Trung Quốc cam kết giúp tái thiết Afghanistan, kêu gọi Mỹ “mở hầu bao”

Trung Quốc tuyên bố sẽ hỗ trợ các nỗ lực tái thiết ở Afghanistan sau khi Mỹ hoàn thành việc rút quân. Bắc Kinh cũng kêu gọi Mỹ chi ngân sách cho nỗ lực này.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân (Ảnh: Reuters).

Ngày 30/8, Mỹ đã chính thức rút toàn bộ quân khỏi Afghanistan, chấm dứt 20 năm hiện diện quân sự tại quốc gia Trung Nam Á.

Trung Quốc ngày 31/8 tuyên bố sẽ giúp Afghanistan tái thiết, nhưng đồng thời yêu cầu Mỹ cùng chi ngân sách cho hoạt động này.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho rằng, Mỹ “cần phải cùng với cộng đồng quốc tế cung cấp các hỗ trợ về kinh tế và nhân đạo cho Afghanistan, giúp quốc gia này vận hành chính phủ hoạt động bình thường, duy trì ổn định xã hội, ngăn chặn sự mất giá và lạm phát tiền tệ, và để Afghanistan đi trên con đường hòa bình”.

Ông Uông cũng cho hay: “Trung Quốc sẽ hỗ trợ hoạt động tái thiết hòa bình ở Afghanistan trên cơ sở tôn trọng nguyện vọng và mong muốn của người dân Afghanistan”. Nhà ngoại giao này nhấn mạnh, Trung Quốc ủng hộ việc xây dựng một chính phủ Afghanistan cắt đứt các mối quan hệ với các nhóm khủng bố.

Từ ngày 15/8, Taliban đã chính thức lên nắm quyền ở Afghanistan, tuy nhiên, nhiều chuyên gia đặt ra câu hỏi rằng liệu nhóm này có khả năng giúp bình ổn quốc gia Trung Nam Á trong khi phải đối đầu với nhóm khủng bố như ISIS-K hay không? ISIS-K là nhóm đã thực hiện vụ đánh bom liều chết đẫm máu ở sân bay Kabul hôm 26/8 khi Mỹ di tản quân nhân và công dân khỏi Afghanistan.

Phó đại diện thường trực của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc Geng Shuang cảnh báo rằng, việc các lực lượng nước ngoài rút quân khỏi Afghanistan có thể khiến các nhóm khủng bố trỗi dậy trở lại.

“Afghanistan không bao giờ nên trở thành nơi nảy nở của chủ nghĩa khủng bố hay địa bàn cho khủng bố. Đây là điểm mấu chốt mà Afghanistan phải tuân thủ trong bất kỳ cuộc dàn xếp chính trị nào trong tương lai. Hy vọng rằng Taliban sẽ thực hiện các cam kết của họ và cắt đứt hoàn toàn quan hệ với tất cả các tổ chức khủng bố”, ông Geng nói.

Giới quan sát nhận định, Mỹ và Trung Quốc có thể hợp tác với nhau trong chính sách liên quan tới Taliban và Afghanistan và ngăn chặn chủ nghĩa cực đoan trong nhóm vũ trang trên. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng, sự khác biệt về vấn đề Tân Cương có thể trở thành rào cản giữa 2 nước.

Sun Xingjie, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Cát Lâm, cho biết nỗ lực tái thiết ở Afghanistan đòi hỏi sự hợp tác giữa các quốc gia lớn, bao gồm Trung Quốc, Mỹ và Nga. Ông nói: “Cần sự hợp tác cho các nhiệm vụ như trấn áp nạn buôn bán ma túy”.