Tìm lời giải cho giáo dục phổ thông
Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông sau năm 2015 vừa được đưa ra đã gặp không ít lo ngại về tính khả thi từ các chuyên gia giáo dục
Một cuộc hội thảo quốc tế về xây dựng và phát triển chương trình giáo dục phổ thông đã được Bộ GD-ĐT, Bộ Giáo dục và T.rẻ e.m Đan Mạch phối hợp tổ chức trong 3 ngày từ 10 đến 12-12 để thảo luận về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông sau năm 2015.
Giải quyết quá tải bằng tích hợp
GS Đinh Quang Báo, nguyên hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 1, Trưởng nhóm nghiên cứu về đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) sau năm 2015, cho hay đề án sẽ hướng đến hình thành năng lực người học thay vì tập trung vào nội dung kiến thức như hiện nay.
Chuẩn giáo dục không phải được đong đếm bằng lượng kiến thức văn hóa mà được xét trên 3 phương diện là phẩm chất, kỹ năng học tập phổ quát và kỹ năng thuộc các lĩnh vực học tập. Tư tưởng cốt lõi của chương trình là hướng đến quá trình giáo dục hình thành năng lực chung, năng lực chuyên biệt để con người được đào tạo có tiềm lực phát triển, thích nghi với hoàn cảnh sống, học tập, làm việc luôn biến đổi trong cả cuộc đời.
Thi tốt nghiệp THPT năm 2012
GS Đinh Quang Báo đ.ánh giá việc dạy học, giáo dục theo logic phát triển “đơn tuyến” từng lĩnh vực, từng môn học trong nhà trường hiện nay là sai lầm. Giải pháp tích hợp sẽ giải quyết được tình trạng học quá nhiều môn, quá nhiều kiến thức. Các thành viên ban soạn thảo đề án kỳ vọng việc tích hợp sẽ làm thay đổi một cách căn bản trong toàn bộ hoạt động giáo dục phổ thông, từ nội dung, phương pháp đến cách thức đ.ánh giá. Việc có một chương trình giảm số đầu môn học bắt buộc, tăng các môn học, chủ đề tự chọn sẽ giúp học sinh có vốn kiến thức rộng, gắn với thực tiễn và chuẩn bị tâm thế hướng nghiệp, hướng nghề.
Video đang HOT
Tuy nhiên, trên thực tế, việc thực hiện tích hợp hoàn toàn không đơn giản. Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho rằng để thực hiện tốt việc đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông cần có nguồn lực, trong khi đó ngành giáo dục hiện đang thiếu nhiều nguồn lực để thực hiện đổi mới chương trình, SGK như đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học…
Một chuyên gia giáo dục lo lắng với chất lượng giáo viên như hiện nay thì việc đào tạo giáo viên tích hợp không phải là chuyện dễ dàng. GS Nguyễn Viết Thịnh, nguyên hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, cũng cảnh báo muốn dạy giáo trình phát triển năng lực cho học sinh theo những quốc gia như Singapore không đơn giản bởi điều kiện giáo viên, cơ sở vật chất chưa cho phép.
Bà Nguyễn Minh Phương, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, nhấn mạnh chuyển từ giáo dục nội dung sang giáo dục kỹ năng là một khác biệt lớn. Chính vì thế, nếu không muốn những mục tiêu trên chỉ nằm trên giấy cần phải có những phương pháp cụ thể. Trước những lo lắng này, GS Đinh Quang Báo cho rằng những nội dung đưa ra còn ở mức phác thảo và sẽ cần thêm ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong nước và quốc tế để hoàn thiện thêm.
Vẫn giữ nguyên cơ cấu phổ thông 12 năm
Cũng theo GS Đinh Quang Báo, cơ cấu của giáo dục phổ thông sau năm 2015 dự kiến là 12 năm, gồm: cấp tiểu học 5 năm (từ lớp 1 đến lớp 5), độ t.uổi từ 6 đến 11; THCS: 4 năm (từ lớp 6 đến lớp 9), độ t.uổi từ 12 đến 15; THPT: 3 năm (từ lớp 10 đến lớp 12), độ t.uổi 16 đến 18. Từ năm học 2016-2017 đến 2021-2022, chương trình, SGK phổ thông sau năm 2015 sẽ được tiến hành thử nghiệm và dạy đại trà.
Một điểm mới đáng quan tâm là ban soạn thảo đưa ra phương án thay đổi toàn diện cách kiểm tra đ.ánh giá. Điểm mới căn bản là thang đo đ.ánh giá năng lực không quy về một nội dung đã học mà được quy chuẩn theo mức độ phát triển năng lực người học. Việc đ.ánh giá năng lực tập trung vào sự tiến bộ của người học hơn là mục tiêu đ.ánh giá để xếp hạng giữa các người học với nhau.
Sau năm 2015, dự kiến kỳ thi tuyển sinh đầu vào THCS, THPT sẽ giao quyền tự chủ hoàn toàn cho các trường. Bộ GD-ĐT sẽ giao việc tổ chức và xử lý kết quả thi tốt nghiệp THPT cho các sở GD-ĐT, bộ chỉ giữ nhiệm vụ quản lý vĩ mô là ban hành quy chế thi, phôi bằng và xây dựng hệ thống câu hỏi, bài tập. Kết quả xếp loại bằng tốt nghiệp được xét trên cơ sở kết quả đ.ánh giá cả quá trình học và kết quả thi. Để có cơ sở so sánh, đối chiếu sự tăng trưởng chất lượng theo thời gian, Bộ GD-ĐT cũng sẽ tổ chức đ.ánh giá định kỳ quốc gia ở lớp cuối mỗi cấp học với các lớp 5, 9, 12.
Dự kiến, những nội dung quan trọng của hội thảo sẽ được Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển kết luận vào chiều nay, 12-12.
Theo người lao động
Kỳ cuối: Mạnh ai nấy làm
Sự phát triển ồ ạt đã làm lộ ra nhiều cái yếu và thiếu của công tác quy hoạch và quản lý các trường tư.
Hệ thống trường tư thục hiện đang thể hiện sự phân tầng khá rõ về quy mô đào tạo, điều kiện cơ sở vật chất và uy tín đối với xã hội.
Học sinh lớp 10A1 Trường THPT tư thục Việt Thanh (Q.Tân Bình, TP.HCM) trong giờ thực hành môn lý - Ảnh: Như Hùng
Phân tốp
Ở bậc phổ thông, chỉ riêng tại TP.HCM, tính theo số học sinh, hiện nay các trường như Nguyễn Khuyến, Thanh Bình, Trương Vĩnh Ký, Trí Đức, Hồng Đức, Ngô Thời Nhiệm... luôn ổn định trong tốp những trường tư có số lượng học sinh đông nhất, từ 1.000-6.000 học sinh. Trong đó có nhiều trường rất kén chọn người học. Điểm chung của các trường này đều là những trường có thâm niên, uy tín, ổn định nền nếp, không phải vất vả tìm kiếm học sinh. Nhóm trường này luôn tự tin với nguồn tuyển từ chính "tên tuổi" của trường, học sinh cũ ra trường giới thiệu học sinh mới đến.
Một số trường quy mô nhỏ hơn (500-1.000 học sinh) nhưng hoạt động khá ổn định với số lượng học sinh không biến động nhiều nhờ có sự đầu tư tốt. Trong số những trường mới thành lập trong 3-5 năm trở lại đây, rất nhiều trường có số học sinh khoảng 100-200. Cá biệt có trường chỉ có 33 học sinh. Đầu năm học mới này, hàng chục trường cho biết chỉ tuyển sinh lèo tèo và tổng số học sinh giảm nhiều so với năm trước.
Xét về số lượng, hệ thống trường tư bậc THPT nhiều xấp xỉ số trường công trên địa bàn TP.HCM. Nhưng hệ thống trường này còn thiếu quá nhiều điều để có thể phát triển bền vững. Ông Phạm Thanh Tâm, hiệu trưởng Trường THPT tư thục Hồng Đức, tâm tư: "Để phát triển một trường tư khó hơn trường công. Trong đó việc tổ chức nội trú, kinh nghiệm quản lý là điều rất cần thiết nhưng các trường tư mạnh ai nấy làm, không ai chia sẻ với ai...".
Đó là chưa kể ở nhiều trường tư còn thiếu cả quan điểm giáo dục đúng nghĩa. Một cán bộ quản lý một trường tư ở TP.HCM nói: "Có một thời kỳ phụ huynh ào ạt đưa con về thành phố với mơ ước được học trường thị thành, con mình sẽ đậu ĐH. Nhiều nhà đầu tư ảo tưởng cứ có t.iền có đất sẽ có học sinh và có lợi nhuận. Không phải nhà đầu tư nào cũng nhắm đến mục đích giáo dục con người, bao giờ họ cũng hướng đến lợi nhuận".
Gánh nặng xã hội
Dĩ nhiên, trường "ba không" sẽ không thể mãi tồn tại. TS Nguyễn Kim Dung - phó viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM - cho rằng những trường tư, không có được hướng giải quyết khó khăn dẫn đến ngưng hoạt động là điều hết sức bình thường. Vì thực tế đã cho thấy những lứa sinh viên của một trường không đáp ứng được công việc sau khi tốt nghiệp thì chuyện người học quay lưng với trường đó là điều tất yếu. Điều này cho thấy "người tiêu dùng" - người học đã có sự lựa chọn thông minh hơn khi chọn trường để gửi gắm tương lai, phát triển bản thân. "Đây thật sự là tín hiệu đáng mừng. Nếu các trường kém chất lượng mà vẫn cứ được người học lựa chọn, vẫn sống tốt mới đáng lo ngại hơn" - TS Dung khẳng định.
Đồng tình với quan điểm này, PGS.TS Đỗ Văn Dũng - phó hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM - đ.ánh giá không ít trường tư ngay từ buổi đầu tuyển sinh cả ngàn chỉ tiêu nhưng không đủ trường lớp phải thuê mướn phòng học, giảng viên ở các trường công tổ chức giảng dạy cho sinh viên. Thậm chí có một số trường tư ở TP.HCM để "giảm thiểu chi phí, tối đa lợi nhuận" đã tự liên hệ với giảng viên ở trường công mướn phòng thực hành nhưng không ký hợp đồng với nhà trường tổ chức dạy chui vào buổi tối hoặc những cuối tuần.
"Với hiện trạng ở các trường tư như vậy thì làm sao đào tạo có chất lượng được. Rõ ràng người học đã bị lừa nhưng chắc chắn họ chỉ lừa được một lần. Trong thời buổi kinh tế thị trường hiện nay, sinh viên cũng giống như sản phẩm hàng hóa của các công ty, nếu hàng kém chất lượng sẽ không có người mua, trường không có người học phải đóng cửa" - ông Dũng nói.
PGS.TS Trần Cảnh Vinh, nguyên hiệu trưởng Trường ĐH Giao thông vận tải TP.HCM, đúc kết việc các trường tư đang ngắc ngoải là quy luật của thị trường và chứng minh một thực tế không thể làm giáo dục theo kiểu "ăn xổi ở thì". "Đã qua rồi thời những người toan tính kinh doanh giáo dục chỉ lo kiếm lợi nhuận mà không quan tâm đến chất lượng vẫn dễ dàng sống khỏe. Môi trường cạnh tranh trong giáo dục bây giờ và thời gian tới sẽ rất khắc nghiệt. Nếu mở trường mà chất lượng kém chắc chắn sẽ không thu hút được người học và không tồn tại được" - ông Vinh khẳng định.
Theo t.uổi trẻ
Những ngôi trường “ba không” Tuyển sinh khó khăn, nhiều trường thường kêu ca do chính sách tuyển sinh thắt chặt, do người học ngày càng khó tính hơn, yêu cầu cao hơn. Sở GD-ĐT TP.HCM đã quyết định đình chỉ hoạt động một năm đối với Trường THCS-THPT Khai Trí - Ảnh: Như Hùng Số lượng trường tư tăng và phát triển đến chóng mặt. Phụ huynh,...
