Tranh luận xung quanh đề thi THPT quốc gia: Người ‘khen’, kẻ ‘chê’
Nhiều giáo viên, học sinh đánh giá đề thi Ngữ văn quá an toàn, trong khi không ít người cho rằng việc đưa tác phẩm “ Ai đã đặt tên cho dòng sông?” nhận được nhiều lời khen, chê.
Thí sinh dự thi kì thi THPT quốc gia. Ảnh: Như Ý
Đề an toàn, đáp ứng được yêu cầu kì thi
Theo cô Nguyễn Thị Lan Hương – Tổ trưởng tổ văn trường THPT Cao Bá Quát (Hà Nội) cho rằng, đề thi Ngữ văn kì thi THPT quốc gia 2019 vừa qua là một đề thi an toàn.
Về việc đưa tác phẩm “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” – tùy bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường vào đề thi Văn THPT quốc gia 2019 có phù hợp? cô Hương cho rằng, đây là tác phẩm hay, là một tác phẩm giàu chất thơ, nó thể hiện cho cái tôi của tác giả rất yêu quê hương của mình. Tác giả gần như cả cuộc đời gắn bó với sông Hương, cả cuộc đời chỉ nghiên cứu về văn hóa Huế.
“Định hướng của người ra đề muốn các em sắp bước ra ngưỡng cửa của trường học, ra khỏi vòng tay thầy cô vào cuộc đời thì các em cũng cần phải có nền tảng tình yêu quê hương đất nước. Đây là cội nguồn của tất cả các tình cảm khác”- cô Hương lí giải.
Cũng theo cô Hương, qua tác phẩm này, có thể khơi gợi được tình cảm tốt đẹp của con người, từ yêu một dòng sông này để có thể yêu một dòng sông khác. Và nó không chỉ đơn thuần là dòng sông như ta hiểu mà còn là dòng chảy của cuộc đời.
“Đây là cách định hướng cho học sinh khá hay”- cô Hương nhấn mạnh.
Về Nghị luận xã hội, cô Hương cho rằng, đề cũng hướng đến một vấn đề mà cuộc sống có nhiều nguy cơ và cơ hội nên phẩm chất cần nhất của con người chính là bản lĩnh, ý chí. Điều này đặt ra cũng thiết thực với học sinh.
Ở văn bản đọc hiểu, vấn đề chưa bao giờ hết nóng là biển đảo quê hương: “Có người hỏi, liệu nội dung này có quá cũ không? Tôi cho rằng, đề này là một đề an toàn, đi vào vòng chảy muôn thuở của văn chương, văn học là nhân học”- cô Hương nhấn mạnh.
Cũng theo cô Hương, đề có “bất ngờ ” ở chỗ, cách ra của đề về nghị luận văn học thì khác. Dễ nhận thấy, đề minh họa và đề thi của Bộ không liên quan với nhau.
“Đề minh họa ra theo kiểu liên hệ hai chi tiết cùng một tác phẩm để không khác mấy so với đề của các năm trước. Nên các giáo viên hướng dẫn học sinh học theo kiểu bài đó. Nhưng đề năm nay lại cho một đoạn văn nhỏ của tác phẩm. Chính điều này làm cho học sinh và giáo viên bất ngờ”- cô Hương nói.
“Như tôi đã nhận xét, một đề an toàn thì khó có sự đột phá. Vì thế, để năm nay tìm thấy một bài văn đột phá thì e hơi khó”- cô Hương nhấn mạnh.
Cách đặt vấn đề cũ, mòn?
Cô Nguyễn Đình Thị Thủy, giáo viên dạy văn trường THPT Hoài Đức A ( Hà Nội) cho rằng, đề văn năm nay vẫn theo lối mòn khi phần đọc hiểu về biển đảo.
“Đọc đề văn làm cho giáo viên cũng như học sinh cảm giác không phong phú. Với câu nghị luận văn học về ý chí, nghị lực thì cần thiết nhưng hơi sáo mòn”- cô Thủy nhận xét.
Còn câu hỏi về tác phẩm “Ai đặt tên cho dòng sông” là tác phẩm hay nhưng theo cô Thủy, cách hỏi hơi “đơn giản”: “Tất nhiên, đề này cho thi để xét tuyển tốt nghiệp thì đáp ứng nhưng nếu cho thi để chọn vào đại học thì với nhiều học sinh, đề thi không kích thích, phát huy được năng lực. Đề chưa tạo được sức hấp dẫn với học sinh khá, giỏi ở môn văn”- cô Thủy nhấn mạnh.
Theo cô Thủy, cấu trúc đề thi giữa đọc hiểu và nghị luận văn học thì ngữ liệu không tạo màu sắc đa dạng. Nội dung thì không mang tính mới mẻ và tạp hứng thú nhiều cho học sinh.
“Về câu nghị luận xã hội, có bao vẫn đề đang diễn ra, mang tính hơi thở, thời đại mà vẫn liên quan đến quan điểm, lối sống, ý chí, nghị lực,… Đáng tiếc, cách đặt vấn đề hơi cũ, mòn. Tất nhiên, đề có tiêu chí xét tốt nghiệp nên đề không dễ thì học sinh lại trượt nhiều. Thành ra cái vòng cứ luẩn quẩn”- cô Thủy nêu quan điểm.
Theo Tiền phong
Tranh cãi xung quanh đề thi Ngữ văn THPT quốc gia 2019
Nhiều giáo viên, học sinh đánh giá đề thi Ngữ văn quá an toàn, trong khi không ít người cho rằng việc đưa tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" vào đề thi chưa hợp lý.
Kết thúc bài thi môn Ngữ văn, nhiều sĩ tử cho biết không tự tin với bài làm vì phần đọc hiểu "đọc không hiểu gì", trong khi câu 5 điểm đề cập tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" - một trong "2 con sông" mà học trò sợ nhất.
"Ai đã đặt tên cho dòng sông?" có nên vào đề thi?
Độc giả Trần Triều cho rằng việc đưa tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" vào đề thi Văn THPT quốc gia 2019 là không phù hợp. Tác phẩm tùy bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường có nhiều chi tiết phóng tác, phi logic. Đây là tác phẩm có chiếc vỏ lấp lánh, lung linh nhưng rất mơ hồ, không có nội dung ý nghĩa thực sự.
"Ai đã đặt tên cho dòng sông?" thuộc những tác phẩm "bàng bạc gì đó, hình như là gì đó, tưởng chừng như thế đó, có thể là cái gì đấy".
Tác giả tập hợp thật nhiều mỹ từ, lấp lánh, kiêu sa nhưng ý nghĩa lại không nhiều. Do đó, việc đưa tác phẩm này vào đề thi THPT quốc gia, theo anh Trần Triều, là không nên.
Thí sinh làm bài thi môn Ngữ văn THPT quốc gia 2019. Ảnh: Việt Linh.
"Chúng ta không nên bắt học sinh học và thi những tác phẩm như vậy, tội cho các em lắm. Học sinh cần được học những tác phẩm có văn phong hiện đại, nội dung rõ ràng. Thử hỏi, một người trưởng thành đọc 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' cũng chỉ thấy được bàng bạc gì đó, hình như có ý nghĩa gì đó thì học sinh 18 tuổi biết làm bài thi như thế nào?", anh Trần Triều bình luận.
Độc giả này cho rằng nếu đưa vào đề thi với cách "Anh/chị hãy phân tích những điểm chưa đạt của tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?'" mới là đề hay.
Tương tự, thí sinh Nguyễn Thương (TP.HCM) nói: "Em đã mong chờ một đề thi sát với đề minh họa, khơi gợi được những cách đánh giá sâu sắc và phát hiện của học sinh. Mong câu nghị luận văn học có điều gì mới mẻ, độc đáo, có nhiều đất cho học sinh viết. Nhưng rồi lại phải chờ mong tiếp".
Thầy Đỗ Đức Anh, giáo viên Ngữ văn trường THPT Bùi Thị Xuân (TP.HCM), cũng bày tỏ sự thất vọng với đề Ngữ văn năm nay.
"Nhiều học sinh, phụ huynh và xã hội kỳ vọng một đề thi mới mẻ hơn, yêu cầu học sinh thể hiện quan điểm 'đồng tình hay không' thay vì hỏi các biện pháp tu từ. Đề thi năm nay lại quá an toàn cho thí sinh trên cả nước, ở thành thị cũng như vùng sâu, xa", thầy Đức Anh nói.
Cô Vũ Thị Kim Hồng, giáo viên Ngữ văn, trường THPT chuyên Lý Tự Trọng (Cần Thơ), cũng cho rằng với học sinh, "Ai đặt tên cho dòng sông?" là một bài khó.
"Đề thi yêu cầu có sáng tạo thì thực sự hơi khó, vì đây là kỳ thi chung cho học sinh cả nước xét tốt nghiệp THPT. Bài này gây khó cho học sinh vì ít ý", cô Hồng nhận xét.
"Đề đáp ứng yêu cầu của kỳ thi"
Ngược lại, thầy Vũ Nam Thái, giáo viên trường Phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP.HCM), lại cho rằng "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" của Hoàng Phủ Ngọc Tường xứng đáng vào đề thi.
Theo thầy Thái, về cơ bản, nội dung đề ra thuộc kiến thức trọng tâm của lớp 12. Tuy nhiên, thể loại bút ký luôn đặt ra cho học sinh những thách thức không nhỏ trong việc tiếp cận và làm chủ văn bản.
Văn chương nói riêng và nghệ thuật nói chung viết về Huế không ít. "Ai đã đặt tên cho dòng sông?" cho thấy một góc nhìn bao quát của Hoàng Phủ Ngọc Tường về mảnh đất mà ông gắn bó, thấu hiểu.
Câu nghị luận văn học 5 điểm, yêu cầu thí sinh phân tích hình ảnh sông Hương trong tác phẩm "Ai đã đặt tên cho dòng sông?".
Theo quan điểm của thầy Thái, đây là tác phẩm hay, có chọn lọc và ngữ liệu trong đề thi vừa đủ, đánh giá được năng lực của học sinh cho cả hai mục tiêu xét tốt nghiệp và tuyển sinh đại học. Tuy nhiên, phần lớn học sinh sẽ giải quyết đề thi ở mức độ cơ bản nên dự đoán phổ điểm ở khoảng 5,5-6,5, hiếm bài đạt điểm 9.
"Bút ký không phải thể loại dễ nắm bắt, thuộc được dẫn chứng để phân tích đã là một trở ngại. Đó cũng chính là lý do mà tôi cho rằng việc người biên soạn đề thi giới hạn phạm vi phân tích và trích dẫn văn bản là một ưu điểm, phần nào giải quyết được những trở ngại nêu trên", giáo viên trường Phổ thông Năng khiếu nhận xét.
Thầy Thái đánh giá Hoàng Phủ Ngọc Tường là người sở hữu lối viết tài hoa, hướng nội, tinh tế, tao nhã nên đây cũng là thách thức không nhỏ với việc cảm thụ. Nếu học tủ, học vẹt, khả năng lớn sẽ không thể đáp ứng được yêu cầu đề bài.
Thầy Võ Kim Bảo, giáo viên trường THPT Nguyễn Du, TP.HCM, nói: "Học sinh bình thường cũng viết được nhưng chưa chắc là học sinh giỏi văn sẽ viết hay. Đề bài, ngoài vẻ đẹp của dòng sông, còn là những trải nghiệm thực tế đời sống nữa. Không có được giọng văn trải nghiệm, bài viết chỉ dừng ở mức khá thôi".
Tuy nhiên, thầy cũng cho biết tác phẩm này khiến nhiều học sinh sợ và cũng không "hợp khẩu vị" với giáo viên.
Cuối cùng, ai đã đặt tên cho dòng sông Hương?
"Ai đã đặt tên cho dòng sông?" là từ khoá hot nhất trong đề thi Ngữ văn. Nguồn gốc tên con sông được nhắc đến trong tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường vẫn chưa thực sự rõ ràng.
Nhà thơ Vũ Quần Phương: "Tôi không chủ định dùng biện pháp tu từ"
Trao đổi với Zing.vn về bài thơ "Trước biển" được trích trong đề thi môn Ngữ văn THPT quốc gia 2019, nhà thơ Vũ Quần Phương cho biết ông có chút bất ngờ và vui mừng khi một đoạn thơ của mình được đưa vào đề thi.
Nhà thơ cho biết ông sáng tác bài "Trước biển" khi tham dự một cuộc họp ở biển Hòn Gai (Quảng Ninh), cách đây 50 năm. Thời điểm đó, ông không chú trọng các thủ pháp nghệ thuật khi sáng tác thơ.
"Như mọi người nói, tôi dùng phép lặp đi lặp lại, nhưng lúc đầu, tôi chỉ muốn nhấn mạnh vào tính chất của biển, hành trình khám phá biển cả rộng lớn, cũng giống như hành trình của đời người. Lúc sáng tác, cảm hứng kéo tôi đi, cứ thế viết rồi thành thơ, chứ tôi không chủ đích dùng thủ pháp nghệ thuật", tác giả bài thơ "Trước biển" chia sẻ.
Theo Zing
Đề thi ngữ văn: Trò thích, thầy chê Nhiều giáo viên bất ngờ vì đề thi ngữ văn năm nay quá an toàn. Kết thúc ngày thi đầu tiên của kỳ thi THPT quốc gia năm 2019, rất nhiều thí sinh đã tạm thời thở phào sau hai môn quan trọng nhất là ngữ văn và toán. Trong đó, ngữ văn là môn thi tự luận duy nhất trong năm bài...