu tiên vào bán kết Euro sau 25 năm. Ảnh: Reuters.

Tuyển Anh chưa hoàn hảo

Trong 4 đội bóng vào bán kết Euro 2020, Anh có lối chơi ít cống hiến nhất. Trước trận gặp Ukraine, Anh mới ghi 4 bàn sau 4 trận ở Euro. Họ nằm trong những đội ghi bàn ít nhất trước vòng tứ kết.

“Tam sư” đã trút cơn mưa bàn thắng vào lưới Ukraine để vào bán kết. Tuy nhiên, chúng ta đừng để các bàn thắng đánh lừa. Tuyển Anh ở giải này không chơi đẹp mắt như Italy, không tấn công đa dạng như Tây Ban Nha. Họ cũng không chơi pressing cuồng nhiệt như Đan Mạch.

Vận tốc lên bóng (theo chiều dọc) của tuyển Anh là chậm nhất trong 8 đội vào tứ kết Euro 2020, với trung bình 0,99 m/giây ( Opta ). Ở trận gặp Ukraine, vận tốc lên bóng của Anh cũng chỉ nhích lên trung bình 1,01 m/giây, kém hơn cả đối thủ (1,03 m/giây).

“Tam sư” không chuyền xuyên tuyến nhiều. Họ không hay chủ động pressing đồng bộ. Các cầu thủ Anh chuyền ngang an toàn và chuyền về rất nhiều, làm giảm tốc độ lên bóng.

Trước vòng tứ kết, Anh là đội có vận tốc lên bóng theo chiều dọc (direct speed upfield) chậm nhất Euro 2020 với 0,99 m/giây. Đồ họa: The Analyst.

Một nhược điểm khác trong cách chơi của tuyển Anh là thiếu sự đa dạng trong các đường lên bóng.

Khi gặp các đội bóng chơi tập trung và có quân số đông ở hàng thủ, Anh không có quá nhiều miếng tấn công. Scotland hay CH Czech đã phòng ngự tốt trước “Tam sư” ở vòng bảng.

Bài tấn công chính của tuyển Anh nằm ở sự cơ động từ Sterling, khả năng lên biên tốt của Shaw. Các tình huống cố định cũng là điểm mạnh của Anh từ World Cup 2018. Dù cho đến trước trận gặp Ukraine, Anh chưa ghi được bàn nào từ các tình huống cố định ở Euro.

HLV Jose Mourinho thậm chí đặt dấu hỏi về điều này. Ngay lập tức, đội bóng của HLV Southgate trả lời. Ở trận gặp Ukraine, Anh ghi 2 bàn từ các tình huống cố định.

Thực tế, tuyển Anh suýt phải ôm hận với các đường chuyền về. Ở trận gặp Đức, Sterling là người chuyền hỏng để Thomas Mueller có cơ hội. Ở trận gặp Ukraine, Walker là người chuyền về bất cẩn để Roman Yaremchuk thoát xuống tung cú sút.

Tuy nhiên, vài sai lầm chưa thể khiến Anh ôm hận. Việc tuyển Anh lần thứ hai liên tiếp vào bán kết một giải đấu lớn nói lên tất cả. Tư duy chơi bóng an toàn của HLV Southgate được các học trò tuân thủ.

Anh là đội có hàng thủ tốt nhất giải lúc này. Họ chưa một lần để thủng lưới kể từ đầu giải.

Với hàng thủ tốt cùng một trung phong đang lấy lại phong độ, Anh trở thành ứng viên hàng đầu cho chức vô địch. Ảnh: Reuters.

Trong trận gặp Anh, Ukraine có chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG – Expected goals) là 0,26, thấp nhất kể từ đầu giải.

Việc chưa để thủng lưới bàn nào kể từ đầu giải cho thấy sự đáng sợ của “Tam sư”. Anh là đội đầu tiên trong lịch sử Euro giữ sạch lưới trên đường vào bán kết.

Đây là uyển Anh rất khác trong nhiều thập niên, kể từ khi Ngoại hạng Anh làm mưa làm gió trên toàn cầu. Nhưng chính sự khác biệt ấy đang khiến cho người Anh mơ về chức vô địch.

Southgate trở thành HLV đầu tiên sau Sir Alf Ramsey của thập niên 60 thế kỷ trước, đưa tuyển Anh 2 lần liên tiếp vào bán kết giải đấu lớn. Người Anh chờ quá lâu để chứng kiến sự thành công của đội tuyển quốc gia.

Về lý thuyết, chất lượng của tuyển Anh không hề kém Italy, Tây Ban Nha hay Đan Mạch, thậm chí có phần còn nhỉnh hơn. Sự khác biệt lớn giữa Anh và các đối thủ còn lại nằm ở lối chơi. Tây Ban Nha, Italy và Đan Mạch đều có xu hướng chơi tấn công.

Tuy nhiên, ở Euro hay World Cup, hàng thủ mới là điểm tựa giúp các đội bóng vô địch.