Thị trưởng Ecuador ví nCoV với ‘quả bom’
Cynthia Viteri, thị trưởng thành phố Guayaquil, gọi Covid-19 là “quả bom” bất ngờ giáng xuống, tàn phá đô thị gần 3 triệu dân của Ecuador.
Viteri, thị trưởng Guayaquil, thủ phủ tỉnh Guayas, hôm 13/4 cho biết thành phố đang quay cuồng đối phó Covid-19. Dịch bùng phát gây ra cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất tại thành phố cảng với gần 3 triệu dân ở miền trung Ecuador.
“Không còn chỗ cho cả người sống lẫn người chế.t. Điều đó cho thấy Covid-19 ở Guayaquil nghiêm trọng đến mức nào”, Viteri nói.
Thị trưởng Cynthia Viteri thăm khu phố Cisne 2 nằm dọc bờ sông Estero Salado hôm 14/4. Ảnh: AFP.
Nghĩa trang, nhà tang lễ, bệnh viện đều quá tải. Thị trưởng Viteri cho hay số người chế.t vì nCoV có thể cao gấp nhiều lần con số 369 được chính phủ báo cáo. Guayaquil là tâm dịch của Ecuador, số ca nhiễm chiếm hơn 70% trong tổng số 7.600 người nhiễm nCoV trên cả nước từ khi dịch bùng phát hôm 29/2.
Thị trưởng 54 tuổ.i thừa nhận thành phố “không sẵn sàng” cho cuộc tấ.n côn.g dữ dội này, khi “người chế.t đầy đường”. Nhà chức trách dự báo số người chế.t trong thành phố lên đến mức trên 3.500 và có thể tăng trong những tháng tới.
Viteri cho rằng thành phố dễ bị tổn thương trước nCoV vì có nhiều tuyến hàng không kết nối với châu Âu. Ca nhiễm nCoV đầu tiên ở Ecuador, hay còn gọi là bệnh nhân số 0, là một phụ nữ Ecuador lớn tuổ.i từng đến Tây Ban Nha.
“Thành phố là nơi quả bom phát nổ, là nơi bệnh nhân số 0 đến và vì đó là thời gian nghỉ lễ nên người dân đi du lịch rất nhiều, người thì tới châu Âu, người tới Mỹ, người thì sống ở châu Âu quay về nước”, Viteri nói.
“Khi họ đến Guayaquil, không ai được kiểm tra y tế như đáng lẽ phải làm nếu chúng tôi biết trước dịch sẽ lan sang bằng đường hàng không. Và giờ Guayaquil đang tê liệt”, bà nói.
Dù chính quyền đã áp lệnh giới nghiêm mỗi ngày 15 tiếng và phong tỏa thành phố, mọi thứ dường như quá muộn, khi số lượng người chế.t không ngừng tăng lên, các th.i th.ể nằm trong nhà, thậm chí bị bỏ mặc trên hè phố.
“Hệ thống y tế bị quá tải, nhà xác không còn chỗ chứa, nhà tang lễ cũng vậy”, bà nói.
Video đang HOT
“Chúng tôi là nạ.n nhâ.n của một loại virus lây qua đường hàng không”, bà nói. “Một quả bom đã dội xuống đây. Những nơi khác chỉ bị sóng xung kích, nhưng hố bom sâu hoắm nằm tại Guayaquil”.
Viteri cho hay số ca t.ử von.g vì nCoV trong thành phố cao hơn thống kê là do giới chức không thể xét nghiệm để xác định có bao nhiêu người nhiễm trong thành phố và trên cả nước.
“Thậm chí bệnh nhân chế.t rồi còn chưa được xét nghiệm. Không có chỗ, cũng không có thời gian hay nguồn lực để thực hiện các biện pháp xét nghiệm để kiểm tra xem họ chế.t vì nCoV hay không”, bà nói.
“Số người chế.t trong tháng 3 năm nay nhiều hơn 1.500 so với năm ngoái. Chúng ta chỉ biết được con số thực sau khi cơn ác mộng này kết thúc”, Viteri cho biết. Người dân tiếp tục “gục ngã trong nhà, trong bệnh viện, ở khắp nơi”, bởi ngành y tế đang quá tải.
“Vẫn còn phụ nữ cần sinh con, vẫn còn người mắc bệnh tiểu đường, cao huyết áp”, bà nói. Tháng trước, đã có 100 người chế.t vì không thể lọc má.u. “Tại sao? Bởi vì không có chỗ, bởi chúng tôi đang bị kéo giãn tới mức không chịu nổi, chính y bác sĩ cũng ngã bệnh”.
Bên trong bệnh viện dã chiến IESS Hospital Los Ceibos ở Guayaquil hôm 13/4. Ảnh: AFP.
Khoảng 50 nhân viên trong chính quyền thành phố cũng đã chế.t. Nhiệm vụ của Viteri bây giờ là huy động mọi nguồn lực tài chính mua kit xét nghiệm. Chính quyền đã phê duyệt ngân sách 12 triệu USD để phát hiện, cách ly và theo dõi các ca dương tính.
“Chúng tôi không còn cách nào khác”, bà nói. “Chúng tôi phải chăm lo cho người sống, chôn cất tử tế người chế.t. Chúng tôi đang trong thời chiến”.
Thành phố đã xây dựng hai nghĩa trang mới để chôn cất và giảm áp lực cho nhà xác. “Xá.c chế.t được thu thập hàng ngày”, Viteri nói. “Nhưng việc này cũng rất khó khăn, vì như thế đồng nghĩa với việc ngày nào cũng có nhiều đám ma ở Guayaquil”.
Hồng Hạnh
Khó tin: Cụ kị của cây cacao có tuổ.i đời 5.300 năm vẫn đang tồn tại
Các nhà sinh học phát hiện giống cây thuỷ tổ cacao có niên đại 5.300 năm về trước.
Hẻm Maranon của Peru, nơi sống sót của những cây Nacional thuần chủng cuối cùng. Chúng được xem là nguồn nguyên liệu chế tạo chocolate cổ nhất hành tinh.
Cây Nacional của Peru và Ecuador là giống cacao thuần chủng có hạt màu trắng, dậy mùi thơm giống như hương hoa và không hề có vị đắng.
Cây Nacional thuần chủng cực hiếm trên Trái Đất.
Vào thế kỷ 20, Nacional thuần chủng chế.t sạch. Chỉ những loài đã được lai ghép với các giống khác là sống sót. Khổ nỗi, Nacional lai ghép lại đán.h mất hương vị quyến rũ của Nacional thuần chủng.
Tìm kiếm và chờ đợi mãi cũng chẳng thấy sự hồi phục nào từ Nacional, thế giới chocolate đành lòng chấp nhận đã đán.h mất loại chocolate thơm ngon nhất.
Năm 2007, nhà cung cấp hạt cacao Dan Pearson (Mỹ) cùng con trai là Brian Horsle quyết định khám phá hẻm núi Maranon, Peru, vùng rừng rậm rạp giáp với Ecuador. Vô tình, họ phát hiện một thân cây treo đầy quả nom thật giống với trái cacao.
Hạt cacao Nacional thuần chủng có màu trắng.
Pearson bèn hái vài quả, đóng gói gửi đến Bộ Nông nghiệp Mỹ. Chẳng bao lâu sau, ông nhận được kết quả phân tích gene xác nhận, đó chính là Nacional thuần chủng đã biến mất khỏi hành tinh.
Hẻm Maranon bị núi cao tứ phía vây bọc. Nhờ lọt thỏm trong vòng bảo vệ tự nhiên này, nó vô tình tránh được nạn dịch Bắc Mỹ.
Tách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài, các cây Nacional ở đây phát triển một kiểu đột biến lạ. Đó là có cả 2 màu hạt trong cùng một quả, tím và trắng.
Theo nghiên cứu khảo cổ, người Châu Mỹ bắt đầu trồng cây cacao lấy hạt từ 3.000 năm về trước.
Hiện tại, trong Maranon có khoảng 400 người trồng và thu hoạch Nacional. Cha con Pearson thu mua tại chỗ, trả giá cao gấp đôi hạt cacao bình thường.
Tuy nhiên, từ khoảng 2.000 năm trước, người Maya đã biết tận dụng quả Nacional làm thức uống béo bùi, bổ dưỡng.
Vào khoảng năm 250 TCN, người Maya xem chocolate là thức uống cao sang, dùng để dâng thần linh và những cá nhân có địa vị trong xã hội.
Suốt thời gian Đế chế Aztec thống trị vùng Trung Bộ châu Mỹ (thế kỷ 14-16), họ cũng say mê hạt cacao Nacional. Cư dân Atez trung đại rất nhiệt tình trong việc thu hoạch quả Nacional, bổ lấy hạt phơi khô, rang chín, giã thành bột. Họ thích nó đến nỗi nâng lên làm thức uống tế thần. Ngay cả dân tộc Inca cũng không thoát khỏi mê lực của chocolate Nacional.
Thế kỷ 16, người phương Tây mới biết đến ca cao Nam Mỹ. Những nhân vật đầu tiên được thưởng thức nó là các nhà truyền giáo.
Đế quốc Tây Ban Nha nhanh tay nhất, chớp cơ hội cướp bóc hạt Nacional "khuân" về nước.
Trên khắp Tây Ban Nha và các lãnh thổ thuộc địa của đất nước này đã lấy cái cớ chỉ phụ nữ mới biết làm chocolate và có khả năng là phù thủy, họ dồn ép những người này tuân theo tôn giáo khác. Càng là phụ nữ bản địa Châu Mỹ, Châu Phi, hỗn huyết thì càng có nguy cơ bị xử phạt nặng.
Nỗi ám ảnh này có thể là một phần của hệ quả phân biệt chủng tộc. Dần dà, họ đổ lỗi tất cả yếu điểm, bệnh trạng của mình đều đến từ tách cacao. Họ e ngại phụ nữ thuộc địa có hiểu biết y học, độc dược và cho rằng cacao là thuố.c độc.
Qua thời gian, chocolate cũng bước ra khỏi lời nguyền, trở thành biểu tượng đại diện cho tình yêu, tiếp tục đón nhận sự yêu thích trên toàn thế giới.
PV
Đồng minh Mỹ gặp nghịch cảnh khi quay lưng với bác sĩ Cuba vì TT Trump Việc nhân viên y tế Cuba rút khỏi một số nước Nam Mỹ đã để lại khoảng trống đang trở nên lớn hơn trong hệ thống y tế công cộng ở các nước này giữa dịch bệnh. Một loạt quốc gia Mỹ Latin đã chấm dứt thỏa thuận cho phép nhân viên y tế Cuba làm việc tại các nước này vì sức...