Thư viện di động ở Ethiopia

Đến thư viện là một trong những thú vui trong trẻo nhất của tuổi học trò. Đây là nơi các em có thể tự do đi quanh những giá sách để tìm cuốn mình thích, là chỗ gặp gỡ bạn bè, hay cùng xếp hàng đợi đến lượt mượn sách mang về đọc.

Ở Ethiopia thì không như vậy, sách do lạc đà mang đến và thư viện là bóng râm dưới những tán cây giữa sa mạc nắng cháy.

Thư viện trên lưng lạc đà ở Ethiopia

Mahadiya, 13 tuổi, đã phải nghỉ học từ tháng 3 do đại dịch Covid-19. Tìm đến thư viện di động trên lưng lạc đà là thú vui duy nhất của em trong gần 4 tháng qua. Hàng tuần, cứ đến giờ hẹn, Mahadiya lại cầm theo những cuốn sách đã mượn để đổi lấy sách mới. Đọc sách giúp em vơi đi nỗi buồn không được đến trường và còn khiến Mahadiya có thêm lượng kiến thức mới. Ước mơ của em là sau này trở thành kỹ sư nên cô bé rất thích tìm hiểu về các loại sách khoa học – kỹ thuật. Với khoảng 200 đầu sách hàng tuần, Mahadiya và các bạn có thể cùng trao đổi các thể loại từ sách thiếu nhi, sách khoa học, văn học, sách lịch sử.

Cũng giống như Mahadiya, hơn 26 triệu trẻ em tại Ethiopia đã không được đến trường kể từ khi đất nước áp dụng lệnh phong tỏa. Phần lớn các em sống ở khu vực nông thôn hẻo lánh, nơi không có điện lưới hay Internet. Ngoài việc không được học hành, đây cũng là giai đoạn các em phải đối mặt với những nguy cơ hiện hữu như trở thành nạn nhân của tình trạng bóc lột sức lao động và tảo hôn.

Tuy nhiên, những em sống tại khu vực Somali ở Ethiopia có phần may mắn hơn khi được tiếp cận sách nhờ thư viện di động này. Bắt đầu hoạt động từ năm 2010, đoàn lạc đà hơn 20 con do Tổ chức Cứu trợ trẻ em quốc tế (Save the Children) tài trợ, nhận nhiệm vụ thồ sách đến với 22.000 trẻ em tại 33 ngôi làng thuộc khu vực Somali ở miền Đông Ethiopia. Chia sẻ về ý nghĩa của dự án, bà Ekin Ogutogullari, Giám đốc Save the Children tại Ethiopia, cho biết mục tiêu của tổ chức là không để trẻ em, những đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong đại dịch lịch sử này, bị bỏ lại phía sau trên mặt trận tri thức. Mặc dù các em không được đến trường do dịch Covid-19, nhưng việc đọc và học thì vẫn cần được duy trì.

Theo kết quả khảo sát mới đây của Save the Children đối với trẻ em Ethiopia, ngoài lo lắng về những khó khăn kinh tế mà gia đình phải đối mặt do dịch Covid-19, các em còn sợ hãi trước vấn nạn lạm dụng lao động trẻ em cũng như tảo hôn. Theo ông Joan Nyanyuki, Giám đốc Diễn đàn Chính sách cho trẻ em châu Phi (African Child Policy Forum), trường học không chỉ là nơi cung cấp kiến thức và dạy dỗ trẻ em thành người, mà còn là chốn nương thân của lũ trẻ, cách ly chúng khỏi những cạm bẫy và hiểm nguy ngoài xã hội. Bên cạnh đó, việc không được đến lớp, được ăn những bữa ăn do trường cung cấp, cũng sẽ dẫn đến nguy cơ khiến nhiều em rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng.

Chính vì vậy, ông Nyanyuki cho rằng, nếu thời gian không đến lớp càng kéo dài, đồng nghĩa với việc càng ít học sinh có khả năng quay lại lớp khi trường mở cửa trở lại. Trong khi đó, theo số liệu từ Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF), trên quy mô toàn cầu, hiện có khoảng 1,6 tỷ học sinh ở nhiều cấp học khác nhau không được đến trường do dịch Covid-19.