Từ ngày 5/5/2022: Quy trình biên soạn sách giáo khoa có gì mới?
Ban hành quy trình mới về biên soạn, chỉnh sửa sách giáo khoa là một trong những điểm mới đáng chú trong vừa được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đưa ra trong Thông tư 05/2022/TT-BGDĐT sửa đổi, bổ sung một số điều Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT ngày 22/12/2017.
Ảnh minh họa
Trước đó, tại Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT quy định về tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa sách giáo khoa còn chung chung. Tuy nhiên, tại Thông tư 05/2022/TT-BGDĐT vừa mới ban hành Bộ GD&ĐT đã xây dựng lại quy trình này đầy đủ, chặt chẽ hơn.
Thứ nhất, về quy trình biên soạn sách giáo khoa, Thông tư mới quy định:
Tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa (SGK) lựa chọn tác giả biên soạn SGK đáp ứng tiêu chuẩn quy định; tác giả nghiên cứu chương trình giáo dục phổ thông do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành để xây dựng đề cương tổng thể, đề cương chi tiết, kế hoạch biên soạn; phân công nhiệm vụ của tổng chủ biên, chủ biên (nếu sách có tổng chủ biên, chủ biên), tác giả bảo đảm sự phù hợp về khối lượng công việc và thời gian thực hiện để bảo đảm chất lượng và tiến độ hoàn thành bản mẫu SGK.
Tiếp đó, tổ chức, cá nhân biên soạn SGK tổ chức biên soạn, biên tập, thiết kế, minh họa, hoàn thành ít nhất 01 (một) bài học, tổ chức dạy thực nghiệm, góp ý sau khi dạy thực nghiệm để hoàn thiện bài học đó với sự tham gia đóng góp và thống nhất của toàn thể tác giả trước khi tổ chức biên soạn các bài học khác; tổ chức biên soạn, biên tập, thiết kế, minh họa, dạy thực nghiệm, tổ chức lấy ý kiến của giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, nhà khoa học, nhà giáo dục am hiểu về giáo dục phổ thông nhận xét, đánh giá bản mẫu sách giáo khoa theo nội dung từng khoản quy định (yêu cầu cụ thể theo Tiêu chí đánh giá SGK kèm theo Thông tư này); hoàn thành bản mẫu sách giáo khoa gửi Bộ GD&ĐT để tổ chức thẩm định.
Sau đó, quy trình tiếp theo sẽ là: Bộ GD&ĐT sẽ tổ chức thẩm định bản mẫu SGK; tổ chức, cá nhân biên soạn SGK hoàn thiện bản mẫu sách giáo khoa sau thẩm định; Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt, cho phép sử dụng SGK; tổ chức, cá nhân biên soạn SGK tổ chức xuất bản, phát hành sách giáo khoa theo quy định của pháp luật.
Video đang HOT
Thứ hai, về yêu cầu và quy trình thực nghiệm SGK, Thông tư quy định: Đối với mỗi bản mẫu SGK, lựa chọn các bài học để tổ chức thực nghiệm mang tính đại diện về loại bài, thể hiện điểm mới về nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học theo chương trình môn học, hoạt động giáo dục; tổ chức thực nghiệm ít nhất 10% tổng số tiết đối với các môn học, hoạt động giáo dục có từ 105 tiết/năm học trở lên, ít nhất 15% tổng số tiết đối với các môn học, hoạt động giáo dục có từ 70 tiết/năm học đến dưới 105 tiết/năm học, ít nhất 20% tổng số tiết đối với các môn học, hoạt động giáo dục còn lại; mỗi bài học được dạy thực nghiệm ít nhất 02 (hai) lần, sau lần dạy thực nghiệm thứ nhất, tổ chức rút kinh nghiệm, chỉnh sửa bài học trước khi tổ chức dạy thực nghiệm lần thứ hai.
Sau đó, cơ sở giáo dục phổ thông được lựa chọn để tổ chức dạy thực nghiệm bảo đảm tính đại diện vùng, miền; lớp học sinh được lựa chọn để tổ chức dạy thực nghiệm thuộc khối lớp có SGK được thực nghiệm; việc dạy thực nghiệm được thực hiện đối với học sinh toàn lớp vào thời điểm phù hợp với năng lực của học sinh. Giáo viên dạy học và giáo viên dự giờ dạy thực nghiệm là những người đang trực tiếp dạy học môn học có SGK được thực nghiệm; mỗi tiết dạy thực nghiệm bảo đảm có ít nhất 03 (ba) giáo viên dự giờ và tham gia góp ý bài học thực nghiệm.
Tiếp đó, tổ chức, cá nhân biên soạn SGK sẽ tổ chức đánh giá bài học thực nghiệm theo nội dung từng khoản (trừ những nội dung không thể hiện trong bài học) quy định (yêu cầu cụ thể theo tiêu chí đánh giá SGK kèm theo Thông tư này).
Thứ ba, đối với quy trình chỉnh sửa SGK, Thông tư mới quy định: Trong quá trình sử dụng, SGK có thể được chỉnh sửa. Và quy trình chỉnh sửa sách giáo khoa thực hiện như quy trình biên soạn SGK được quy định trên trừ quy định về thực nghiệm SGK. Trường hợp phải tổ chức thực nghiệm SGK chỉnh sửa do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quyết định.
Ngoài ra, cũng theo Thông tư, ngôn ngữ sử dụng trong SGK là tiếng Việt (đối với sách giáo khoa các môn ngoại ngữ và SGK các môn tiếng dân tộc thiểu số được sử dụng thêm các ngôn ngữ phù hợp với nội dung môn học), bảo đảm các quy định về chính tả và ngữ pháp, các chữ viết tắt, các ký hiệu, phiên âm; diễn đạt trong sáng, dễ hiểu, thể hiện chính xác nội dung cần trình bày, phù hợp với lứa tuổi học sinh. Khổ sách, khuôn khổ bát chữ, số dòng trong bát chữ, số chữ trong một dòng, chất lượng giấy in (định lượng, độ trắng, độ đục, độ bóng, độ xuyên thấu), chất lượng và định lượng giấy bìa, chất lượng mực in theo tiêu chuẩn quốc gia về sách.
Thông tư 05/2022/TT-BGDĐT có hiệu lực thi hành kể từ ngày 05/5/2022.
Rà soát, sửa đổi các Thông tư liên quan tới bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông
Bộ sẽ tiến hành rà soát, sửa đổi các Thông tư liên quan tới bồi dưỡng thường xuyên của giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, cũng như hoàn thiện, điều chỉnh các Chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông, Chuẩn hiệu trưởng trường phổ thông...
đại diện Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GDĐT) thông tin tại Hội thảo Phát triển năng lực đội ngũ nhà giáo - thành quả và thách thức- Chương trình ETEP tổ chức hôm 28/3.
Tại Hội thảo, TS. Phạm Tuấn Anh Phó Cục trưởng Cục NG&CBQLGD cho biết, Chương trình GDPT mới được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực, tạo môi trường học tập và rèn luyện giúp người học tích lũy được kiến thức phổ thông vững chắc; biết vận dụng hiệu quả kiến thức vào đời sống và tự học suốt đời...
Từ định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh như vậy đòi hỏi phải đổi mới cách dạy, cách học. Đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục (GV và CBQLCSGD) phổ thông phải nâng cao năng lực, phẩm chất để đáp ứng các yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, đặc biệt là đáp ứng những đổi mới của chương trình SGK GDPT. Giáo viên phải hướng dẫn học sinh về phương pháp học nhiều hơn. Học sinh phải tự học nhiều hơn, phải biết huy động tổng thể kiến thức, kỹ năng, tiềm lực của mình để thực hiện mục tiêu giáo dục.
Để thực hiện tốt chương trình GDPT mới, một trong những điều kiện tiên quyết là phải bồi dưỡng đội ngũ GV và CBQLCSGD về phương pháp dạy học, phương pháp kiểm tra đánh giá, xây dựng kế hoạch bài dạy theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Đây chính là định hướng căn bản, chủ đạo Của Bộ BGDĐT trong công tác bồi dưỡng thường xuyên (BDTX) GV và CBQLCSGD hiện nay và trong thời gian tới.
TS. Phạm Tuấn Anh Phó Cục trưởng Cục NG&CBQLGD
Chính vì vậy, trong thời gian tới, Bộ GDĐT sẽ rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác bồi dưỡng thường xuyên, ông Phạm Tuấn Anh nhấn mạnh. Cụ thể, trong năm 2022, Bộ tiến hành sửa đổi Thông tư số 19 về quy chế bồi dưỡng thường xuyên giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông và trung tâm GDTX; Trong đó quy định bỏ chứng chỉ bồi dưỡng thường xuyên và giao thẩm quyền cho địa phương công nhận kết quả bồi dưỡng hằng năm của giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục.
Trong năm nay, Bộ cũng rà soát, điều chỉnh các Thông tư về chương trình bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp theo các hạng chức danh nghề nghiệp (Thông tư 01 đến 04). Theo đó, mỗi cấp học có 01 chương trình bồi dưỡng, mỗi giáo viên chỉ cần 01 chứng chỉ bồi dưỡng tương ứng với cấp học đang giảng dạy. Trên cơ sở các chương trình bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh đã được sửa đổi, bổ sung, Bộ sẽ tiến hành rà soát sửa đổi các Thông tư ban hành các chương trình bồi dưỡng thường xuyên các cấp học; rà soát các mô đun BDTX đã được ban hành kèm theo các Thông tư ban hành chương trình BDTXGV và CBQLCSGD để tránh chồng chéo, cập nhật, bổ sung những vấn đề mới, phù hợp với đổi mới giáo dục, đổi mới chương trình GDPT trong giai đoạn tới (việc này thực hiện từ năm 2023).
Đồng thời, Bộ cũng rà soát, hoàn thiện, bổ sung, điều chỉnh các Chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông, Chuẩn hiệu trưởng trường phổ thông theo định hướng nhận diện được thực trạng năng lực của đội ngũ, phát hiện những năng lực còn yếu, còn thiếu của đội ngũ làm căn cứ xây dựng chương trình bồi dưỡng, từng bước nâng cao chất lượng đội ngũ.
Cũng tại Hội thảo, TS. Phạm Tuấn Anh cho biết một số định hướng đổi mới về chương trình, nội dung, tài liệu BDTX, hình thức, phương pháp bồi dưỡng thường xuyên.
Xây dựng các mô đun bồi dưỡng GV và CBQLCSGD từ kết quả đánh giá, phân loại đội ngũ theo chuẩn nghề nghiệp. Đặc biệt chú trọng bồi dưỡng đội ngũ CBQLCSGD giúp họ có đủ kiến thức và năng lực để có thể quản lý, chỉ đạo GV trong việc thực hiện, triển khai chương trình, SGK mới. Với các nội dung bồi dưỡng tự chọn đã được ban hành kèm theo các chương trình BDTX, các địa phương, cơ sở giáo dục cần xây dựng kế hoạch bồi dưỡng theo nhu cầu của GV và CBQLCSGD; tránh tình trạng áp đặt mô đun bồi dưỡng.
Việc xây dựng kế hoạch bồi dưỡng của các địa phương cần xuất phát từ nhu cầu bồi dưỡng của giáo GV và CBQLCSGD. Trên cơ sở nhu cầu bồi dưỡng của người học để thiết kế, xây dựng các khóa bồi dưỡng; tránh tình trạng để thuận lợi cho công tác quản lý mà bỏ qua nhu cầu bồi dưỡng của người học.
Phó Cục trưởng lưu ý, mỗi nhà giáo phải tự xác định cho bản thân là không ngừng tự bồi dưỡng. Đây chính là quá trình tự cập nhật, bổ sung kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ trong quá trình công tác. Trong thời đại khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin phát triển, nguồn tài liệu trên internet vô cùng đa dạng và phong phú. Bằng kỹ năng tìm kiếm, lựa chọn thông tin, mỗi nhà giáo cần tự rèn luyện cho mình năng lực tự học để có thể chọn lựa cho bản thân những thông tin bổ ích, thiết thực hỗ trợ quá trình hành nghề của mình; Tăng cường tự học, tự bồi dưỡng... Kết hợp phương thức bồi dưỡng trực tiếp với bồi dưỡng trực tuyến qua mạng internet, bồi dưỡng từ xa nhằm thúc đẩy quá trình tự học, tự nghiên cứu, tạo điều kiện giúp cho nhà giáo chủ động sắp xếp thời gian bồi dưỡng. Tiếp tục triển khai hoạt động BDTX một cách thiết thực, hiệu quả; biến quá trình bồi dưỡng thành tự bồi dưỡng thường xuyên, liên tục, tại chỗ; tăng cường vai trò của đội ngũ cốt cán trong công tác BDTX...
Đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp BDTX, ứng dụng CNTT, tăng cường các hoạt động thực hành, bồi dưỡng thường xuyên liên tục, tại chỗ, ngay trong công việc, trong hoạt động sinh hoạt chuyên môn tại nhà trường/cụm trường...
TS. Phạm Tuấn Anh cho hay, sau khi Chương trình ETEP kết thúc, Bộ GDĐT tiếp tục triển khai các kết quả chương trình đã đạt được để triển khai công tác bồi dưỡng GV, CBQLCSGD. Cục NG&CBQLGD đang xây dựng Đề án số hóa hệ thống các tài liệu bồi dưỡng và đưa lên hệ thống để GV, CBQLCSGD tự học, tự bồi dưỡng theo nhu cầu.
Nhấn mạnh tới hiệu quả của công tác BDTX, Phó Cục trưởng đề nghị các địa phương cần quán triệt và nhận thức đúng tầm quan trọng của việc BDTX, xác định rõ việc BDTX cho GV, CBQLCSGD là giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng đội ngũ, do đó phải tập trung mọi nguồn lực và đổi mới công tác quản lý để thực hiện có hiệu quả theo từng năm học. Công tác BDTX đối với GV và CBQLCSGD tiếp tục thực hiện theo các văn bản hiện hành. Cần bảo đảm thực hiện tốt các yêu cầu về nội dung bồi dưỡng, điều kiện tổ chức thực hiện bồi dưỡng, hình thức bồi dưỡng phù hợp với điều kiện thực tế địa phương và nhiệm vụ năm học.
Các địa phương xây dựng đội ngũ GV và CBQLCSGD cốt cán đảm bảo đủ số lượng và chất lượng để thực hiện các công việc: hỗ trợ đồng nghiệp trong quá trình tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ tại địa phương, thảo luận, tháo gỡ vướng mắc; liên hệ, trao đổi với các chuyên gia để giải đáp thắc mắc trong quá trình giáo viên tự bồi dưỡng. Các địa phương tổ chức bồi dưỡng có sự hướng dẫn, trao đổi của đội ngũ cốt cán, các chuyên gia giáo dục. Phát huy tối đa việc tự học, tự bồi dưỡng qua mạng đảm bảo thực hiện tốt việc bồi dưỡng theo nhu cầu của từng cá nhân. Tăng cường quản lý, thanh tra, kiểm tra công tác tự học, tự bồi dưỡng của GV, CBQLCSGD và việc tổ chức bồi dưỡng của các nhà trường trong năm học,đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, nêu gương điển hình, chia sẻ kinh nghiệm.
Các địa phương cần triển khai nghiêm túc, hiệu quả việc kiểm tra, đánh giá kết quả BDTX hàng năm trên tinh thần lựa chọn các hình thức đánh giá linh hoạt, phù hợp với đối tượng và hình thức tổ chức bồi dưỡng, đảm bảo tính khách quan, trung thực. Tăng cường ứng dụng CNTT trong việc quản lý, tổ chức, đánh giá kết quả bồi dưỡng. Sử dụng tốt kết quả BDTX trong đánh giá đội ngũ và việc thực hiện các chế độ chính sách khác, góp phần thiết thực trong công tác phát triển đội ngũ.
Các sở GDĐT cần chủ động tham mưu, đề xuất với Ủy ban nhân dân các cấp tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị... đầu tư kinh phí và cơ chế, chính sách của địa phương cho công tác BDTX./.
Liên quan vụ "Sgk Tiếng Việt 1 không dạy chữ/âm p"?: Cần nhìn thẳng vào sự thật! Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tô Hiến Thành tiếp tục "đấu" sau khi bên biên soạn và xuất bản sách lên tiếng Phản hồi ý kiến cho rằng sách giáo khoa (SGK) Tiếng Việt 1 bộ Kết nối tri thức và cuộc sống (gọi tắt là Tiếng Việt 1) không dạy chữ p, Nhà Xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam cho rằng...