Từng là học sinh ‘dốt’ Văn nay viết trăm bài báo
Với vài trăm bài viết trên các báo, tạp chí lớn nhỏ trên cả nước, chắc không ai tin tôi từng là học sinh dốt Văn.
Vấn đề có học sinh “dốt” hay không tiếp tục nhận được sự quan tâm rất lớn của các giáo viên, phụ huynh và học sinh cả nước.
Nhiều ý kiến đề xuất nên bỏ chấm điểm, bỏ đánh giá xếp loại, bỏ thành tích để học sinh không còn em nào bị coi là “dốt”.
Nhưng vẫn có một số ý kiến cho rằng đi học là phải có điểm số để tạo động lực cho học sinh cố gắng, học phải có tuyên dương, khen thưởng, phải chấp nhận có học sinh giỏi, học sinh “dốt” để học sinh phấn đấu.
Người viết xin phản biện ý kiến trên vì các lý do sau đây:
Thứ nhất, một số nước có nền giáo dục tiên tiến, hiện đại như Phần Lan, Úc… đều 3 không: không cho điểm, không xếp loại, không cho bài tập về nhà. Chương trình học nhẹ nhàng, không áp lực nhưng họ vẫn xếp thứ hạng rất cao trên thế giới về hiệu quả học tập, phát triển con người. Như vậy, việc bỏ cho điểm, xếp loại là một xu thế tiến bộ, mang lại hiệu quả.
Điều này cho thấy, với giáo dục, tạo môi trường học tập tốt, tạo động lực để học sinh cố gắng tự học, phát huy năng lực là đã hoàn thành sứ mệnh, không nhất thiết phải cho điểm, phải cho học sinh ở lại, phải có học sinh “dốt”.
Nếu học sinh bị cho là “dốt”, bị bỏ lại, có thể các em sẽ bỏ học, mất đi hy vọng về tương lai tươi sáng
Video đang HOT
Thứ hai, thời đi học nhiều học sinh cho là “dốt” nhưng sau này lại thành đạt, thậm chí còn thành công hơn các bạn học giỏi đồng lứa.
Tôi từng chứng kiến nhiều học sinh học yếu một vài môn, từng bị thi lại thường xuyên khi học phổ thông, bị cho là học “dốt” nhưng sau này các em lại có sự nghiệp rất thành công, có em làm giám đốc doanh nghiệp lớn.
Nếu học sinh bị cho là “dốt”, bị bỏ lại, có thể các em sẽ bỏ học, mất đi hy vọng về tương lai tươi sáng, không có cơ hội nghề nghiệp, trở thành gánh nặng cho xã hội. Trong khi đó, nhiều em học sinh học đạt loại giỏi nhiều năm nhưng học đại học ra không xin được việc làm vì thiếu kỹ năng mềm.
Học sinh dốt văn trở thành giáo viên tự nhiên
Bản thân tôi trước đây từng là một sinh học khá tốt các môn tự nhiên nhưng lại kém các môn xã hội như Văn, Địa. Nếu không có sự ưu ái của thầy cô, có thể tôi sẽ phải ở lại lớp, rồi chán nản mà bỏ học và không có cơ hội trở thành giáo viên như hôm nay.
Tôi học yếu môn Văn thật, một phần vì chữ viết xấu, một phần vì không hiểu bài. Sau này, khi học lên cao hơn và trở thành giáo viên lĩnh vực khoa học tự nhiên, tôi đã tự trau dồi thêm kiến thức văn học bằng cách đọc thêm sách, báo.
Đến thời điểm này, kiến thức văn học, xã hội cũng tôi đã tiến bộ hơn. Với vài trăm bài viết trên các báo, tạp chí lớn nhỏ trên cả nước, chắc không có ai tin tôi lại xuất thân từ học sinh dốt Văn.
Từ câu chuyện của mình, tôi tin rằng không có học sinh “dốt”, chỉ có học sinh học chưa tốt môn này, môn kia hoặc chưa được chỉ đường đi đúng hướng hoặc học lệch.
Vì thế, tôi cho rằng, nhiệm vụ của giáo dục là uốn nắn, chỉ dẫn để các em đi đúng hướng, phát huy được năng lực, sở trường của bản thân thay vì coi nặng chấm điểm, xếp loại, xét nét những em học chưa tốt
Với các em, tôi cũng mong rằng đừng vì sự thiển cận của một số người, vì thành tích, điểm số, khen thưởng chưa cao… mà đánh mất ước mơ, tương lai, hy vọng của mình. Đôi khi các em học chưa tốt môn này nhưng hoàn toàn có thể học tốt những môn khác và trong số đó, tôi tin rằng sẽ nhiều em có thể làm việc tốt, hữu ích cho xã hội sau này.
Xin Bộ Giáo dục đổi cách đánh giá để không còn học sinh mang tiếng 'dốt'
Đã có một thời gian quá dài, học sinh được đánh giá theo kiến thức, phân biệt thành 4 loại: giỏi, khá, trung bình, yếu, kém.
Điều này gây thiệt thòi cho các em được nhìn nhận là học chưa tốt.
Học sinh Hà Nội. Ảnh: Hoàng Hà
Việc đánh giá theo Chương trình giáo dục phổ thông 2006 trước đây quy định học sinh có bất kỳ môn nào có điểm trung bình 2,0 bị xếp loại kém, phải ở lại lớp cho dù có học trung bình, khá các môn còn lại. Bên cạnh đó, học sinh có điểm trung bình 1 môn dưới 3,5 thì xếp loại yếu, phải thi lại, nếu vẫn không đạt cũng sẽ "đúp".
Giáo viên và cả phụ huynh mặc định những em xếp loại yếu, kém là học sinh "dốt", không xứng đáng lên lớp, cần rèn luyện lại.
Sau mỗi năm học, có nơi lấy những học sinh "dốt" để "bêu" trước trường lớp, học sinh khác phải cố gắng mà tránh những "tấm gương xấu" này.
Cứ thế, các em trở thành nạn nhân của việc chê bai, mắng mỏ vì học "dốt" ảnh hưởng đến lớp, đến trường, đến danh dự gia đình, làm mất mặt xóm làng... Có em vì áp lực gia đình, xã hội đã chọn cho mình cái chết tức tưởi.
Tôi cho rằng việc xếp loại học sinh giỏi, khá, yếu, kém là một sai lầm trong đánh giá. Điều này cũng là nguyên nhân gây ra bệnh thành tích "thâm căn cố đế" trong ngành giáo dục, là nguyên nhân khiến học sinh phải lao đầu vào học thêm "tối mặt tối mũi", chạy đua điểm số...
Một học sinh có thể học yếu 1, 2 phân môn nhưng vẫn học được các môn khác, vẫn đủ năng lực, trí tuệ tiếp tục học ở những năm tiếp theo. Do đó, việc đánh giá học sinh yếu, kém giống như tìm học sinh "dốt" là còn không phù hợp.
Ở Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đang được triển khai, việc đánh giá có một bước chuyển đáng kể và tích cực, theo cách mà một số nước có nền giáo dục tiên tiến trên thế giới thực hiện. Đó là chuyển từ đánh giá kiến thức sang đánh giá năng lực và phẩm chất.
Cách đánh giá này không còn phân biệt học sinh này và học sinh kia. Một em có năng lực này nhưng có thể không có năng lực khác, không nhất thiết phải toàn diện như các chương trình trước đây.
Ví dụ, học sinh có thể không có năng lực toán học nhưng có năng lực văn học, năng lực xã hội, giao tiếp, cảm thụ âm nhạc...
Dạy học theo năng lực chính là tìm ra điểm mạnh của người học để phát huy, chấp nhập học sinh có thể chưa có một số năng lực. Dạy học hiện nay là đi tìm người giỏi, phát huy thế mạnh chứ không phải tìm người "dốt".
Dù vậy, việc đánh giá của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 theo thông tư 22/2021/TT-BGDĐT vẫn còn có điểm số, xếp loại học tập học sinh ở 4 mức tốt, khá, đạt, chưa đạt; vẫn khen thưởng học sinh loại x uất sắc, giỏi.
Còn cho điểm, còn xếp loại... là còn so sánh học sinh này với học sinh khác, còn chạy theo thành tích, còn tìm học sinh "dốt", không phù hợp đánh giá theo năng lực, rất thiệt thòi cho các em.
Theo tôi, đến giai đoạn này, phải chấm dứt không còn xem học sinh nào là "dốt". Và cách tốt nhất là bỏ điểm số, bỏ xếp loại, bỏ thành tích.
Không đua thành tích, điểm số để học sinh nên người Quan niệm lấy điểm số để đánh giá người học, để khoe thành tích, lấy hạng nhất, nhì, để phân biệt học sinh này với học sinh khác không còn phù hợp. Dạy chữ, dạy tri thức vẫn rất quan trọng và cần thiết trong cuộc sống, nó là nền tảng, tiền đề để khẳng định trí tuệ vô hạn của con người...