Thế giới kỳ lạ của ký sinh trùng: Mượn xác đoạt hồn chuyên nghiệp
Có rất nhiều ký sinh trùng ngoài kia điều chỉnh vật chủ của chúng theo những cách khác nhau… và điều thú vị là chúng ta thường không biết chúng thực sự làm điều đó như thế nào.
Cuộc sống mưu sinh không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Ngoài tự nhiên cũng vậy. Ví dụ, một chuỗi thức ăn bao gồm các mắt xích nối tiếp là các sinh vật ăn cắp khả năng xử lý năng lượng của sinh vật khác.
Chúng ta không thể xử lý ánh sáng mặt trời thành đường mà chúng ta cần để tạo năng lượng; chúng ta đợi thực vật làm điều đó và ăn chúng. Động vật ăn thịt không thể tiêu hóa thực vật đúng cách; chúng đợi những con vật khác ăn thực vật, rồi ăn thịt những con vật đó.
Nói cách khác, hầu hết chúng ta ăn bám các sinh vật khác theo một cách nào đó – nhưng ký sinh trùng đưa khái niệm này đi đến đỉnh cao. Tại sao phải tiếp tục cuộc sống vất vả khi bạn có thể ngồi một chỗ để các sinh vật khác làm điều đó cho bạn? Hoặc, thậm chí sai khiến chúng làm điều đó cho bạn.
Thế giới ký sinh trùng là nơi đầy rẫy bạo lực và mưu mô: ký sinh trùng không chỉ quá giang mà còn chiếm đoạt cơ thể của vật chủ theo một cách nào đó, khiến con vật bị ký sinh có những hành vi có lợi cho ký sinh trùng – dù điều đó thường gây bất lợi lớn, thậm chí khiến vật chủ t.ử v.ong.
Nhà ký sinh trùng học Alex Maier của Đại học Quốc gia Úc nhận định: “Trong tài liệu khoa học, tên gọi của thuyết này là Thao túng vật chủ thích ứng. Điều đó có nghĩa là ký sinh trùng thực sự tạo ra sự biến đổi trong vật chủ, để có thể làm tăng tối đa lây lan bệnh ký sinh trùng”.
Bạn có thể đã nghe nói về điều này trước đây. Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất là Toxoplasma gondii (viết tắt là T. gondii), gây ra bệnh gọi là toxoplasmosis.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng động vật bị nhiễm T. gondii có biểu hiện thay đổi hành vi, chấp nhận nhiều rủi ro hơn và cư xử theo cách có thể khiến chúng dễ gặp phải mèo – vật chủ cuối cùng mà ký sinh trùng có thể mượn cơ thể để sinh sản phát tán.
Việc T. gondii có thực sự thao túng vật chủ hay không vẫn đang được nghiên cứu, nhưng T. gondii chỉ là một loại ký sinh trùng. Có rất nhiều ký sinh trùng ngoài kia điều chỉnh vật chủ của chúng theo những cách khác nhau… và điều thú vị là chúng ta thường không biết chúng thực sự làm điều đó như thế nào.
Ký sinh trùng sống một cuộc sống rất phức tạp và tuần hoàn, nhưng nó dường như cực kỳ hiệu quả. Trong khi một số ký sinh trùng bám vào một vật chủ trong suốt vòng đời của chúng, thì một số khác lại cần nhiều vật chủ để hoàn thành hành trình sinh học của chúng.
Video đang HOT
Ký sinh trùng sinh sản và đẻ trứng trong vật chủ cuối cùng. Những quả trứng đó được thải ra môi trường, thường là theo phân; trứng hoặc ấu trùng sau đó được vật chủ trung gian đầu tiên hấp thụ.
Ở đó, ký sinh trùng tiếp tục phát triển đến khi trưởng thành hoặc tìm đường đến vật chủ trung gian thứ hai để hoàn thành quá trình phát triển của nó.
Sau khi đã trưởng thành hoàn toàn và sẵn sàng sinh sản, ký sinh trùng cần quay trở lại vật chủ cuối cùng – thường là một loại động vật cụ thể được tạo hóa ghép cặp với nó, như T. gondii và mèo.
Cách rõ ràng nhất mà một ký sinh trùng có thể thao túng vật chủ là thay đổi cơ thể của khổ chủ theo một cách nào đó. Một vài trong số này rất kỳ lạ ngoạn mục.
Ếch bị nhiễm ký sinh trùng tự nhiên mọc ra nhiều chân khó chạy nhảy
Ribeiroia ondatrae ( giun dẹp biến ếch) là một loài giun dẹp, giống như tên gọi của nó có khả năng làm biến đổi ếch. Cụ thể, nó dường như nhắm vào chân sau của ếch. Ếch sau khi bị nhiễm ký sinh trùng này mọc thêm các chi vô dụng – đôi khi rất nhiều.
Một loài giun dẹp khác, được gọi là Leucochloridium paradoxum xâm nhập vào mắt của ốc sên, nơi nó phồng lên và đ.ập, tạo ra hình ảnh màu sắc chuyển động bắt mắt.
Trong cả hai trường hợp này, mục tiêu cuối cùng của ký sinh trùng không phải là ếch hay ốc sên. Cả R. ondatrae và L. paradoxum đều sống và phát triển trong cơ thể vật chủ trung gian, nhưng chúng chỉ có thể sinh sản trong cơ thể vật chủ cuối cùng là chim (hoặc cả động vật có vú đối với R. ondatrae).
Do vậy, mục đích cuối cùng của chúng là tăng khả năng ếch và ốc sên (hoặc chỉ cần cuống mắt của sên) sẽ bị vào bụng vật săn mồi, mang theo ký sinh trùng.
Trong trường hợp của ếch, ký sinh trùng làm giảm khả năng di chuyển và khả năng chạy trốn của chúng. Trong trường hợp của những con ốc sên, cặp mắt đầy màu sắc giống như một bảng hiệu đèn neon nói với các loài chim đến ăn. Đáng chú ý, cuống mắt của ốc sên tái sinh sau khi bị chim ăn, vì vậy cùng một con ốc có thể mọc thêm mắt nhiễm ký sinh trùng để phục vụ nhiều con chim.
Trong những trường hợp này, các nhà nghiên cứu có thể hiểu được cách thức ký sinh trùng đang làm những gì. Ấu trùng của R. ontradae tập trung vào điểm lồi ở chi của vật chủ lưỡng cư trung gian thứ hai của chúng; chúng bao quanh khu vực này, nơi chúng ảnh hưởng đến sự phát triển của các chi. Còn L. paradoxum tự đặt mình ở nơi mà nó sẽ dễ thấy và hấp dẫn nhất đối với những kẻ săn mồi.
Nhặt được hòn đá có hình gấu trúc, người đàn ông vô tình mang 'kho báu' hơn 300 trăm tỉ về nhà
Vô tình nhặt được hòn đá kỳ lạ, người đàn ông kiên quyết không bán dù có người ra giá t.iền tỷ.
Nhận định của chuyên gia sau đó khiến nhiều người giật mình.
Theo đó, một người đàn ông họ Lin sống ở Sơn Đông, Trung Quốc - trong một lần đi dạo bên bờ biển, đã vô tình nhặt được hòn đá có hình dáng kỳ lạ, kết cấu vân đá vô cùng độc đáo.
"Lúc đầu, tôi nghĩ nó chỉ là một hòn đá màu đen bình thường, nhưng khi tôi nhìn kỹ, phát hiện có một số đường vân màu xen lẫn khá đặc biệt" - anh kể lại.
Lúc này, cậu con trai cũng nhìn thấy hòn đá và nói một câu khiến người đàn ông như bừng tỉnh: "Bố, bố có thấy những đường vân này trông giống một con gấu trúc khổng lồ không? Nhìn nó cứ như thật ấy!".
Là một nhà chuyên sưu tập đồ cổ, đá quý và có sở thích sưu tầm những món đồ "độc lạ", anh Lin lập tức nhận ra rằng đây không phải là sỏi đá thông thường. Về tổng thể, hòn đá có màu nâu sẫm, có những đường vân đen hình tròn xen lẫn, điều đặc biệt hơn nữa, tất cả những chạm khắc vàng - trắng - đen xen lẫn của tự nhiên này đã tạo nên hoa văn có hình dạng trông giống một con gấu trúc nằm trên đá. Cảm thấy hòn đá rất đặc biệt nên anh Lin vô cùng vui mừng và quyết định mang hòn đá kỳ lạ này về nhà.
Những đường vân trên hòn đá được tự nhiên "mài mòn" tạo thành hình một chú gấu trúc. Ảnh: Sohu
Sau khi câu chuyện người đàn ông nhặt được hòn đá kỳ lạ có vân hình gấu trúc được lan truyền rộng rãi khắp các trang mạng, anh Lin cũng trở nên nổi tiếng. Rất nhiều các nhà sưu tầm đá quý đã không ngại xa xôi, đến nhà anh Lin chỉ để được tận mắt chứng kiến hòn đá kỳ lạ này. Quả thật, họ vô cùng kinh ngạc và không ngờ rằng, trên đời này lại có những tuyệt tác của tự nhiên kỳ diệu đến thế.
Người đàn ông may mắn nhặt được hòn đá hình gấu trúc. Ảnh: Sohu
Người người ghé đến chiêm ngưỡng vì tò mò ngày càng nhiều, thông tin về hòn đá kỳ lạ cũng ngày một lan truyền mạnh mẽ hơn. Trong đó, có một vị doanh nhân giàu có vì quá yêu thích mà mong muốn được sở hữu hòn đá này đã ra giá một triệu tệ (khoảng 3,3 tỷ đồng). Đây là số t.iền không hề nhỏ đối với gia đình anh Lin lúc bấy giờ, nhưng anh vẫn quyết định không bán.
Sau khi có người định giá 3,3 tỷ cho hòn đá, mặc dù không có ý định bán "báu vật" này, thế nhưng anh Lin vẫn tìm tới các chuyên gia địa chất học của địa phương để nhờ kiểm định vì biết bản thân không thể định giá chính xác giá trị của nó là bao nhiêu.
Sau khi dùng nhiều phương pháp chuyên môn thẩm định đá khác nhau, theo đ.ánh giá của các chuyên gia Hiệp hội đá quý Trung Quốc, đây chính là một tuyệt tác tự nhiên vô cùng hiếm có. Cuối cùng, kết quả thẩm định cho biết: "Hòn đá này có giá trị rất lớn, ít nhất là 100 triệu NDT (khoảng 331,8 tỷ đồng)!"
Nghe đến con số này tất cả những người có mặt tại đó đều cảm thấy kinh ngạc và khó tin. Họ không ngờ rằng hòn đá mà anh Lin vô tình nhặt được khi đi biển lại là một báu vật vô giá.
Về phía anh Lin, sau khi nghe kết luận của chuyên gia thì người đàn ông này cảm thấy vô cùng bàng hoàng. Dẫu biết hòn đá này có giá trị không hề nhỏ, nhưng không ngờ rằng lại có giá đến hàng trăm tỷ như thế. Dù là một nhà sưu tập đá quý, thế nhưng cả đời anh chưa bao giờ sở hữu số t.iền lớn như vậy.
Sau khi các chuyên gia nhận định hòn đá gấu trúc có trị lên đến hàng trăm tỷ, anh Lin suy ngẫm một lúc lâu và quyết định không bán. Anh cho rằng, có lẽ hòn đá kỳ lạ này và bản thân có một mối "duyên" rất đặc biệt, thế nên anh sẽ giữ lại làm "kho báu" cho riêng mình.
Phương Uyên
5 sinh vật kỳ lạ mà khó ai tin chúng thật sự tồn tại trên hành tinh này Hàng năm, các nhà khoa học phát hiện ra từ 15.000 đến 18.000 loài động vật mới và có không ít trong số chúng sẽ khiến bạn không tin vào mắt mình. Rồng biển lá Rồng biển lá có quan hệ họ hàng gần với cá ngựa, là một chuyên gia ngụy trang bằng cách sử dụng các phần thân thể hình dạng...
