Thói quen ăn uống ảnh hưởng thế nào tới đề kháng?

Ăn uống sai cách có thể gây nguy hại cho sức khỏe, ngược lại chế độ dinh dưỡng tốt giúp tăng đề kháng.

Nhiều người sai lầm khi cho rằng chỉ cần ăn nhiều và ngon là đủ dưỡng chất, bữa ăn nhiều thịt cá là bữa ăn nhiều dinh dưỡng. Một số gia đình thường chọn thực phẩm chính là thịt bò hoặc cá trong mỗi bữa ăn mà bỏ qua việc bổ sung, kết hợp thêm những thực phẩm khác như chất xơ, vitamin hoặc thay đổi món ăn khác nhau trong ngày. Tuy nhiên, khi ăn quá nhiều một loại thực phẩm sẽ khiến cơ thể dư một số chất dinh dưỡng và thiếu những dưỡng chất khác do không có cơ hội ăn món khác.

Ăn quá dư hoặc quá thiếu bất kỳ loại chất dinh dưỡng nào đều không tốt cho sức khỏe. Ảnh: Shutterstock

Do đó, thay vì cố gắng ăn nhiều chất này hay loại bỏ chất khác, nên học cách xây dựng dinh dưỡng hợp lý. Nền tảng cho bất kỳ chế độ ăn uống lành mạnh nào đều là điều độ. Nhưng điều độ là gì? Bao nhiêu là chuẩn? Điều này phụ thuộc vào chế độ ăn uống tổng thể của bạn, sao cho không phải ngày một ngày hai mà cho đến khi bạn có được trọng lượng lý tưởng. Do đó, hãy đặt chế độ ăn điều độ trong điều kiện cân bằng tất cả các carbohydrate, protein, chất béo, chất xơ, vitamin và khoáng chất… Khi dinh dưỡng nạp vào cơ thể đúng và đủ, tự khắc nâng cao khả năng miễn dịch.

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế), nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em hằng ngày thường được tính theo tuổi và giới tính. Người lớn cần trung bình khoảng 1.600 – 2.200 kcal tùy vào giới tính, mức độ hoạt động thể lực (ví dụ nữ lao động nhẹ cần 25-30 kcal, còn nam lao động trung bình cần 30-35 kcal/cân nặng lý tưởng mỗi ngày). Vì thế, trong bữa ăn, năng lượng từ bột đường nên chiếm khoảng 55-65%, đạm 15-20% và béo 25-30%, giúp cân bằng dinh dưỡng cho cơ thể. Bên cạnh đó, uống nước rất quan trọng, người trưởng thành cần 2,5 đến 3 lít nước mỗi ngày, bao gồm tất cả các loại nước (nước uống, canh, sữa, nước trong trái cây…) bởi nước sẽ tạo ra dung dịch để vận chuyển các chất đi từ nơi này đến nơi khác trong cơ thể.

Bên cạnh thực phẩm hàng ngày, với sự phát triển của khoa học công nghệ, nói đến dinh dưỡng là nói đến vi chất (các vitamin, khoáng chất) và những thực phẩm có chứa vi sinh vật có lợi. Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Nguyên trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, bệnh viện Nhi đồng 1 TP HCM nhấn mạnh, xây dựng thói quen bổ sung lợi khuẩn bằng ăn uống thông thường sẽ tốt hơn là uống thuốc.

Caption: Thói quen bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, đặc biệt là thực phẩm có chứa lợi khuẩn Probiotic giúp tăng đề kháng, bảo vệ sức khỏe. Ảnh: Vinamilk

“Men vi sinh – lợi khuẩn chính là một thành công của ngành dinh dưỡng cũng như ngành miễn dịch học” bác sĩ Khanh cho biết. Ông lý giải những nhóm vi khuẩn này rất có lợi trong việc điều hòa miễn dịch, sản xuất ra những kháng thể và tạo ra sự thăng bằng của cộng đồng vi khuẩn trong đường ruột. Ngày nay, nhiều nhà sản xuất trong ngành thực phẩm đã bổ sung vi chất, lợi khuẩn, nhiều loại men vào sản phẩm, giúp cơ thể điều hòa được lượng men trong đường ruột để tăng sức đề kháng. Trong đó, sữa chua lên men hay sữa chua uống men sống có lợi thế rất lớn, bởi vì có thể tạo môi trường phù hợp để bổ sung men vi sinh – những lợi khuẩn giúp tiêu hóa tốt hơn và có tác dụng hỗ trợ tăng đề kháng.

Nghiên cứu của Đại học Reading (Anh) cho thấy những người tình nguyện uống sản phẩm có lợi khuẩn (probiotic) trong vòng 4 tuần có số lượng tế bào miễn dịch cao hơn, có ý nghĩa thống kê, so với nhóm đối chứng không uống probiotic.

Một trong những lợi khuẩn được con người bào chế là L.Casei 431TM. Các nhà tiêu hóa học trên thế giới đều công nhận lợi khuẩn này có vai trò rất lớn, bởi có thể ngăn chặn được sự phát triển của vi khuẩn HP (Helicobacter Pylori) là tác nhân gây ra ung thư dạ dày. L.Casei 431TM cũng góp phần điều hòa được những rối loạn về vi khuẩn chí ở trong ruột nếu được bổ sung thường xuyên như một thói quen.

Theo báo cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2013, nhóm trẻ em (24 – 47 tháng tuổi) sau 3 tháng sử dụng sữa chua uống men sống (Probi) chứa lợi khuẩn L.Casei 431TM có xu hướng cải thiện nồng độ kháng thể I gA trong huyết thanh. Cụ thể, chỉ số miễn dịch IgA có xu hướng tăng hơn 30% so với nhóm không sử dụng (tăng 19,97 mg/dL so với 14,98 mg/dL).

“Cùng với vận động, giấc ngủ, xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng chính là tạo nên thế kiềng 3 chân giúp củng cố hệ miễn dịch tự nhiên cho cơ thể”, bác sĩ Khanh nhấn mạnh.

Tăng đề kháng bằng cách tăng nồng độ kháng thể IgA. Infographic: Trịnh Hằng