Tổng thống Mỹ Joe Biden: Sẽ có lệnh ngừng bắn ở Gaza trong vòng một tuần
“ Cố vấn an ninh quốc gia của tôi nói với tôi rằng chúng tôi đã tiến gần. Hy vọng của tôi là vào thứ Hai tới, chúng ta sẽ có lệnh ngừng bắn”, ông Biden nói.
Tổng thống Mỹ Joe Biden. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Tổng thống Biden ngày 26/2 (theo giờ địa phương) cho biết ông tin rằng các nhà đàm phán đang tiến gần đến một thỏa thuận sẽ tạm dừng các hoạt động quân sự của Israel ở Gaza trong vòng một tuần để đổi lấy việc thả một phần trong số hơn 100 con tin đang bị Hamas bắt giữ.
Phát biểu với các phóng viên khi dừng chân ở New York, ông Biden đưa ra đánh giá đầy hy vọng về cuộc đàm phán con tin trong nhiều ngày qua, cho thấy cuộc chiến có thể sắp đạt đến một bước ngoặt lớn.
“Tôi hy vọng vào cuối tuần này”, ông Biden nói khi được các phóng viên hỏi ông dự kiến khi nào lệnh ngừng bắn sẽ bắt đầu. “Cố vấn an ninh quốc gia của tôi nói với tôi rằng chúng tôi đã đến gần. Chúng tôi đã gần, [nhưng] chúng tôi vẫn chưa xong. Hy vọng của tôi là vào thứ Hai tới, chúng ta sẽ có lệnh ngừng bắn.”
Những bình luận của Tổng thống Mỹ được đưa ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán sôi động trong khu vực. Nội các chiến tranh của Israel cuối tuần qua đã thông qua các điều khoản rộng rãi của một thỏa thuận bao gồm lệnh ngừng bắn kéo dài 6 tuần để thả khoảng 40 con tin và một phái đoàn Israel dự kiến gặp gỡ các bên trung gian từ Mỹ, Ai Cập và Qatar tại Qatar.
Các quan chức cho biết, trong một sự thay đổi lớn, các nhà đàm phán Israel đã ra tín hiệu rằng Israel có thể thả một nhóm tù nhân Palestine cấp cao đang phải chịu án tù dài hạn để đổi lấy tự do cho một số con tin Israel vẫn đang bị giam giữ ở Gaza.
Sự thay đổi trong chiến lược đàm phán của Israel, vốn chưa được công bố công khai, rất có ý nghĩa vì nó có thể giúp thuyết phục Hamas thả những binh sĩ Israel bị bắt làm con tin vào tháng 10 năm ngoái và đồng ý với một thỏa thuận tạm dừng giao tranh ở Dải Gaza.
Các tay súng Hamas bàn giao nhóm con tin người Israel cho Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế tại Rafah, miền Nam Dải Gaza, ngày 28/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Các nỗ lực quốc tế nhằm đạt được thỏa thuận ngừng bắn đã bị đình trệ do Israel từ chối thả những người Palestine bị kết tội giết người và cam kết ngừng bắn vĩnh viễn – là hai trong số các điều khoản mà Hamas đang ủng hộ.
Video đang HOT
Giờ đây, theo hai quan chức am hiểu về các nỗ lực hòa giải đang diễn ra, các nhà đàm phán Israel đã kín đáo đồng ý với một đề xuất của Mỹ mà theo đó Hamas sẽ thả 5 nữ quân nhân Israel để đổi lấy 15 người Palestine bị kết tội khủng bố nghiêm trọng. Các quan chức này phát biểu với điều kiện giấu tên vì tính nhạy cảm của các cuộc thảo luận diễn ra trong cuộc gặp với giới chức Ai Cập, Qatar và Mỹ tại Paris vào tuần trước.
Ý tưởng trên được coi là cơ sở để đàm phán với Hamas nhưng tổ chức này chưa phản hồi đề xuất này. Chính phủ Israel trước đây đã tránh nhượng bộ như vậy một phần vì việc thả những người Palestine bị kết án về các hành động khủng bố lớn, ngay cả để đổi lấy con tin Israel, sẽ gây ra sự chỉ trích đáng kể trong nước.
Khi được hỏi về quan điểm của các nhà đàm phán, văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã từ chối bình luận.
Các yếu tố khác của một thỏa thuận tiềm năng – bao gồm thời gian ngừng bắn và yêu cầu của Hamas về việc rút hoàn toàn lực lượng quân sự Israel khỏi Gaza – vẫn đang được thảo luận.
Tuy nhiên, ý tưởng này có thể tạo thêm động lực cho các cuộc đàm phán, khi các quan chức chạy đua để hoàn tất thỏa thuận trước khi bắt đầu tháng chay Ramadan của người Hồi giáo trong khoảng hai tuần. Một phái đoàn Israel dự kiến đến Qatar trong ngày 27/2 để tiếp tục thảo luận.
Theo một trong các quan chức, các sĩ quan tình báo Israel tin rằng lãnh đạo Hamas ở Gaza, Yahya Sinwar, trong những tuần gần đây đã trở nên thoả hiệp hơn với một thỏa thuận mà về mặt lý thuyết sẽ chỉ cho phép một lệnh ngừng bắn tạm thời – với hy vọng rằng nó có thể sẽ trở thành lâu dài khi được thực thi.
Đây là một phần trong đề xuất lớn hơn của Mỹ cho phép thả 40 trong số khoảng 100 con tin bị bắt trong các cuộc tấn công do Hamas lãnh đạo ngày 7/10/2023 và được cho là vẫn còn sống ở Gaza. Họ bao gồm 5 nữ quân nhân cùng với các dân thường Israel, bao gồm cả người bệnh, người bị thương và người già. Một quan chức cho biết, 40 con tin sẽ không bao gồm các nam binh sĩ Israel, việc trả tự do cho họ sẽ là chủ đề của một cuộc đàm phán riêng.
Bảy trong số 35 tù nhân dân sự được đề cập trong đề xuất của Mỹ là phụ nữ, những người mà Israel cho rằng đáng lẽ phải được thả trong đợt trao đổi tù nhân gần đây nhất vào tháng 11/2023. Để trả tự do cho 7 phụ nữ đó, lần này Israel đề xuất thả 21 người Palestine bị giam giữ, tỷ lệ 3-1 tương tự như cuộc trao đổi trước đó.
Với mỗi con tin Israel còn lại, sẽ có nhiều người Palestine hơn được trả tự do: cụ thể là 6 người Palestine cho mỗi con tin dân thường từ 50 tuổi trở lên và 12 người cho mỗi người bị bệnh hoặc bị thương. Với mỗi người trong số 5 nữ binh sĩ Israel bị giam giữ, Israel sẽ thả 3 tù nhân “phạm tội nghiêm trọng” cùng 15 người khác.
Israel thường đồng ý trao đổi tù nhân không cân xứng trong các cuộc xung đột với Hamas. Năm 2011, nước này đã thả hơn 1.000 tù nhân Palestine để đảm bảo tự do cho một người lính bị bắt là Gilad Shalit.
Chuyên gia nhận định số phận Hamas sau thoả thuận ngừng bắn ở Gaza
Thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza là dấu hiệu cho thấy Hamas không thể bị đánh bại - theo nhà phân tích chính trị Robert Inlakesh.
Một tù nhân Palestine vui mừng trở về sau khi được thả khỏi nhà tù Israel, tại Ramallah, Bờ Tây vào 26/11/2023. Ảnh: AFP
Sau nhiều lần từ chối thỏa thuận ngừng bắn với Hamas và coi ý tưởng này là "lố bịch", Israel đã đồng ý ngừng bắn trong 4 ngày ở Gaza và trao đổi tù nhân Palestine lấy con tin. Robert Inlakesh, một nhà phân tích chính trị, nhà báo và nhà làm phim tài liệu hiện đang làm việc tại London, đã có bài viết nhận định về diễn biến này. Theo ông, sáu tuần chết chóc và hủy diệt, mà các nhà lãnh đạo Israel và phương Tây tuyên bố đáng lẽ phải dẫn đến sự tiêu diệt Hamas, lúc này lại đang củng cố hình ảnh của phong trào Palestine trên khắp thế giới Arab.
Inlakesh cho rằng, lệnh ngừng bắn kéo dài 4 ngày được thực hiện vào ngày 24/11 đã mang lại sự nhẹ nhõm cho những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi cuộc chiến ở Dải Gaza, nhưng về nhiều mặt có thể là một thách thức lớn với chính phủ Israel. Khi phụ nữ và trẻ em, bị cả Hamas và Israel bắt giữ, đang được đoàn tụ với gia đình ở hai phía, mối đe dọa về chiến tranh tiếp tục xuất hiện. Mặc dù những người thân của các con tin vừa được trả tự do đang ăn mừng, nhưng các bước tiếp theo sẽ rất quan trọng trong việc xác định kết quả cuối cùng của trận chiến kéo dài 46 ngày hiện đã bị tạm dừng. Vào thời điểm này, có vẻ như ý tưởng "Hamas phải bị xoá sổ" chỉ là một giấc mơ viển vông.
Ngày 27/10, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua nghị quyết trong tiếng vỗ tay nồng nhiệt, kêu gọi ngừng bắn để chấm dứt giao tranh ở Dải Gaza. Mặc dù nghị quyết không mang tính ràng buộc được thông qua với đa số 120 phiếu ủng hộ nhưng Israel và Mỹ đã thẳng thừng bác bỏ nó. Lời kêu gọi đình chiến do các nước Arab đề xuất đã bị Gilad Erdan, đại sứ Israel tại Liên hợp quốc, coi là "sự bảo vệ những kẻ khủng bố của Đức Quốc xã". Sự việc xảy ra sau khi Hamas thả 4 con tin dân sự Israel vô điều kiện.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và những người khác trong nội các chiến tranh khẩn cấp của ông, đã nhiều lần tuyên bố mục tiêu xoá sổ Hamas và các nhóm vũ trang Palestine đồng minh ở Gaza, từ chối đàm phán với họ. Cuộc oanh tạc trên không kéo dài sáu tuần vào các khu vực dân cư đông đúc ở vùng đất bị phong toả của người Palestine, đã chuyển sang kết hợp với cuộc chiến trên bộ, cướp đi sinh mạng của hơn 20.000 người theo một số ước tính, nhưng không thể tiêu diệt được Hamas.
Theo nhà phân tích Inlakesh, trên thực tế, các lực lượng Israel đã không thể thể hiện được một thành tựu quân sự đáng kể nào trước các nhóm vũ trang Palestine. Trong khi Hamas tuyên bố đã tấn công 355 xe quân sự của Israel trong hai tuần giao tranh vừa qua, công bố video bằng chứng về hàng chục vụ tấn công, thì lực lượng Israel đã thất bại trong việc tiêu diệt các lãnh đạo cấp cao của Hamas, giải thoát con tin bằng vũ lực, xoá sổ các mạng lưới đường hầm lớn hoặc thậm chí không thể công bố bằng chứng cho thấy họ đã tiêu diệt một số lượng đáng kể chiến binh Hamas trên chiến trường.
Theo tờ báo tài chính Calcalist, cuộc chiến tranh Gaza ước tính ban đầu tiêu tốn khoảng 50 tỷ USD, tương đương 10% GDP của Israel. Ngoài ra, quân đội Israel được cho là còn bị tổn thất về thiết bị tình báo và giám sát dọc biên giới phía bắc của họ do các cuộc tấn công mà nhóm Hezbollah của Liban thực hiện. Nhóm Ansarallah của Yemen cũng bắt giữ một con tàu ở Biển Đỏ thuộc sở hữu của một doanh nhân Israel trong vụ việc ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động thương mại qua thành phố cảng Eilat phía nam Israe.
Đó là chưa tính đến những tác động lâu dài không thể tránh khỏi đối với các lĩnh vực như ngành du lịch của Israel hay đầu tư vào ngành công nghệ cao của nước này.
Binh sĩ Israel áp giải người Palestine bị bắt giữ tại Dải Gaza ngày 21/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Trên hết, chúng ta đã thấy áp lực to lớn đang đè nặng lên lực lượng Mỹ trên khắp Syria và Iraq, với các cuộc tấn công hàng ngày xảy ra nhằm vào các cơ sở quân sự của họ, với mục đích duy nhất là gây áp lực buộc Washington buộc chấm dứt các cuộc tấn công của Israel vào Gaza. Trên khắp thế giới Arab, công chúng cũng đang tẩy chay các sản phẩm của phương Tây với quy mô chưa từng có, đặc biệt là nhằm vào các công ty như McDonalds đã thể hiện sự ủng hộ đối với quân đội Israel.
Trong khi đó, thay vì phải đối mặt với sự phẫn nộ của cả thế giới và bị đè bẹp, Hamas vẫn sống sót và còn được biết đến rộng rãi hơn. Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng cho rằng Hamas đã duy trì sự hiện diện đáng kể ở những nơi như bệnh viện Al Shifa, vừa bị tấn công trong tuần qua.
Giám đốc cứu trợ Liên hợp quốc, Martin Griffiths, đã gọi thảm họa nhân đạo ở Gaza là "tồi tệ nhất từ trước đến nay" và nó được coi là kết quả trực tiếp của việc Mỹ đã không vạch ra "ranh giới đỏ" cho hành vi của Israel ở Gaza.
Trong khi đó, Hamas vẫn tiếp tục cuộc chiến tranh du kích và năng lực quân sự của tổ chức này dường như vẫn không suy giảm đáng kể cho đến nay. Lữ đoàn Qassam, cánh vũ trang của Hamas, đã phát động cuộc tấn công vào Israel vào ngày 7/10, để tìm cách chuyển sự chú ý của thế giới trở lại vấn đề Palestine, đã đàm phán để giải thoát các tù nhân chính trị bị Israel giam giữ, đồng thời vẫn duy trì kháng cự với một trong những lực lượng quân sự hùng mạnh nhất thế giới.
Kể từ Kế hoạch Hòa bình Kerry, một sáng kiến thất bại được đưa ra dưới thời chính quyền Barack Obama, chính phủ Mỹ đã không có bất kỳ nỗ lực thực sự nào nhằm tạo ra một nhà nước Palestine có thể tồn tại được. Trên thực tế, cho đến ngày 7/10, không ai nói về một nhà nước Palestine, thay vào đó trọng tâm là vấn đề bình thường hóa quan hệ giữa Saudi Arabia và Israel. Rõ ràng chính phủ Israel và Mỹ đều có niềm tin chung rằng Hamas có thể bị kiềm chế bằng các khoản viện trợ của Qatar, trong khi Chính quyền Palestine chỉ được tăng cường để đối phó với một số chiến binh đã hình thành ở Bờ Tây trong hai năm qua.
Binh sĩ Israel được triển khai tại biên giới Dải Gaza ngày 20/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Sau vụ 7/10, cả thế giới lúc này đang nói về việc thành lập một nhà nước Palestine. Ngoài ra còn có ý tưởng đưa Chính quyền Palestine lên nắm quyền ở Dải Gaza, về cơ bản có nghĩa là dỡ bỏ lệnh phong tỏa kinh tế kéo dài 17 năm mà phương Tây đã áp đặt lên nước này. Vấn đề bảo vệ nguyên trạng tại Nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa ở Jerusalem cũng nằm trong chương trình nghị sự khu vực một cách nghiêm túc.
Nhà phân tích Inlakesh cho rằng, nếu Israel và những nước ủng hộ phương Tây chọn leo thang xung đột hơn nữa thay vì tìm kiếm một giải pháp hòa bình, thì cuộc chiến có nguy cơ mở rộng thành một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn, một mối đe dọa cho sự ổn định của tất cả các quốc gia liên quan. Việc theo đuổi một thỏa thuận ngừng bắn có thể mở ra một kỷ nguyên mới trong cuộc xung đột, trong đó Hamas sẽ vẫn tồn tại.
Hòa bình là vì lợi ích của toàn bộ khu vực, khi chúng ta đã thấy những gì quân đội Israel thực hiện và điều đó không dẫn đến việc đánh bại các nhóm vũ trang Palestine mà chỉ giáng đòn vào dân thường ở Gaza. Đây sẽ là một viên thuốc khó nuốt đối với các chính phủ phương Tây, nhưng giải pháp duy nhất để bảo vệ cuộc sống dân sự và đảm bảo thả tất cả tù nhân sẽ là thông qua một giải pháp hòa bình chứ không phải bằng trút thêm bạo lực.
Điều gì sẽ xảy ra với các con tin sau khi trở về Israel? Theo thỏa thuận mới đạt được, 50 con tin Israel sẽ sớm được trả tự do. Ngay khi rời khỏi tay nhóm bắt cóc, họ sẽ trải qua một quy trình đã được lên kế hoạch chi tiết. Các bộ trưởng Israel họp trước khi bỏ phiếu về thỏa thuận bắt giữ con tin với Hamas, ngày 21/11/2023. Ảnh: Timesofisrael/X Trong một cuộc...