Tổ chức dạy học trực tuyến, đơn vị nào chịu trách nhiệm hay phó mặc cho trường?
Việc triển khai dạy học trực tuyến muốn đạt được sự thống nhất, đồng bộ và hiệu quả thì cần xây dựng hệ thống quản lý chặt chẽ theo từng cấp.
Dự thảo thông tư ban hành quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến đối với các cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên đang được các nhà giáo quan tâm, chia sẻ.
Cùng với những kỳ vọng về một phương pháp dạy học tiềm năng, nhiều thầy cô bày tỏ không ít băn khoăn về các quy định tại dự thảo.
Dạy học trực tuyến là phương pháp tiềm năng nhưng còn nhiều khó khăn trong công tác quản lý, tổ chức (Ảnh minh họa: Phạm Minh)
Chia sẻ với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Mai Đình Nhường (Trường Trung học phổ thông Lục Nam, Bắc Giang) cho rằng:
Dự thảo thông tư ban hành quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến đã nêu bật được nhiều nội dung quan trọng. Tuy nhiên các quy định chưa thực sự rõ ràng, cụ thể, đặc biệt là về công tác quản lý dạy học.
Việc xây dựng hệ thống các cấp đối với công tác quản lý sao cho đồng bộ, thống nhất là một vấn đề cấp thiết hiện nay.
“Tổ chức dạy học trực tuyến, đơn vị nào sẽ chịu trách nhiệm? Điều này cần được quy định rõ trong một văn bản mang tính pháp quy. Việc giao gần như toàn quyền cho phía cơ sở giáo dục, từ xây dựng kế hoạch, triển khai đến đán.h giá … liệu có đảm bảo công bằng giữa nhà trường, địa phương?”, thầy Nhường đặt vấn đề.
Theo thầy Nhường, nếu để cơ sở giáo dục tự thực hiện tổ chức dạy học trực tuyến thì sẽ gây ra nhiều vấn đề bất cập, khó khăn. Bởi lẽ, nhiều cơ sở không đủ tài lực, vật lực, nhân lực cũng như các vấn đề bảo mật thông tin,…
Liên hệ với dự án xây dựng hệ thống trường học thông minh mà nhiều tỉnh đang triển khai thí điểm, thầy Mai Đình Nhường cho rằng:
Cũng là mô hình quản lý, tổ chức dạy và học trong trường, hoạt động trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin nhưng việc triển khai mô hình trường học thông minh lại đảm bảo đồng bộ tất cả các khâu, đặc biệt là công tác quản lý.
Do đó, muốn triển khai dạy học trực tuyến một cách thống nhất, đồng bộ, Bộ Giáo dục và Giáo dục nên đứng ra làm đầu mối, xây dựng nền tảng phục vụ công tác quản lý. Bên cạnh đó, cần quy định cụ thể trách nhiệm của các cấp địa phương và cơ sở giáo dục.
Về ba hình thức dạy học trực tuyến, thầy Mai Đình Nhường góp ý, dự thảo nên đưa ra những quy định cụ thể đối với mỗi loại hình.
“Ngoài hình thức dạy học trực tuyến thay thế hoàn toàn dạy học trực tiếp được quy định chỉ áp dụng khi học sinh không thể đến trường thì hai hình thức còn lại (Dạy học trực tuyến hỗ trợ dạy học trực tiếp; Dạy học trực tuyến thay thế một phần dạy học trực tiếp) chưa có quy định cụ thể nào.
Video đang HOT
Ví dụ, dạy học trực tuyến là mang tính chất bắt buộc hay chỉ khuyến khích. Ứng với mỗi hình thức sẽ phân chia tỷ lệ thời gian, chương trình bao nhiêu là hợp lý?”, thầy Nhường chia sẻ.
Về vấn đề này, cần có sự nghiên cứu, phân tích dựa trên học liệu dạy học trực tuyến cũng như chương trình đào tạo của mỗi cấp học.
Một trong những vấn đề được nhiều thầy cô giáo quan tâm hiện nay là dạy học trực tuyến như thế nào để đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin. Đây cũng là một yếu tố quan trọng mang lại hiệu quả, chất lượng giảng dạy qua môi trường internet.
Theo chia sẻ của cô Nguyễn Thị Loan (giáo viên Trường Trung học phổ thông Nguyễn Văn Trỗi, Hà Tĩnh), trong đợt dịch từ tháng 3, nhà trường đã bắt đầu triển khai dạy học trực tuyến.
Giáo viên Trường Trung học phổ thông Nguyễn Văn Trỗi kêu gọi quên góp để hỗ trợ học sinh khó khăn mua dụng cụ học trực tuyến (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Trong quá trình giảng dạy với ứng dụng zoom, một số thành phần xấu đã lợi dụng, xâm nhập và có nhiều hành vi quấy rối. Chính điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dạy và học.
Bàn về dự thảo quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến, cô Loan cho rằng cần quy định thống nhất và đồng bộ một phần mềm dạy học trực tuyến an toàn bảo mật, đảm bảo quá trình dạy học hiệu quả nhất.
Cùng chung quan điểm với cô Loan, thầy Mai Đình Nhường cũng khẳng định cần một đầu mối xây dựng hệ thống triển khai đối với ứng dụng dạy học trực tuyến.
Theo thầy Nhường, đây cũng là một vấn đề liên quan mật thiết đến công tác quản lý và đồng bộ dữ liệu.
Tại Trường Trung học phổ thông Lục Nam, thời gian mới triển khai dạy học trực tuyến do dịch Covid-19, ứng dụng zoom là lựa chọn đầu tiên. Tuy nhiên, do một số vấn đề về bảo mật, trường đã đăng ký tài khoản Office “Microsoft Team”.
Thầy Nhường chia sẻ: “Đối với tài khoản Office này, tính bảo mật cao hơn, vấn đề quản lý cũng dễ dàng hơn và phù hợp với công tác dạy học, giao việc. Tuy nhiên, nó cũng có những hạn chế về thống kê kết quả”.
Đó cũng là lý do cần nghiên cứu và quy định, triển khai đồng bộ về ứng dụng dạy học trực tuyến, không thể gây khó khăn cho các cơ sở giáo dục khi bắt họ tự tìm kiếm, triển khai các phần mềm dạy học.
Bên cạnh quy định về cách thức tổ chức, trách nghiệm dạy học, các thầy cô cũng bày tỏ nguyện vọng về việc xây dựng chế độ cho giáo viên, nhân viên thực hiện công tác dạy học trực tuyến.
Việc quy đổi giờ dạy như thế nào, chế độ của giáo viên ra sao nên được quy định rõ trong dự thảo.
Trên thực tế, trong quá trình dạy học trực tuyến từ đợt dịch đầu tiên, nhiều thầy cô đã phải tự mua, đăng ký phần mềm dạy học.
Một số giáo viên còn phải đi giao bài tận nhà cho các học sinh vì điều kiện kinh tế gia đình không đảm bảo.
Thậm chí khi học sinh không có thiết bị học trực tuyến, các thầy cô đã kêu gọi hỗ trợ, quyên góp để mua thiết bị giúp các em đảm bảo việc học tập.
Nếu không có một quy định cụ thể nào, công sức các thầy cô bỏ ra không được ghi nhận.
Dù là dạy học trực tuyến hay trực tiếp, nếu không có sự cống hiến, tận tâm và nỗ lực của các thầy cô thì chất lượng giáo dục cũng không thể đảm bảo.
Dạy học trực tuyến - cơ hội sáng tạo cho người dạy và học
Nếu được ban hành, dự thảo Thông tư quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến đối với các cơ sở giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên sẽ là văn bản pháp quy đầu tiên về dạy học trực tuyến ở phổ thông.
Đây là lý do quan trọng khiến các nhà giáo đón nhận dự thảo này với rất nhiều kỳ vọng.
Học sinh Hà Nội học trực tuyến qua truyền hình. Ảnh minh họa
Cần được công nhận chính thức
Trong thời gian tạm dừng đến trường vì dịch Covid-19, dạy học trực tuyến, dạy học qua truyền hình góp công rất lớn giúp ngành Giáo dục thực hiện thành công chủ trương "tạm dừng đến trường, không dừng học". Khó khăn bộn bề, nhưng các trường vẫn hoàn thành chương trình đúng theo kế hoạch. Cũng trong thời gian này, ý nghĩa, hiệu quả của dạy học trực tuyến chưa bao giờ thể hiện rõ ràng và mạnh mẽ đến như vậy.
Là một giáo viên, giờ là cán bộ quản lý tiếp cận với dạy học trực tuyến từ khá sớm, ông Đào Chí Mạnh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Kim Ngọc, TP Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) trăn trở vì đến nay vẫn chưa có một văn bản cụ thể mang tính pháp quy về dạy học trực tuyến. Bởi vậy, dạy học trực tuyến vẫn chỉ được coi là hình thức dạy học tự phát, chưa được công nhận về kết quả dạy học, sản phẩm học tập như dạy học truyền thống, mặc dù kết quả mà nó đem lại không hề nhỏ. Chính vì chưa được công nhận, nên sự nhìn nhận của phụ huynh, xã hội đối với dạy học trực tuyến cũng chưa được đầy đủ, đặc biệt là việc công nhận giá trị mà nó đem lại cho giáo dục nói chung và đối với người học nói riêng.
"Trên thực tế, hầu hết việc dạy học trực tuyến là tự phát, xuất phát từ nhu cầu thực tế, từ đam mê và sự sáng tạo cá nhân đơn lẻ, chưa có được hệ thống đào tạo hoặc tập huấn bài bản. Do vậy, việc cập nhật các công cụ dạy học, kỹ năng dạy học trực tuyến chưa có hoặc rất ít, từ đó ảnh hưởng không nhỏ tới việc đổi mới trong dạy học trực tuyến.
Đối với người học, việc chưa được công nhận kết quả học tập ảnh hưởng tới động cơ học thông qua hình thức trực tuyến. Việc định hướng, cập nhật những năng lực, kỹ năng học trực tuyến còn hạn chế do dạy học trực tuyến chưa trở thành một hình thức dạy học phổ biến" - ông Đào Chí Mạnh cho hay.
Cũng với băn khoăn tương tự, bà Hoàng Thị Yến, Hiệu trưởng Trường THCS Nam Từ Liêm (Hà Nội) nhắc đến những khó khăn trong quá trình triển khai hình thức dạy học này khi thiếu văn bản pháp quy: Một số giáo viên chưa nhận thức dạy học trực tuyến là cần thiết nên chưa thực sự vào cuộc.
Dạy học trực tuyến chỉ thực hiện chủ yếu ở đội ngũ giáo viên trẻ, có trình độ tin học; do vậy, một số bộ môn, một số lớp, việc dạy học trực tuyến bị hạn chế. Trình độ tin học của giáo viên không đồng đều, đặc biệt là giáo viên lớn tuổ.i, không khai thác hết các tính năng của phần mềm, học liệu điện tử... dẫn đến chất lượng các giờ dạy không cao...
Từ nhu cầu thực tiễn dạy học, từ hiệu quả dạy học trực tuyến đã được minh chứng trong thời gian qua, việc có một văn bản pháp quy, giúp dạy học trực tuyến trở thành hình thức dạy học chính thống không chỉ cần thiết mà đã là cấp thiết.
Một giờ dạy trực tuyến tại Trường THPT Kim Liên (Nghệ An).
Hình thức dạy học nhiều tiềm năng
"Nghiên cứu dự thảo Thông tư ban hành quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến đối với các cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên, tôi thấy những khó khăn nói trên được giải quyết". Chia sẻ điều này, ông Đào Chí Mạnh phân tích: Nếu được ban hành, Thông tư là văn bản đáp ứng kịp thời cho một hình thức dạy học rất tiềm năng và có thể đem lại nhiều cơ hội cho người dạy, người học.
Dạy học trực tuyến sẽ được công nhận như một hình thức dạy học chính thống; từ chương trình, phương pháp đến kết quả học tập của người học. Trách nhiệm của các cấp thẩm quyền, cơ sở giáo dục trong việc xây dựng, phát triển mô hình dạy học trực tuyến phù hợp với đơn vị mình được nêu rõ trong văn bản dự thảo.
"Với văn bản này, các đơn vị sẽ có căn cứ để vận dụng, phát huy sự sáng tạo của giáo viên. Qua đó, xây dựng một số năng lực cho học sinh như năng lực tự học, giải quyết vấn đề và sáng tạo, ngôn ngữ và giao tiếp, công nghệ. Việc dạy học trực tuyến nếu được quan tâm và hiểu đúng mức sẽ có thể phát triển như là một hình thức dạy học song hành với dạy học truyền thống; thậm chí có thể nở rộ và đem lại những giá trị đột phá ở những cơ sở giáo dục mà người đứng đầu quan tâm và đội ngũ giáo viên có tiềm năng trong đổi mới hình thức dạy học, áp dụng công nghệ thông tin" - ông Đào Chí Mạnh kỳ vọng.
Dạy học trực tuyến bằng Zoom đã được thực hiện khá phổ thông.
Cùng quan điểm, bà Hoàng Thị Yến khẳng định: Thông tư được ban hành là hết sức cần thiết, trở thành hành lang pháp lý để các nhà trường chỉ đạo, tổ chức, triển khai dạy học trực tuyến đến giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh. Ban giám hiệu, giáo viên, nhân viên, học sinh được xác định rõ quyền, nhiệm vụ trong việc tham gia dạy học trực tuyến. Không chỉ vậy, đây còn là căn cứ để đán.h giá chất lượng, chuẩn nghề nghiệp giáo viên.
Góp ý cho dự thảo, bà Hoàng Thị Yến cho rằng: Dự thảo mới đề cập việc dạy học văn hóa, nên đề nghị bổ sung nội dung giáo dục đạo đức, quy định về việc xử lý đối với học sinh vi phạm. Cùng với đó, cần làm rõ cách đán.h giá học sinh bằng hình thức trực tuyến; làm rõ trong trường hợp học sinh không đến trường, việc tính tiết tối thiểu/tuần cho giáo viên sẽ như thế nào?
Trường hợp học sinh không thể đến trường thì quy định chương trình học điều chỉnh ra sao? Giáo viên, học sinh không có thiết bị dạy học, hoặc nơi ở không có đường truyền, nhà trường tổ chức dạy học trực tuyến tại trường như thế nào? Việc quy định xếp thời khóa biểu tối đa là bao nhiêu tiết/ngày để bảo đảm sức khỏe cho giáo viên, học sinh?...
Cho rằng, ban hành quy định về dạy học trực tuyến trong thời điểm này là cần thiết, NGƯT Tô Ngọc Sơn (Sở GD&ĐT Đồng Tháp) cũng đồng tình cao với những quy định trong dự thảo. Mong văn bản này sớm được ban hành, NGƯT Tô Ngọc Sơn đề nghị ngành Giáo dục cần đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng trong đội ngũ cán bộ, giáo viên, học sinh, phụ huynh về việc học, cũng như việc sử dụng phần mềm học trực tuyến. Cùng với đó, phối hợp các cấp thúc đẩy nhu cầu sử dụng thiết bị điện tử hỗ trợ phần mềm dạy học trực tuyến.
Mong rằng dạy học trực tuyến nhanh chóng được công nhận là hình thức dạy học chính thống, để mang lại nhiều cơ hội hơn cho người học, nhất là trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay. - NGƯT Tô Ngọc Sơn
Dạy và học trực tuyến: Nhiều băn khoăn Trong tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp và năm học mới 2020-2021 đã cận kề, Dự thảo thông tư ban hành quy định quản lý tổ chức dạy học trực tuyến đối với các cơ sở giáo dục phổ thông và thường xuyên càng trở nên quan trọng. Ảnh minh họa. Băn khoăn về đán.h giá học sinh Chị...