Trường vùng biên xứ Thanh nỗ lực làm tốt công tác hướng nghiệp
Hoạt động giáo dục hướng nghiệp được ngôi trường vùng cao xứ Thanh tổ chức đa dạng về, giúp học sinh mạnh mẽ thoát khỏi lũy tre làng.
Học sinh Trường THPT Quan Sơn (huyện Quan Sơn) trao đổi những băn khoăn, vướng mắc trong buổi tư vấn hướng nghiệp.
Đa dạng hình thức
Năm học 2022-2023, Trường THPT Quan Sơn, huyện miền núi Quan Sơn ( Thanh Hóa), có tổng số gần 700 học sinh (HS). Trong đó, HS con em người đồng bào dân tộc Thái, Mường chiếm tỷ lệ khoảng 93%.
Với đặc thù là ngôi trường vùng cao, HS đa phần là người đồng bào dân tộc thiểu số, vì vậy, Trường THPT Quan Sơn xác định vai trò của công tác hướng nghiệp và xem đây là nhiệm vụ quan trọng.
Bởi, làm tốt nhiệm vụ này sẽ giúp cho HS có định hướng đúng đắn về nghề nghiệp trong tương lai. Đồng thời, lựa chọn ngành nghề phù hợp với nguyện vọng, nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội của đất nước và địa phương.
Ngay từ đầu mỗi năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã xây dựng kế hoạch cụ thể cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và giáo dục hướng nghiệp theo chủ đề khác nhau.
Theo thầy Nguyễn Minh Đạo – Hiệu trưởng nhà trường, với công tác tư vấn hướng nghiệp, việc phân luồng HS theo tâm tư, nguyện vọng có ý nghĩa quan trọng. Cụ thể, với HS có nguyện vọng xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng, nhà trường sẽ tổ chức các buổi tư vấn chọn trường, ngành nghề phù hợp; hướng dẫn làm hồ sơ tuyển sinh,…
“Với HS có nhu cầu tìm việc làm ngay sau khi tốt nghiệp THPT, nhà trường sẽ phối hợp với các đơn vị uy tín để tổ chức hướng nghiệp cho HS. Các hoạt động tư vấn hướng nghiệp được duy trì tổ chức thường xuyên”, thầy Đạo nói.
Theo thầy Đạo, bên cạnh tổ chức tư vấn hướng nghiệp theo hình thức dưới Cờ vào sáng thứ Hai hàng tuần, nhà trường cũng giao cho giáo viên chủ nhiệm phụ trách công việc này hàng tuần. Ngoài ra, trường còn dành một buổi tư vấn hướng nghiệp vào buổi chiều bất kỳ trong tuần, tháng (thường vào chiều thứ Năm) để tư vấn, giải đáp những băn khoăn, vướng mắc cho HS.
Hoạt động giáo dục hướng nghiệp được Trường THPT Quan Sơn phối kết hợp đơn vị uy tín, tổ chức hướng nghiệp dưới nhiều hình thức.
“Các buổi ngoại khóa, tọa đàm cũng được trường tổ chức thường xuyên, đặc biệt, từ sau Tết Nguyên đán, hoạt động này diễn ra rất sôi nổi. Nhà trường cũng thành lập Ban tư vấn hướng nghiệp với sự tham gia của Ban giám hiệu, Đoàn thanh niên và giáo viên chủ nhiệm các lớp cùng phối kết hợp để triển khai công việc này.
Trong đó, giáo viên chủ nhiệm có vai trò rất quan trọng, bởi các thầy cô chính là những người nắm bắt rõ nhất tâm tư, nguyện vọng cũng như hoàn cảnh của HS. Từ đó, tư vấn hướng nghiệp một cách phù hợp, kịp thời”, thầy Đạo chia sẻ.
Cũng theo thầy Đạo, đối với HS khối lớp 10 đang thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, ngay từ đầu năm học nhà trường đã tổ chức tư vấn lựa chọn tổ hợp môn phù hợp.
Video đang HOT
“Ngay trong buổi HS tới trường nhận kết quả thi vào lớp 10, Ban tư vấn của nhà trường sẽ căn cứ kết quả thi, tâm tư nguyện vọng của HS, phụ huynh để tư vấn chọn tổ hợp môn phù hợp”, thầy Đạo nói thêm.
Thoát khỏi lũy tre làng
Ngoài ra, công tác tư tưởng đối với HS khu vực miền núi cũng đòi hỏi nhiều tâm huyết, “mưa dầm thấm lâu”. Bởi, thầy Đạo cho rằng, để tư vấn cho HS chấp nhận rời xa lũy tre làng không hề đơn giản.
“Điều quan trọng là cần xác định cho các em sau khi học xong sẽ dám bứt phá ra khỏi lũy tre làng để phát triển bản thân và trưởng thành. Bởi, việc ở lại bản làng rất dễ rơi vào tình trạng không có việc làm hoặc dấn thân vào tệ nạn xã hội. Lâu dần sẽ trở thành gánh nặng cho gia đình.
Vì vậy, nhà trường luôn động viên tinh thần để các em dám bứt phá, thoát khỏi sự trì trệ. Khi đã trau dồi được kinh nghiệm, kỹ năng các em vẫn có thể trở về để xây dựng quê hương ngày càng phát triển”, Hiệu trưởng Nguyễn Minh Đạo chia sẻ thêm.
Nhờ làm tốt công tác tư vấn hướng nghiệp, những năm gần đây, HS Trường THPT Quan Sơn sau khi tốt nghiệp THPT hầu hết đều tìm được việc làm, ngành nghề phù hợp.
Giờ tan trường của học sinh Trường THPT Quan Sơn (Thanh Hóa).
“Thông qua nắm bắt sơ bộ từ phía giáo viên chủ nhiệm, hầu hết HS sau khi ra trường đều tìm được công việc phù hợp. Đối với HS có nhu cầu đi xuất khẩu lao động, nhà trường phối hợp chặt chẽ với các công ty, từ việc tổ chức dạy tiếng (miễn phí) cho đến khi hoàn tất thủ tục”, thầy Đạo cho hay.
Theo thầy Đạo, thời gian tới, Trường THPT Quan Sơn dự kiến sẽ kết nối với cựu HS đã đi xuất khẩu lao động để quay lại trường giao lưu, tư vấn hướng nghiệp cho HS nhà trường.
Em Ngô Thị Hồng Đan (lớp 12A1, Trường THPT Quan Sơn) chia sẻ: “Các buổi tư vấn hướng nghiệp của nhà trường rất bổ ích, giúp em biết thêm nhiều ngành nghề đầy triển vọng và có sự lựa chọn ngành nghề phù hợp. Hiện tại, em cũng định hướng cho mình theo khối ngành Báo chí – Truyền thông”.
Theo Hồng Đan, khó khăn lớn nhất của HS khu vực miền núi đó là chỉ biết đến một số ngành nghề phổ biến như khối ngành Công an, Quân đội, Sư phạm, Y – Dược,… Tuy nhiên, thông qua các buổi tư vấn hướng nghiệp, HS có thêm nhiều lựa chọn ngành nghề phù hợp với năng lực, sở trường của bản thân.
“Khó khăn đối với các trường miền núi nói chung trong công tác giáo dục hướng nghiệp, đó là: Phần lớn các thầy, cô giáo đang phải kiêm nhiệm. Nếu được tập huấn chuyên sâu hoặc có đội ngũ chuyên làm công tác này thì hiệu quả đạt được sẽ còn tốt hơn nữa”, thầy Nguyễn Minh Đạo – Hiệu trưởng Trường THPT Quan Sơn (Thanh Hóa).
Tiếng Thái thành môn tự chọn trong trường trung học phổ thông
Tiếng Thái trở thành môn chính khóa, cũng là một trong những hoạt động nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, tạo nên nét đẹp văn hóa học đường.
Cô Hà Thị Khuyên trong giờ dạy tiếng Thái tại Trường THPT Quan Sơn (huyện Quan Sơn, Thanh Hóa).
Sau những miệt mài, cô và trò Trường THPT Quan Sơn (Thanh Hóa) vô cùng phấn khởi khi tiếng Thái được đưa vào chương trình chính khóa, năm học 2022-2023.
Học sinh hào hứng
"Em lựa chọn tiếng Thái là môn tự chọn vì muốn biết về chữ viết và văn hóa của dân tộc mình. Với em, đây còn là niềm vinh dự, tự hào. Sau này, khi đã thành thạo chữ viết, em mong muốn được dạy lại cho những bạn nhỏ trên quê hương mình". Đó là chia sẻ của em Hà Thị Thúy, lớp 10A5, Trường THPT Quan Sơn (huyện Quan Sơn, Thanh Hóa).
Thúy cho biết, hiện tại nữ sinh đang học một buổi mỗi tuần theo thời khóa biểu của nhà trường. Sau nhiều buổi theo học, Thúy đánh giá chữ Thái cũng không quá khó, chỉ cần chăm chú nghe giảng và dành nhiều thời gian ôn luyện sẽ đạt kết quả tốt.
Năm học 2022-2023 là năm đầu tiên Trường THPT Quan Sơn đưa tiếng Thái vào chương trình chính khóa. Theo thầy Nguyễn Minh Đạo - Hiệu trưởng nhà trường, môn học này đang được áp dụng đối với học sinh (HS) lớp 10 theo Chương trình mới. Tổng số HS lựa chọn học Tiếng Thái gồm 2 lớp, với hơn 80 em.
"Tuy là năm đầu tiên đưa vào chương trình chính khóa, nhưng trên thực tế nhà trường đã tổ chức dạy cho các thế hệ HS suốt 10 năm qua theo hình thức hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Vì vậy, khi Bộ GD&ĐT có Thông tư hướng dẫn, nhà trường đã tổ chức dạy khá bài bản rồi, nên gần như không gặp khó khăn gì", thầy Đạo cho hay.
Ngoài dạy chữ Thái, Trường THPT Quan Sơn còn duy trì các hoạt động văn nghệ giữ gìn bản sắc văn hóa Thái.
Theo thầy Đạo, hiện môn tự chọn này đang được nhà trường tổ chức dạy với thời lượng từ 1 tiết/tuần ở hai lớp 10A5 và 10A6.
"Với đồng bào dân tộc Thái trên khu vực Quan Sơn, việc bảo tồn chữ viết hiện nay còn rất hạn chế. Vì vậy, khi đưa tiếng Thái vào chương trình chính khóa sẽ rất có ý nghĩa trong việc bảo tồn nét văn hóa truyền thống, trao truyền chữ viết lại cho các thế hệ sau.
Đặc biệt, tiếng Thái trở thành môn tự chọn cũng giúp nhà trường có thêm nhiều thuận lợi trong việc tổ chức giảng dạy, HS cũng nỗ lực cố gắng hơn trong việc học hành", thầy Đạo chia sẻ.
Hiệu trưởng Nguyễn Minh Đạo cho biết thêm, hiện tại giáo viên đảm trách việc dạy chữ Thái là cô giáo Hà Thị Khuyên. Dự kiến, thời gian tới Bộ GD&ĐT tổ chức lớp bồi dưỡng cấp chứng chỉ dạy chữ Thái, Trường THPT Quan Sơn sẽ có thêm một giáo viên đảm trách công việc này.
"Nhà trường đã có kế hoạch bồi dưỡng tiếng Thái cho giáo viên cách đây 3 năm. Tuy nhiên, phải đợi Bộ GD&ĐT tổ chức lớp bồi dưỡng cấp chứng chỉ dạy chữ Thái, thì mới đáp ứng yêu cầu giảng dạy", thầy Đạo nói.
Giáo viên tâm huyết
Miệt mài với công việc dạy chữ Thái suốt 10 năm qua, song chưa bao giờ cô giáo Hà Thị Khuyên (Trường THPT Quan Sơn) lại vui đến thế. Bởi, năm học 2022-2023 là năm đầu tiên tiếng Thái được đưa vào chương trình chính khóa.
"Nhiều năm qua, tôi giảng dạy tiếng Thái theo hình thức là hoạt động ngoài giờ lên lớp, nên thời gian dành cho môn học này không nhiều. Hiện nay, tiếng Thái đã trở thành môn tự chọn, vì vậy giáo viên cũng có thêm thời gian để chia sẻ nhiều hơn với học trò", cô Khuyên bộc bạch.
Theo cô Khuyên, so với chữ Latinh, chữ Thái có đặc thù riêng, thiên về tính hình tượng. Vì vậy, đòi hỏi người học phải thực sự nghiêm túc, dành nhiều thời gian để tìm hiểu, nghiên cứu.
"Khi mới bắt đầu với công việc này, tôi vừa làm vừa mò mẫm nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm. Để có kiến thức truyền dạy cho học trò, tôi luôn dặn lòng phải đầu tư học tập một cách nghiêm túc, cũng có thể nói là khổ luyện", cô Khuyên chia sẻ.
Để giúp học trò dễ dàng ghi nhớ mặt chữ, nữ giáo viên người dân tộc Thái Hà Thị Khuyên thường vận dụng mẹo ghi nhớ theo ý nghĩa của các con chữ. Đồng thời, uốn nắn cho HS cách viết sao cho đúng, chuẩn chỉ.
Cô Hà Thị Khuyên hiện là giáo viên duy nhất của Trường THPT Quan Sơn đảm nhận dạy chữ Thái tại nhà trường.
"Với HS mới bắt đầu, chữ viết hoàn toàn mới mẻ. Vì vậy, tôi thường lồng ghép học âm vần và phần chủ đề. Trong đó, chủ yếu dạy cho các em cách đọc, viết và giao tiếp cơ bản.
Ngoài giờ học trên lớp, tôi cũng lập nhóm trên mạng xã hội để trao đổi thêm, đồng thời giao bài tập để các em củng cố kiến thức đã học", nữ giáo viên cho hay.
Sinh ra và lớn lên ở xã Trung Hạ, huyện Quan Sơn nên ngay từ nhỏ cô Khuyên đã tích lũy nhiều ca dao, tục ngữ của đồng bào dân tộc Thái thông qua người mẹ của mình. Khi trở thành sinh viên Đại học Tây Bắc, tình yêu với ngôn ngữ dân tộc cứ thế lớn dần.
Thậm chí, ngay cả đề tài khóa luận tốt nghiệp, cô Khuyên cũng quyết định nghiên cứu về khặp Thái.
"Khi làm khóa luận tốt nghiệp, tôi phải ngược xuôi khắp nơi từ Sơn La về Hòa Bình liên tục để sưu tầm tài liệu. Đến bây giờ, tôi hoàn toàn đủ tự tin để trao truyền lại chữ viết cho các thế hệ học trò", cô Khuyên tâm huyết nói.
Hiện tại, ngoài giảng dạy chữ Thái, cô Khuyên còn kết hợp với Trường Đại học Hồng Đức (Thanh Hóa) bồi dưỡng chữ viết dân tộc Thái cho cán bộ công chức, viên chức trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Đồng thời, tham gia vào Ban chấp hành Hội Dân tộc học và Nhân học huyện Quan Sơn.
Ngoài truyền dạy chữ Thái, Trường THPT Quan Sơn còn duy trì tổ chức các hoạt động văn hóa - văn nghệ giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Thái. Các hoạt động như khua luống, các điệu cồng, chiêng... được nhà trường tổ chức mỗi tháng từ 1 - 2 buổi và đã duy trì suốt 10 năm qua.
Bên cạnh đó, ngôi trường vùng cao huyện Quan Sơn còn duy trì phong trào diện trang phục đồng bào dân tộc Thái trong đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh toàn trường. Đây cũng là một trong những hoạt động nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và tạo nên nét đẹp trong văn hóa học đường.
"Căn cứ theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT về Chương trình Giáo dục phổ thông mới, một trong hai môn tự chọn đối với trường THPT đó là Tiếng dân tộc thiểu số và Ngoại ngữ 2. Ngay từ đầu năm học, Sở GD&ĐT đã có văn bản hướng dẫn các nhà trường. Việc HS lựa chọn Tiếng dân tộc thiểu số cũng rất khuyến khích, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa địa phương", bà Bùi Thị Thanh - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Thanh Hóa.
Những người gieo 'mùa vàng' Với những người thầy 'chèo đò' thầm lặng, thành công trong công việc là có thể thắp lửa ước mơ cho học trò và giúp các em biết sống bao dung. Thầy giáo trẻ Hà Văn Nghiệp trong giờ dạy Ngữ văn tại Trường THCS & THPT Quan Sơn. Ảnh: TG Động viên trò đúng lúc "Trở về Quan Sơn, tôi chỉ biết...