Thư viện thay đổi thế nào trong thời đại số

Thủ thư (cán bộ thư viện) phải học cách sử dụng công nghệ và trở thành cầu nối giữa thông tin và những người tìm kiếm nó.

Công nghệ ngày càng phát triển nhanh chóng, buộc con người và các lĩnh vực trong xã hội phải thay đổi, thích ứng, trong đó có giáo dục. Chuyên trang giáo dục Elearning Inside chia sẻ quan điểm của Rachel Cobb – một thủ thư tại Trung tâm Nghiên cứu Cao đẳng Thành phố Wolverhampton (Anh) về những thách thức mà thư viện và nghề thủ thư phải đối mặt khi chịu tác động từ công nghệ.

Thư viện truyền thống

Thư viện là môi trường được xây dựng để phục vụ cộng đồng, ở đó, người ta có thể học hỏi và phát triển. Rachel Cobb nhận định, thư viện truyền thống khó tồn tại bền vững trước sức ép của kỷ nguyên số. Theo đó, nó không đủ mềm dẻo để thực hiện được những yêu cầu con người đặt ra như phải hữu ích hơn, hay trông sang trọng hơn.

Cô cũng cho biết, sự tác động của Internet và những tiến bộ công nghệ trong quãng thời gian ngắn không thể thay đổi giá trị gốc của thư viện. Theo Rachel, một số ý kiến cho rằng nghề thủ thư đang trở nên thừa thãi. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng cô cho biết, chính các thủ thư là những người đang tự hạn chế năng lực hành động của mình.

Thủ thư là người quản lý, nói cách khác là chuyên gia trong thư viện – nơi cũng cấp kiến thức phong phú, đa dạng. Tuy nhiên, theo Rachel, từ khi Internet xâm nhập vào lĩnh vực này, các thủ thư có phần thất thế.

Thực tế, các thủ thư có thể bắt kịp thời đại và vẫn tiếp tục là chuyên gia giúp mọi người tìm thấy các tài nguyên họ cần, ngay cả khi chỉ hoạt động trực tuyến. Theo Rachel Cobb, nhiều thư viện được hợp nhất với các phòng trưng bày và bảo tàng, tạo thành điểm kết nối cộng đồng hoặc các cơ sở do tình nguyện viên lãnh đạo, khiến nó mất đi chức năng chia sẻ và cung cấp nguồn tài nguyên kiến thức.

Thư viện truyền thống đứng trước áp lực thay đổi.

Vai trò của nhân viên thủ thư

Theo Henry Kronk – phóng viên của Elearning Inside, dù thư viện truyền thống có nguy cơ thất thế, những về bản chất, vai trò của nhân viên thư viện vẫn được giữ vững. Trong thời đại Internet và truyền thông mạng, những nhân viên thư viện có thể là nguồn thẩm định tin cậy cho công chúng. Họ là người hỗ trợ bạn đọc tăng cường hiểu biết về các nguồn thông tin, phân biệt được nguồn tin đúng – sai, giúp loại bỏ những tin rác.

Rachel Cobb đồng ý với điều này, nhưng cô cho rằng chính nhân viên thủ thư cần phải thuyết phục được công chúng đặt niềm tin vào mình. “Khai thác các nhân viên thủ thư là cách để nâng cao kiến thức về thông tin truyền thông, đặc biệt trong giáo dục. Chúng tôi có thể giúp đỡ mọi người hiểu biết đúng về các nguồn tin. Chúng tôi cần thuyết phục công chúng tin rằng các nhân viên thủ thư là những người không thụ động và lạc hậu”, Rachel chia sẻ.

Để tồn tại được, các thư viện cần thay đổi. Trong khi đó, các thủ thư phải học cách sử dụng công nghệ và trở thành cầu nối giữa thông tin và những người tìm kiếm nó, chứ không phải là chủ sở hữu nguồn tài nguyên kiến thức như trước đây. Trong quá trình thích ứng, các thủ thư không được đánh mất vai trò của mình.

Thủ thư trực tuyến trong tương lai

Meredith Farkas, Giám đốc Dịch vụ Giảng dạy tại Đại học Portland nhận định: “Việc lồng ghép học trực tuyến vào bậc giáo dục đại học đòi hỏi các thủ thư phải trở thành nhân viên thư viện học tập từ xa. Hỗ trợ học viên trực tuyến là một nhiệm vụ mà thủ thư cần làm”.

Trong khi đó, Rachel nhận thấy, cô chưa thể tiếp nhận sự thay đổi của công nghệ một cách tự nhiên bởi khái niệm thư viện với cô vẫn là một nơi cụ thể, là một không gian với 4 bức tường. Rachel lo sợ màn hình máy tính không thể mang lại cảm xúc cho người dùng như khi họ tìm đến thư viện truyền thống.

Tuy nhiên, Rachel thừa nhận, cô cần phải thích nghi với sự thay đổi. Việc thấy các sinh viên tìm đến mình và đạt được kiến thức họ cần mang lại cho cô cảm giác hạnh phúc. Cô cũng có thể đạt được cảm xúc đó khi hỗ trợ mọi người phát triển qua công cụ trực tuyến.

Rachel đang cố gắng để trở thành nhân viên thủ thư trực tuyến hữu ích. Cô viết blog, biên tập cho các trang kiến thức của sinh viên, làm điều phối viên cho chương trình trình bày trực tuyến. Cô cũng cân nhắc sẽ làm việc trực tuyến trong tương lai.

Nguyên Chương (theo Elearning Inside)

Theo vnexpress.net