Tổng thống Niger kêu gọi khôi phục chính phủ
Ngày 3/8, Tổng thống Niger Mohamed Bazoum kêu gọi toàn thể cộng đồng quốc tế giúp Niger khôi phục trật tự hiến pháp sau khi lực lượng quân sự tuyên bố phế truất ông.
Tổng thống Niger Mohamed Bazoum phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Các nhà lãnh đạo Thế giới trong khuôn khổ COP26 ở Glasgow, Scotland. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trong một bài đăng trên The Washington Post, Tổng thống Niger nêu rõ ông đưa ra lời kêu gọi này trong khi đang bị giữ làm “con tin”, đồng thời viết: “Niger đang bị chính quyền quân sự tấn công. Tôi chỉ là một trong hàng trăm công dân bị giam giữ tùy tiện và bất hợp pháp”. Ông Bazoum nhấn mạnh cuộc đảo chính này phải chấm dứt và chính quyền quân sự phải trả tự do cho tất cả những người bị bắt giữ trái phép.
Ông cảnh báo nếu các nỗ lực đảo chính nhằm phế truất ông thành công, sẽ gây ra những hậu quả “tàn khốc” đối với quốc gia Tây Phi này, cũng như khu vực và toàn thế giới. Ông cho rằng các nhóm k.hủng b.ố như Boko Haram sẽ lợi dụng tình hình bất ổn tại Niger để tấn công các nước láng giềng và tác động xấu đến nền hòa bình, sự an toàn và tự do trên thế giới.
Đây là tuyên bố dài đầu tiên của ông Bazoum kể từ khi lực lượng cận vệ bắt giữ ông ngày 26/7 vừa qua và kiểm soát Chính phủ Niger.
Trong khi đó, chính quyền quân sự tại Niger cho biết sẽ đáp trả ngay lập tức bất cứ “cuộc tấn công hay kế hoạch tấn công” nào nhằm vào Niger từ các nước Tây Phi. Tuyên bố trên của chính quyền quân sự Niger được công bố chỉ 3 ngày trước khi hết hạn tối hậu thư do ECOWAS đưa ra, trong đó cảnh báo có thể sử dụng vũ lực nếu chính quyền quân sự Niger không phục chức cho Tổng thống Bazoum trước ngày 6/8.
Video đang HOT
Trong một tuyên bố trên truyền hình quốc gia cùng ngày, chính quyền quân sự Niger thông báo sẽ chấm dứt nhiệm vụ của các đại sứ tại 4 nước Mỹ, Pháp, Nigeria và Togo.
Tướng Abdourahamane Tchiani, người đứng đầu Lực lượng Cận vệ của Tổng thống từ năm 2011, cũng nói rằng chính quyền quân sự Niger đã hủy 5 thỏa thuận hợp tác quân sự với Pháp ký từ năm 1977 – 2020. Một thông báo ngoại giao sẽ được gửi đến Chính phủ Pháp về quyết định này.
Niger từng là thuộc địa của Pháp trước khi tuyên bố độc lập năm 1960. Pháp duy trì khoảng 1.500 binh sĩ tại Niger nhằm hỗ trợ quân đội nước sở tại trong cuộc chiến chống các phần tử thánh chiến tại khu vực Sahel.
Cùng ngày 3/8, Ngoại trưởng Pháp Catherine Colonna đã điện đàm với người đồng cấp Mỹ Antony Blinken về tình hình tại Niger. Trong cuộc điện đàm, hai bên tái khẳng định ủng hộ Tổng thống bị phế truất Bazoum. Trên mạng xã hội X (Twitter), bà Colonna cho biết hai bên cam kết khôi phục nền dân chủ tại Niger và ủng hộ Tổng thống được bầu một cách dân chủ Bazoum.
Trong khi đó phát biểu trước báo giới, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cho biết Mỹ vẫn coi ngoại giao là một công cụ khả thi được lựa chọn đầu tiên trong việc giải quyết cuộc đảo chính ở Niger.
Tướng lãnh đạo chính quyền quân sự Niger tuyên bố rắn, Mỹ có động thái mới
Tiếp tục đối đầu với khối Tây Phi, nhà lãnh đạo mới tự xưng của Niger tuyên bố chính quyền quân sự sẽ không cúi đầu trước áp lực buộc khôi phục Tổng thống bị lật đổ Mohamed Bazoum.
Cộng đồng kinh tế của các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Niger và tuyên bố có thể cho phép sử dụng vũ lực nếu những người lãnh đạo cuộc đảo chính ở Niger không khôi phục chức vụ tổng thống của ông Bazoum trong vòng một tuần kể từ ngày 30.7, theo Reuters.
ECOWAS cũng đã cử một phái đoàn đến Niger vào ngày 2.8 để đàm phán với các sĩ quan quân đội đang nắm chính quyền, với hy vọng tìm ra một giải pháp ngoại giao trước khi họ phải quyết định có can thiệp hay không.
Đảo chính quân sự ở Niger liên quan gì đến thế đối đầu phương Tây - Nga?
Trong khi đó, phát biểu trên truyền hình ngày 2.8, tướng Abdourahamane Tiani, người đã được giới lãnh đạo cuộc đảo chính tuyên bố là nguyên thủ quốc gia mới của Niger, nhấn mạnh chính quyền quân sự "hoàn toàn bác bỏ các biện pháp trừng phạt và không khuất phục trước bất kỳ mối đe dọa nào, cho dù đến từ đâu. Chúng tôi bác bỏ bất kỳ sự can thiệp nào vào công việc nội bộ của Niger".
Nigeria đã cắt nguồn cung cấp điện cho Niger, theo Reuters dẫn lại một tài liệu từ Niger ngày 2.8. Ngoài ra, những người lái xe tải ở thủ đô Niamey của Niger bị mắc kẹt do đóng cửa biên giới. Đây là những hậu quả ban đầu từ các biện pháp trừng phạt sâu rộng của ECOWAS mà ông Tiani mô tả là "bất hợp pháp, bất công và vô nhân đạo".
Tướng Abdourahamane Tiani phát biểu trên truyền hình quốc gia và đọc một tuyên bố với tư cách là nguyên thủ quốc gia mới của Niger ngày 28.7, sau khi Tổng thống đắc cử Mohamed Bazoum bị lật đổ. Ảnh AFP
Trong một dấu hiệu nữa về áp lực gia tăng đối với chính quyền quân sự của ông Tiani, Ngân hàng Thế giới ngày 2.8 đã đình chỉ giải ngân cho Niger cho đến khi có thông báo mới.
ECOWAS đã và đang nỗ lực ngăn chặn sự suy thoái dân chủ ở Tây Phi và đã tuyên bố rằng các cuộc đảo chính sẽ không còn được dung thứ sau những cuộc tiếp quản quân sự ở các quốc gia thành viên Mali, Burkina Faso và Guinea và một cuộc đảo chính bất thành ở Guinea-Bissau trong hai năm qua.
"Giải pháp quân sự là lựa chọn cuối cùng có thể xem xét, phương sách cuối cùng, nhưng chúng tôi phải chuẩn bị cho tình huống có thể xảy ra", ông Abdel-Fatau Musah, Ủy viên phụ trách các vấn đề chính trị, hòa bình và an ninh của ECOWAS, nhấn mạnh với các phóng viên trước đó vào ngày 2.8, khi các chỉ huy quốc phòng khu vực bắt đầu cuộc họp kéo dài hai ngày tại thủ đô Abuja của Nigeria.
Trước tình hình như trên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller ngày 2.8 thông báo nước này đã ra lệnh sơ tán một số nhân viên và gia đình khỏi đại sứ quán của họ ở Niger, theo Reuters.
"Với những diễn biến đang diễn ra ở Niger và để hết sức thận trọng, Bộ Ngoại giao ra lệnh tạm thời cho các nhân viên chính phủ Mỹ không khẩn cấp và các thành viên gia đình đủ điều kiện rời khỏi Đại sứ quán Mỹ ở Niamey", ông Miller nói trong một thông báo. Ông cho biết thêm đại sứ quán vẫn mở cửa cho các dịch vụ khẩn cấp, hạn chế dành cho công dân Mỹ.
Các nước nỗ lực tìm giải pháp cho tình hình ở Niger Sau vụ đảo chính tại Niger lật đổ Tổng thống Mohamed Bazoum hồi tuần trước, các nước đang thúc đẩy nỗ lực nhằm sớm khôi phục trật tự hiến pháp tại quốc gia Tây Phi này. Tổng thống Niger Mohamed Bazoum. Ảnh: AFP/TTXVN Theo phóng viên TTXVN tại Rome, ngày 31/7, các đại diện của Chính phủ Italy, bao gồm Thủ tướng Giorgia...
