Thử thách cho bộ máy mới của ông Trump

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump tiếp tục hoàn thiện bộ máy chính quyền sắp tới trong khi một số đề cử của ông có thể vấp phải sự soi xét kỹ lưỡng từ chính đảng Cộng hòa.

Lãnh đạo truyền thông cứng rắn

Tổng thống đắc cử Trump đã thông báo chọn ông Brendan Carr làm Chủ tịch Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) cho chính quyền sắp tới, gọi nhân vật này là “chiến binh cho tự do ngôn luận”, theo Reuters.

Ông Trump tại nhà thi đấu ở New York ngày 16.11. ẢNH: AFP

FCC là cơ quan độc lập quản lý quy định về truyền thông, cấp phép cho các đài truyền hình và phát thanh. Ông Carr (45 tuổi) từng là thành viên cấp cao FCC, đồng quan điểm với ông Trump về “sự thiên kiến chính trị” của các nhà đài và cáo buộc các hãng công nghệ khổng lồ như Facebook, Google, Apple hay Microsoft là “tập đoàn kiểm duyệt”. “Chúng ta phải dỡ bỏ tập đoàn kiểm duyệt và khôi phục quyền tự do ngôn luận cho người dân Mỹ”, ông Carr viết trên mạng xã hội sau khi được đề cử.

Trong khi đó, ông Trump được cho là đang cân nhắc một loạt cái tên cho vị trí bộ trưởng tài chính, nổi bật là Tổng giám đốc Howard Lutnick của Ngân hàng Cantor Fitzgerald và nhà đầu tư Scott Bessent. Trong đó, ông Lutnick là đồng chủ nhiệm đội ngũ chuyển giao của ông Trump và được hai đồng minh thân cận của tổng thống đắc cử là tỉ phú Elon Musk và ông Robert Kennedy Jr. ủng hộ. Theo tờ Financial Times, cố vấn của ông Trump đang đưa ra yêu cầu đối với các ứng viên rằng bộ trưởng tài chính phải cam kết với kế hoạch đánh thuế của tổng thống đắc cử.

Ông Trump sẽ đưa nhiều sĩ quan ra tòa án binh vì cuộc rút quân hỗn loạn ở Afghanistan?

Bài sát hạch không dễ

Đến nay, ông Trump đã công bố một loạt đề cử cho các vị trí an ninh quốc gia, tư pháp, y tế và năng lượng nhưng chưa ra quyết định đối với các chức vụ kinh tế. Hầu hết những vị trí quan trọng sẽ phải được Thượng viện Mỹ phê chuẩn.

Trong đó, một số gương mặt đang vấp phải sự phản đối, đặc biệt là Bộ trưởng Tư pháp được đề cử Matt Gaetz. Chính trị gia bị tố cáo qua đêm với người chưa đủ tuổi thành niên nhưng ông đã bác bỏ cáo buộc. Ủy ban Đạo đức Hạ viện đã điều tra nhưng do ông Gaetz từ chức hạ nghị sĩ, bản báo cáo sẽ không được công bố dù một số thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa yêu cầu được xem qua.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Thune, người sắp trở thành lãnh đạo phe đa số tại thượng viện, thừa nhận rằng việc phê chuẩn các đề cử của ông Trump “sẽ không dễ dàng”, theo tờ The Hill.

Hiến pháp Mỹ cho phép tổng thống bổ nhiệm các quan chức liên bang mà không cần sự phê chuẩn của thượng viện trong trường hợp thượng viện nghỉ dài ngày, theo quy định hiện nay là ít nhất 10 ngày.

Ông Trump đã kêu gọi lãnh đạo Cộng hòa tại cơ quan lập pháp làm theo cách này để giúp ông bổ nhiệm các thành viên nội các. Song, ông Thune thừa nhận khả năng không có đủ số phiếu để yêu cầu thượng viện nghỉ dài ngày bởi sự phản đối tiềm tàng từ chính những nghị sĩ không đồng ý với những đề cử. Đảng Cộng hòa đã giành lại quyền kiểm soát thượng viện và được cho là sẽ sở hữu ít nhất 52/100 ghế thượng nghị sĩ trong khóa mới.

Nguy cơ đóng cửa chính phủ

Chính phủ Mỹ đang đứng trước nguy cơ đóng cửa nếu không thông qua dự luật ngân sách hoặc một nghị quyết duy trì ngân sách tạm thời trước hạn chót 20.12. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson hy vọng quốc hội sắp mãn nhiệm có thể thông qua ngân sách mới cho cả năm tài khóa 2025 (kết thúc vào cuối tháng 9.2025) nhưng nếu không được, ông vẫn tự tin vào khả năng thứ hai, theo AFP.