Tìm hiểu về testosterone

Testosterone là nội tiết tố nam quan trọng nhất, được tiết ra chủ yếu ở tinh hoàn. Nồng độ testosterone trong máu thay đổi trong ngày, cao nhất vào buổi sáng, thấp nhất vào buổi đêm.

Lượng testosterone đạt đỉnh cao trong giai đoạn dậy thì và giảm dần từ sau tuổi 30. Đặc biệt, từ 40 tuổi trở đi tốc độ giảm cao hơn hẳn, làm cho cơ thể người đàn ông có nhiều biến đổi sâu sắc.

1. Vai trò của Testosterone

Testosterone chịu trách nhiệm cho sự sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ quan sinh dục nam như: dương vật, tinh hoàn, bìu, tuyến tiền liệt, túi tinh… Nội tiết tố này cũng ảnh hưởng đến việc hình thành và phát triển các đặc tính sinh dục nam như: tăng mọc lông tóc, mọc răng, giọng trầm, tăng sản sinh tuyến bã, hưng phấn và ham muốn tình dục, sự trưởng thành của tinh trùng.

Testosterone làm tăng tổng hợp protein, thúc đẩy quá trình phát triển của cơ bắp, kích thích tạo hồng cầu, làm tăng tốc độ phân bào và phục hồi sau chấn thương hay mệt mỏi.

2. Nguyên nhân làm suy giảm testosterone

Nguyên nhân đầu tiên chính là sự lão hóa theo quy luật của tự nhiên. Tuổi tác càng cao, lục phủ ngũ tạng càng suy thoái, trong đó có các tuyến sinh dục, khiến cho lượng Testosterone ngày càng suy giảm.

Ngoài ra, còn phải kể đến các nguyên nhân mang tính bẩm sinh như: rối loạn nội tiết tố bẩm sinh trong các hội chứng Klinefelter, hội chứng Kallmann…; không có tinh hoàn và tinh hoàn không xuống bìu. Các nguyên nhân không bẩm sinh (nguyên nhân mắc phải) như: do dược phẩm, do chấn thương…, những thói quen xấu như nghiện rượu, thuốc lá, ma túy… cũng gây suy giảm Testosterone.

Hậu quả khi suy giảm testosterone

Suy giảm testosterone sẽ gây nên hội chứng mãn dục nam. Tình trạng này thường xuất hiện ở nam giới sau 30 tuổi và tác động rõ rệt nhất đến cơ thể sau độ tuổi 40 với hàng loạt các triệu chứng.

Về tình dục, nam giới sẽ giảm ham muốn, rối loạn cương dương, giảm tinh trùng gây khó có con. Về sức khỏe toàn thân, nam giới sẽ tăng các bệnh lý tim mạch, rối loạn hô hấp (ngưng thở lúc ngủ, ngáy to), rối loạn thần kinh (giảm trí nhớ, khó tập trung), rối loạn tinh thần (stress), giảm khối lượng cơ và giảm sức cơ, giảm mật độ xương gây loãng xương, rối loạn da và tóc (da nhăn nheo, rụng tóc), rối loạn tạo máu (thiếu máu) vv…

3. Phòng chống tình trạng suy giảm testosterone

Nguyên tắc chung là phải chỉnh thể và tam nhân chế nghi, nghĩa là phải thực hành đồng bộ tất cả các biện pháp từ ăn uống, sinh hoạt, tập luyện, dùng thuốc…theo phương châm “tùy người mà dùng” (nhân nhân chế nghi), “tùy lúc mà dùng” (nhân thời chế nghi) và “tùy nơi mà dùng” (nhân địa chế nghi), trong đó các liệu pháp trực tiếp hay gián tiếp bổ sung và phục hồi lượng testosterone cho cơ thể có vai trò hết sức quan trọng.

Liệu pháp thay thế hormone

Đây là biện pháp mà y học hiện đại thường sử dụng để trị liệu hội chứng mãn dục nam bằng cách đưa một lượng testosterone hợp lý vào cơ thể bằng nhiều con đường như dạng uống (qua đường tiêu hóa), dạng tiêm bắp (qua mạch máu) và dạng qua da.

Tuy nhiên, liệu pháp này cần hết sức thận trọng vì chứa đựng nhiều nguy cơ tiềm ẩn như: xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ phì đại hay ung thư tiền liệt tuyến ở người có tuổi, làm giảm mạnh nồng độ Testosterone tự nhiên sau khi ngừng sử dụng testosterone.

Liệu pháp thiên nhiên tăng cường sinh lực

Đây là liệu pháp sử dụng các loại thực phẩm và sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên có tác dụng kích thích cơ thể tự tổng hợp testosterone một cách tự nhiên làm phục hồi nồng độ testosterone trong máu, đồng thời còn có công năng bồi bổ và nâng cao sức đề kháng của cơ thể, làm chậm quá trình mãn dục, chống lão hóa, duy trì sức xuân và phong độ cho nam giới. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, đây là liệu pháp có tính ưu việt, đảm bảo không gây ra các tác dụng không mong muốn như liệu pháp hormone thay thế.

Ở nước ta, nền y học và dinh dưỡng học cổ truyền đã tích lũy rất nhiều kinh nghiệm trong việc sử dụng các loại thực phẩm, các vị thuốc và bài thuốc có tác dụng bồi bổ nguyên khí, tăng cường sinh lực, kích thích cơ thể sản sinh testosterone một cách tự nhiên. Các thực phẩm, dược phẩm này thường được sử dụng dưới dạng chế biến thành các món ăn, món ăn – bài thuốc (dược thiện), dạng thuốc sắc thông thường hoặc cao, đơn, hoàn, tán…

Hiện nay, trên cơ sở kế thừa kinh nghiệm quý báu của cổ nhân và bằng công nghệ hiện đại, người ta có xu hướng đi sâu nghiên cứu lựa chọn, bào chế và cho ra đời những sản phẩm y học cổ truyền rất thuận tiện trong bảo quản, vận chuyển và sử dụng, đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt những quy chuẩn của dược học hiện đại mà vẫn giữ được tính hiệu quả và bản sắc của y dược học cổ truyền.

4. Một số vấn đề về Testosterone đối với sức khỏe

Testosterone không chỉ của riêng đàn ông

Mặc dù mọi người thường gán khái niệm testosterone cho đàn ông, nhưng thực chất phụ nữ cũng có hoóc môn này. Một người phụ nữ khỏe mạnh sản sinh khoảng 300 microgram chất này mỗi ngày.

Testosterone giữ vai trò quan trọng đối với sức khỏe tình dục. Nó kích thích ham muốn, làm tăng dục năng, duy trì sự hưng phấn và làm tăng sự thỏa mãn. Nó cũng giúp phụ nữ duy trì mật độ xương, khối lượng cơ và mức năng lượng khỏe mạnh.

Phụ nữ bị hội chứng thấp testosterone (low T) có thể bị suy giảm ham muốn chăn gối, mệt mỏi dai dẳng và giảm cảm giác hạnh phúc.

Hội chứng thấp testosterone (low T)

Hiện tượng cơ thể có ít testosterone cũng là vấn đề với đàn ông. Một người được coi là mắc hội chứng này nếu testosterone nhỏ hơn 300 nanogram/dl.

Cái gì gây ra hội chứng low T? Khi đàn ông có tuổi, cơ thể tự nhiên sản xuất ít testosterone hơn. Tuy nhiên, trong một số bệnh hoặc điều trị thuốc, do tình trạng gene hay lối sống có thể đẩy nhanh sự suy giảm này.

Đàn ông bị thấp testosterone cảm thấy giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương, xương yếu và các vấn đề sức khỏe khác.

Mắc tiểu đường? Hãy kiểm tra testosterone

Những người đàn ông bị tiểu đường đặc biệt có xu hướng bị hội chứng thấp testosterone. Theo Hiệp hội đái tháo đường Mỹ, một người đàn ông bị tiểu đường tuýp 2 thì có nguy cơ bị thấp testosterone cao gấp đôi so với nam giới không mắc bệnh này.

Vai trò thật sự của testosterone là gì?

Chúng ta đều biết rằng testosterone giúp xây dựng cơ bắp và thúc đẩy ham muốn tình dục. Tuy nhiên, bạn có biết nó cũng tốt cho máu? Đó là bởi hoóc môn này đóng vai trò quyết định trong việc tạo hồng cầu. Nếu bạn bị thấp testosterone, cơ thể bạn sẽ không tạo đủ tế bào hồng cầu. Sự giảm sản xuất này sẽ làm giảm đáng kể năng lượng của cơ thể.

Testosterone và mật độ xương

Ngoài việc xây dựng cơ bắp và tạo hồng cầu, testosterone còn giúp duy trì mật độ xương cho cơ thể. Nếu hàm lượng testosterone của bạn giảm xuống, xương của bạn trở nên dễ gãy vỡ. Bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra mật độ xương để xem bạn có bị thấp testosterone hay không.

Low T có thể gây loãng xương ở nam giới. Bác sĩ thường điều trị bệnh này bằng liệu pháp hoóc môn thay thế, giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình mất xương.

Sức khỏe tinh thần và testosterone

Nếu những điều đó vẫn chưa đủ, thì testosterone còn đóng vai trò sống còn đối với sức khỏe tinh thần của phái mạnh. Nó giúp duy trì năng lượng và cảm giác hạnh phúc.

Vì thế, những người đàn ông bị thấp testosterone thường thấy không hạnh phúc, trầm cảm và uể oải.

Dùng testosterone chữa bệnh

Vì những tác dụng kinh ngạc đó của testosterone, không ngạc nhiên là nó được sử dụng để điều trị nhiều loại bệnh khác nhau. Chẳng hạn, testosterone tổng hợp được dùng để:

- Điều trị tinh hoàn không hoạt động

- Ngăn tiết sữa

- Điều trị một vài dạng ung thư vú

Bác sĩ cũng sử dụng liệu pháp thay thế hoóc môn để điều trị cho đàn ông bị thấp testosterone.

Quá nhiều testosterone

Quá nhiều một thứ gì đó tốt đều thành không tốt, kể cả với testosterone. Hàm lượng testosterone cao trên 1.200 nanogram/dl) có thể chỉ báo bạn bị:

- Kháng androgen: tình trạng mà người nam (về sinh học) phát triển các đặc điểm nữ

- Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh: tình trạng khiến các đặc điểm nam tính xuất hiện sớm hoặc không phù hợp.

- Ung thư buồng trứng

- Ung thư tinh hoàn

Testosterone cao cũng có mối liên hệ với sự hung hăng, và có thể làm tăng nguy cơ tim mạch.

Theo Duocanbinh.vn