Từ gã ăn mày đến nhà sáng lập trường thành công nhất nước

Từng là người ăn mày, đến 13 tuổi mới được đi học, người đàn ông ở Mali hiểu rõ giáo dục là cơ hội tốt nhất để ông và những người khác thoát khỏi đói nghèo, thay đổi cuộc đời.

Nhà sáng lập trường học thành công nhất ở Mali từng là một cậu bé ăn mày. Ảnh: Takepart.

Trong khi phần lớn trẻ em trên thế giới đều được đi học, nhiều học sinh ở Mali (quốc gia ở Tây Phi), vẫn không thể đến trường. Đây cũng là một trong những nước có nền giáo dục lạc hậu nhất thế giới với khoảng 50% trẻ em hoàn thành bậc tiểu học và hơn 66% người lớn mù chữ.

Trước tình trạng đó, nhà giáo dục Youchaou Traore trăn trở rất nhiều để tạo cơ hội đến trường cho người dân. Traore thường tưởng tượng cuộc đời ông sẽ ra sao nếu ngày trước không quyết tâm học hành.

“Khi chứng kiến những người phải vật lộn kiếm sống, tôi nghĩ, nếu không biết đọc, viết, mình đã trở thành một trong số họ”, ông nói.

Năm Traore 5 tuổi, bố gửi ông đến sống cùng một thầy tu lang thang với hy vọng con trai có thể học chữ. Tuy nhiên, vị thầy tu này buộc Traore cùng những đứa bé khá c ăn mày trên đường phố và không hề dạy chữ cho họ.

Trong phần lớn quãng thời gian thơ ấu, ông lang thang từ làng này qua làng khác trên đôi chân trần và chỉ mặc chiếc quần ngắn. Sau đó, một người quen tình cờ nhận ra Youchaou Traore, đã đưa ông về nhà. 13 tuổi, ông đến trường lần đầu tiên.

Mặc dù xuất phát chậm nhưng nhờ hiếu học cùng sự kiên trì, Traore trở thành phiên dịch viên xuất sắc, thường tháp tùng các nhà ngoại giao hoặc làm việc cho tổ chức phi chính phủ.

Ở tuổi 54, ông đặt ra mục tiêu lớn hơn cho bản thân. Cậu bé ăn mày năm nào muốn giúp trẻ em Mali có cơ hội hưởng tương lai tốt đẹp hơn.

Hiện tại, ông là nhà sáng lập kiêm giám đốc của Ecole Privée Youchaou (EPY), một trong những trường học thành công nhất tại thủ đô Bamako, cũng như ở Mali.

Ecole Privée Youchaou mang lại cơ hội đổi đời cho hàng nghìn trẻ em nghèo. Ảnh: Takepart.

EPY chỉ có một tòa nhà 3 tầng nằm trong khu dân cư nghèo ở ngoại ô thành phố. Tại đây, phần lớn người dân vẫn phải vật lộn để có đủ 3 bữa cơm mỗi ngày.

Khu nhà nhỏ này ghi dấu những thành công lớn của thầy và trò EPY. Họ liên tục dẫn đầu trong các kỳ thi quốc gia, thậm chí vượt qua nhiều ngôi trường giàu có khác. Năm 2014, 100% học sinh tiểu học vượt qua kỳ thi quốc gia trong khi tỷ lệ chung của cả nước chỉ ở mức 44%.

Traore và nhân viên nhà trường áp dụng phương pháp 3 mũi nhọn để giúp trẻ em được đến trường và tiếp tục học tập trong điều kiện kinh tế hạn hẹp. Ông cho rằng, điều quan trọng nhất là luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến giáo viên.

Một nghiên cứu năm 2011 cho thấy, hơn 50% giáo viên tiểu học tại Mali không đạt yêu cầu, thiếu kiến thức lẫn kỹ năng giảng dạy. Giáo viên không được đào tạo cẩn thận, trình độ thấp dẫn đến tình trạng học sinh dành nhiều năm học tập nhưng không nắm được kiến thức toán hay đọc viết cơ bản. Phương pháp giảng dạy phổ biến vẫn là đọc chép và học thuộc lòng. Giáo viên thường xuyên nghỉ dạy hoặc đình công để phản đối chế độ lương thưởng thấp và nhận đút lót để nâng điểm.

“Ở đây, nhiều học sinh lớp 9 vẫn chưa biết đọc. Vì thế, phụ huynh cảm thấy học hành chỉ lãng phí thời gian, đặc biệt đối với bé gái”, ông Traore nói.

Giáo viên tại EPY thường xuyên tổ chức các lớp bổ túc cho học sinh chuyển trường nếu họ kém đọc, viết, Toán và tiếng Pháp so với mặt bằng chung.

Tại buổi họp nhân viên, Hiệu trưởng Mahamadou Konaté nói: “Làm ơn đừng bỏ mặc những học sinh này! Đây không phải lỗi của các em. Họ cần được chú ý nhiều hơn”.

EPY chú trọng nâng cao mặt bằng chung của trường, đảm bảo học sinh nắm vững kiến thức các môn cơ bản như đọc, viết, Toán. Ảnh: Takepart.

Trong 10 năm hoạt động, hàng năm, EPY tổ chức 3 khóa đào tạo cường độ lớn cho giáo viên về phương pháp giảng dạy, quản lý lớp và tầm quan trọng của việc kết nối phụ huynh với trường học. Hiểu rõ những chương trình tương tự không phổ biến, Traore chấp nhận giáo viên những trường khác tham gia khóa học.

Nhờ đó, tỷ lệ học sinh bỏ học tại EPY chỉ ở mức dưới 1%, thậm chí những em nghèo nhất cũng cố gắng đi học.

“Phụ huynh cho con đến trường và coi đây là sự đầu tư cho tương lai. Khi các em đạt kết quả tốt, họ cảm thấy được đền đáp”, thấy Konaté nói.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của giáo dục cùng điều kiện khó khăn của phần lớn học sinh, Youchaou Traore chú trọng công tác hỗ trợ tài chính. Khoảng 30% học sinh nhận học bổng, những em còn lại cũng chỉ phải đóng 60 USD/ năm (khoảng 1,3 triệu đồng).

Ông cố gắng để học sinh đóng góp ít nhưng trường vẫn đủ kinh phí để hoạt động. Đây là nỗ lực lớn của đội ngũ giáo viên trường.

Năm 2012, khi xung đột nổ ra ở Mali, nhiều tổ chức quốc tế rút khỏi nước này khiến phần lớn phụ huynh thất nghiệp. Họ không có tiền đóng học phí. Tuy nhiên, Traore và các giáo viên không muốn học sinh thất học. Họ tìm cách để vượt qua khó khăn.

Phần lớn nhân viên nhà trường sống cùng khu với học sinh nên họ hiểu rõ mỗi gia đình. Mối quan hệ thân thiết khiến các bậc cha mẹ nỗ lực cho con đến trường và chủ động tìm kiếm sự trợ giúp khi họ không đủ khả năng lo liệu việc học của con.

Từng là cậu bé ăn xin, Traore hiểu rõ nỗi vất vả của những gia đình bần cùng, đồng thời ông biết, giáo dục là công cụ hữu hiệu nhất để giúp các em thoát khỏi nghèo khó. Trên thực tế, nhiều học sinh đã thay đổi tương lai của chính họ và cả gia đình nhờ sự hỗ trợ của EPY.

Theo Zing