Tổng thống Ba Lan kêu gọi Mỹ triển khai vũ khí hạt nhân

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda ngày 12/3 đã đề nghị Mỹ chuyển vũ khí hạt nhân đến lãnh thổ nước này nhằm răn đe Nga.

Đề xuất này có thể bị Moskva xem là một động thái đầy thách thức.

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda trong cuộc họp báo tại Vácsava, ngày 18/2/2025. Ảnh: PAP/TTXVN

Trong cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times (FT), Tổng thống Duda nhấn mạnh rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump hoàn toàn có thể tái triển khai các đầu đạn hạt nhân của Mỹ hiện đang được lưu trữ ở Tây Âu hoặc trên lãnh thổ Mỹ đến Ba Lan. Ông cũng cho biết đã thảo luận vấn đề này với ông Keith Kellogg, đặc phái viên Mỹ về Ukraine.

“Năm 1999, biên giới Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã dịch chuyển về phía Đông, vì vậy sau 26 năm, cơ sở hạ tầng của NATO cũng nên có sự dịch chuyển tương ứng. Đối với tôi, điều này là hiển nhiên”, ông Duda nói. “Tôi nghĩ rằng không chỉ đến lúc thích hợp mà còn an toàn hơn nếu những vũ khí này đã có mặt tại đây”, ông nói thêm.

Tổng thống Ba Lan đang tìm cách hồi sinh kế hoạch chia sẻ hạt nhân mà ông từng đề xuất với chính quyền Tổng thống Joe Biden vào năm 2022 nhưng không thành công. Trước đây, trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Ba Lan từng lưu trữ vũ khí hạt nhân của Liên Xô. Tuy nhiên, nếu lần này Ba Lan tiếp nhận vũ khí hạt nhân từ Mỹ ngay sát biên giới Nga, điều đó có thể bị Điện Kremlin coi là một mối đe dọa nghiêm trọng.

Tổng thống Duda cho rằng quyết định triển khai vũ khí hạt nhân thuộc về nhà lãnh đạo nước Mỹ, nhưng ông cũng nhắc lại việc Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố vào năm 2023 về kế hoạch chuyển vũ khí hạt nhân chiến thuật đến Belarus, đồng minh của Moskva.

“Nga đã không ngần ngại khi chuyển vũ khí hạt nhân sang Belarus. Họ thậm chí còn không hỏi ý kiến ai khác”, ông Duda nói.

Lời kêu gọi của ông Duda phản ánh sự lo ngại ngày càng gia tăng ở Ba Lan cũng như các nước trong khu vực rằng Nga có thể được củng cố thêm sau các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine do ông Trump làm trung gian.

Tổng thống Ba Lan, người cũng là Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang nước này, đã nhắc đến ý tưởng của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về việc mở rộng ô hạt nhân của Pháp. Theo tờ The Kyiv Post ngày 10/3, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đang thúc đẩy kế hoạch mở rộng lá chắn hạt nhân của Pháp sang các nước châu Âu để bảo vệ các đồng minh.

Các bệ phóng tên lửa Iskander mang đầu đạn hạt nhân của Nga. Ảnh: Bộ quốc phòng Nga

Tuy nhiên, Tổng thống Duda lại bác bỏ đề xuất gần đây của Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk về việc nước này có thể tự phát triển kho vũ khí hạt nhân. “Để có năng lực hạt nhân riêng, tôi nghĩ Ba Lan sẽ cần hàng thập kỷ”, ông Duda nói.

Tổng thống Duda cũng bày tỏ sự tin tưởng rằng Tổng thống Trump sẽ không đảo ngược cam kết duy trì sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Ba Lan. “Những lo ngại về việc Mỹ rút quân khỏi Ba Lan là không có cơ sở. Chúng tôi là một đồng minh đáng tin cậy của Mỹ và họ cũng có những lợi ích chiến lược của riêng mình tại đây”, ông khẳng định.

Tổng thống Ba Lan cũng bác bỏ ý kiến cho rằng Tổng thống Trump đang tìm cách đàm phán theo hướng có lợi cho Moskva để buộc Kiev ngừng chiến đấu.

“Đây không phải là ngoại giao nhẹ nhàng mà là một cuộc chơi cứng rắn. Nhưng theo tôi, không phải ông Trump chỉ đang tỏ ra mềm mỏng với Nga”, ông Duda nhận xét. “Tôi nghĩ ông ấy đang sử dụng những công cụ đối phó với Nga, dù có thể không rầm rộ và dễ thấy như những biện pháp áp dụng với Ukraine. Cho đến nay, chưa ai có thể chấm dứt cuộc chiến này, vậy hãy để Tổng thống Trump có cơ hội”.

Cuối tuần trước, Ngoại trưởng Ba Lan Radosław Sikorski đã tranh cãi gay gắt với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và tỷ phú Elon Musk trên mạng xã hội về việc Ukraine tiếp cận hệ thống vệ tinh Starlink. Thủ tướng Tusk sau đó đã kêu gọi các đồng minh phương Tây thể hiện sự tôn trọng với các đối tác yếu hơn thay vì thái độ không thân thiện.

Tuy nhiên, Tổng thống Duda lại chỉ trích Sikorski vì can thiệp một cách “hoàn toàn không cần thiết” vào vấn đề Starlink. “Anh không thể tranh luận với chính quyền Mỹ trên Twitter. Điều đó phải được thực hiện qua các kênh ngoại giao”, ông nhấn mạnh.

Khi được hỏi liệu chính quyền Tổng thống Trump có thể tác động đến cuộc bầu cử tổng thống Ba Lan vào tháng 5 hay không, ông Duda khẳng định: “Tôi tin rằng người dân Ba Lan sẽ tự quyết định”. Tuy nhiên, ông cũng bày tỏ lo ngại về khả năng xảy ra tranh chấp bầu cử giống như ở Romania, khi kết quả cuối cùng cần được xác nhận bởi hệ thống tư pháp.

“Không thể phủ nhận rằng Ba Lan hiện đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng hiến pháp rất nghiêm trọng”, ông Duda cảnh báo. “Những gì đã xảy ra ở Romania là rất đáng lo ngại và không phù hợp với các tiêu chuẩn châu Âu”.

Tòa án Hiến pháp Romania trước đó đã cấm ứng cử viên Călin Georgescu tham gia bầu cử sau khi hủy kết quả vòng một do cáo buộc ông nhận được sự hỗ trợ từ Moskva, mặc dù Nga phủ nhận.