Tiết lộ danh tính số ít người kiếm đậm ngay trước thềm cú sụp đổ 60 tỷ USD của LUNA, TerraUSD
Có người đã thoát hàng thành công, kiếm được khoản lợi nhuận gấp 100 lần ngay trước khi Luna và TerraUSD sụp đổ.
Hồi tháng 5, cú sụp đổ của một trong những dự án stablecoin phổ biến nhất nước Mỹ đã thổi bay 10 tỷ USD của các nhà đầu tư khi họ ồ ạt rút lui trong hoảng loạn. Sự việc được ví như cú “bank run” của thị trường tiền số. (Rút tiền hàng loạt (Bank Run) là hiện tượng xảy ra khi rất nhiều người đồng loạt rút tiền gửi khỏi ngân hàng hoặc các định chế tài chính khác do lo ngại chúng mất khả năng thanh khoản hoặc sắp phá sản).
Tuy nhiên, trước đó, stablecoin được biết đến với cái tên TerraUSD (UST) và Luna đã trải qua một hành trình ngoạn mục. Và một vài nhà đầu tư đã “trúng quả” trước khi thị trường sụp đổ.
Công ty quỹ đầu tư Pantera Capital nói với CNBC rằng họ đã kiếm được khoản lợi nhuận gấp 100 lần từ khoản đầu tư ban đầu trị giá 1,7 triệu USD vào Luna. Hack VC và Winklevoss thì chưa chia sẻ chi tiết về lợi nhuận chính xác nhưng công ty mẹ của 2 quỹ này CMCC nói rằng họ đã “thoát hàng” thành công vào tháng 3.
Không giống USDC (một stable coin phổ biến khác), UST là một stablecoin thuật toán được tạo ra và điều hành bởi công ty có trụ sở tại Singapore là Terraform Labs. Chúng phụ thuộc vào một mã máy tính để tự ổn định giá trị của mình bằng việc tạo ra và phá hủy các UST và Luna khi có hiệu ứng cung cầu.
Trong một khoảng thời gian, chiến lược này đã được thực hiện rất tốt.
UST giữ được mốc 1 USD và giá token Luna tăng vọt. Luna đã tăng tới hơn 116 USD vào tháng 4, tăng hơn 135% trong chưa đẩy 2 tháng. Sự thúc đẩy lớn nhất của toàn bộ mô hình này là nền tảng cho vay gọi là Anchor – nơi hứa hẹn với các nhà đầu tư khoản lợi nhuận 20% vào số UST mà họ nắm giữ – mức lãi nhiều chuyên gia khi ấy nói rằng không thể bền vững.
Việc mua vào rộng rãi từ các tổ chức tài chính có uy tín cho dự án, tiếp tục thúc đẩy câu chuyện rằng toàn bộ điều này là hợp pháp. Trên thực tế, hầu hết mọi người đều vui vẻ cho tới khi diễn ra cú sụp đổ vào đầu tháng 5.
Mặc dù dự án đã dành lượng Bitcoin trị giá 3 tỷ USD trong kho dự trữ để cứu khẩn cấp UST nhưng giá Luna sau đó đã không thể đứng vững khi các nhà đầu tư tháo chạy khỏi cả 2 token, khiến giá rơi dựng đứng. Luna Foundation Guard đã nỗ lực khôi phục mức 1 USD của UST bằng việc tiêu hầu hết tất cả Bitcoin trong kho dự trữ. Nhưng tất cả đều không có tác dụng.
Ở giai đoạn cao trào, Luna và UST đã chứng kiến tổng lượng vốn hóa 60 tỷ USD bị thổi bay. Hiện tại, cả 2 đều gần như vô giá trị.
Toàn bộ quá trình sụp đổ của Luna và UST đã phơi bày những lợi thế của các nhà đầu tư quy mô lớn có kinh nghiệm so với các nhà đầu tư bán lẻ đánh bạc bằng niềm hy vọng.
Một người đăng tải lên Reddit rằng họ không nghĩ có đủ tiền để trả cho khóa học tiếp theo tại trường sau khi mất tiền vào Luna và UST. Một nhà đầu tư khác chịu ảnh hưởng bởi vụ sụp đổ đã tweet rằng cô và chồng mình đã bán nhà và đặt cược toàn bộ vào Luna và hiện vẫn đang không thể xác định được đây là thực tế hay chỉ là một giấc mộng.
Những người khác thì nghĩ tới việc tự sát sau khi mất hết những gì đã tích góp được.
Một người đăng tải trên Reddit: ” Tôi mất toàn bộ tiền tiết kiệm trong khoản đầu tư vào Luna và UST trong 3 tuần trước khi cầu hôn bạn gái. Cô ấy không biết gì cả. Tôi đã mất 62.000 USD. Tôi đang ở đây và không biết phải làm gì cả“.
Video đang HOT
Ai đã rút được tiền ra sớm, tại sao?
Trong số những người chiến thắng ngay trước cú sụp đổ của UST có Pantera Capital – một quỹ đầu tư chứng kiến khoản lợi nhuận gấp 100 lần.
Joey Krug – đồng CEO của quỹ nói rằng trong quỹ chính của họ – nơi có nhiệm vụ giữ và giao dịch Luna, họ đã bán 87% lượng coin nắm giữ từ tháng 1/2021 đến 4/2022. Pantera sau đó đã bán 8% vào tháng 5 khi họ thấy rõ rằng độ neo của UST đã không còn nữa. Sau cùng, Krug nói rằng Pantera còn “mắc kẹt” với 5% lượng coin của họ.
Tất cả những giao dịch đó chuyển thành khoản lợi nhuận 171 triệu USD từ khoản đầu tư 1,7 triệu USD ban đầu. Còn lượng Luna hiện tại của họ gần như không có giá trị.
CEO Dan Morehead nói: “Ban đầu, chúng tôi nghĩ đó là một trong những coin hứa hẹn nhất trong năm tới. Nhiều người chỉ vừa phát hiện ra nó và bắt đầu mua bán luôn”.
Tuy nhiên, Krug nói rằng quyết định ban đầu của công ty khi bán Luna chỉ liên quan tới quản trị rủi ro và cân bằng tình hình tài chính của quỹ.
” Trong tỷ lệ lớn coin được bán trong năm 2021 và một phần 2022, lý do đơn giản là quản trị rủi ro. Tỷ lệ nắm giữ tiếp tục lớn hơn trong quỹ và vì vậy chúng tôi phải giảm rủi ro“.
Khi Pantera thấy dấu hiệu mức neo 1 USD bị phá vỡ, họ tiếp tục bán.
CMCC là công ty đầu tư sớm vào Terraform từ đầu năm 2018. Nhà sáng lập CMCC là Martin Baumann nói rằng họ đã giảm cổ phần vào tháng 3 bởi lo ngại về đầu ra. Quyết định bán liên quan một phần công nghệ đằng sau UST nhưng lo ngại chính là có nhiều việc phải làm với nhà chức trách.
Tốc độ tăng trưởng quá mạnh mẽ của UST càng củng cố những lo ngại của CMCC.
Khi CMCC bán, token Luna đã được giao dịch ở mức 100 USD. Khi được hỏi về lợi nhuận của đợt bán này, Baumann nói rằng công ty không muốn bình luận.
Quỹ đầu tư mạo hiểm Hack VC cũng đã thoát khỏi Luna vào tháng 12.
Trong một lá thư công khai gửi đến “các cổ đông, bạn bè, đối tác và cộng đồng tiền số”, Novogratz – người có một hình xăm Luna trên cánh tay đã nói về đoạn đường mà dự án đi sai và cũng lưu ý rằng quỹ Galaxy của ông đã kiếm được lợi nhuận.
Trong hồ sơ báo cáo kết quả kinh doanh quý 1, Galaxy lưu ý rằng thứ đóng góp lớn nhất cho lợi nhuận ròng của quỹ là doanh thu từ khoản đầu tư vào Luna.
Những thông tin về tiền mã hóa (cryptocurrency), hay thường được gọi là “tiền ảo” chưa được pháp luật công nhận tại Việt Nam. Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và không có giá trị khuyến nghị đầu tư.
Stablecoin lâm nguy sau thảm họa tiền số LUNA
Sau sự kiện LUNA, hàng chục tỷ USD bốc hơi khỏi mảng stablecoin. Nhà quản lý và người dùng có thêm nghi ngại về loại tài sản này.
Là loại hình phát triển nhanh trong 3 năm trở lại đây trên thị trường tiền số, stablecoin (tiền ổn định) hỗ trợ các hệ sinh thái tài chính phi tập trung và giúp việc giao dịch thuận tiện hơn. Ở giai đoạn đỉnh cao, tổng giá trị vốn hóa của mảng stablecoin từng đạt khoảng 186 tỷ USD.
Tuy nhiên, cú sập của UST (TerraUSD), đồng stablecoin thuật toán thuộc hệ sinh thái LUNA, thị trường và nhà chức trách có cái nhìn thận trọng hơn về loại tài sản này. Đồng thời, nhiều đồng tiền ổn định bị mất mốc 1 USD, giá trị vốn hóa giảm sâu trong giai đoạn vừa qua.
Nhiều stablecoin không còn ổn định
Stablecoin được tin tưởng bởi chúng đảm bảo giữ giá với đồng tiền pháp định gắn liền. Sau sự việc UST/LUNA, lòng tin của nhà đầu tư với loại tài sản này phần nào bị lung lay bởi 1 USD stablecoin có thể không còn bằng 1 USD. Chỉ trong một tuần, hơn 20 tỷ USD đã bốc hơi khỏi thị trường stablecoin.
USDX tăng giảm bất thường dù là "tiền ổn định".
Hiệu ứng dây chuyền tự sự việc UST tác động lên USDN của Waves hay USDX của Kava. Hai đồng stablecoin này cùng bị giảm sâu khỏi mốc 1 USD. Cụ thể, vào ngày 12/5, giá USDN chỉ còn 0,75 USD/đồng, USDX là 0,51 USD/đồng. Ngoài ra, stablecoin USDX của Kava vốn giữ nhiều UST để làm tài sản dự trữ. Vì UST sập sâu, dự án này cũng "lâm nguy", đã gần 10 ngày USDX chưa thể chạm trở lại mốc 1 USD.
UST sập còn có tác động lên USN, USDD, những stablecoin thuật toán có mô hình tương tự vừa ra mắt cách đây không lâu. Justin Sun, người sáng lập TRON, dự án vận hành USDD cho biết stablecoin của ông là mục tiêu tiếp theo sau UST. Tuy nhiên, tổ chức đã chuẩn bị sẵn sàng hàng tỷ USD để đáp trả các cuộc tấn công tài chính.
Gần 8 tỷ USD vốn hóa của Tether đã bốc hơi trong hơn một tuần.
Đồng thời, USDT, đồng stablecoin lớn nhất thị trường, được bảo chứng bằng tài sản thực cũng bị ảnh hưởng. Lần đầu sau hơn một năm, USDT mới giảm sâu xuống mức 0,97 USD. Bên cạnh đó, từ 13/5 đến nay, đồng tiền ổn định này vẫn chưa thể lấy lại mốc 1 USD.
Vấn đề khiến stablecoin nêu trên sụt giảm là bởi lòng tin của người dùng bị lung lay. Dù được bảo chứng bằng tài sản thực nhưng USDT là stablecoin bảo chứng một phần. Điều này đồng nghĩa hơn 79 tỷ USDT đang lưu hành không được hỗ trợ bằng 79 tỷ USD. Tether, công ty quản lý stablecoin này dùng tiền của người gửi để đầu tư nhiều hạng mục, chỉ giữ một phần để trả khi được yêu cầu rút tiền.
Chính điều này dấy lên lo ngại trong cộng đồng về việc các khoản đầu tư của Tether có thể gặp vấn đề giữa giai đoạn kinh tế khó khăn. Dẫn đến tài sản của công ty không đủ để bảo chứng cho USDT. Chỉ trong một tuần, vốn hóa của USDT đã sụt giảm gần 8 tỷ USD. Dòng tiền này chảy sang USDC và BUSD, những đồng tiền ổn định được bảo chứng toàn phần.
Trở ngại về mặt pháp lý
Trước những khi sự cố với stablecoin xảy ra gần đây, nhà quản lý ở nhiều quốc gia không có cái nhìn thiện cảm với loại tài sản này.
Vào tháng 7/2021, Bộ trưởng tài chính Mỹ, Janet Yellen đã triệu tập chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (FED), người đứng đầu Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) và sáu quan chức khác để họp kín, thảo luận về stablecoin Tether (USDT). Đồng tiền mã hóa này có thể gây ra tình trạng lạm phát, khiến tài chính Mỹ gặp rủi ro.
Giới chức Mỹ e ngại những rủi ro từ stablecoin và các loại tài sản số.
Người dẫn chương trình của CNBC, Jim Cramer cũng đã khuyên các nhà đầu tư bán toàn bộ số tiền mã hoá của họ. "Nếu Tether sụp đổ, loại stablecoin này sẽ phá huỷ toàn bộ hệ sinh thái tiền mã hoá", Jim nói.
Ngày 10/5, khi cú sập sâu diễn ra, trong phiên điều trần trước Ủy ban Ngân hàng của Thượng viện Mỹ, bà Janet Yellen đã nhắc đến sự kiện đồng TerraUSD de-peg (mất mốc neo 1 USD). Bà cho rằng điều đó có thể gây ảnh hưởng đến sự ổn định tài chính Mỹ và kêu gọi ban hành khung pháp lý cho stablecoin, để giám sát lĩnh vực này.
"Có một loại stablecoin tên là TerraUSD đã hoạt động và đang giảm giá trị. Nó minh họa rõ ràng việc stablecoin là một loại hình phát triển nhanh chóng và gây ra rủi ro tới sự ổn định của ngành tài chính. Chúng ta cần một khung pháp lý phù hợp", bà Yellen nói.
Theo Reuters, trong cuộc họp của nhóm G7 mới diễn ra tại Đức, các nhà lãnh đạo tài chính từ các nước công nghiệp lớn đã kêu gọi đưa ra quy định cho các loại tài sản số sau cú sập của Terra, gây hỗn loạn thị trường.
Tương lai nào cho stablecoin?
Trước sự đi xuống của các đồng stablecoin khác, USDC là bên được hưởng lợi. Nhờ cơ chế bảo chứng toàn phần, Circle, đơn vị quản lý của đồng tiền số này thu hút thêm 4 tỷ USD vốn hóa trong tuần qua. Tương tự, BUSD của Binance cũng có mức tăng 2 tỷ USD, lên mức 18 tỷ USD.
Stablecoin vẫn là thành phần quan trọng của các hệ sinh thái DeFi.
Trao đổi với PV , ông Mai Nghĩa, người sáng lập K300 Ventures cho rằng với xu hướng tài chính phi tập trung hiện nay, việc stablecoin thuộc quản lý của một công ty là nút thắt. Do đó, mô hình stablecoin phân mảnh, hoạt động dựa trên hợp đồng thông minh sẽ là mục tiêu phát triển của mảng này. Tuy nhiên, hầu hết giao thức tiền ổn định hiện tại đều có lỗ hổng. Tiêu biểu là sự cố Terra, gây sụp đổ cả hệ sinh thái.
Đánh giá về mô hình stablecoin của các hệ sinh thái hiện có, ông Phạm Nguyễn Anh Huy, Giảng viên tài chính cao cấp, người sáng lập Trung tâm công nghệ tài chính và mã hoá Đại học RMIT cho rằng USDD của TRON quá giống UST, tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Trong khi đó, ông đánh giá cao USN của NEAR hơn bởi được bảo chứng bởi nhiều tài sản, gồm USDT, nên có thể chống chịu biến động tốt hơn.
"NEAR triển khai USN theo hướng phòng ngừa rủi ro, mức lãi suất hợp lý. Nhưng điều này sẽ khiến sản phẩm không hấp dẫn, khó thu hút dòng tiền. Ngoài ra, mô hình sẽ vẫn có thể tồn tại lỗ hổng cơ chế, phải theo dõi nhiều hơn khi mở rộng mới đánh giá được", ông Mai Nghĩa nhận xét.
Nhà sáng lập ngỗ ngược của Luna có thể ngồi tù sau cú sập 60 tỷ USD? Sau sự sụp đổ của Luna, Do Kwon đang phải đối diện với những vụ kiện, cáo buộc công ty này lừa đảo. Do Kwon - nhà sáng lập 30 tuổi người Hàn Quốc của dự án stablecoin trị giá 60 tỷ USD, có khả năng thuyết phục nhà đầu tư về những gì anh ta đang phát triển. Gần đây nhất, Kwon...