Thưởng thức món “nghe không dám ăn, thử thì thèm cả đời”
Khi thấy và ngửi mùi bún cua thối ( Gia Lai) thì ít thực khách phương xa nào dám ăn. Tuy nhiên, nếu thử thì món ăn lại pha trộn nhiều vị mang đến cho người dùng một cảm giác khó quên.
Bún mắm cua (hay còn gọi là bún cua thối, bún thối) là đặc sản ở tỉnh Gia Lai. Đây là món ăn bình dân chỉ từ 10 – 15 ngàn đồng/1 tô, nhưng lại hấp dẫn được những thực khách khó tính ăn. Chính vì vậy, khi bạn đi khắp các con phố trên TP.Pleiku và xuống huyện đều bắt gặp các quán ăn đề “bún cua”.
Để ăn được món bún cua thối đúng vị thì những người dân bản địa thường mời bạn bè đến một con hẻm nhỏ đường Phùng Hưng (TP.Pleiku, Gia Lai) để thưởng thức. Ngay từ đầu hẻm, chúng tôi đã bị mùi bún cua thối xộc lên mũi, chân không dám bước vào. Tuy là một con hẻm nhỏ, nhưng trên tuyến đường này có rất nhiều quán bún cua nổi tiếng, mỗi ngày có hàng ngàn lượt khách đến thưởng thức món kỳ dị này.
Món bún cua thối bình dân và các đồ ăn kèm
Ghé vào quán cô Châu Thị Chi (53 tuổi, trú tại đường Phùng Hưng, TP.Pleiku, Gia Lai) vào khoảng 4h chiều nhưng đã khách đã chen chúc nhau ngồi. Trò chuyện với chúng tôi, cô Chi cho biết: “Quán bún cua này được mở từ năm 1998, lúc trước tôi bán ở vỉa hè. Mãi sau này mới có được không gian thoải mái cho thực khách ngồi ăn. Món bún cua thối này tôi học được từ phía gia đình chồng. Trước đây, tôi cũng không tài nào ăn được món này nhưng sau khi ăn thì bị nghiền luôn đến bây giờ…”.
Để làm nên hương vị cho món bún cua thối thì nồi nướng chính là bí quyết của từng quán
Cô Chi, nguyên liệu của món bún cua thối này khá đơn giản chỉ cần cua đồng tự nhiên, bún, tóp mỡ và hành khô…Để có món bún cua đậm đà hương vị thì nồi nước dùng phải thối, đen tuyền, dậy mùi…Sau đó, là các gia vị ăn kèm như măng, trứng vịt, ớt xay, rau sống, nem chả…
Video đang HOT
Tô bún cua có vị béo ngậy của cua, tóp mỡ, trứng, măng và thêm chút ớt hòa quyện nên đa vị trung một món ăn rất bình dân
“Cua đồng tươi sau khi bắt được thì rửa sạch bỏ phần mai, lấy phần thân giã hoặc xay nhuyễn đem lọc lấy nước. Nước cua tươi được ủ khoảng một ngày đêm để lên men cho đến khi chuyển màu đen và bốc ra mùi nồng nồng, mùi thum thủm thì đem ra chế biến. Khi nấu nước thì có thêm măng tươi thái mỏng, để bếp lửa liu riu. Đun càng lâu, măng càng tiết ra nhiều vị ngọt khiến nồi bún cua thối càng ngon. Trứng vịt, sau khi luộc chín thì bỏ vào nồi nước dùng”, cô Chi bật mí.
Khi đã có nồi nước dùng tuyệt vời thì chỉ cần lấy bún chan lên thì sẽ có một tô bún cua tuyệt vời
Để tăng thêm hương vị cho bát bún cua thối người ta thường vắt thêm chanh, tóp mỡ và đặc biệt là ớt xay nhiều để khử vị tanh, khiến món ăn trở nên đa vị. Chia sẻ với chúng tôi, chị Đỗ Hằng (một thực khách nghiện món bún cua thối) bộc bạch: “Mình sinh ra và lớn lên ở TP Pleiku. Trước đây, mình cũng không thể ăn nổi món ăn này nhưng sau khi thử ăn thì bị nghiền luôn. Mùi thum thủm của nước dùng hòa vào vị mặn mà của mắm, vị ngọt từ măng, vị cay cay của ớt, độ giòn của tóp mỡ, hành phi và sự thanh mát của rau, chanh khiến món ăn này càng trở nên hấp dẫn. Hầu hết tuần nào mình cũng thưởng thức món bún cua thối này từ 3-4 lần”.
Nhiều người mớil lần đầu nghe thì không giám ăn nhưng sau đó đều bị nghiền món ăn kì dị này
Trung bình 1 ngày, quán cô Chi có thể bán hơn 1000 tô với khoảng 20kg cua tươi lên men. Mỗi tô như vậy sẽ có giá khoảng 10.000 đồng, còn thêm trứng thì 12.000 – 15.000 đồng.
Bún cua thối Gia Lai và hương vị lạ lùng từ cái tên
Sẽ có không ít người cảm thấy tò mò khi nghe tới cái tên của một món ăn nổi tiếng đã gắn liền với ẩm thực Gia Lai - bún cua thối. Và đúng như tên gọi lạ lùng của nó, bún mắm cua là một trải nghiệm ẩm thực khó quên với những ai mới có dịp nếm thử hương vị của món "dị sản" này.
Những nồi nước lèo đen sánh nổi đặc một lớp gạch cua, bốc khói nghi ngút tỏa ra mùi hương nồng nồng "đặc trưng" sẽ làm cho không ít người mới thưởng thức món bún cua phải "cao chạy xa bay". Cùng với phở hai tô, cà phê phin, cơm lam, rượu cần, muối kiến Kbang... thì bún cua thối đã trở thành một trong những món ăn độc đáo cho nền ẩm thực Gia Lai.
Món ăn dân dã của người Gia Lai. Ảnh: PL
Bún cua thối (hay bún mắm cua) là một món ăn có nguồn gốc từ người Bình Định di cư nên vùng đất này. Sau nhiều năm tồn tại như một món ăn xế dân giã thì bún mắm cua đã trở thành một nét độc đáo khi nhắc về ẩm thực phố núi. Cái tên bún cua thối có lẽ cũng ra đời một cách tự nhiên chính từ mùi vị hơi "nặng" của nó.
Sở dĩ, bún cua dậy mùi như vậy là do quá trình ủ cho nước cua lên men chua. Cua đồng mua về được rửa sạch, nhúng qua nước sôi cho ngất đi (không để chết) cua không kẹp vào tay, người làm dễ dàng lột bỏ mai. Phần thịt được lọc ra được đem xay nhuyễn và ủ từ 1-2 ngày đến khi dậy mùi thì mới được mang ra nấu.
Bún cua và các loại rau sống ăn kèm. Ảnh: PL
Để giảm độ tanh nên mỗi nồi nước gạch cua thường được nấu hơi cay và mặn hơn bình thường. Nước cua lên men được nấu cùng thịt ba chỉ đã xào cho săn lại và nguyên liệu đặc biệt khác là măng tre thái mỏng. Càng đun lâu thì mắm cua sẽ càng trở lên đậm vị hơn.
Bún cua thối - trải nghiệm ẩm thực khó quên với nhiều người mới ăn lần đầu. Ảnh: PL
Chính vì mùi vị khá "khó ngửi" với những người mới ăn lần đầu nên mỗi chiếc tô đựng được sử dụng là loại tô nhỏ, chỉ to bằng một vốc tay. Nước mắm cua dùng với lượng rất ít (như lượng nước dùng cho mì quảng), thường được ăn kèm với da heo chiên giòn (hoặc phồng tôm), nem chua cùng các loại gia vị như ớt xay nhuyễn, mắm nêm và các loại rau sống như xà lách, giá, hoa chuối thái, rau kinh giới, tía tô, hung quế...
Nhiều người cho rằng vào mùa mưa thì thịt cua sẽ chắc và dậy mùi, một phần cũng vì mùa mưa ở Gia Lai kéo dài nên mỗi chiều trời chuyển lạnh thưởng thức tô bún đậm đà, cay nồng đã trở thành thói quen của rất nhiều người dân Gia Lai yêu thích hương vị đặc biệt của bún mắm cua.
Dưới đây là địa chỉ một số quán bún cua tại TP. Pleiku, Gia Lai:
- 87 Phan Đình Phùng (bên hông Cung Thiếu nhi)
- 339 Lê Duẩn
- 19 Phùng Hưng
- Ngã tư Biển Hồ, đường Phạm Văn Đồng
- Chợ ngã tư Biển Hồ, đường Lê Đại Hành
- Chợ đêm Pleiku, đường Nguyễn Thiện Thuật
PHẠM LY
4 món ăn Việt Nam siêu nặng mùi, có món vừa ăn vừa phải bịt mũi mà vẫn được vạn người mê Bởi những nguyên liệu nấu nướng đặc trưng nên những món ăn dưới đây đều rất nặng mùi và thậm chí có những món không phải ai cũng dám nếm thử. 1. Nậm Pịa Nậm Pịa chỉ có ở vùng núi phía Tây Bắc từ Mộc Châu đến Sơn La và là món ăn rất được yêu thích của người dân tộc Thái...