Trẻ nông thôn có cần học chữ trước đâu?
“Chúng ta đừng cường điệu hóa quá bởi kiến thức ở chương trình lớp 1 rất đơn giản, chủ yếu là để các con làm quen với chữ cái, phép tính. Ở các vùng nông thôn, vùng sâu, chúng ta thấy trẻ vẫn biết đọc, biết viết bình thường mà có cần phải đi học trước đâu?”.
Đó là chia sẻ của TS Phạm Ngọc Định – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD-ĐT) trong cuộc trao đổi chiều 25/3 của Bộ GD-ĐT với báo chí về những tác hại của trào lưu cho trẻ đi học chữ trước khi vào lớp 1. Tại cuộc trao đổi, Bộ GD-ĐT cũng tiết lộ những biện pháp để chấn chỉnh tình trạng trên.
Bị “ép” học trước, trẻ dễ bị áp lực
Nhấn mạnh với báo chí, TS Phạm Ngọc Định – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD-ĐT) phân tích:”Trước 6 tuổ.i, trẻ mầm non có chương trình nuôi dạy rất phù hợp với lứa tuổ.i. Trẻ chơi là chính và có được làm quen với các đồ vật được in chữ cái và chữ số. Cũng có một số hoạt động để cho trẻ làm quen với chữ số. Trong hướng dẫn của Bộ GD-ĐT, đối với cấp tiểu học thì đầu năm học mới, các trường thường dành ra một tuần để cho trẻ lớp 1 làm quen với nề nếp học tập, trường lớp, bạn bè. Đây là một tuần hoạt động rất quan trọng bởi nó sẽ giúp trẻ làm quen với việc chuyển từ việc đang chơi ở bậc mầm non chuyển sang trạng thái thích thú học”.
Từ phân tích này, ông Định khẳng định, việc cho trẻ đi học chữ trước khi vào lớp 1 là phản khoa học. Nếu cho trẻ đi học chữ trước khi vào lớp 1 sẽ làm các em mất đi sự chuẩn bị cần thiết, từ sự chuẩn bị của phụ huynh cho đến tuần hoạt động quan trọng đầu năm học mới. Sự háo hức của trẻ sẽ không còn giữ được như sự nguyên vẹn theo quy luật vốn có của nó. Các cháu được luyện chữ trước sẽ dễ bị chủ quan, ảo tưởng bởi do có tâm lý biết rồi.
“Chúng tôi cũng có khảo sát ở một số trường về hiện trạng trẻ đi học trước và trẻ không đi học trước. Qua phản ánh của các thầy cô thì ban đầu có thể trẻ đi học trước có thể hiểu được nhanh nhưng sau đó lại đuối dần. Qua đây cho thấy, trẻ có sự chủ quan và khi cô giáo giao việc thì hay lơ là” – TS Định nói.
Cũng theo ông Định, nếu người dạy không chu đáo thì việc hướng dẫn cầm bút, tư thế ngồi, cách cầm bút viết chữ sẽ không đạt được sự chuẩn mực. Khi vào lớp 1 mà giáo viên phải sửa những lỗi này thì cực kỳ khó.
B.é gá.i tên Vân (nhà ở Q.12, TPHCM), ngồi trước nhà làm học viết, học đọc sau khi từ lớp học chữ về. Tháng 9 tới, Vân mới vào lớp 1. (Ảnh: Hoài Nam)
“Kể cả việc có cho trẻ đi học chữ trước với cô giáo chuẩn mực thì việc đi học này được coi là “ép sớm”. Chúng ta cứ tưởng tượng, một quả chưa đến độ chín mà chúng ta “ép chín” thì sẽ như thế nào? Đối với trẻ cũng vậy, một khi đã bị “ép sớm” thì tâm lý cũng như sức khỏe của các em cũng dễ bị ảnh hưởng. Chẳng hạn như hệ cơ, hệ thần kinh và gây ra những khuyết tật về sau. Đây là khẳng định của các nhà tâm lý học” – Vụ trưởng Phạm Ngọc Định cảnh báo.
Dưới góc độ khác, bà Nguyễn Thị Hiếu – phó Vụ trưởng Vụ giáo dục Mầm non phân tích thêm: Không phải ngẫu nhiên mà luật quy định 6 tuổ.i trẻ bước vào lớp 1. Để xác định độ tuổ.i đó các nhà nghiên cứu cũng phải đán.h giá, phân tích kỹ lưỡng. Chúng ta nên nhớ, vui chơi là hoạt động chỉ đạo của trẻ trong lứa tuổ.i mầm non. Việc cho trẻ đi học trước chương trình, luyện chữ, làm toán… sẽ tạo cho trẻ áp lực cũng như sự căng thẳng khiến các em bị mệt mỏi.
Video đang HOT
Phụ huynh cần trang bị gì cho trẻ?
Phó Vụ trưởng Nguyễn Thị Hiếu khẳng định, nếu học trẻ học đầy đủ chương trình giáo dục mầm non mới thì hoàn toàn có đầy đủ các điều kiện để bước vào lớp 1. Bởi vì, ở lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổ.i trẻ cũng được làm quen với chữ viết, làm quen với nhận biết từ số 1 đến số 10. Việc cho trẻ làm quen như vậy chính là tiề.n đề để các em bước vào lớp 1.
Bà Hiếu cũng cho rằng, điều phụ huynh nên làm đó là chuẩn bị tâm thế cho con vào lớp 1 chứ không nên chạy đua theo trào lưu cho con đi học chữ trước.
“Việc cần làm của phụ huynh là trò chuyện với trẻ về môi trường sắp tới các con sẽ vào như thế nào và khuyến khích trẻ nói suy nghĩ của mình về môi trường đó. Cha mẹ có thể giúp trẻ phát triển khả năng quan sát, tập trung chú ý. Phát triển một số kỹ năng thích ứng với hoạt động học tập như biết sẵn sàng hòa nhập, nỗ lực vượt qua khó khăn để hoàn thành, kĩ năng giao tiếp với bạn trẻ. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng nên trang bị kiến thức về tự nhiên và xã hội cho trẻ thông qua các hình thức như cho các con đi tham quan, đi chơi, dã ngoại, tham gia hoạt động kể chuyện sáng tạo… Ngoài ra để trẻ sớm thích nghi thì có thể cho trẻ đi tham quan trường tiểu học. Nếu có anh chị học tiểu học, bố mẹ có thể cho trẻ làm quen với phương pháp cũng như đồ dùng học tập để trẻ quen dần…” – phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Mầm non đưa ra lời khuyên đối với các bậc phụ huynh.
Trẻ mầm non đến tham quan và làm quen với môi trường học tập tại Trường tiểu học Thành Công B (Hà Nội).
Lãnh đạo Vụ giáo dục Mầm non cũng khuyến khích các bậc phụ huynh giúp trẻ sử dụng thành tạo tiếng Việt thông qua trò chuyện, đọc sách cho trẻ. Có thể hướng dẫn trẻ cách cầm sách, mở sách, ngồi đúng tư thế… Giúp trẻ các thao tác bàn tay sao việc sử dụng gọn gàng, khéo léo.
“Những kỹ năng ứng phó để sớm hòa nhập được với môi trường mới (từ việc chơi sang việc học) quan trọng hơn rất nhiều với việc phụ huynh chỉ chú trọng cho trẻ đi học chữ trước khi vào lớp 1″ – bà Hiếu nhấn mạnh.
Sẽ tháo gỡ dần những bất cập
Mặc dù có những định hướng hết sức rõ ràng nhưng lãnh đạo Vụ giáo dục Tiểu học cũng thừa nhận, thực tế đã có những phát sinh nên khiến phụ huynh không yên tâm dẫn đến có tâm lý cho con đi học chữ trước. Chẳng hạn như, lớp học quá đông sợ cô giáo không bảo ban được con mình, nhiều bạn biết chữ trước con mình không đi học sẽ thiệt thòi…
Tuy nhiên, theo TS Phạm Ngọc Định, phụ huynh không nên quá lo lắng bởi sự quá tải về lớp học chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn. Trong khi đó ở thành phố lớn phần lớn là cho trẻ học 2 buổi/ngày nên thầy cô hoàn toàn có đủ thời gian để kèm cặp các con. Bên cạnh đó, vào trong năm học, cô giáo cùng với nhà trường phối hợp với phụ huynh để kèm cặp thêm cho các con. Nếu chúng ta cứ kiên trì thì trước sau gì cũng thu được kết quả tốt. Không nên vội vàng, nóng vội bởi mục đính cuối là các con đạt được chuẩn kiến thức kỹ năng và các năng lực cần thiết theo yêu cầu của bậc tiểu học.
Hiện nay ở thành phố, do nhu cầu của phụ huynh nên ngay cả trường mầm non cũng dạy chữ trước cho trẻ thông qua các hình thức với tên gọi “Hành trang vào lớp”, thậm chí có trường còn thuê giáo viên tiểu học vào dạy chữ cho trẻ… Trước vấn đề báo chí đưa ra, lãnh đạo Bộ GD-ĐT cho biết: “Về mặt quản lý thì địa phương chịu trách nhiệm giám sát các hoạt động này bởi Bộ GD-ĐT đã có văn bản hướng dẫn quy định là không dạy chữ cho trẻ trước khi vào lớp 1. Nếu tổ chức, cá nhân nào làm sai là vi phạm quy định”.
Sau khi nhận được phản ánh về việc mới vào lớp 1 đã đán.h giá học sinh bằng điểm số (đối với môn Toán, Tiếng Việt) thì dễ gây tâm lý không tốt cho trẻ, phụ huynh thấy con điểm không tốt thì lại lo lắng cho đi học thêm ở ngoài…, lãnh đạo Bộ GD-ĐT chia sẻ: “Bộ GD-ĐT sẽ nghiên cứu và hướng tới phương án đối với học sinh lớp 1 thì không đán.h giá bằng điểm số”.
Ngoài ra Bộ GD-ĐT cũng rất “tâm đắc” với ý kiến cho rằng, đối với lớp học có sĩ số đông thì cần có thêm trợ giảng. “Bộ cũng sẽ nghiên cứu phương án xuất này để định hướng cho các địa phương có sĩ số lớp học cao” – lãnh đạo Bộ GD-ĐT khẳng định.
Nguyễn Hùng
Theo dân trí
Cần phải hút sinh viên giỏi vào ngành khoa học cơ bản
Nghị quyết Trung ương VI và ngay cả dự thảo Hiến pháp vẫn tiếp tục khẳng định, khoa học cơ bản (KHCB) là cốt lõi cho sự phát triển của đất nước. Vậy làm thế nào để phát triển KHCB trong thời gian tới? PV Dân trí đã có cuộc trao đổi với GS.VS Nguyễn Văn Hiệu.
Nghị quyết Trung ương 6 vê phát triển Khoa học và Công nghệ thừa nhận hoạt động khoa học và công nghệ nhìn chung còn trầm lắng, chưa thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội. Việc huy động nguồn lực của xã hội vào hoạt động khoa học và công nghệ chưa được chú trọng; đầu tư cho khoa học và công nghệ còn thấp, hiệu quả sử dụng chưa cao... Theo GS.VS, để giải quyết những bất cập này thì nên bắt đầu từ đâu?
GS.VS Nguyễn Văn Hiệu: Nghị quyết của Hội nghị Trung ương lần thứ VI (khóa XI) đã chỉ rõ những giải pháp đồng bộ để chấn hưng khoa học và công nghệ nước ta. Nhiều giải pháp có liên quan mật thiết với nhau, thúc đẩy lẫn nhau, phải được thực hiện đồng thời mới đạt hiệu quả cao. Muốn cho khoa học và công nghệ phát triển, trước hết phải có đội ngũ khoa học mạnh gồm những cán bộ khoa học vừa có tài về chuyên môn khoa học công nghệ, vừa có ý chí làm khoa học để xây dựng đất nước, đoàn kết và hợp tác với nhau. Cần thực hiên ngay các giải pháp nhằm đẩy mạnh việc rèn luyện đội ngũ khoa học mạnh đó.
Giáo sư, Viện sĩ Nguyễn Văn Hiệu.
Qua công tác tuyển sinh của các trường hiện nay cho thấy, nhiều học sinh giỏi chưa thực sự quan tâm đến các ngành học KHCB. Nhiều ngành học có số lượng thí sinh đăng ký rất ít. Chính yếu tố này đã khiến cho công tác tạo nguồn các nhà khoa học trẻ gặp nhiều khó khăn. Theo GS. VS, vấn đề bất cập ở đây là do đâu? Cần giải pháp gì để làm thay đổi quan niệm của giới trẻ về ngành KHCB?
GS.VS Nguyễn Văn Hiệu: Hiện tượng rất đáng buồn mà phóng viên vừa nói là nguy cơ dẫn đến sự tuyệt tự của khoa học Việt Nam mà tôi đã cảnh báo vài năm trước đây trong một câu trả lời phỏng vấn cũng của phóng viên báo điện tử Dân trí. Sở dĩ có nguy cơ đó là vì từ khi nền kinh tế của đất nước chuyển sang cơ chế thị trường, việc rèn luyện cho được một đội ngũ khoa học công nghệ mạnh không còn được các cấp lãnh đạo quan tâm như trước nữa.
Muốn phát triển khoa học cơ bản một cách bền vững thì chúng ta cần hội tụ những yếu tố nào? Việc ngân sách đất nước còn hạn hẹp chưa thể đầu tư cho KHCB nhiều có phải là nguyên nhân chính dẫn đến sự chậm phát triển của khoa học công nghệ?
GS.VS Nguyễn Văn Hiệu: Có rất nhiều yếu tố, nhưng không cần phải hội tụ các yếu tố đó lại với nhau, vì có một yếu tố quan trọng nhất làm cho các yếu tố khác tự động hội tụ lại với nhau. Yếu tố quan trọng nhất đó là việc lãnh đạo Đảng và chính quyền các cấp có quyết tâm phát triển khoa học và công nghệ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển khoa học công nghệ bằng các chính sách và biện pháp thật cụ thể, đặc biệt là chính sách trọng dụng trọng dụng những cán bộ khoa học công nghệ thực sự có tài và có ý chí.
Một vấn đề đặt ra, vào những năm 80 - 90, trong khi đất nước còn gặp rất nhiều khó khăn thì lúc đó KHCB lại phát triển khá thịnh vượng. Khi đất nước phát triển đi lên thì lại thấy dấu hiệu chững lại, thậm chí là tụt lùi. GS.VS có thể lý giải điều nghịch lý này?
GS.VS Nguyễn Văn Hiệu: Chính là vì trong hai thập kỷ 80 và 90 của thế kỷ trước và trước đó nữa, ngay từ khi Cách mạng tháng 8 vừa thành công, Chính phủ đã quan tâm và thực sự tạo điều kiện thuận lợi cho khoa học phát triển, còn về sau thì sự quan tâm đó không còn như trước nữa, mặc dầu trên văn bản thì vẫn viết phát triển khoa học và công nghệ cùng với giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu.
Hiện tại các ngành đào tạo "nóng" như Tài chính - Ngân hàng, Kế toán... đang có dấu hiệu dư thừa nên với việc tiếp tục đưa chiến lược phát triển khoa học cơ bản vào Nghị Quyết Trung ương 6 có thể sẽ tạo nên một cuộc chạy đua mở ngành liên quan đến lĩnh vực này. GS.VS có chia sẻ gì đối với các trường đang và sẽ mở ngành đào tạo KHCB hiện nay? Những thí sinh như thế nào thì nên đầu đơn theo học các ngành KHCB? Việc đào tạo của các trường có truyền thống đào tạo KHCB phải thay đổi như thế nào?
GS.VS Nguyễn Văn Hiệu: Không nên vội thành lập thêm các đơn vị đào tạo đại học về các ngành KHCB, mà cũng không nên vội tăng chỉ tiêu đào tạo về KHCB, mà trước hết cần có chính sách trọng dụng những người giỏi KHCB để khuyến khích học sinh giỏi các trường trung học phổ thông chọn học các ngành KHCB khi thi vào trường đại học.
"Quý hồ tinh, bất quý đa" như Đại vương Trần Hưng Đạo đã chủ trương khi có viên tướng đề nghị tuyển mộ thêm trai tráng đi lính để đán.h giặc Nguyên. Muốn có KHCB tiên tiến cốt yếu là phải có những người nghiên cứu cơ bản rất giỏi, đương nhiên càng nhiều người rất giỏi thì càng tốt, nhưng không cần những người kém. Thà có hàng chục tiến sĩ giỏi còn hơn có hàng trăm tiến sĩ làng nhàng hoặc hàng ngàn tiến sĩ tồi.
Xã hội còn rất cần có nguồn nhân lực chất lượng cao trực tiếp tham gia phát triển các ngành kinh tế, rất cần có đội ngũ chuyên gia kỹ thuật và công nghệ giỏi. Do đó cũng cần phải định hướng cho học sinh trung học phổ thông, kể cả các học sinh giỏi, vào học các trường đại học và cao đẳng đào tạo nhân lực cho các ngành nông - công nghiệp, y tế, văn hóa v.v... Điều cốt yếu là khi nào cũng có một tỷ lệ nhất định các học sinh đam mê khoa học, có năng khiếu khoa học, có thành tích học tập tốt, lựa chọn học các ngành KHCB khi vào đại học.
Số trường đại học đang có ngành đào tạo về KHCB ở nước ta hiện nay có thể coi là tạm đủ. Đáng lo ngại là chất lượng đào tạo còn thấp và có rất ít hoặc không có sinh viên giỏi, kể cả ở các trường đại học hàng đầu. Để đào tạo được đội ngũ khoa học trẻ tài năng cho đất nước, phải nỗ lực nâng cao chất lượng đào tạo trong các trường đại học có các ngành đào tạo về KHCB và thu hút được sinh viên giỏi vào học các ngành này.
Xin cảm ơn GS.VS!
Nguyễn Hùng (thực hiện)
Theo dân trí
Nhìn nhận tiêu cực vì... nghe đồn Cho dù ở trường gần đây không còn tình trạng đán.h nha.u, cậu học trò vẫn phàn nàn về việc học sinh đi học mang theo nỗi sợ hãi về nạn bạo lực học đường, thậm chí phụ huynh cũng bất an. Lời phát biểu của một học sinh (HS) đến từ Trường THPT Nguyễn An Ninh trong chương trình đối thoại giữa...