Trường chất lượng cao ở Hà Nội: Học phí cao, chất lượng ra sao?
Sau 5 năm thực hiện đề án trường chất lượng cao, Hà Nội hiện có 17 trường từ mầm non đến THPT đang triển khai mô hình này. Hà Nội cho phép có thể thu học phí lên tới 5,3 triệu đồng/ tháng vào năm 2019 đối với các trường chất lượng cao, tuy nhiên không được tuyển chọn đầu vào, không tự chủ tuyển giáo viên nên mô hình vẫn còn nhiều bất cập.
Phòng học bố trí ít học sinh
ầu tư hiện đại
Trường tiểu học Nam Từ Liêm là một trong số các trường công lập hoạt động theo mô hình chất lượng cao ở Hà Nội đến nay được 5 năm. Trường được đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, có khuôn viên, sân chơi, bãi tập với quy mô lên tới 7.700 m2. Trường chất lượng cao nên được xây mới, lắp đặt các thiết bị đầy đủ, hiện đại từ máy chiếu projecter; màn hình máy cassette; điều hòa, bàn ghế đẹp… Khác với các trường công lập thông thường, học sinh phải học và ăn, ngủ trên cùng một chiếc bàn chật hẹp thì học sinh trường chất lượng cao được đầu tư nhà ăn riêng biệt, khá hiện đại. Riêng trường tiểu học Nam Từ Liêm, phòng học, phòng ăn của trường có quy mô phục vụ cùng lúc cho 750 học sinh bán trú.
Tương tự, Trường Tiểu học đô thị Sài Đồng (Long Biên) cũng là trường chất lượng cao nằm nổi bật giữa khu đô thị với hệ thống cơ sở vật chất hiện đại trị giá lên tới 52 tỷ đồng. Trường được bàn giao, sử dụng cách đây 3 năm với quy mô có thể tiếp nhận 750 học sinh với các phòng học đầy đủ thiết bị, nhà vệ sinh sạch đẹp, các phòng học năng khiếu như: đàn, vẽ, phòng chức năng, nhà ăn công suất lớn…riêng biệt. Ở phía cầu thang, trường còn được thiết kế cả khu tiếp khách, nghỉ ngơi cho giáo viên.
Theo khảo sát của PV, Hà Nội hiện có 17 trường chất lượng cao, trong đó có 8 trường mầm non, 6 trường tiểu học và 4 trường THPT. Trong đó có 12 trường chất lượng cao là trường công lập và 5 trường ngoài công lập.
Theo đó, các trường thực hiện đề án chất lượng cao được nhà nước đầu tư cơ sở vật chất ban đầu khang trang, hiện đại theo tiêu chí cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao. Mỗi lớp chỉ bố trí tối đa 30 học sinh. Cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao được ngân sách cấp kinh phí trong 3 năm kể từ khi được công nhận theo lộ trình giảm dần. Kết thúc giai đoạn 3 năm, các trường phải tự đảm bảo kinh phí chi thường xuyên.
Tự chủ tài chính nhưng không được tự chủ giáo viên
Được đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, sĩ số tối đa chỉ 30 em/ lớp. Ngay giữa thủ đô, trong điều kiện tốc độ dân số tăng nhanh, đa số các trường phải chịu sĩ số 55 học sinh/ lớp, thậm chí có trường lên tới 66 em/lớp hoặc phải bố trí lịch học luân phiên, việc được đầu tư cơ sở vật chất như trường chất lượng cao là điều ai cũng mơ ước.
Sau khi các trường chất lượng cao hoạt động (năm 2013), Hà Nội đã có quy định về mức trần học phí. Cụ thể, từ năm học 2016-2017 đến 2019-2020 đối với bậc mầm non, tiểu học trường công chất lượng cao thu 3,9 triệu đồng/tháng; năm học 2016-2017 lên 5,1 triệu đồng. Bậc THCS thu 4,1 triệu đồng năm học 2016-2017, mức này sẽ tăng lên 5,3 triệu đồng/tháng vào năm học 2019-2020. Bậc THPT cũng có mức thu tương tự bậc THCS.
Tuy nhiên, mức thu trên mới chỉ là mức khung học phí. Khi đăng ký học ở trường chất lượng cao, học sinh còn phải đóng rất nhiều loại phí khác như: tiếng Anh liên kết, tiền bán trú, tiền ăn, tiền học thêm các loại đàn, nhạc, tiền xe đưa đón (nếu có)…Theo cách tính đó, mỗi học sinh phải đóng số tiền lên tới 6-8 triệu đồng/ tháng tùy trường. Với mức thu như trên, một trường có quy mô 750 học sinh cũng thu về trên dưới 3 tỷ đồng tiền học phí/ tháng.
Cụ thể như trường Tiểu học đô thị Sài Đồng (Long Biên), hiện nay đang xây dựng 3 mức thu cụ thể: Khối 1-2 là 3,6 triệu đồng/ tháng; Khối 3 đến 5 là 3,2 triệu đồng/ tháng; Riêng lớp quốc tế thu 4,7 triệu đồng/tháng (chưa kể tiền ăn, tiền bán trú và các khoản phụ phí khác)…
Video đang HOT
Nhà vệ sinh sạch đẹp
Tuy nhiên, bà Lê Thị Thanh Phương, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, trường có quy mô lên tới 750 học sinh nhưng sau 3 năm thành lập trường mới tuyển được 453 em. Được bàn giao cơ sở vật chất, hỗ trợ kinh phí 4 năm (gồm 1 năm thí điểm), từ tháng 8/2018, trường mới bắt đầu tự chủ tài chính. Trong đó, thực hiện theo Nghị quyết 14 đã sửa đổi, bổ sung của HĐND TP Hà Nội, trường được thu học phí để chi trả lương giáo viên, các khoản phụ cấp lương, bảo hiểm, chi phí giảng dạy, văn phòng phẩm, điều hòa, điện nước, bảo trì trang thiết bị…Tuy nhiên, bà Phương cũng cho rằng, mức thu chưa thể áp trần như hiện nay rất khó khăn để duy trì hoạt động.
Cũng theo bà Phương, trường chất lượng cao nhưng chưa hút được học sinh là vì, xung quanh địa bàn có nhiều trường tư tên tuổi trong khi tiếng là trường chất lượng cao nhưng mới thành lập, chưa có chất lượng đầu ra nên phụ huynh chưa tin tưởng. Bà Phương cũng cho rằng, trong giáo dục có 3 yếu tố thu hút người học, đó là cơ sở vật chất, chương trình và chất lượng đầu ra. Ở đây, cơ sở vật chất đã rõ nhưng chương trình và chất lượng thì khó xây dựng được niềm tin với phụ huynh. Bởi thực hiện mô hình chất lượng cao, giáo viên mỗi trường phải tự xây dựng chương trình dạy học riêng sau đó được quận và sở duyệt. Tuy nhiên, để có uy tín phải qua nhiều năm mới khẳng định được chất lượng.
Trưởng phòng GD&ĐT một quận tại Hà Nội cho rằng, mô hình trường chất lượng cao là phù hợp trong giai đoạn hiện nay để đào tạo mũi nhọn, trong lúc mô hình trường chuyên bị bãi bỏ. Tuy nhiên, điều bất cập ở chỗ, trường chất lượng cao nhưng không được tuyển đầu vào mà thông thường các trường này được tuyển sinh trên toàn địa bàn, do đó, có trường “nếm trái đắng” khi phải tiếp nhận cả trẻ tự kỷ.
Hiệu trưởng một trường chất lượng cao chia sẻ: “Vì không được tuyển đầu vào nhưng muốn khẳng định thương hiệu, buộc phải ép giáo viên dạy cho ra học sinh có thành tích học sinh giỏi các cấp. Do đó, mỗi mùa tuyển sinh, trường chỉ mong không nhận phải trẻ tự kỷ là mừng lắm rồi”.
Cũng theo bà Phương, cùng thực hiện một mô hình trường chất lượng cao nhưng vị trí, cách chuyển mình của trường khác nhau cũng khác nhau rất nhiều. Ví như, trường chuyển mình từ trường công lập có sẵn lượng học sinh, nơi cư dân đông đúc cũng sẽ thuận lợi hơn rất nhiều trường có vị trí xa trung tâm.
Ông Nguyễn Viết Cẩn, Trưởng Phòng Kế hoạch – Tài chính (Sở GD&ĐT Hà Nội) cho biết, một vấn đề hiện nay là các trường công lập chất lượng cao tại Hà Nội mới chỉ được tự chủ tài chính mà chưa có cơ chế để tự chủ về tuyển chọn giáo viên. Do đó, đối với các trường công lập, khi thực hiện mô hình, quận, thị xã lại lựa chọn giáo viên các trường để thực hiện. “Việc để các trường tự chủ phía Sở Nội vụ chưa có hướng dẫn”, ông Cẩn nói.
NGUYỄN HÀ
Theo Tiền phong
Tự chủ đại học: Cân nhắc kỹ bài toán tăng học phí
Khi Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục đại học "cởi trói", cho phép tự chủ tài chính đại học thì một băn khoăn lớn khi thực hiện quyền tự chủ, các trường đại học được quyền thu học phí với mức cao nhất có thể. Có băn khoăn rằng, liệu có làm mất cơ hội tiếp cận giáo dục tinh hoa của người nghèo...
Quan tâm, đảm bảo cho đối tượng sinh viên nghèo
Trao đổi về vấn đề này tại buổi giao lưu trực tuyến chủ đề "Tự chủ đại học - Xu thế phát triển tất yếu" do báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam phối hợp với Bộ GD&ĐT tổ chức ngày 25/10, GS.TS Phạm Huy Dũng - Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường ĐH Thăng Long cho rằng: "Vấn đề ở đây là mối tương quan giữa công bằng và hiệu quả, cũng là một đòi hỏi, cân nhắc sự cân bằng. Cũng có vấn đề nữa là nếu cân bằng thì phổ cập đến đâu? Môi trường giáo dục thời Liên Xô (cũ) cũng không phổ cập tất cả, chỉ phổ cập đến phổ thông. Việc phổ cập đến đâu, công bằng đến đâu phải cân nhắc trong năng lực quốc gia đó".
Ông dẫn chứng, trường Harvard - một trường đại học được coi như hàng đầu thế giới, không vì lợi nhuận, nhưng có nhiều tỷ đô la quỹ đầu tư cho giáo dục. Ngoài ra, sinh viên học ở trường này thì học phí trung bình là 50 nghìn đô la/năm. Ví dụ trên cho thấy rằng, để dạy học có chất lượng, có hiệu quả thì phải đầu tư kinh phí rất lớn.
GS.TS Phạm Huy Dũng - Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Đại học Thăng Long.
"Vậy các trường đại học của ta được quyền tự chủ có tăng học phí lên mức cao nhất không? Tôi cho rằng, nếu tăng phí quá cao thì người ta không học. Như vậy, giữa học phí và người học phải có sự cân đối. Tôi lấy ví dụ, ở ĐH Thăng Long, đầu năm Hội đồng quản trị họp với nhau đều cho rằng, nếu không tăng thì không có tiền để nâng cấp trường, nhưng tăng đến đâu để các sinh viên có tiền học thì phải cân nhắc kỹ", ông Dũng nêu quan điểm.
Còn bàn về giúp người nghèo như thế nào? Theo GS.TS Phạm Huy Dũng, nếu người nghèo thực sự là nhân tài, có năng lực thì Nhà nước sẽ đóng góp, ngay cả với các trường tư, những em học giỏi vào đó cũng được cấp học bổng, hay những công ty như Viettel đều nhận sinh viên khi còn đang học. Nói vậy để thấy, em nào có tài, có năng lực thì vẫn có cơ chế của Nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp giúp các em học tiếp.
"Tôi nghĩ, nếu cho tự chủ để thu phí muốn thế nào cũng được, thì đào tạo không có chất lượng mà thu phí thấp thì họ cũng không học; còn có chất lượng mà thu cao quá thì không có người giỏi học. Đây là sự tính toán, cân nhắc, dung hòa trong xã hội.
Đối với trường công, tự chủ cũng phải thế. Tôi nghĩ, đây cũng là điều lo lắng. Quy định trần học phí thế này, thế kia cũng khó, cho nên vấn đề quy định học phí tối đa là thế nào cũng nên cân nhắc một chút", ông Dũng nói thêm.
Các nhà quản lý giáo dục, lãnh đạo đại học cùng trao đổi về các mặt của tự chủ đại học.
PGS.TS Bùi Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường ĐH Ngoại thương Hà Nội nhận định: Việc tăng học phí là chuyện các trường phải cân nhắc nhiều, không phải là muốn tăng bao nhiêu thì tăng, mà phải cân đối giữa học phí với điều kiện để đảm bảo chất lượng và phản ứng của xã hội.
Theo ông Tuấn, chúng ta không nên băn khoăn nhiều vì các trường đều phải dựa vào thực tế để cân nhắc. Mặt khác, theo Nghị quyết số 77/NQ-CP của Chính phủ thì khi các trường điều chỉnh học phí vẫn phải đảm bảo cho những người có hoàn cảnh khó khăn, sinh viên nghèo tiếp tục học tập. Đây là một trong những quy định bắt buộc đối với nhà trường.
Trên thực tế, thời gian qua, việc triển khai Nghị quyết này có điểm sáng là Chính phủ cho phép các trường gửi tiền của mình vào ngân hàng thương mại, dùng lãi suất đó để đưa vào quỹ hỗ trợ sinh viên. Các trường dùng tiền này để hỗ trợ học phí, hoạt động phong trào của sinh viên... Theo ông Tuấn, đây là điểm cần nhân rộng, không chỉ trong 23 trường thực hiện Nghị quyết 77 mà các trường khác cũng có thể thực hiện.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc.
Về điểm này, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc cho hay: "Chúng tôi cũng luôn quan tâm để làm sao phải đảm bảo được những sinh viên có hoàn cảnh khó khăn vẫn có thể đi học đại học. Chúng tôi có đưa vào trong luật quy định về việc Nhà nước phải có trách nhiệm liên quan đến vấn đề học bổng và chính sách cho những đối tượng này. Đồng thời, chúng tôi cũng quy định các trường đại học phải công bằng trong nguồn thu của mình để cấp học bổng cho các học sinh có hoàn cảnh khó khăn".
Hiện nay, trong những quy định về vấn đề thu phí, đối với những trường công lập tự chủ, chi thường xuyên 100% mới được tự chủ thu phí theo mức cam kết về chất lượng để đảm bảo cung cấp chi phí về đầu vào. Đối với trường công lập tự chủ 100% có nghĩa là Nhà nước không cấp kinh phí nữa và nếu như các trường không có biện pháp sẽ không đảm bảo nguồn cung.
Sẽ có những trường, những ngành nếu mà tự chủ để thu phí theo mức cao sẽ không có người học. Nhà nước sẽ có trách nhiệm đối với những trường không có điều kiện ở vùng sâu, vùng xa và đối với những ngành mà người học khó lựa chọn. Nhà nước cũng sẽ có chính sách để làm sao đào tạo được nguồn nhân lực.
Trong dự thảo bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học đã tính đến điều này và về mặt lâu dài thì điều này rất quan trọng để đảm bảo các sinh viên, các em thuộc gia đình đối tượng khó khăn có thể tiếp cận được.
Trường không có nghiên cứu khoa học, giải bài toán học phí ra sao?
Hiện nay có nhiều trường đại học rất băn khoăn nếu thực hiện tự chủ vì không thể thu học phí quá cao, trong khi không phải trường nào cũng có thể làm các đề tài nghiên cứu khoa học, sản xuất để tăng nguồn thu. Vậy giải bài toán này thế nào?
PGS.TS Bùi Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường ĐH Ngoại thương Hà Nội.
Hiệu trưởng Bùi Anh Tuấn cho rằng, như đã trao đổi ở trên, tự chủ đại học là tự thân, là xu thế tất yếu. Mức độ tự chủ ở các đại học là khác nhau, phụ thuộc vào năng lực tự chủ, điều kiện của các cơ sở giáo dục đại học.
"Tôi muốn nhấn mạnh rằng, đa số các cơ sở giáo dục đại học đều có những ngành nghề đào tạo truyền thống. Trường nào cũng có ngành nghề truyền thống gắn liền với tên tuổi của cơ sở giáo dục đó. Tuy nhiên, trong xu thế mới - xu thế mở cửa, hội nhập thì bắt buộc chúng ta xem xét lại cơ cấu ngành nghề của mình cho phù hợp xu thế, còn nếu cứ cứng nhắc bám theo các ngành nghề truyền thống mà không có sự thay đổi thì chắc chắn có ngày không thành công. Ví dụ như ở trường tôi, có ngành truyền thống, rất nổi tiếng là chuyên ngành Kinh tế đối ngoại. Xu hướng vào ngành này rất lớn, điểm thi cao thuộc top đầu cả nước. Bên cạnh đó, những năm gần đây, chúng tôi cũng bắt đầu tính tới các ngành mới: Chuyên ngành Kinh doanh quốc tế theo mô hình tiên tiến Nhật Bản; Chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán định hướng nghề nghiệp ACCA... Tôi nghĩ các trường khác cũng cần như vậy, bên cạnh những ngành truyền thống phải có ngành mới".
Về đặt hàng của Nhà nước, ông Tuấn cho rằng đây là xu hướng rất tốt: "Chúng tôi ủng hộ để nhiều trường đại học, nhất là những trường có ngành ít người học nhưng rất cần cho xã hội thì vẫn tồn tại và phát triển được".
Lệ Thu (ghi)
Theo Dân trí
Các đại học địa phương tại Hàn Quốc "khát" sinh viên nước ngoài Theo Bộ Giáo dục Hàn Quốc, số liệu thống kê năm 2018 về tuyển sinh đại học trong nước đã ghi nhận mức thấp nhất kể từ năm 2010, chỉ có 311.125 tân sinh viên đại học trong năm nay. Tổng số sinh viên hiện đang theo học tại các trường đại học cũng ghi nhận con số thấp nhất trong 8 năm....