Trẻ em xứ dừa sáp Trà Vinh thay đổi nhờ… thư viện cộng đồng
“Qua nhiều năm, tôi phát hiện trẻ em vùng nông thôn hiếu động và thông minh không kém gì trẻ em ở thành thị nhưng cái mà các em thiếu nhất là cơ hội được tiếp cận với chương trình giáo dục chất lượng. Điều đó đã thúc đẩy tôi rất lớn khi phát triển mô hình thư viện cộng đồng ở vùng nông thôn”.
Việc anh Phạm Văn Anh đem thư viện miễn phí về xã Phong Thạnh (huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh) đã mở ra một khoảng trời mới đầy hy vọng cho trẻ em nơi đây.
Thư viện đa dạng các loại sách
Anh Văn Anh chia sẻ, anh xây dựng mô hình thư viện cộng động này với ước muốn giúp trẻ em vùng quê có điều kiện được tiếp cận mô hình giáo dục tiến bộ như các em ở những thành phố lớn. Nó sẽ là một thay đổi tích cực đến sự phát triển toàn diện của các em sau này.
Sau giờ học, các em rất thích đến thư viện
Sự thay đổi tích cực của những “mầm non”
Đến thư viện, các em không chỉ được đọc sách thỏa thích, mà còn được dạy về tin học, được dạy cách thiết kế, vận hành robot hay các kỹ năng sống cần thiết. Ngoài ra, các em còn được tham gia những môn thể thao, trò chơi thú vị như bóng đá, bóng chuyền, đá cầu, cờ vua…, giúp cải thiện thể chất, trở nên tự tin và năng động hơn.
Các em còn cùng nhau trồng và chăm sóc vườn cây, vườn rau qua đó giúp các hiểu được giá trị lao động cũng như yêu quý thiên nhiên, giúp các em nuôi dưỡng tâm hồn, hướng đến những điều tốt, việc tốt.
Không chỉ học, các em còn được vui chơi với bạn mới
Để thư viện cộng đồng có thể phát triển như hôm nay, nhận được sự ủng hộ của bà con và địa phương, anh Văn Anh cùng với những cộng sự của mình không ngừng nỗ lực gắn kết các em thành một gia đình, lan tỏa sức mạnh tri thức và tình yêu thương đến các em bằng tất cả sự quan tâm và thấu hiểu.
Sau hơn 3 năm thư viện ra đời, trẻ em xã Phong Thạnh đã có sự tiến bộ đáng kể từ tư duy cho đến lối cư xử. Một số em không còn đánh nhau, chửi thề hay quậy phá như trước mà ngược lại đã trở nên ngoan ngoãn, lễ phép hơn hẳn. Không chỉ vậy, trình độ tiếng Anh của các em cũng được cải thiện, góp phần bổ trợ cho việc giảng dạy của các trường học chính quy.
Video đang HOT
Các em được làm những gì mình thích
Là người trực tiếp chỉ dẫn các em ở thư viện trong những năm qua, chị Phạm Thị Thanh Thêu – quản lý thư viện cho biết: “Sau khoảng thời gian làm việc ở đây, điều khiến tôi vui nhất là nhìn thấy sự thay đổi tốt hơn của các bé từ thái độ, hành vi cho đến suy nghĩ. Tôi xem các bé như là em của mình ở nhà nên muốn dành những điều tốt nhất cho các bé. Được sinh ra ở miền quê và cũng từng phải chịu thiệt thòi giống như các bé nên tôi luôn nhắc các em phải cố gắng học hành. Thứ nhất là để lo cho chính cuộc sống bản thân sau này tốt hơn, thứ hai là có thể đỡ đần gia đình và giúp ích quê hương”.
Chị Thêu rất được các em yêu mến
Cũng như chị Thêu, không ít phụ huynh đã tỏ ra hết sức bất ngờ và xúc động khi nhìn thấy sự thay đổi từng ngày của con mình. Các em về nhà đã biết nói cám ơn với cha mẹ, biết thể hiện tình cảm với cha mẹ và lâu lâu còn mang rau mà mình chăm sóc ở thư viện về cho cha mẹ.
Các bậc cha mẹ ủng hộ, khuyến khích con mình đến thư viện chơi và học hỏi nhiều hơn. “Thành công bước đầu này là động lực rất lớn để tôi tiếp tục đem những tiến bộ khoa học kỹ thuật về đây cho các em và tôi mong chính các em sẽ là người sẽ thúc đẩy sự thay đổi của vùng nông thôn. Tôi muốn nhân rộng thêm mô hình này để giúp trẻ em vùng quê có điều kiện phát triển tốt như ở thành phố”, anh Văn Anh nói.
Mỗi ngày thư viện có khoảng 15 -20 em đến
Lan tỏa sức mạnh tri thức
Đến thư viện “trải nghiệm”, nhiều em thích thú về khoe và rủ thêm các bạn của mình đến cùng vui chơi, học tập. Lúc đầu, thư viện chỉ có vài em biết nhưng giờ số lượng đã tăng lên đáng kể, một ngày trung bình khoảng 15 – 20 em đến đây, cuối tuần có thể lên đến 30 em.
Đặc biệt, khi thư viện tổ chức các hoạt động như ngày hội thư viện, giáng sinh, trung thu thì số lượng có thể từ 50 – 100 em. Những em đến đây đa phần là học sinh tiểu học, kế đó là học sinh cấp 2 và cấp 3.
Nguồn sách chủ yếu là từ cộng đồng, xã hội, những người có sách đóng góp
Hiện nay, thư viện đã có hơn 1.200 đầu sách với đa dạng thể loại như sách kĩ năng, văn học, sức khỏe, văn hóa, lịch sử, truyện tranh… Nguồn sách chủ yếu là từ cộng đồng, xã hội, những người có sách đóng góp cho thư viện.
“Con thích ở đây lắm, cô Thêu dạy cho con với các bạn đủ thứ hết, con được chơi với nhiều bạn mới, được đọc truyện tranh thoải mái luôn”, bé Bình An (8 tuổi) tinh nghịch nói. Dừng tay tô màu, bé Huỳnh Anh (9 tuổi) cũng nói theo: “Chơi ở đây vui mà, con biết vẽ nữa nè”.
Các bậc cha mẹ cũng khuyến khích con đến thư viện
Thư viện tổ chức chơi gấp đậu
Đứng ngoài cửa quan sát các cháu bé hoạt động trong thư biện, cô Huỳnh Thị Đẹp (ngụ xã Phong Thạnh) nó: “Tôi có hai đưa cháu đang học trong thư viện này, ngày nào tôi cũng đạp xe chở hai đứa nó qua đây hết, xong rồi chờ chở tụi nó về. Ở đây mấy cô chú nhiệt tình, thân thiện, cô Thêu cổ cũng dễ thương lắm. Tôi thấy vậy nên tôi ủng hộ”.
Cô Đẹp quan sát cháu mình chơi với các bạn
Ông Lâm Thanh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Phong Thạnh cho biết, từ khi thành lập đến nay, thư viện này đã mang lại hiệu quả tích cực về nhiều mặt đối với trẻ em vùng này. Địa phương cũng sẽ cố gắng tạo điều kiện để thư viện ngày càng phát triển tố hơn, giúp các em phát triển tốt hơn.
Thư viện cũng đầu tư sân chơi ngoài trời, vườn rau cho các em
Thư viện cộng đồng là một trong những hạng mục thuộc dự án Trung tâm tình nguyện cộng đồng do Tổ chức ECO Vietnam Group (EVG) triển khai và xây dựng dựa trên sự phối hợp với chính quyền địa phương. Thư viện hoàn thành và đưa vào sử dụng vào tháng 2/2016. EVG là một tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận được thành lập vào năm 2009, bởi những bạn trẻ có chung niềm đam mê, nhiệt huyết với việc phát triển cộng đồng, mang đến cuộc sống tốt đẹp hơn cho những vùng quê nghèo Việt Nam. Anh Phạm Văn Anh cũng là một trong những người sáng lập tổ chức này.
Ngành giáo dục Trà Vinh: Gìn giữ văn hóa dân tộc Khmer
Tỉnh Trà Vinh có tỷ lệ đồng bào dân tộc Khmer cao nhất nước, chiếm 31,5% dân số toàn tỉnh, với hơn 320.000 người.
Trường TH Hàm Giang B, huyện Trà Cú (Trà Vinh) có hơn 99% HS dân tộc Khmer. Ảnh: T.G
Để gìn giữ văn hóa dân tộc, ngành Giáo dục địa phương thực hiện nhiều giải pháp, góp phần đào tạo, nâng cao dân trí cho người dân.
Những chính sách kịp thời
Sự phát triển về mặt kinh tế - xã hội ở vùng đồng bào dân tộc Khmer của tỉnh Trà Vinh ngày càng rõ rệt. Đặc biệt là sự quan tâm, đầu tư cơ sở hạ tầng, giáo dục, y tế rộng khắp, tạo điều kiện để đồng bào yên tâm lao động, học tập, nâng cao trình độ dân trí.
Đến nay, mạng lưới trường lớp, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học ở các trường được tăng cường đầu tư xây dựng. 6.500 phòng học, chiếm tỷ lệ 85,68% đã được kiên cố hóa. 100% các xã trong vùng đồng bào dân tộc có trường mẫu giáo. Tỉnh Trà Vinh luôn quan tâm nâng cao trình độ dân trí gắn với giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào Khmer. Công tác giáo dục, y tế vùng đồng bào dân tộc Khmer luôn được tỉnh ưu tiên thực hiện, tạo điều kiện cho học sinh đến trường. Toàn tỉnh hiện có 8 trường dân tộc nội trú và 1 trường Trung cấp Pa-li. Theo thống kê của Sở GD&ĐT Trà Vinh, việc dạy và học chữ Khmer được duy trì và phát triển. Toàn tỉnh có 121 điểm trường dạy học chữ Khmer, với 18.520 học sinh. 134/143 chùa tổ chức dạy học chữ Khmer dịp hè, với trên 16.700 học sinh theo học.
Chế độ chính sách, ưu đãi, đặc biệt là Nghị định số 116/2016/NĐ- CP của Chính phủ về chính sách hỗ trợ học sinh và trường phổ thông ở các xã, thôn đặc biệt khó khăn đã tạo điều kiện, giúp đồng bào trong công tác giáo dục, nâng cao dân trí cho con em mình. Trong 5 năm qua, các địa phương trong tỉnh Trà Vinh đã hỗ trợ trên 110 tấn gạo cho 1.475 học sinh, thuộc 40 trường tiểu học, THCS và THPT. Từ năm 2016 đến nay, tỉnh đã phân công công tác cho 48/64 sinh viên Khmer được đào tạo theo chế độ cử tuyển. Bên cạnh đó, hàng năm tỉnh đều hỗ trợ kinh phí để bồi dưỡng cho giáo viên dạy chữ Khmer ở các điểm chùa trong dịp hè.
Đầu tư trọng điểm
Trường ĐH Trà Vinh đã thành lập Khoa Ngôn ngữ - Văn hóa - Nghệ thuật Khmer Nam Bộ để đào tạo có tính trọng điểm quốc gia về lĩnh vực này. Qua thời gian đi vào hoạt động, Khoa đã và đang đào tạo bậc đại học, cao học và tiến sĩ về lĩnh vực ngôn ngữ, văn hóa, nghệ thuật Khmer Nam Bộ cho hàng nghìn học sinh, sinh viên trong và ngoài tỉnh... Theo PGS.TS Phạm Tiết Khánh, Hiệu trưởng Trường ĐH Trà Vinh, công tác bảo tồn và phát huy giá trị âm nhạc dân gian Khmer Nam Bộ được nhà trường rất quan tâm và triển khai nhiều giải pháp bảo tồn, phát huy...
Nhằm góp phần gìn giữ văn hóa dân tộc Khmer, đặc biệt là âm nhạc dân tộc, Trường ĐH Trà Vinh đã có nhiều khảo sát, công trình nghiên cứu trọng điểm. Trường ĐH Trà Vinh là một trong số ít đơn vị ở ĐBSCL nghiên cứu, khảo sát, tổ chức hội thảo, thực hiện đề tài... nhằm tìm giải pháp bảo tồn âm nhạc Khmer Nam Bộ.
Âm nhạc dân gian Khmer Nam Bộ có nhiều loại hình khác nhau như dàn nhạc Ngũ âm, dàn nhạc Mhôry, dàn nhạc cưới, múa trống Sa dam, hát À day, Chầm riêng Chà pây, đồng dao, hát ru... đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người Khmer bao đời nay. Tuy nhiên, trong xu thế hội nhập và giao lưu ngày càng sâu rộng, sự tác động của các loại hình âm nhạc hiện đại khiến âm nhạc dân gian của người Khmer Nam Bộ gặp nhiều khó khăn, một số loại hình đang có nguy cơ bị mai một, cần bảo tồn khẩn cấp.
Thực tế thời gian qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị âm nhạc dân gian Khmer Nam Bộ ở các địa phương chủ yếu được thực hiện theo hướng tự phát, sự lưu truyền theo phương thức truyền miệng gắn với các nghệ nhân, nghệ sĩ. Các hình thức sưu tầm, nghiên cứu, giới thiệu, đào tạo còn nhiều hạn chế, bất cập. Trước thực trạng trên, nhiều ý kiến mong muốn các ngành chức năng có đánh giá lại những thành tựu, hạn chế trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa âm nhạc dân gian Khmer Nam Bộ một cách khách quan, khoa học. Qua đó làm rõ hiệu quả của các hình thức bảo tồn, hình thức nào hiệu quả thì tiếp tục phát huy, hình thức nào chưa hiệu quả cần phải thay đổi, điều chỉnh...
Thực hiện nhiệm vụ này, Trường ĐH Trà Vinh đã phối hợp với các ngành chức năng tổ chức một số hội thảo về âm nhạc dân gian Khmer Nam Bộ có sự tham gia của các nghệ nhân, nghệ sĩ, lãnh đạo các đoàn nghệ thuật, lãnh đạo ngành văn hóa, các viện trường... Từ năm 2008 đến nay, Trường ĐH Trà Vinh tổ chức rất nhiều cuộc điều tra, khảo sát, sưu tầm thực địa các địa phương ở Nam Bộ và cả lặn lội sang đất bạn Campuchia... Nhằm rút ra những kinh nghiệm thực tiễn có thể áp dụng theo từng điều kiện ở các tỉnh ĐBSCL một cách phù hợp.
Theo PGS.TS Phạm Tiết Khánh, trên cơ sở xác định đúng các hạn chế cũng như bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn trong và ngoài nước, chúng ta kịp thời đưa ra giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa âm nhạc dân gian Khmer Nam Bộ phù hợp nhất trong điều kiện hiện nay. Đây là tiền đề để chúng ta ứng xử phù hợp với các giá trị âm nhạc truyền thống Khmer Nam Bộ cũng như các giá trị âm nhạc mới hình thành, các hiện tượng mới xuất hiện. Qua đó giúp âm nhạc dân gian Khmer Nam Bộ tìm được tiếng nói chung, ngôn ngữ chung để hội nhập và phát triển...
Quốc Ngữ
Thầy giáo trẻ lập thư viện miễn phí Anh Ngô Văn Nghĩa, Bí thư Đoàn Trường Tiểu học Phù Khê, thị xã Từ Sơn, Bắc Ninh thành lập thư viện tại nhà, tạo cho các em học sinh hứng thú với sách và xây dựng thói quen đọc sách, xa dần trò chơi điện tử. Anh Nghĩa và học sinh ở thư viện sách tại nhà Anh Nghĩa được kết nạp...