Thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng góp phần phát triển văn hóa đọc
Hơn 10 năm qua, hoạt động thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng đã phát triển về nhiều mặt, đóng góp không nhỏ vào việc phát triển văn hóa đọc, tạo không gian giúp cho người dân học tập suốt đời.
Đông đảo bạn đọc đến thư viện cộng đồng thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh. (Ảnh: Hoàng Ngà/TTXVN)
Ngày 30/5, tại Hà Nội, Vụ Thư viện (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng, nhằm đánh giá kết quả 10 năm thực hiện Nghị định 02/2009/NĐ-CP ngày 6/1/2009 của Chính phủ, quy định về tổ chức và hoạt động của thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng.
Ngày 6/1/2009, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 02/2009/NĐ-CP quy định về tổ chức hoạt động của thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng. Kể từ đó đến nay đã hơn 10 năm, hoạt động thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng ở Việt Nam đã phát triển về nhiều mặt, đóng góp không nhỏ vào việc phát triển văn hóa đọc, tạo không gian giúp cho người dân học tập suốt đời.
Chính phủ đã quan tâm tạo điều kiện để phát triển mạng lưới thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng và thư viện cơ sở nhằm đáp ứng nhu cầu đọc, cung cấp thông tin của mọi tầng lớp nhân dân, góp phần nâng cao dân trí, xây dựng xã hội học tập ở Việt Nam.
Theo báo cáo, hiện nay, cả nước có 102 thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng; trong đó, có 71 thư viện tư nhân hoạt động như thư viện công cộng, 13 thư viện tư nhân chuyên ngành, 18 thư viện tư nhân hoạt động với hình thức thư viện do các gia đình, dòng họ thực hiện. Số người sử dụng thường xuyên tại thư viện tư nhân lên đến 536.284 bạn đọc (trung bình 6.094 bạn đọc/thư viện/năm).
Các tham luận tại Hội nghị đã tập trung đánh giá thực trạng hoạt động của các thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng ở các địa phương và thư viện cơ sở trên toàn quốc; nhận dạng những thuận lợi, khó khăn và đề ra các giải pháp nâng cao hoạt động của thư viện tư nhân, thư viện cơ sở trong hỗ trợ việc học và tự học của người dân, góp phần phát triển văn hóa đọc ở địa phương. Các đại biểu giới thiệu nhiều mô hình thư viện tư nhân, thư viện cơ sở có thành tích xuất sắc trong hoạt động phục vụ người dân ở các địa phương.
Đánh giá hoạt động của các thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng, Vụ trưởng Vụ Thư viện (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Vũ Dương Thúy Ngà cho biết các thư viện tư nhân, thư viện cơ sở đã trở thành một thiết chế văn hóa quen thuộc với người dân tại nhiều địa phương, góp phần không nhỏ vào việc triển khai thành công chương trình xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo.
Một số thư viện tư nhân và thư viện cơ sở không chỉ đơn thuần phục vụ đọc sách báo, mà còn trang bị cho người đọc, đặc biệt là trẻ em nhỏ kỹ năng sống, ý thức bảo vệ môi trường, tuân thủ pháp luật, hình thành lối sống lành mạnh, thân ái, biết yêu thương chia sẻ… Nhiều thư viện cơ sở đã trở thành “cánh tay nối dài” của chính quyền xã, phổ biến kịp thời đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước đến với người dân.
Video đang HOT
Phương thức hoạt động của thư viện tư nhân và thư viện cơ sở không ngừng được đổi mới. Số lượng các thư viện áp dụng công nghệ thông tin tăng cao, người dân có điều kiện tiếp cận với máy tính và Internet tại thư viện. Gần 20% số thư viện xã đã được trang bị máy tính, tỷ lệ này tuy chưa cao, nhưng đã phát triển vượt bậc so với năm 2009.
Các em học sinh vùng cao Sơn La được tiếp cận với nhiều loại sách báo bổ ích thông qua xe thư viện lưu động. (Ảnh: Hữu Quyết/TTXVN)
Tuy vậy, quá trình thực hiện Nghị định 02/2009/NĐ-CP quy định về tổ chức hoạt động của thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng còn bộc lộ một số khó khăn. Cơ sở vật chất chưa được đầu tư đúng mức, nguồn kinh phí hoạt động còn eo hẹp, trình độ chuyên môn nghiệp vụ còn nhiều hạn chế. Một số địa phương còn chưa tạo điều kiện cho thư viện tư nhân làm thủ tục đăng ký, triển khai các hoạt động phục vụ… nên chưa thực sự hấp dẫn và thu hút được đông đảo người dân.
Nhiều thư viện tư nhân có vốn tài liệu rất quý, nhận được sự quan tâm, ủng hộ của các đơn vị trong và ngoài địa phương, hoạt động hiệu quả và có hiệu ứng mạnh, lan tỏa trong cộng đồng nhưng lại không duy trì được lâu vì không có người kế cận. Vì thế, khi chủ nhân thư viện ốm, tuổi cao… thư viện phải đóng cửa.
Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy khẳng định, Nghị định 02/2009/NĐ-CP có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển của thư viện Việt Nam nói chung và thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng nói riêng. Các thư viện tư nhân, thư viện cơ sở đã góp phần không nhỏ vào việc phát triển văn hoá đọc và xây dựng xã hội học tập ở Việt Nam, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục xác định việc tăng cường các hoạt động học tập suốt đời trong thư viện và phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng là một yếu tố quan trọng góp phần xây dựng đạo đức, tư tưởng và nhân cách con người Việt Nam.
Tại hội nghị, các đại biểu đã đóng góp ý kiến nhằm hoàn thiện các quy định liên quan đến thư viện tư nhân, thư viện cơ sở trong dự thảo Luật Thư viện, các nội dung quy định trong dự thảo Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Thư viện.
Phương Lan
Theo TTXVN/Vietnamplus
32 triệu lượt bạn đọc đến thư viện trong năm 2018
Sáng 19/12, tại trụ sở Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy đã chủ trì Hội nghị tổng kết công tác năm 2018 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2019 của Vụ Thư viện.
Bà Vũ Dương Thúy Ngà - Vụ trưởng Vụ Thư viện báo cáo tại Hội nghị.
Tổng lượt bạn đọc đến thư viện đạt 32 triệu lượt
Bà Vũ Dương Thúy Ngà - Vụ trưởng Vụ Thư viện cho biết: Năm 2018, Vụ Thư viện đã thực hiện có hiệu quả, đảm bảo tiến độ, chất lượng các nhiệm vụ được Lãnh đạo Bộ giao. Đặc biệt, việc triển khai dự án Luật Thư viện được thực hiện theo đúng tiến độ và quy trình. Bên cạnh đó, hoạt động thư viện đã có những bước chuyển biến lớn, tích cực chủ động, sáng tạo triển khai các dịch vụ mới trong thư viện, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa thư viện từng bước đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của người dân tại địa phương, góp phần phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng.
Cụ thể: Nhiều thư viện đã sáng kiến, sáng tạo, nhiệt huyết trong việc xây dựng, hình thành thói quen đọc trong cộng đồng, tiêu biểu như: Thư viện Khoa học Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh, Thư viện tỉnh Đồng Tháp, Cà Mau, Quảng Ninh, Vĩnh Long...; tăng cường cải thiện, mở rộng các dịch vụ thư viện mới - dịch vụ ứng dụng công nghệ thông tin; tăng cường công tác luân chuyển sách báo phục vụ ngoài thư viện - lượng bạn đọc ở một số thư viện đã tăng lên rõ rệt; công tác xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện và xây dựng mới cơ sở vật chất - kỹ thuật của thư viện đã được các địa phương quan tâm;...
Mạng lưới thư viện tiếp tục được duy trì và củng cố, đặc biệt với hoạt động xã hội hóa được đẩy mạnh, số lượng phòng đọc cơ sở, tủ sách thôn, làng bản, ấp, khu dân cư đã tăng lên nhanh chóng với số lượng 17.385 phòng đọc sách, (tăng 3% so với năm 2017). Như vậy, tính đến hết năm 2018, cả nước đã có 21.084 thư viện với 01 thư viện Quốc gia, 63 thư viện cấp tỉnh, 663 thư viện cấp huyện, 2.970 thư viện xã và 17.385 phòng đọc cơ sở và trên 100 thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của người dân và phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng.
Với việc nâng cao chất lượng, đổi mới hoạt động thư viện, nhiều địa phương trong cả nước có các chỉ số về hiệu quả hoạt động thư viện cao trong những năm qua được giữ vững như Tp. Hồ Chí Minh (34.725 thẻ), Hà Nội (14.096 thẻ), Đà Nẵng (11.011 thẻ), Đồng Tháp (8.600 thẻ)... Nhiều địa phương đã khẳng định vị thế của mình trong phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng, với số lượng bạn đọc đến thư viện đông, lượt sách báo phục vụ lớn trong đó phải kể đến như Cần Thơ (với 1,5 triệu lượt bạn đọc và 3 triệu lượt sách báo phục vụ), Tp. Hồ Chí Minh (với 1,4 lượt triệu lượt bạn đọc và 4,5 triệu lượt sách báo phục vụ).
Ngoài ra các địa phương cũng đã đẩy mạnh hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin tăng cường phục vụ người sử dụng thông qua mạng internet như Vĩnh Long (phục vụ 1,5 triệu lượt bạn đọc), Cà Mau (1,7 triệu lượt bạn đọc). Một số thư viện trong năm 2018 đã có những bứt phá lớn trong công tác phục vụ bạn đọc có thể kể đến như Hà Nội, Sơn La, Hà Giang, Đắk Lắk, Vĩnh Long...
Như vậy nhìn tổng thể, trong 2018, hệ thống thư viện công cộng đã đạt được kết quả với những con số đáng khích lệ trong hiệu quả hoạt động của thư viện có thể kể đến như: tổng lượt bạn đọc đến thư viện đạt 32 triệu lượt tăng 06% so với năm 2017; tổng lượt sách báo phục vụ của thư viện đạt 57 triệu lượt. Với các hoạt động nêu trên, hệ thống thư viện công cộng đã góp phần phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng và tạo điều kiện học tập suốt đời cho người dân.
Tập trung trọng tâm trọng điểm cho Luật Thư viện
Phát huy các kết quả đã đạt được, thực hiện nhiệm vụ công tác năm 2019, Vụ Thư viện sẽ tiếp tục Xây dựng Văn bản quy phạm pháp luật, đề án trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, hoàn thiện Dự thảo Luật Thư viện, trình Quốc hội lấy ý kiến tại kỳ họp thứ 7 và thông qua tại Kỳ họp thứ 8; Xây dựng Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Thư viện; Xây dựng các Thông tư quy định định mức kinh tế kỹ thuật trong hoạt động thư viện.
Đồng thời, tiếp tục triển khai Đề án "Đẩy mạnh các hoạt động học tập suốt đời trong các thư viện, bảo tàng, nhà văn hóa, câu lạc bộ" và Đề án "Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030"; Triển khai nội dung các chương trình phối hợp công tác giữa Bộ VHTTDL với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo, và Bộ Công an.
Ngoài ra, tổ chức một số Hội nghị-Hội thảo, tập huấn như: Hội nghị Tổng kết hoạt động thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng: Hội nghị Công bố Luật Thư viện; Tập huấn áp dụng Tiêu chuẩn quốc gia trong lĩnh vực thư viện (tại hai miền Bắc/Nam); Tập huấn triển khai áp dụng mô hình thư viện phục vụ học tập suốt đời khu vực miền Bắc và miền Nam... Bên cạnh đó, chỉ đạo hệ thống thư viện công cộng của địa phương tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giới thiệu sách, báo, tài liệu phục vụ các nhiệm vụ chính trị của đất nước; Triển khai các Đề án của Chính phủ...
Toàn cảnh Hội nghị.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao tinh thần đoàn kết, sự nỗ lực, cố gắng và những thành quả mà tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động Vụ Thư viện đã đạt được trong năm 2018.
Năm 2019, với một khối lượng công việc khổng lồ, ngoài các nhiệm vụ theo kế hoạch công tác vẫn phải thực hiện, Thứ trưởng đề nghị Vụ tiếp tục tập trung trọng tâm trọng điểm cho Luật Thư viện. Trong đó, Vụ phải tích cực và chủ động phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, cơ quan trong Bộ, với các Ban, Bộ, ngành, cơ quan liên quan để đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng, kết quả cuối cùng chính là Luật Thư viện được Quốc hội thông qua, Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh.
Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy cũng khẳng định sẽ luôn sát sao, đồng hành, ủng hộ, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai kế hoạch công tác của Vụ và bày tỏ sự tin tưởng, với sự nỗ lực, quyết tâm, đoàn kết, tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động Vụ sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Lan Anh
Theo toquoc
Phát triển văn hóa đọc: Nhiều dự án đẹp đến khó tin Giữa hàng loạt lời "kêu cứu" bởi sự xuống dốc của văn hóa đọc thì những mô hình, dự án điển hình được nhắc đến tại Hội nghị sơ kết một năm triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 do Bộ VHTTDL tổ chức cuối tuần qua lại...