Tương lai thế hệ Z: Khi nào tấm bằng đại học sẽ trở nên vô giá trị?
Trong bối cảnh công nghệ thay đổi chóng mặt, nhiều công việc mới liên tục sản sinh, tấm bằng đại học không thể là “chìa khóa vạn năng”, đảm bảo sự thành công cho thế hệ Z.
Zing.vn tổng hợp bài viết trên các trang CNBC, Forbes, Business Insider & The Guardian, đề cập đến xu hướng việc làm trong tương lai, khi tấm bằng đại học chỉ là yếu tố phụ và các kỹ năng nghề nghiệp lên ngôi.
Il Kadyov, kỹ sư phát triển Blockchain, sở hữu kết quả học tập xuất sắc những năm trung học. Anh nhận được huy chương danh dự cho các học sinh có thành tích nổi bật nhất và nhập học tại một trong những đại học danh giá hàng đầu nước Nga về công nghệ máy tính.
Trong suy nghĩ số đông, Kadyov dễ dàng trải qua bốn năm học hành và ra trường với tấm bằng tốt nghiệp loại giỏi.
Trên thực tế, chàng trai bỏ dở đại học khi mới kết thúc năm hai vì cảm thấy môi trường, thầy cô và giảng đường không còn giúp ích cho mình nữa.
“Nhiều người hỏi tôi về lý do bỏ học giữa chừng và liệu tôi có hối hận về điều đó. Câu trả lời là tôi chưa bao giờ thất vọng với quyết định của mình”, Kadyov tự tin nói.
“Không học đại học nữa, tôi trở thành con người năng động hơn và có thêm nhiều thời gian học thứ có ích cho bản thân. Tôi đi làm ở một vài công ty và điều họ quan tâm không phải là bằng cấp, mà là khả năng giải quyết công việc của tôi”, anh chàng nói thêm.
Qua nhiều trải nghiệm, Kadyov khẳng định cuộc sống không có sự xuất hiện của tấm bằng đại học hoàn toàn không phải là vấn đề.
Khi các “ông lớn” cũng “lắc đầu” với tấm bằng đại học
Thực tế, nhiều công ty, tập đoàn lớn hàng đầu thế giới không còn quan trọng ứng viên phải sở hữu bảng điểm đẹp, thành tích học tập nổi trội hay tấm bằng tốt nghiệp loại xuất sắc.
Năm 2018, trang tìm kiếm việc làm Glassdoor công bố danh sách 15 doanh nghiệp không còn yêu cầu bằng cấp, trong đó có những cái tên lớn như Google, Apple, Starbuck…
Phó chủ tịch Ginni Rometty của IBM – Tập đoàn công nghệ máy tính đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ, cho biết 15% nhân viên của công ty không có bằng đại học hệ 4 năm.
“Thay vì chỉ nhìn vào điểm số, chúng tôi hiện nhắm tới những người có trải nghiệm thực tế và kinh nghiệm đối với các ngành nghề liên quan mật thiết đến công việc của tập đoàn”, bà Ginni cho hay.
Trong tương lai, nhiều nghề nghiệp mới liên tục ra đời, đòi hỏi thế hệ Z phải thích nghi liên tục. Ảnh: LinkedIn.
Laszlo Bock, cựu phó chủ tịch nhân sự cấp cao của Google, cũng thể hiện quan điểm tương tự.
Theo ông Bock, kết quả học tập nổi trội phán ánh sự chăm chỉ khổ luyện và chỉ đơn thuần là thành quả của việc được đào tạo bài bản.
“Những người không đến trường và tự đi con đường của mình trên thế giới này mới là người đặc biêt. Và Google làm mọi thứ để tìm những người đó”, cựu phó chủ tịch khẳng định.
“Trình độ học vấn sẽ được ghi nhận và vẫn là một cân nhắc cần thiết khi đánh giá toàn diện một ứng viên. Tuy nhiên nó sẽ không là yếu tố cản trở một người bước chân vào doanh nghiệp của chúng tôi”, bà Maggie Stillwell, lãnh đạo cấp cao của Ernst & Young, kết luận.
Stephane Kasriel, CEO của mạng lưới Upwork chuyên kết nối giữa những người làm việc tự do và các công ty, khẳng định bộ mặt của việc làm trong tương lai phụ thuộc vào các kỹ năng nghề nghiệp và tấm bằng đại học chỉ là yếu tố phụ.
Gánh nặng thi cử nặng nề cùng “án” trả nợ học phí cả đời
Trong bối cảnh bằng cấp dần có xu hướng bị xem nhẹ, các câu chuyện xoay quanh câu chuyện học đại học cũng trở thành vấn đề được đem ra “mổ xẻ” ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Tại châu Á, tính chất khốc liệt của các kỳ thi đại học ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore đã trở nên quá nổi tiếng và quen thuộc.
Mọi việc không đơn giản ở mức một cuộc thi cuối cấp, mà là “tấm vé vàng” thông hành cho tương lai, sự nghiệp sau này. Lý do cốt lõi đó biến thi cử thành một “cuộc chiến sinh tử” của cả xã hội, nơi ai cũng sẵn sàng làm tất cả mọi cách để đỗ đạt.
Hình ảnh những đứa trẻ ngày ngày “vùi đầu” vào hàng tá sách vở, bài tập cao ngất, ngồi chật ních trong các trung tâm luyện thi từ sáng sớm đến tối khuya, phản chiếu chính xác tâm lý bằng đại học quyết định tất cả vẫn còn in sâu.
Đỗ đại học danh tiếng có thể là thành quả ngọt ngào của cả học sinh và cha mẹ. Song, cái giá phải đánh đổi cũng “đắng ngắt” không kém khi nhiều em vì quá căng thẳng, áp lực mà trở nên trầm cảm, tìm đến các loại thuốc gây nghiện.
Video đang HOT
Tồi tệ hơn, có người tìm đến cái chết để giải thoát. Tháng 4 vừa qua, 20 học sinh Ấn Độ tự tử do thất vọng bản thân thất bại trong kỳ thi đại học.
Gánh nặng học hành, thi cử ở châu Á khiến nhiều học sinh, sinh viên đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe, tâm lý nghiêm trọng. Ảnh: SCMP.
Tại Mỹ, trả nợ học phí trở thành “bản án” chung thân của nhiều người Mỹ, kéo các sinh viên ở xứ cờ hoa vào “vòng tròn” luẩn quẩn kéo dài cả đời mang tên vay tiền đi học, học xong lại vất vả đi làm hàng chục năm để trả hết số tiền đã vay.
Vài tuần trước khi tốt nghiệp, Aaron Mitchom, sinh viên năm cuối tại trường Morehouse College, đã phải lập một bảng tính để xem cần bao lâu mới trả hết khoản vay 200.000 USD cho việc học đại học.
Các tính toán đưa ra câu trả lời là phải mất đến 25 năm để trả hết số nợ.
Theo ước tính của chính phủ nước này, có đến 45 triệu người Mỹ phải vay tiền để chi trả các khoản phí đắt đỏ tại môi trường đại học. Tổng số tiền nợ lên đến 1.600 nghìn tỷ USD.
Nợ sinh viên ngày càng nghiêm trọng hơn khi không hiếm các trường hợp, có đến 2 thế hệ trong một gia đình “mắc kẹt” với việc mãi không thể trả hết số tiền đã vay.
Vấn đề này gây nhức nhối cho cả nước Mỹ đến nỗi nó trở thành câu chuyện được đem ra thảo luận chính giữa các ứng viên trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020.
“Vòng tròn” luẩn quẩn xoay quanh việc trả nợ tiền học phí từ thời sinh viên ám ảnh nhiều người Mỹ. Ảnh: NY Times.
Nhiều công việc “chưa xuất hiện” liên tục ra đời
Trong một khảo sát về số lượng freelancer (những người làm việc tự do) tại Mỹ vào năm 2018, các con số thu về đưa ra kết quả trải nghiệm thực tế về công việc có xu hướng được đề cao hơn.
93% số người được hỏi sở hữu tấm bằng đại học hệ 4 năm cho biết các kĩ năng nghề nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định mức độ thành công của mỗi người. Ngược lại, 79% số người lại quan niệm bằng cấp giúp ích cho công việc hiện tại của họ.
Ngoài ra, 70% số người làm việc tự do toàn thời gian tham gia vào các khóa học hay các lớp đào tạo kỹ năng trong 6 tháng gần nhất, so với con số 49% những người làm việc trong các công ty, doanh nghiệp.
Theo CEO Stephane Kasriel, báo cáo trên phần nào phản ánh tình hình. Theo ông, trong bối cảnh thay đổi về mặt công nghệ diễn ra nhanh chóng cùng với mức chi phí giáo dục tăng lên khiến hệ thống đào tạo đại học truyền thống trở thành cách thức lỗi thời và rủi ro.
CEO Tim Cook của Apple và nhiều lãnh đạo cấp cao khác của các tập đoàn lớn trên thế giới đều đồng ý bằng cấp đại học không còn nói lên tất cả. Ảnh: Fortune.
“Bằng cấp vẫn được coi là đại diện cho năng lực nghề nghiệp và tạo ra cảm giác an toàn sai lầm cho những người sở hữu nó. Là lãnh đạo của một công ty công nghệ, tôi đã thuê nhiều lập trình viên. Và điều quan trọng với tôi không phải là liệu ai đó có bằng khoa học máy tính hay không mà là họ có thể viết mã tốt như thế nào”, vị CEO nói.
CEO Tim Cook của “ông lớn” Apple cho hay có sự “không phù hợp” giữa các kỹ năng học tại trường đại học và các yếu tố chuyên môn mà doanh nghiệp cần, đặc biệt với đặc thù công việc tại công ty ông.
“Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ tấm bằng đại học là điều bạn phải làm được bằng mọi giá”, vị CEO cho biết.
Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2016, các ngành nghề đòi hỏi nguồn nhân lực và trình độ cao hiện tại ở nhiều ngành công nghiệp mới chỉ xuất hiện trong vòng 5-10 năm trước. Và xu hướng này sẽ còn tăng mạnh với số lượng lớn các công việc mới liên tục ra đời.
Theo đó, 65% số trẻ em đang theo học tiểu học sẽ gia nhập vào lực lượng lao động với hàng tá việc làm thậm chí còn chưa tồn tại để “điểm mặt đặt tên”.
“Trong tương lai, trình độ học vấn càng không nói lên được nhiều điều, các kỹ năng mới quyết định tất cả. Và khía cạnh này thì chẳng trường Harvard hay bất kỳ ngôi trường danh giá, thầy cô giỏi nào dạy bạn được cả”, ông Stephane nhấn mạnh.
Theo Zing
Trả nợ tiền học: 'Vòng tròn' luẩn quẩn cả đời của sinh viên Mỹ
Tấm bằng đại học danh giá đánh đổi bằng không ít công sức, tiền bạc của sinh viên Mỹ. Nhiều người vay số tiền lớn đi học rồi làm việc suốt phần đời còn lại để "kéo cày trả nợ".
"Thay mặt cho tám thế hệ của gia đình tôi đã sống ở đất nước này, tôi sẽ tài trợ để loại bỏ các khoản vay cho sinh viên của khóa 2019", tỷ phú Robert Smith phát biểu trong lễ tốt nghiệp tại trường Morehouse College vào tháng 5 vừa qua.
Tuyên bố của ông Smith khiến tất cả sinh viên ngồi phía dưới vỡ òa. Mọi người sau đó đứng dậy vỗ tay và hò reo không ngớt.
Không đơn giản ở mức ngẫu nhiên được tài trợ toàn bộ học phí đại học, câu nói của vị tỷ phú đã "thổi bay" đi gánh nặng mang tên nợ sinh viên của hàng ngàn tân cử nhân vừa tốt nghiệp.
Vài tuần trước khi tốt nghiệp, Aaron Mitchom đã phải lập một bảng tính để xem cần bao lâu để trả hết khoản vay 200.000 USD cho việc học đại học. Các tính toán đưa ra câu trả lời là phải mất đến 25 năm để trả hết số nợ.
Tốt nghiệp, ra trường, nhiều sinh viên Mỹ lại lao đầu vào tìm cách trả số nợ lớn đã vay vốn để học đại học. Ảnh : NY Times.
Chỉ trong một khoảnh khắc, những phép tính nặng nề và toàn bộ mối lo toan của chàng sinh viên 22 tuổi biến mất. Aaron hạnh phúc đến mức bật khóc.
Zing.vn trích dịch bài đăng trên AFP và Forbes, đề cập đến câu chuyện học đại học tại Mỹ tốn kém đến mức một bộ phận đông đảo sinh viên buộc phải vay vốn để có khả năng chi trả mức phí đắt đỏ.
Kết cục, sau khi tốt nghiệp, họ "mắc kẹt" trong số tiền nợ lớn và dành hàng chục năm đi làm để "kéo cày trả nợ".
"Vòng tròn" luẩn quẩn vay tiền đi học, đi làm trả nợ
Mùa thu sắp tới, Haley Walters nhập học Đại học California Berkeley, ngôi trường danh tiếng với mức học phí đắt đỏ. Mục tiêu của Haley là tấm bằng xuất sắc ngành Luật.
Cô gái 19 tuổi cần đến 5 năm để hoàn thành chương trình cử nhân. Nếu mọi thứ theo đúng kế hoạch, Haley sẽ gánh khoản nợ 100.000 USD tiền học phí vào thời điểm cô ra trường và gia nhập lực lượng lao động.
Như hàng triệu sinh viên khác ở xứ cờ hoa, Haley đang phải trả giá đắt cho nền giáo dục có nguy cơ tạo ra gánh nặng tài chính suốt phần đời còn lại.
"Tôi cho rằng khoản nợ sinh viên thực sự là 'bản án' chung thân", Haley than thở.
Người Mỹ có thể phải dành đến 20-25 năm để trả hết số nợ từ thời sinh viên. Ảnh: University Times.
Thống kê mới nhất trong năm 2019 cho thấy cuộc khủng hoảng nợ vay sinh viên đã trở nên nghiêm trọng như thế nào đối với người vay trên tất cả các nhóm nhân khẩu học và độ tuổi.
Theo ước tính, có đến 45 triệu người Mỹ phải vay tiền để có khả năng chi trả các khoản phí đắt đỏ ở môi trường đại học. Tổng số tiền nợ lên đến 1.600 nghìn tỷ USD.
Nợ sinh viên hiện là loại nợ tiêu dùng cao thứ hai tại Mỹ, cao hơn cả mức nợ tín dụng và chỉ đứng sau nợ thế chấp.
Năm 2017, mỗi người đi vay trung bình gánh mức nợ hơn 28.000 USD.
"Sinh viên tốt nghiệp trong năm 2019 nhiều khả năng sẽ gánh món nợ học phí trung bình 35.000 USD", Cody Hounanian - Giám đốc chương trình Khủng hoảng Nợ Sinh viên, một tổ chức phi lợi nhuận hỗ trợ thanh niên và kêu gọi cải cách, cho hay.
Theo số liệu của Chính phủ Mỹ, có đến 71% số sinh viên nước này phải vật lộn kiếm tiền trả nợ học phí đại học. Tình hình này càng nghiêm trọng hơn với nhóm người thiểu số trong xã hội.
"Nữ giới da màu là nhóm chịu ảnh hưởng nhiều nhất với tổng nợ sinh viên cao nhất trên mỗi cử nhân tốt nghiệp", ông Hounanian cho biết.
"Bản án" chung thân của nhiều người Mỹ
Mặc dù nhiều chính sách học bổng và hỗ trợ tài chính được đưa ra, nhưng mức học phí giáo dục đại học cao đến mức phần lớn sinh viên không thể trả nợ đúng hạn.
"Khi những người vay tiền ra trường, chương trình vay vốn của họ thường kéo dài 10 năm. Song, càng ngày có nhiều người đăng ký các chương trình vay kéo dài tới 20-25 năm", ông Hounanian cho hay.
Ông nói thêm về lâu dài, số lãi cho vay theo từng năm lại tăng lên, tiền lãi cộng dồn ngày một phình to và khả năng trả nợ hết số tiền càng mong manh.
Ước tính, tổng số nợ sinh viên vay để chi trả học đại học lên đến con số 1.600 nghìn tỷ USD. Ảnh: Business Insider.
Ông Hounanian nêu kinh nghiệm của chính mình để làm ví dụ.
"Thời sinh viên, tôi vay số tiền 30.000 USD, mỗi tháng trả hơn 150 USD. Đó đã được coi là chương trình vay vốn khá 'dễ thở'. Nhưng cuối cùng, số dư vay nợ cứ tăng đều. Nợ chồng nợ và tháng nào tôi cũng phải xoay xở với việc chi trả", vị giám đốc nhớ lại.
Tình trạng còn nghiêm trọng với những gia đình có đến 2 thế hệ trong nhà phải "gồng gánh" món nợ học phí từ thời đại học.
Cô gái Haley Walters trước khi theo đuổi ngành Luật từng có quãng thời gian 2 năm theo học ngành Khoa học Chính trị tại Cao đẳng Pasadena (Los Angeles, Mỹ).
Tại trường cũ, cô đã phải rất cố gắng để hoàn thành tất cả các môn học mà không tích lũy thêm nợ. Mặc dù được trao học bổng, Haley buộc phải vay thêm tiền để chi trả gần 20.000 USD các loại phí khác.
"Về cơ bản, đó chính là vay rồi lại đi vay, mỗi khoản lại có mức lãi riêng và phương thức thanh toán khác nhau", Haley buồn bã nói.
Quãng thời gian tuổi thơ, cô không biết bao lần nghe người mẹ nay đã 58 tuổi than vãn, kể khổ về khoản nợ từ thời sinh viên.
"Quá khứ nợ nần làm tê liệt tài chính gia đình như thế nào đã ăn sâu vào trí nhớ tôi. Chúng tôi không dám đi nghỉ mát, nhiều khi tôi không có đồ dùng cho năm học mới hay các món quà sinh nhật cũng vô cùng ít ỏi", Haley nhớ lại.
Vấn đề nhức nhối của cả nước Mỹ
Haley bày tỏ niềm hy vọng rằng nợ sinh viên sẽ là câu chuyện đưa đem ra thảo luận chính giữa các ứng viên trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020.
Thực tế, tình trạng nợ sinh viên ngày một tăng cao và khó giải quyết dần nổi lên như một vấn đề quan trọng trong chiến dịch tranh cử tổng thống sắp tới.
Ứng cử viên Bernie Sanders tiết lộ kế hoạch đầy tham vọng có mục tiêu loại bỏ tất cả các khoản nợ của sinh viên.
Dự luật "cách mạng" của ông Sanders nhằm xóa mọi khoản nợ của sinh viên và biến các trường đại học công thành cơ sở đào tạo miễn phí với sự trợ giúp của ngành tài chính nước này.
"Người dân Mỹ đã ra cứu trợ phố Wall trong cuộc khủng hoảng kinh tế cuối những năm 2000. Bây giờ, đã đến lúc giới tài chính phố Wall ra tay cứu giúp các gia đình có thu nhập trung bình", ông Sanders tuyên bố.
Haley Walters, sinh viên 19 tuổi, có khả năng gánh số nợ 100.000 USD vào thời điểm tốt nghiệp. Ảnh: AFP.
Ứng cử viên đảng Dân chủ Elizabeth Warren cũng lên một chiến dịch cải cách tương tự để giúp sinh viên và nhiều người Mỹ thoát khỏi "vòng tròn" nợ nần kéo dài cả đời.
"Cha tôi lớn lên trong một gia đình cực kỳ nghèo ở miền nam California. Lý do duy nhất ông ấy đi học đại học là vì nó miễn phí", Haley nhớ lại.
Tuy nhiên, học phí không phải là gánh nặng tài chính duy nhất mà sinh viên Mỹ gặp phải.
Ở khu vực California, chi phí nhà ở và sinh hoạt chiếm đến hơn một nửa trong số 35.000 USD trung bình để chi trả cho một năm học ở đại học công lập.
Giám đốc Hounanian cho hay điều cốt lõi cần giải quyết là các khoản phí đắt đỏ liên quan để sinh viên không phải chịu áp lực nợ nần trước khi tốt nghiệp.
"Hệ thống hiện nay không hoạt động vì sinh viên. Nó chỉ đem lại lợi nhuận cho các công ty vay vốn, những kẻ tìm cách kiếm tiền, trục lợi từ sinh viên và người đi vay", ông Hounanian khẳng định.
Theo Zing
Giáo viên hợp đồng tại quận Lê Chân đang "ngồi trên đống lửa" Hơn 80 giáo viên hợp đồng ở quận Lê Chân (Hải Phòng) đang "ngồi trên đống lửa" bởi sau hơn 1 tháng bị chấm dứt hợp đồng, họ chưa biết tương lai sẽ ra sao. Báo điện tử Giáo dục Việt Nam nhận được đơn kiến nghị của những giáo viên hợp đồng tại các trường trên địa bàn quận Lê Chân (Hải...