Tham vọng phát triển xe tự lái của Apple
Apple được cho là đã đặt mục tiêu tự chế tạo xe tự lái, nhưng giới chuyên gia tin còn lâu nữa chiếc xe đó mới xuất hiện ngoài đời thực.
Năm 2007, Steve Jobs giới thiệu chiếc iPhone đầu tiên. Một năm sau, ông nhận được một đề xuất, nói rằng Apple nên chế tạo một chiếc ôtô. Hơn 10 năm qua, Apple từng bước hiện thực hóa tham vọng này dù họ chưa từng chính thức đề cập tới.
Apple có tham vọng lớn về xe tự lái. Ảnh: Telegraph .
Tháng trước, thông tin Apple đang phát triển xe tự lái tiếp tục được Reuters đề cập, thậm chí cho biết hãng sẽ tung ra sản phẩm trong năm 2024, đi kèm công nghệ pin có dung lượng lớn và kích thước nhỏ.
Tuy vậy, các nhà phân tích tỏ ra hoài nghi về dự án xe tự lái của Apple – thiết bị mà họ gọi là “iCar”.
Richard Windsor, nhà phân tích công nghệ tại Radio Free Mobile, cho rằng xe tự lái của Apple mới dừng ở mức ý tưởng. “Apple có thể đã tạo ra một mẫu ôtô thử nghiệm, nhưng họ dường như chưa có ý định thương mại hóa chúng”, Windsor nói.
Apple thường giữ bí mật về các dự án của mình. Tuy nhiên, có những bằng chứng cho thấy công ty đã đầu tư nhiều công sức và thời gian khá dài cho dự án xe hơi.
“Chúng tôi từng có một vài đợt khảo sát. Những câu hỏi được đặt ra trong việc chế tạo một chiếc ôtô là: Chúng ta sẽ làm những cái gì, bảng điều khiển ôtô sẽ thế nào, chỗ ngồi ra sao, xe sẽ được tiếp nhiên liệu truyền thống hay dùng pin”, Tony Fadell, từng làm việc tại Apple đến năm 2010, tiết lộ với Bloomberg vào năm 2015.
Trong khi đó, theo Mickey Drexler, cựu thành viên hội đồng quản trị Apple, cho biết Steve Jobs có tham vọng rất lớn về xe tự lái. “Nếu ông ấy còn sống, ông ấy sẽ thiết kế một iCar”, Drexler nói.
Jobs qua đời năm 2011. Đến 2014, Apple dưới sự lãnh đạo của Tim Cook bắt đầu đầu tư nghiêm túc vào dự án xe hơi. Một năm sau, Wall Street Journal đưa tin về Project Titan – dự án xe tự lái bí mật của Apple. Thậm chí, một số người còn phát hiện có những chiếc xe tải lạ, trên nóc có camera và cảm biến quét, xuất hiện tại khu vực Vịnh San Francisco. Chúng được cho là của Apple.
Có giai đoạn, Apple tuyển hơn 1.000 nhân viên cho Project Titan. Năm 2016, Bloomberg đưa tin Tim Cook đã liên hệ với Magna, một nhà sản xuất ôtô hợp đồng của Canada, về việc sản xuất xe cho Apple.
Apple không chỉ tập trung vào xe điện. Theo dữ liệu công khai năm 2019, hãng đang có khoảng 70 xe không người lái thử nghiệm đã đăng ký ở California. Hầu hết trong số đó là những chiếc Lexus RX SUV được gắn hệ thống cảm biến laser Lidar do Velodyne phát triển.
Các tài liệu thu được từ Silicon Valley Business Journal cũng cho thấy, Apple đã thuê một tòa nhà gần Sunnyvale để phục vụ đội ngũ nghiên cứu sản xuất xe. Tòa nhà được đặt tên theo các vị thần Hy Lạp như Zeus, Rhea, Athena. Cách đặt tên này được đánh giá tương đồng với Project Titan. Bộ phận này cũng được cho là đã mua Drive.AI, một startup về xe tự lái, vào năm 2019.
Tuy nhiên, dự án Titan không suôn sẻ. Ban lãnh đạo của dự án đã phải “thay máu” nhiều lần. Trong đó, Steve Zadesky, người từng làm cho Ford và là trưởng dự án, rời Apple vào năm 2019.
Concept xe tự lái “iCar”. Ảnh: Aleks Aleksandrof .
Video đang HOT
Tháng 2/2019, Apple nộp một văn bản thông báo lên văn phòng bang California, trong đó cho biết sẽ có 190 nhân viên nghỉ việc. Trước đó, công ty xác nhận họ có “đội ngũ vô cùng tài năng làm việc trên các hệ thống tự động”, nhưng một số đang được luân chuyển sang các bộ phận khác.
Các thiết bị của Apple trong dự án Titan được cho là đã chạy thử nghiệm khoảng 78.605 dặm trong năm 2018. Tuy nhiên, con số đó giảm xuống chỉ còn 7.544 dặm năm 2019. Chỉ 23 trong số 70 xe có khả năng tự lái thực sự – kết quả bị đánh giá là thất bại nếu so sánh với các đối thủ.
Theo báo cáo từ cảnh sát California, một số xe không người lái của Apple đã gây ra các vụ tai nạn kỳ quặc. Sự cố gần nhất là vào năm 2019 khi xe của Apple đã tự tông vào đuôi xe phía trước dù xe đó đang đứng yên.
Philippe Houchois, nhà phân tích của Jefferies – công ty chuyên nghiên cứu về các doanh nghiệp sản xuất xe điện như Tesla, nhận định vấn đề của Apple hiện nay là phần mềm điều khiển. “Apple quan tâm đến phần mềm cho xe, nhưng mọi thứ chưa hoàn chỉnh”, Houchois nói.
Đối với mốc thời gian 2024, các nhà phân tích tin đó chưa thể là thời điểm Apple bán ra chiếc xe tự lái đầu tiên. Ming-Chi Kuo, nhà phân tích của TF Securities, cho rằng thị trường đang “quá lạc quan” về triển vọng xe hơi của Apple, nhưng mọi thứ sẽ không theo tiến độ. “Ít nhất là từ năm 2025 đến 2027, xe của Apple mới có mặt trên thị trường”, Kuo dự đoán.
CEO Tesla, Elon Musk, cũng tuyên bố những công nghệ trên xe của Apple đã được ông sử dụng cho xe của mình từ lâu. Theo Reuters , Apple đang phát triển pin cho xe hơi với tên gọi “monocell”, nhưng Musk nói công nghệ này khó có thể dùng cho ôtô điện vì mức điện áp của chúng “quá thấp”.
Giới phân tích Phố Wall dự đoán, Apple sẽ bắt đầu phát triển các thành phần cho xe tự lái, thay vì tạo một chiếc xe hoàn chỉnh vào năm 2024. “Cơ hội để Apple phát hành chiếc xe của riêng mình vào năm 2024 chỉ là từ 35 đến 40%”, Dan Ives, nhà phân tích tại Wedbush Securities, nhận xét. “Một chiếc xe tự lái sẽ mất nhiều thời gian để sản xuất hơn do vướng các vấn đề về an toàn và quy định”.
Bất chấp hoài nghi, không thể phủ nhận Apple có đủ nguồn lực để phát triển một chiếc xe tự lái và việc thương mại hóa chỉ là vấn đề thời gian. Công ty đang có hơn 200 tỷ USD tiền mặt, cũng như liên tục tuyển dụng đội ngũ kỹ sư giỏi trong lĩnh vực xe tự hành. James Carson, cựu giám đốc mảng xe tự hành của NIO và Hugh Reynolds, cựu giám đốc mô phỏng hệ thống xe tự lái của Uber, là hai trong số đó.
Tuần trước, Hyundai cũng xác nhận đang thảo luận với Apple về việc phát triển xe hơi. Công ty Hàn Quốc cho biết việc bàn bạc mới ở “giai đoạn đầu”, nhưng tiến độ có thể được đẩy nhanh trong tương lai.
Theo Windsor, rào cản chính cho tham vọng sản xuất không người lái của Apple có thể là lợi nhuận. Sản xuất ôtô sẽ không tạo ra lợi nhuận cao như iPhone, iPad. Trong khi đó, các nhà phân tích của Goldman Sachs cho rằng Apple nên triển khai mô hình dịch vụ hơn là chế tạo một chiếc xe tự lái và bán ra thị trường.
Xe tự lái có thể thay đổi Apple như thế nào
Dự án Project Titan của Apple có thể làm thay đổi chiến lược phát triển sản phẩm của hãng, cũng như ngành công nghiệp xe tự lái.
Không ai biết xe tự lái của Apple sẽ có hình dáng thế nào, nhưng tập đoàn này được cho là đang có kế hoạch xuất xưởng xe điện tự lái đầu tiên vào năm 2024.
Cũng không có nhiều chi tiết về kế hoạch của Apple, nhưng thông tin này vẫn rất quan trọng với tập đoàn cũng như ngành công nghiệp xe tự lái và có thể thay đổi cơ bản chiến lược phát triển sản phẩm trong tương lai.
Thực trạng c ông ngh ệ xe tự l ái
Quá trình phát triển xe tự lái bắt đầu từ thập niên 1970 - 1980. Tuy nhiên, tới gần đây, chúng vẫn chỉ giới hạn trong giới nghiên cứu, các phòng thí nghiệm quân sự và cuộc thi khoa học. Trong thập niên 2010, những tiến bộ trong công nghệ học sâu dẫn tới hàng loạt cải tiến về thị giác máy tính, một trong những công nghệ then chốt trong xe tự lái. Công chúng cuối cùng cũng thấy những xe hơi không cần người lái trên đường phố thực.
Minh họa xe tự lái của Apple. Ảnh: Wccftech .
Những thuật toán học sâu giúp xe cải thiện khả năng định hướng trong các môi trường phức tạp, nhưng công nghệ vẫn chưa hoàn hảo. Các mô hình học sâu chỉ có thể hoàn thiện nhờ dữ liệu huấn luyện. Nếu dữ liệu chứa mọi tình huống xe có thể gặp, nó sẽ có khả năng vận hành tốt. Nhưng hành động của AI có thể trở nên khó lường khi gặp những trường hợp hiếm khi xảy ra, như khi một xe cứu hỏa đỗ ở góc khác thường hoặc xe tải lật ngang trên đường.
Con người thường xuyên gặp những tình huống mới và bất ngờ, nhưng có thể giải quyết nhờ hiểu biết thông thường về thế giới. Con người hiểu rõ nguyên nhân và hậu quả, tương tác vật lý, mục đích và ý định, giúp tài xế đưa ra quyết định hợp lý khi gặp những tình huống chưa từng đối mặt trước đó.
Một số công ty đang ứng dụng công nghệ hỗ trợ như Lidar, thiết bị phát tia laser để tạo bản đồ 3D về môi trường quanh ôtô. Lidar có thể giúp phát hiện chướng ngại vật và người đi đường nếu hệ thống thị giác máy tính không hoạt động, nhưng vẫn có thể bất lực trước chuyển động và nhiều yếu tố môi trường, cũng như không giải quyết được vấn đề nhân quả.
Nỗ lực ph át tri ển xe tự l ái c ủa Apple
Apple bắt đầu nghiên cứu công nghệ lái tự động với Project Titan từ năm 2014. Tuy nhiên, khác với Uber và Waymo, gần như không có thông tin nào về dự án này cũng như tiến độ của Apple được tiết lộ.
Mục tiêu ban đầu của Apple dường như là phát triển một mẫu xe hơi mới hoàn toàn. Đến năm 2016, tập đoàn thay đổi trọng tâm và nhắm tới phát triển phần mềm cho xe tự lái. Đến tháng 1/2019, Apple cho nghỉ việc 200 nhân viên trong dự án, sau đó mua lại startup chuyên về xe tự lái Drive.ai vào tháng 6. Tháng 12 vừa qua, Apple giao Project Titan cho John Giannandrea, người đứng đầu bộ phận AI của hãng.
Lịch sử phát triển của Project Titan cho thấy Apple luôn duy trì mối quan tâm đến xe tự lái, nhưng chưa có dấu hiệu về một kế hoạch cụ thể nhằm xuất xưởng sản phẩm hoàn chỉnh. Điều này thay đổi với thông tin do Reuters công bố, trong đó khẳng định "Apple đã sẵn sàng cho mục tiêu chế tạo xe tự lái".
Chi ến lược ph át tri ển sản phẩm của Apple
Apple không hẳn là doanh nghiệp tiên phong, nhưng luôn biết khi nào nên nhảy vào một thị trường mới. Apple II không phải máy tính cá nhân đầu tiên, nhưng là mẫu đầu tiên thành công, được phát triển dựa trên một thập kỷ tiến bộ nhanh chóng về công nghệ xử lý và lưu trữ, cũng như sự giảm giá đều đặn trong sản xuất linh kiện máy tính.
iPod không phải máy nghe nhạc đầu tiên, nhưng ra mắt vào thời điểm hợp lý, khi sự chuyển dịch sang phương tiện truyền thông kỹ thuật số đã đạt đủ số lượng và thị trường đang chờ đón những sản phẩm tiêu dùng cao cấp.
Điều tương tự cũng diễn ra với iPhone. Sản phẩm được tung ra thị trường khi công nghệ thông tin di động và Internet đã trở nên phổ biến với Nokia và Blackberry. iPhone không có gì mới, nhưng nó là sự kết hợp mới mẻ của "iPod, điện thoại và thiết bị truy cập Internet".
Những sản phẩm khác của Apple như HomePod, Apple Music, Apple Watch cũng không phải thiết bị tiên phong, nhưng đã cách mạng hóa những nền tảng có từ trước. Trừ giao diện đồ họa người dùng, Apple chưa từng tiến vào lĩnh vực nào khi nó chưa có thị trường định sẵn.
Xe hơi của Google chạy thử trên đường. Ảnh: Reuters .
Dù vậy, ngành công nghiệp xe tự lái vẫn gặp hàng loạt sự trì hoãn từ những công ty lớn. Bất chấp tiến bộ lớn, vẫn chưa có một giải pháp thực sự tối ưu. Xe tự lái của Uber và Waymo đã tích lũy hàng triệu km, nhưng vẫn cần con người để bảo đảm an toàn. Tesla đưa ra tính năng Autopilot hoàn toàn tự động, nhưng vẫn yêu cầu lái xe cầm tay lái khi nó được kích hoạt.
Phần lớn chuyên gia nhận định sẽ có xe tự lái trên đường, nhưng còn nhiều nghi vấn như hình dạng thật sự của chúng, cách chúng chia sẻ đường với xe do con người lái, yêu cầu quản lý cũng như ý nghĩa của việc chuyển quyền sở hữu xe.
Dữ liệu đ ào t ạo cho thuật to án AI
Có một lý do thuyết phục về việc Apple gia nhập thị trường còn non trẻ và nhiều rủi ro như xe tự lái. Chúng dựa nhiều vào AI và mang tới một chiến lược phát triển hoàn toàn khác. Thuật toán học sâu được dùng trong xe tự lái đòi hỏi lượng lớn dữ liệu đào tạo được lấy từ các xe chạy trên đường. Ngoài thiết kế và biện pháp kỹ thuật hợp lý, nhà sản xuất cần một nhà máy AI phát triển trên cơ sở hạ tầng dữ liệu bền vững.
Waymo và Uber thu thập dữ liệu bằng cách chạy thử xe ở nhiều thành phố khác nhau. Tesla cũng trực tiếp tích lũy thông tin từ hàng trăm nghìn xe được bán ra thị trường.
Apple từng thử nghiệm chạy thử quy mô nhỏ trong quá khứ, nhưng thu gọn nỗ lực này vào năm 2019. Kế hoạch xuất xưởng xe tự lái cho người tiêu dùng cho thấy Apple có thể sẽ áp dụng chiến lược tương tự Tesla, điều có thể gây tranh cãi với một công ty tự hào về việc thu thập rất ít dữ liệu người dùng.
Nó cũng thể hiện rằng Apple sẽ triển khai công nghệ tự lái theo từng giai đoạn, dần phát triển và tinh chỉnh thuật toán AI nhờ quá trình thu thập dữ liệu - cũng đi ngược phương châm cung cấp sản phẩm gần như hoàn hảo ngay khi ra mắt của Apple. Tuy nhiên, điều này có thể thay đổi nếu Apple tìm ra cách ghi nhận hàng trăm triệu km dữ liệu chạy xe trước năm 2024.
Ai mua xe tự l ái c ủa Apple?
Mục tiêu của Apple có thể là một chiếc xe phục vụ cho người dùng cá nhân, thay vì hướng tới mô hình taxi để chở khách như Waymo của Alphabet. Nhưng bán trực tiếp cho khách hàng sẽ đặt ra câu hỏi về giá xe.
Xe điện với tính năng Autopilot của Tesla có giá 35.000 - 120.000 USD, nhưng xe chỉ áp dụng cách tiếp cận dựa hoàn toàn vào thị giác máy tính, cũng như thuật toán học sâu, radar mũi và nhiều loại cảm biến để di chuyển trên đường. Trong khi đó, Apple dự kiến lắp đặt Lidar trên xe tự lái.
Xe Ford gắn hàng loạt cảm biến và hệ thống hỗ trợ tự lái. Ảnh: Reuters.
Theo ước tính năm 2017, mỗi Lidar trên xe tự lái có thể có giá 8.000 - 85.000 USD/cụm và mỗi xe cần nhiều hệ thống lidar, khiến giá ôtô tăng gấp ba. Rào cản này có thể buộc Apple xem xét chiến lược triển khai sản phẩm và chuyển sang cung cấp dịch vụ gọi xe tự lái trong tương lai.
Tuy nhiên, ngành công nghiệp này đang thay đổi nhanh chóng. Đã xuất hiện những mẫu Lidar có giá 100 - 500 USD và Apple đã tự phát triển bộ quét Lidar đủ rẻ để tích hợp vào iPhone 12 và iPad Pro. Với xe tự lái, Apple có thể dùng Lidar tự chế tạo kết hợp với những nhà sản xuất khác. Xe tự lái của hãng có thể đắt hơn Tesla, nhưng giá phần cứng vào năm 2024 có thể giảm tới mức chênh lệch không còn đáng kể.
Từ bỏ quyền kiểm so át toàn di ện
Theo thông tin của Reuters , Apple đang tìm cách thuê hãng khác chế tạo xe, khác với phương châm kiểm soát toàn bộ chuỗi sản phẩm. Hãng kiểm soát phần cứng, hệ điều hành và chợ ứng dụng với điện thoại, đồng hồ, TV và máy tính do họ sản xuất.
Nhưng ngay cả khi Apple tích lũy hàng chục năm kinh nghiệm trong vận hành nhà máy sản xuất và quản lý chuỗi cung ứng phức tạp, chế tạo ôtô vẫn là một thử thách hoàn toàn khác và có thể buộc tập đoàn này hợp tác với một nhà sản xuất xe hơi.
Giải pháp thay thế là Apple mua một công ty ôtô. Với hơn 200 tỷ USD tài sản thanh khoản, họ có thể mua lại nhiều hãng chế tạo xe hơi hàng đầu như General Motors và Volkswagen, sau đó bắt đầu dây chuyền với quy mô lớn.
Tương lai với xe tự l ái c ủa Apple
Trong suốt lịch sử phát triển, Apple luôn đặt ra tấm gương về thiết kế, hiệu năng, độ bền và mức giá cao. Điều đó cũng đặt ra kỳ vọng rất lớn với hãng. Khách hàng có thể chấp nhận thất bại với một công ty khác, nhưng họ kỳ vọng Apple sẽ hoàn hảo, điều gần như không thể diễn ra với công nghệ xe tự lái hiện nay.
Đây có thể là một phần lý do Apple khá kín tiếng cho tới gần đây và chỉ rò rỉ thông tin về dự án xe tự lái qua những nguồn tin giấu tên. Nó cho phép hãng điều chỉnh kế hoạch dựa trên thay đổi của ngành công nghệ và chính Project Titan. Thị trường xe tự lái đang thay đổi rất nhanh và sản phẩm năm 2024 có thể sẽ rất khác biệt với những gì được tiết lộ.
Điều duy nhất chắc chắn là Apple đang nghiêm túc phát triển xe tự lái, sự xuất hiện của nó sẽ để lại ảnh hưởng sâu sắc với tương lai ngành vận tải và chính tập đoàn này.
Apple muốn làm chủ công nghệ AI bằng việc nghiên cứu xe tự lái Đến nay, Apple có sản xuất ôtô hay không vẫn là câu trả lời còn bỏ ngõ nhưng có thể khẳng định hãng rất quan tâm đến AI. Theo Reuters, Apple có kế hoạch ra mắt xe hơi điện sớm nhất vào năm 2024 và kế hoạch này nằm trong chuỗi câu chuyện về dự án Apple Car, kéo dài ít nhất từ...