Thổ Nhĩ Kỳ đề xuất gia hạn thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine
Ngày 7/11, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar cho biết nước này sẽ đề xuất gia hạn thêm một năm thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine vốn sẽ hết hạn vào ngày 19/11 tới.
Tàu Rubymar chở ngũ cốc của Ukraine di chuyển qua Eo biển Bosphorus, ngoài khơi Kumkoy, phía Bắc Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) trên Biển Đen ngày 2/11/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, Bộ trưởng Akar cho biết thêm: “Ukraine đã đưa ra những đảm bảo với Nga (về việc không sử dụng hành lang an ninh trên Biển Đen cho mục đích quân sự) thông qua Thổ Nhĩ Kỳ. Chúng tôi sẽ đề xuất kéo dài thỏa thuận thêm một năm”.
Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho rằng thoả thuận ngũ cốc – Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen – là “một ví dụ điển hình cho thấy các bên có thể giải quyết một số vấn đề thông qua đàm phán”. Trên cơ sở đó, ông hy vọng về con đường dẫn đến ngừng bắn trong những ngày tới và xung đột giữa hai quốc gia láng giềng của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ kết thúc.
Trước đó, ngày 2/11, Bộ Quốc phòng Nga thông báo quyết định nối lại việc tham gia thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc nói trên sau khi Ukraine đảm bảo bằng văn bản rằng nước này sẽ không sử dụng hành lang an ninh trên Biển Đen cho mục đích quân sự. Kết quả này có được nhờ vai trò trung gian của Liên hợp quốc (LHQ) và Thổ Nhĩ Kỳ.
Nông dân thu hoạch lúa mì gần Mykolaiv, Ukraine ngày 21/7/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngày 22/7, tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ, các quan chức Nga và Ukraine đã ký các thỏa thuận riêng rẽ với LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ nhằm giải quyết vấn đề cung cấp lương thực và phân bón ra thị trường toàn cầu. Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen có hiệu lực trong vòng 120 ngày, theo đó sẽ hết hạn trong nửa cuối tháng 11 này. Hiện các bên liên quan đang nỗ lực thúc đẩy kéo dài thỏa thuận này. Ngoài ra còn có một biên bản ghi nhớ giữa Bộ Quốc phòng Nga và LHQ về việc tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu lương thực và phân bón của Nga với thời hạn 3 năm.
Đã có 27 tàu chở ngũ cốc rời Ukraine qua các cảng ở Biển Đen
Ngày 20/8, Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết thêm 2 tàu chở ngũ cốc đã rời cảng Chornomorsk của Ukraine, Như vậy, đã có tổng cộng 27 tàu chở ngũ cốc khởi hành từ các cảng của Ukraine ở Biển Đen trong khuôn khổ thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc được Ukraine và Nga ký hồi tháng 7 vừa qua dưới sự trung gian của Liên hợp quốc (LHQ) và Thổ Nhĩ Kỳ.
Tàu Razoni mang cờ Sierra Leone chở ngũ cốc xuất khẩu của Ukraine đến eo biển Bosphorus ở phía bắc Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 2/8/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Trung tâm điều phối chung (JCC) được thành lập tại Istanbul, trong đó có các đại diện của Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ, thông báo 2 tàu Zumrut Ana và MV Ocean S lần lượt chở 6.300 tấn dầu hướng dương và 25.000 tấn ngũ cốc được cấp phép rời cảng của Ukraine ngày 20/8.
Trong khi đó, Cơ quan cảng biển Ukraine cho biết số hàng thực phẩm gồm khoảng 66.500 tấn ngũ cốc, ngô và dầu hướng dương đã bắt đầu được bốc xếp lên 7 tàu tại 3 cảng biển của Ukraine để chuyển tới khách hàng. Tại cảng Chornomorsk đã có 3 tàu gồm Andan Toplak, Filyoz và Maranta neo đậu để chuẩn bị nhận lương thực. Tại cảng Odesa, hàng hóa bắt đầu được bốc xếp lên các tàu Ganosaya và Kubrosli Y, trong khi các tàu Mohamad Y và Foyle đang chờ tại cảng Pivdennyi cho chuyến hàng mới. Cơ quan cảng biển Ukraine cho biết thêm số thực phẩm xuất xứ Ukraine sẽ được vận chuyển đến Pháp, Sudan, Thổ Nhĩ Kỳ và Hà Lan.
Theo Bộ trưởng Hạ tầng cơ sở Ukraine Oleksandr Kubrakov, sẽ có thêm 10 tàu chở ngũ cốc chuẩn bị rời các cảng của Ukraine trên Biển Đen gồm Odessa, Chornomorsk và Pivdennyi. Ngoài ra, hơn 40 tàu khác đang xin cấp phép vận chuyển hàng đến các cảng của Ukraine.
Liên quan vấn đề trên, Giám đốc Chương trình lương thực thế giới (WFP) David Beasley cho biết Mỹ đang đẩy nhanh việc mua khoảng 150.00 tấn ngũ cốc của Ukraine trong vài tuần tới cho một chuyến hàng viện trợ xuất phát từ các cảng của Ukraine. Theo ông Beasley, phía Mỹ chưa xác nhận đích đến của số ngũ cốc trên và các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra.
Chuyến hàng trên là một trong số chuyến lương thực mà WFP đang kỳ vọng để viện trợ lương thực trong cuộc chiến chống nạn đói. Ước tính, lượng ngũ cốc trong chuyến hàng này gấp hơn 6 lần lượng ngũ cốc trong chuyến hàng đầu tiên do WFP sắp xếp từ Ukraine. Hiện chuyến tàu đầu tiên này đang chở ngũ cốc tới hỗ trợ người dân ở vùng Sừng châu Phi có nguy cơ bị đói.
Lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ và Ukraine thảo luận việc nối lại thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc Ngày 2/11, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky đã thảo luận về việc nối lại thực hiện thỏa thuận cho phép xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng bên bờ Biển Đen. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (trái) trong cuộc gặp người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky tại Lviv. Ảnh tư...