Trường học bán trú đã thay đổi giáo dục vùng cao
Tại nhiều tỉnh miền núi, mô hình trường học bán trú đang phát huy hiệu quả to lớn: từng bước kéo trẻ đến trường, nâng cao chất lượng giáo dục vùng cao.
Hiệu quả tích cực từ mô hình trường học bán trú
Gần 4 năm nay, những đứa trẻ dân tộc thiểu số huyện Kỳ Sơn ( Nghệ An) không còn phải ăn cơm trắng với măng cay như trước đây.
Một ngày, hai bữa, học sinh trường Tiểu học Huồi Tụ 2 đến khu nhà bếp trong trường để nhận những suất cơm do phụ huynh, giáo viên cùng nhau nấu.
Con dốc dẫn lên trường Tiểu học Huồi Tụ 2 cao ngút mắt.Nhờ đó mà 4 năm nay, tỷ lệ học sinh người dân tộc thiểu số bỏ học đã giảm bớt đi rất nhiều.
Những năm trước đây, khi điều kiện về giao thông chưa phát triển, những đứa trẻ người Thái, người Khơ Mú gùi từng tải gạo, gói từng nhúm măng cay đắp đất tự nấu cơm.
Thầy cô nhìn thấy, ai cũng đau lòng.
Phụ huynh phần vì điều kiện kinh tế khó khăn, phần vì phong tục, lối sống chẳng mấy ai mặn mà với việc cho con đi học. Chính vì thế tỷ lệ học sinh bỏ học giữa chừng luôn ở mức báo động.
Nay, sau 4 năm thực hiện mô hình bữa ăn bán trú, thầy Nguyễn Thế Vinh, hiệu trưởng Trường Tiểu học Huồi Tụ 2 hồ hởi chia sẻ:
“Nhờ mô hình trường học bán trú mà tỉ lệ học sinh bỏ học giữa chừng không còn nữa. Trước đây nhà trường từng rất vất vả để vận động các em đi học.
Nhưng hiện nay cả phụ huynh lẫn học sinh đều có ý thức hơn trong việc đảm bảo học hành con em mình. Chất lượng giáo dục vì thế cũng đi lên.
Ngoài ra các điều kiện về ăn ở, cơ sở vật chất, phòng ốc cũng được cải thiện. Trường học thực sự đã trở thành ngôi nhà thứ 2 của các em”.
Những luống rau xanh mướt sẵn sàng cho năm học mới (Ảnh:V.N)
Thành công của trường Tiểu học Huồi Tụ 2 đã chứng minh được tính hiệu quả của việc triển khai mô hình trường học bán trú.
Trẻ vùng cao được đi học, được ăn no, ăn ngon, mặc ấm và ở trong những khuôn viên sạch sẽ, khang trang. Nhiều em đã thực sự coi mái trường là ngôi nhà thứ 2 của mình.
Năm học này, Vàng A Tủa tích cực cùng thầy cô và các bạn trồng rau, tăng gia sản xuất cải thiện bữa ăn bán trú.
Tủa nói: “Em rất thích ở trường. Ở trường được vui chơi, được ăn cơm với các bạn. Em cảm thấy biết ơn các thầy cô vì đã cho em đi học”.
Cách huyện Kỳ Sơn khoảng 700km, thầy và trò trường Phổ thông dân tộc Bán trú xã Bản Công cũng đang tích cực chuẩn bị những bữa ăn bán trú trong năm học mới.
Video đang HOT
Năm học này, thầy Nguyễn Duy Tiến, hiệu trưởng nhà trường, quyết tâm cải thiện bữa ăn của các con theo hướng đầy đủ hơn, ngon miệng hơn và giàu chất dinh dưỡng hơn.
Quyết tâm đó được thể hiện qua những luống rau xanh mướt, mô hình tăng gia sản xuất thầy và trò cùng thực hiện.
Niềm vui của học sinh khi đến trường (Ảnh:V.N)
Nói về hiệu quả và sự thành công của mô hình trường học bán trú không thể không nhắc đến điểm sáng là ngành giáo dục tỉnh Yên Bái.
Chỉ trong vòng vài năm đưa vào thực hiện: Đề án sắp xếp lại quy mô mạng lưới trường, lớp học; chất lượng giáo dục ở Yên Bái có những chuyển biến rõ nét. đối với học sinh bán trú bữa ăn hàng ngày của các em cũng đảm bảo hơn.
Nếu như trước đây, mỗi ngày, em Hờ A Khua, học sinh lớp 5, Trường phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học và Trung học cơ sở Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải, phải đi bộ 2 tiếng để đến trường.
Do địa bàn xa và kinh tế gia đình khó khăn, Hờ A Khua thường xuyên trốn học, phụ huynh cũng không mặn mà đưa con đến trường.
Nhiều hôm trời mưa gió rét, Khua phải lội bùn đất đến trường với tấm áo phong phanh.
Tuy nhiên hiện nay điều này không còn xảy ra nữa. Hầu hết học sinh ở địa bàn xa đều đăng ký ở lại trường theo hình thức bán trú.
Học sinh được tạo mọi điều kiện về nơi ăn, chốn ở (Ảnh:V.N)
Tại đây, các em được thầy cô lo cho từng miếng ăn, giấc ngủ. Mùa đông được mặc ấm, mùa hè ở trong những phòng quạt chạy mát rượi. So với điều kiện của nhiều gia đình thì đây thực sự là một điều vượt ngoài mong đợi của họ.
Chia sẻ về những thành công này, thầy Tiến cho biết: “Từ khi thực hiện Đề án sắp xếp lại quy mô mạng lưới trường, lớp học; chất lượng giáo dục ở Yên Bái song song với đó là tổ chức các bữa ăn bán trú chúng tôi nhân thấy chất lượng giáo dục đã được cải thiện hơn rất nhiều.
Cái nhìn thấy đầu tiên là các con không nghỉ học nữa, phụ huynh cũng hào hứng đưa trẻ đến trường hơn so với trước đây. Nhờ đó mà công tác vận động học sinh đi học cũng bớt khó khăn hơn.
Được sự quan tâm của nhà nước, hiện nay mỗi cháu được hưởng chế độ 500.000 đồng tiền ăn/ tháng. Số tiền này đủ để các con có được những suất ăn dinh dưỡng, thơm ngon.
Bên cạnh đó nhà trường cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa, tăng gia sản xuất với mục đích chính là giúp các con rèn luyện ý thức lao động từ nhỏ, không ỷ lại vào cha mẹ”.
Đề án có tầm cần những giáo viên có tâm
Trong quá trình tìm hiểu và phân tích sự thành công của mô hình bán trú tại nhiều địa phương, chúng tôi nhận ra rằng: Để có được sự thành công này bên cạnh chủ trương, chính sách đúng đắn cần có những người thực hiện có tâm với ngành giáo dục.
Những người thực hiện và sát sao với học sinh nhất đó chính là đội ngũ giáo viên cấp cơ sở.
Nhưng những người ở lại luôn xác định tinh thần chung: tất cả vì học sinh thân yêu.Mặc dù tới đây việc quy hoạch, sắp xếp lại đội ngũ giáo viên vùng cao có thể ảnh hưởng đến công việc của nhiều thầy cô.
Trường Tiểu học Huồi Tụ 2, các thầy cô bắt đầu một ngày mới bằng việc đi chợ, lên thực đơn và chuẩn bị thực phẩm cho bữa ăn bán trú.
Cách đó rất xa, giáo viên trường Bản Công cũng lên trường sớm đánh thức học sinh, hướng dẫn các em làm vệ sinh cá nhân, tập thể dục
Sự gắn bó keo sơn đó giữa thầy và trò khiến trẻ cảm nhân như đang sống trong ngôi nhà của mình.
Hờ A Khua khóc không biết bao nhiêu nước mắt mỗi khi đến dịp nghỉ hè, phải rời xa bạn bè, mái trường, thầy cô để trở về nhà.
Điều đó minh chứng cho triết lý giáo dục: Tất cả vì học sinh thân yêu mà nhiều trường vùng cao đang theo đuổi.
Bữa ăn của học sinh cải thiện về chất và lượng (Ảnh:V.N)
Trong số những giáo viên đáng trân trọng, có tấm gương của thầy Nguyễn Văn Thành – người hiệu trưởng chăm lo từng miếng ăn, giấc ngủ của học sinh.
Những câu chuyện như đốt đuốc đến nhà vận động học sinh đi học, xây dựng khu vui chơi, sân bóng cho các em hay đơn giản là bỏ tiền túi mua xe đạp tặng học sinh đã trở thành giai thoại trong ngành giáo dục huyện Văn Chấn (Yên Bái).
Những câu chuyện rất đời thường nhưng sâu trong đó là một tấm lòng vì học sinh.
Nhà trường giáo dục cả kỹ năng sống cho học sinh (Ảnh:V.N)
Thầy Thành tâm sự: “Học sinh đến trường như các con của mình. Thậm chí mình dành thời gian chăm học sinh còn hơn chăm con ruột. Thấy các con vui khỏe, trưởng thành người thầy, người cô như chúng tôi ai cũng cảm thấy vui mừng.
Từ khi có mô hình bữa ăn bán trú, học sinh đi học đều hơn, gắn bó hơn với mái trường.
Người làm giáo dục nhất là giáo dục vùng cao phải chịu được khó, chịu được khổ, đặt học sinh lên hàng đầu”.
Trong năm học mới, những luống rau xanh um, tươi tốt tại các trường bán trú như tô điểm cho một mô hình giáo dục rất thành công.
Khói bếp lại bay trên những trường học vùng cao, chúng ta có thể yên tâm phần nào học sinh đi học được yêu thương, được ăn ngon, ngủ ấm.
Vũ Ninh
Theo giaoduc.net
Điểm tựa vững chắc của học sinh "vùng khó"
Các huyện vùng cao phía Tây Nghệ An, địa bàn định cư chủ yếu của đồng bào các dân tộc thiểu số, cuộc sống còn rất khó khăn. Nhiều năm về trước, việc học tập của con em họ gặp muôn vàn trắc trở.
Có một số lượng không nhỏ học sinh người dân tộc thiểu số đã bỏ lỡ giấc mơ, quyền lợi được đến trường. Trường học bán trú được thành lập đã trở thành điểm tựa vững chắc để con em đồng bào dân tộc thiểu số ở "vùng khó" vươn lên học tập tốt. Qua đó, tạo cơ sở cân bằng về chất lượng giáo dục giữa các vùng miền của tỉnh Nghệ An.
Bài 1: Chặn đứng "cơn lốc" bỏ học
Trước đây, hiện tượng học sinh con em đồng bào các dân tộc thiểu số ở các huyện vùng cao phía Tây Nghệ An bỏ học giữa chừng diễn ra rất phổ biến. Suốt nhiều năm liền, đó là "bài toán" mà ngành giáo dục địa phương không thể tìm được đáp án. Chỉ đến khi các trường học theo hình thức bán trú được thành lập ở những huyện vùng cao, biên giới với những chính sách ưu việt đã nhanh chóng chặn đứng "cơn lốc" học sinh bỏ học.
Học sinh Trường PTDTBT THCS Mai Sơn háo hức trở lại trường sau kì nghỉ hè. Ảnh: Viết Lam
Theo chủ trương chung, ngày 19-8-2019, tất cả trường học trên địa bàn tỉnh Nghệ An chính thức tổ chức học sinh tựu trường, ôn tập kiến thức chuẩn bị bước vào năm học mới. Một vài ngày trước đó, trên những trục đường ở các bản làng xa xôi thuộc các huyện miền núi phía Tây Nghệ An đã bắt gặp các nhóm học trò băng rừng, lội suối trở lại trường sau kì nghỉ hè kéo dài. Khi sương mù còn bao phủ núi rừng, Lỳ Bá Dê, học sinh lớp 9A3, Trường Phổ thông dân tộc bán trú Trung học cơ sở (PTDTBT THCS) Tri Lễ cùng đám bạn ở bản biên giới Nậm Tột, xã Tri Lễ, huyện Quế Phong đã í ới gọi nhau rời nhà chuẩn bị cho hành trình dài trở lại trường.
Nậm Tột cách trung tâm xã Tri Lễ hơn 20km đường rừng núi, nơi có 100% hộ gia đình đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Tất cả học sinh con em trong bản sau khi hoàn thành bậc tiểu học ở các điểm trường lẻ, đều được ra trung tâm xã theo học bậc trung học cơ sở với chế độ học sinh bán trú. Ở đó, các em được thầy, cô giáo chăm lo từ chỗ ăn, ở, sinh hoạt học tập hàng ngày và thỉnh thoảng mới về thăm gia đình.
Những ngày chuẩn bị tựu trường, thời tiết ở xã biên giới Tri Lễ có mưa to, không một phương tiện nào có thể di chuyển được, học sinh các bản vùng cao chỉ còn cách đi bộ trở lại lớp. Năm học mới này, Lỳ Bá Dê có thêm nhiệm vụ đưa em gái mình nhập học vào lớp 6 cùng trường. Trên vai mang chiếc ba lô đựng quần áo, Lỳ Bá Dê nắm chặt bàn tay em gái Lỳ Y Sáu men theo con đường dốc trơn trượt dưới những tán cây rừng già. Đây là lần đầu tiên Lỳ Y Sáu đi xa nên vừa buồn, vừa mệt, thỉnh thoảng cậu học trò lớp 9 lại cõng em đi một đoạn đường dài. Phải đến quá trưa, nhóm bạn và anh em Lỳ Bá Dê mới đến được khu bán trú nhà trường khi quần áo lấm lem bùn đất, mồ hôi ướt đẫm. Và ở đây, các em được thầy cô chào đón, dẫn về phòng ở đã được dọn sạch sẽ trước đó để nghỉ ngơi.
Trường PTDTBT THCS Tri Lễ được công nhận đạt chuẩn bán trú từ năm học 2012-2013, trung bình mỗi năm có 756 học sinh, chủ yếu là con em đồng bào dân tộc Mông, Thái, Khơ Mú và Kinh theo học, trong đó, có khoảng 320 học sinh thuộc diện bán trú, ăn ở, sinh hoạt, học tập thường xuyên tại trường.
Thầy giáo Hoàng Ngọc Thanh, Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Tri Lễ cho biết: "Thời gian trước, trường chúng tôi là một trong những "điểm nóng" về tình trạng học sinh bỏ học, với khoảng 40 em/năm. Thế nhưng mọi thứ đã thay đổi tích cực kể từ năm 2012-2013 khi bước vào thực hiện tổ chức bán trú, tỉ lệ học sinh bỏ học giảm xuống rất nhanh, giờ chỉ còn 5-7 em/năm. Trong ngày tập trung đầu tiên, tổ chức ôn luyện, toàn trường chỉ còn thiếu 5 em học sinh. Đây là một tín hiệu rất vui".
Cách Tri Lễ khoảng 35km, nằm trên trục đường Tây Nghệ An, Trường PTDTBT THCS Mai Sơn, huyện Tương Dương có 197 học sinh, với 127 em thuộc diện bán trú. Trong ngày đầu tiên tập trung học sinh tổ chức ôn luyện, Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo duy trì mọi nề nếp chung, ưu tiên việc nấu ăn cho toàn bộ học sinh bán trú. Đến giờ quy định, tất cả khu nhà ăn đều được bố trí học sinh ngồi kín hết, trong sự trật tự, các em ăn bữa cơm rất ngon lành cùng bạn bè, anh chị. Ở mâm cơm gần sát với mép sân, Cụt Mai Sáu, học sinh lớp 6B phải sử dụng tay trái khó nhọc xúc từng thìa cơm đưa lên miệng. Ngồi cạnh bên, Cụt Văn Thương, học sinh lớp 9B thường xuyên để ý gắp cá cho vào bát cậu em mới vào đầu cấp học. Hỏi ra mới biết, Sáu bị dị tật từ nhỏ, bố dính vào ma túy, mẹ làm nương rẫy nên bữa ăn của anh em Sáu ở nhà lúc no, lúc đói.
Khi được hỏi về việc đến trường, khóe mắt ngấn nước, Cụt Văn Sáu chia sẻ: "Cháu muốn đến trường, vừa được học chữ và được ăn ngon". Chăm chú theo dõi bữa cơm trưa của học sinh ngay từ đầu, thầy giáo Nguyễn Trường Giang, Phó Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Mai Sơn cho biết: "Từ khi nhà trường được công nhận và triển khai thực hiện chế độ bán trú, hiện tượng học sinh bỏ học sau kì nghỉ hè, nghỉ Tết, bỏ học giữa chừng đã giảm hẳn. Những năm gần đây, trường chúng tôi chỉ còn 1-2 trường hợp học sinh bỏ học, nguyên nhân chủ yếu do bố mẹ di cư đi nơi khác".
Bị tàn tật, Cụt Mai Sáu, học sinh lớp 6B, Trường PTDTBT THCS Mai Sơn phải nhờ đến sự giúp đỡ của các anh trong bữa ăn hàng ngày tại trường. Ảnh: Viết Lam
Nằm bên cạnh Quốc lộ 7A, Trường PTDTBT THCS Hữu Kiệm, huyện Kỳ Sơn có 424 học sinh con em đồng bào dân tộc Thái, Mông, Khơ Mú và Kinh thuộc 2 xã Hữu Kiệm và Hữu Lập theo học, trong đó có 240 em thuộc diện bán trú. Hai xã vùng cao Hữu Lập và Hữu Kiệm có người nghiện ma túy chiếm tỉ lệ cao, có không ít học sinh của nhà trường cả bố và mẹ đều nghiện nên ảnh hưởng rất lớn đến việc học tập. "Ngoài chính sách chung của Nhà nước, nhà trường cũng thực hiện đồng bộ các biện pháp để giữ học sinh. Trong đó, chú trọng tạo điều kiện tốt nhất cho các em ăn, ở học tập tại trường, đặc biệt thường xuyên quan tâm đến những em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Trong năm học 2018-2019, trường chúng tôi chỉ có 1 học sinh duy nhất bỏ học giữa chừng".
Nói về hình thức trường học bán trú ở khu vực phía Tây Nghệ An, thầy giáo Thái Văn Thành, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nghệ An khẳng định: "Cùng với các trường nội trú, hình thức trường học bán trú đang khẳng định được tính ưu việt của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đối với sự nghiệp giáo dục ở những địa bàn khó khăn của cả nước nói chung và phía Tây Nghệ An nói riêng. Với việc hỗ trợ chỗ ăn, ở, sinh hoạt, tình trạng học sinh bỏ học đã được kéo giảm nhanh chóng, chất lượng giảng dạy, học tập ở những "vùng khó" đang được nâng lên".
Ngày 21-12-2010, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 85/2010/QĐ-TTg ban hành một số chính sách hỗ trợ học sinh bán trú và trường phổ thông dân tộc bán trú. Theo Quyết định này, học sinh bán trú được hỗ trợ tiền ăn mỗi tháng bằng 40% mức lương tối thiểu chung và 15kg gạo, được ở trong khu bán trú của nhà trường; đối với những học sinh phải tự lo chỗ ở, mỗi tháng được hỗ trợ bằng 10% mức lương tối thiểu chung và được hưởng không quá 9 tháng/năm học/học sinh. Nghệ An là một trong những địa phương có số lượng học sinh được hưởng chế độ bán trú đông nhất của cả nước, tập trung chủ yếu ở các huyện phía Tây.
Theo bienphong.com
Đổi thay từ con đường đến trường Nhận thấy trong thực tế, trẻ em gái thuộc các dân tộc thiểu số ở trên địa bàn do đơn vị quản lý thường thiệt thòi so với trẻ em trai, bởi quan niệm "con gái không cần học, chỉ cần làm nương giỏi thì sẽ đắt chồng". Chính bởi vậy mà khi triển khai Chương trình "Nâng bước em tới trường", Đồn...