Tìm thấy lỗ đen gần nhất với Trái đất
Nghiên cứu mới được công bố trên Astronomy & Astrophysics cho biết các nhà thiên văn học đã phát hiện ra một lỗ đen mới chỉ cách Trái đất khoảng 1.000 năm ánh sáng.
Quan sát được lỗ đen là không đơn giản nên các nhà khoa học làm việc tại Đài thiên văn Nam châu Âu (ESO) ở Chile đã phải sử dụng phương pháp suy luận dựa trên chuyển động của các ngôi sao gần đó để tìm ra lỗ đen mới.
Tìm thấy lỗ đen gần nhất với Trái đất
Nhóm nghiên cứu đã cố gắng tìm ra điểm mấu chốt trong quỹ đạo kỳ lạ của hai ngôi sao gần nhau trong không gian của một hệ thống có tên HR 6819. Cả hai đều ở trong cùng một hệ thống và có khối lượng, kích thước tương tự nhau, nhưng chúng hoạt động lại khác nhau. Một trong hai ngôi sao đang quay rất nhanh, đến nỗi nó gần như cách xa nhau.
Thomas Rivinius, một nhà khoa học ESO, người đứng đầu nghiên cứu cho biết rằng ngôi sao còn lại lại không quay nhiều.
Trong nhiều năm, các nhà thiên văn học đã rất tò mò về hệ thống hai ngôi sao này. Một số nhà nghiên cứu nghĩ tới một vật thể thứ ba phải ở gần đó khiến hai ngôi sao này di chuyển giống như chúng.
Và cho tới vừa qua, sau nhiều năm suy đoán, Rivinius và nhóm của mình đã quyết định có một cái nhìn khác. Họ theo dõi chuyển động của các ngôi sao và đo xem chúng chao đảo trong không gian như thế nào.
Các nhà nghiên cứu đã nhận ra rằng các ngôi sao dường như đang quay xung quanh một thứ khác, một vật thể được cho lớn gấp bốn lần Mặt trời của chúng ta. Nhưng thoạt nhìn, có vẻ như không có gì ở trung tâm của hệ thống này. Điều đó có nghĩa là nó hoặc đang xoay quanh một ngôi sao siêu khó nhìn hoặc đó chính là một lỗ đen vô hình.
Để thu hẹp các lựa chọn, Rivinius và nhóm của mình đã tìm ra ngôi sao mờ nhất có thể tồn tại với khối lượng đó nhưng cuối cùng không thể tìm thấy bất kỳ dấu vết nào của một vật thể tối như vậy.
“Chúng tôi có thể loại trừ bất kỳ loại ngôi sao nào có khối lượng đó ở thời điểm hiện tại. Vì vậy, nếu có một thứ gì đó với khối lượng đó trong hệ thống, thì đó phải là một lỗ đen”, Rivinius khẳng định.
Hệ thống này đủ gần Trái đất để các ngôi sao gần lỗ đen có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Nhưng thực tế thì 1.000 năm ánh sáng vẫn còn một khoảng cách rất lớn và lỗ đen này không gây nguy hiểm cho Trái đất.
Lỗ đen trong hệ thống này nhỏ hơn so với một số lỗ hổng khác tồn tại trong vũ trụ. Lỗ đen siêu lớn ở trung tâm Dải Ngân hà của chúng ta được cho là gấp 4,6 triệu lần khối lượng Mặt trời, cách khoảng 26.000 năm ánh sáng.
“Tìm thấy một lỗ đen rất gần với Trái đất có nghĩa là có thể còn có nhiều lỗ đen nhỏ hơn nữa được trên khắp vũ trụ và thậm chí cả thiên hà của chúng ta. Chúng tôi chỉ biết vài chục hố đen, nhưng chúng tôi nghi ngờ có thể có một tỷ hố đen khác trong thiên hà”, Rivinius cho biết.
Phát hiện tín hiệu vô tuyến bí ẩn trong dải Ngân hà
Một phát hiện mới đây cho thấy loạt tín hiệu vô tuyến bí ẩn làm đau đầu các nhà khoa học nhiều năm qua có thể xuất phát từ một nguồn ít ai ngờ đến.
FRB hay còn gọi là phát xạ sóng vô tuyến được xem là một trong những bí ẩn hấp dẫn nhất trong vũ trụ.
FRB lần đầu tiên được phát hiện tình cờ vào năm 2007. Các phát xạ vô tuyến cực kỳ hiếm gặp với chỉ gần 100 phát xạ được ghi lại cho đến nay. Hầu hết các tín hiệu này được gửi đi từ những không gian sâu thẳm, cách xa chúng ta hàng triệu năm ánh sáng. Một số phát ra năng lượng bằng 500 triệu lần Mặt trời.
Tuy nhiên, các FRB thường chỉ kéo dài không quá 1/1000 giây và hầu hết không lặp lại. Điều này khiến chúng rất khó theo dõi và dự đoán.
Các nhà khoa học đến nay vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân gây ra FRB. Các giả thiết được đặt ra là sao neutron bị tác động bởi luồng khí từ các lỗ đen siêu lớn hoặc một sinh vật nào đó từ một thực thể ngoài Trái Đất đang cố gửi đi tín hiệu.
FRB là một trong những bí ẩn hấp dẫn nhất trong vũ trụ. (Ảnh: CCO)
Tuy nhiên, các nhà khoa học mới đây phát hiện một vụ nổ sóng vô tuyến có nguồn gốc từ chính một vật thể trong dải Ngân hà của chúng ta.
Hôm 28/4, nhiều đài quan sát trên thế giới bắt được đợt phát xạ sóng vô tuyến từ sao từ SGR 1935 2154 cách hành tinh chúng ta khoảng 30.000 năm ánh sáng.
"Phát hiện này giúp giải quyết nguồn gốc của FRB", nhà thiên văn học Shrinivas Kulkarni đến từ Viện Công nghệ California (Caltech) cho hay.
Cùng với tín hiệu thu được, các nhà thiên văn học cũng phát hiện ra vụ nổ bức xạ tia X đi kèm.
Nhà thiên văn học Sandro Mereghetti tới từ Viện Vật lý thiên văn Quốc gia Italy cho rằng đây là một kết quả lý thú và hỗ trợ cho liên kết giữa FRB và sao từ.
Tuy nhiên, nhiều nhà thiên văn học chỉ ra rằng ngay cả khi SGR 1935 2154 được xác nhận là nguồn phát FRB, điều này không đồng nghĩa nó là nguồn duy nhất sản sinh ra các tín hiệu đó.
Phát hiện sóng radio bí ẩn trong dải Ngân Hà Phát xạ sóng vô tuyến (FRB), một trong những bí ẩn lớn nhất của lĩnh vực thiên văn học trên toàn thế giới vừa được phát hiện trong hệ thiên hà của chúng ta. Vốn được biết đến là những tín hiệu vô tuyến cực mạnh, một số có thể gấp tới 500 triệu lần năng lượng Mặt Trời, FRB đến từ những...