Tesla Model 3 – xe điện hàng hiếm tại Việt Nam
Model 3 có chìa khóa dạng thẻ từ, pin lithium-ion 50 kWh, màn hình 15 inch thể hiện hình ảnh 3D của vật thể tĩnh, động quanh xe.
Bán chạy nhất thế giới phân khúc xe điện tại Mỹ lẫn quy mô toàn cầu 2020, nhưng Tesla và các sản phẩm của hãng như Model 3 chưa được biết đến nhiều tại Việt Nam. Mới đây, thêm chiếc Tesla Model 3 bản Standard được đưa về nước nhưng không bởi doanh nghiệp kinh doanh tư nhân mà phục vụ kế hoạch nghiên cứu công nghệ xe điện của trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM.
Mẫu Tesla Model 3 tại khuôn viên trường đại học SPKT TPHCM. Ảnh: Thành Nhạn
“Xe điện là xu hướng tương lai, Việt Nam cũng đang có những bước đi đầu tiên ở lĩnh vực này. Mua chiếc xe điện của Tesla, nhà trường muốn sinh viên có cơ hội tiếp cận, nghiên cứu công nghệ pin, hoạt động của động cơ điện”, Tiến sĩ Huỳnh Phước Sơn, trưởng khoa Cơ khí động lực, trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, cho biết.
Theo vị giảng viên, nhà trường đã đặt mua thêm bộ thiết bị từ một công ty của Đức, cho phép truy cập vào hệ thống phần cứng lẫn phần mềm của chiếc Tesla Model 3, phục vụ cho quá trình nghiên cứu. Dự kiến khoảng cuối tháng 4, các thiết bị này sẽ được bàn giao, hoàn thiện mô hình đào tạo, thí nghiệm xe điện, xe tự hành của nhà trường với chi phí đầu tư khoảng 19 tỷ đồng. Trước đó, trường này cũng đã mua một mẫu Renault Zoe chạy điện để nghiên cứu.
Model 3 là sản phẩm thương mại đầu tiên của Tesla, định vị chiếc sedan rẻ nhất của thương hiệu Mỹ. Giá bán 36.490 USD cho phiên bản Standard, một động cơ điện, dẫn động cầu sau.
Video đang HOT
Thẻ từ dùng để mở, khóa cửa trên Tesla Model 3.
Mẫu xe của trường đại học có la-zăng 18 inch, pin lithium-ion 50 kWh, công suất 283 mã lực, mô-men xoắn 375 Nm. Thời gian tăng tốc 0-100 km/h là 5,3 giây, phạm vi hoạt động khoảng 423 km. Sử dụng nguồn sạc tại nhà 240 V, xe mất khoảng hơn 8 giờ để sạc đầy pin. Với các trạm Supercharge của Tesla với nguồn điện 400 V, mất khoảng 50 phút để pin đầy.
Tất cả các phiên bản của Model 3 đều có hệ thống lái Autopilot bán tự động. Tuy nhiên, để có các tính năng hoàn chỉnh như tự động chuyển làn trên cao tốc, nhận diện biển báo giao thông, hỗ trợ đỗ xe vuông góc hoặc song song, lấy xe khỏi bãi đỗ, thiết lập các thông số khoảng cách, tốc độ qua màn hình ở chế độ tự lái, người mua cần chi thêm 10.000 USD. Nếu không, xe chỉ trang bị những tính năng cơ bản như điều khiển hành trình, hỗ trợ phanh khẩn cấp, cảnh báo va chạm, xác định khoảng cách nhờ hệ thống 12 cảm biến và các camera xung quanh xe. 160 m là khoảng cách xa nhất của vật thể xe phía trước được xe phát hiện.
Hệ thống quan sát 360 độ của Model 3 hiển thị hình ảnh giả lập 3D của các vật thể xung quanh. Cảnh báo va chạm đưa ra mức khoảng cách gần tính bằng cm.
Phạm vi di chuyển - yếu tố 'nhạy cảm' nhất của ôtô điện
Không giống xe xăng, xe điện sẽ tốn năng lượng hơn khi chạy cao tốc so với trong phố, và cũng giảm hiệu quả nếu trời quá lạnh, hoặc nóng.
Quãng đường đi được luôn cần được xem xét kỹ lưỡng vì trung bình những chiếc xe điện chỉ di chuyển được khoảng cách bằng một nửa so với xe động cơ truyền thống. Không những vậy, việc sạc điện cũng mất thời gian hơn rất nhiều so với đổ đầy bình nhiên liệu.
Tại Mỹ, mức tiêu thụ nhiên liệu của xe động cơ đốt trong hay mức tiêu thụ điện của xe điện được đán.h giá bởi EPA (Cục bảo vệ môi trường Mỹ), và thể hiện bằng miếng sticker dán rõ nét trên cửa kính các mẫu xe.
Đối với các xe điện đời 2020, có 33 mẫu có đán.h giá EPA (bao gồm cả trường hợp một mẫu xe có nhiều phiên bản). Phạm vi di chuyển nằm trong khoảng 177 km của Mini Cooper Electric tới 600 km của Tesla Model S Long Range.
Tesla Model S Long Range. Ảnh: Tesla
Giống như xe xăng, EPA xe điện cũng chia ra mức tiêu thụ trong thành phố và trên cao tốc. Nhưng khác với xe truyền thống, vốn luôn có mức tiêu thụ trên đường cao tốc tốt hơn so với trong thành phố, thì ở xe điện, ngoại trừ chiếc Porsche Taycan, khi di chuyển trên cao tốc, chúng lại tốn nhiều năng lượng hơn so với trong phố. Bởi vì, xe chạy phố phải phanh nhiều, nhưng điều kỳ diệu là các xe điện lại có khả năng thu hồi năng lượng khi phanh tốt hơn so với phanh trên xe truyền thống.
Một điểm khác biệt nữa của xe điện đó là phạm vi di chuyển và hiệu suất tiêu thụ không liên quan trực tiếp với nhau. Tức là, không thể lấy hiệu suất tiêu thụ nhân với dung lượng pin để ra quãng đường có thể di chuyển. Nguyên nhân là bởi luôn có sự thất thoát năng lượng trong quá trình sạc, các bộ pin chỉ có thể tiếp nhận 85-90% khả năng của chúng. Ví dụ: một xe cần 10 kWh điện/100 km, pin chứa được 50 kWh, không có nghĩa quãng đường di chuyển được sẽ là 500 km, mà sẽ ít hơn, vì pin thực thế không chứa được toàn bộ 50 kWh mà chỉ 40-45 số, chưa kể lượng điện dành cho các thiết bị khác trên xe.
Khi đo lượng điện tiêu thụ, xe chạy ở 120 km/h, vì ở đường cao tốc là nơi người dùng quan tâm nhất về quãng đường đi được. Nếu muốn di chuyển 500-1.000 km một ngày, bạn phải đi trên cao tốc. Trong đô thị, mẫu xe điện có phạm vi di chuyển kém nhất cũng vẫn đủ cung cấp thời gian lái xe hơn 7 tiếng ở tốc độ trung bình 24 km/h. Nhưng khác với xe truyền thống, như đã đề cập ở trên, xe điện tốn năng lượng chóng mặt khi chạy tốc độ cao. Dĩ nhiên, như tất cả các mẫu xe hơi, lực cản khí động học sẽ tăng lên theo bình phương tốc độ. Ngoài ra, xe điện còn bị ảnh hưởng bởi một yếu tố khác nữa, đó là chúng hầu như chỉ có hộp số một cấp, ngoại trừ Porsche Taycan hai cấp. Do vậy, khi xe di chuyển ở tốc độ cao hơn, nghĩa là môtơ điện đang quay ở tốc độ nhanh hơn nhưng lại ở điểm hiệu suất thấp hơn.
Chưa có có mẫu xe điện nào đạt được hoặc vượt qua phạm vi di chuyển mà nhà sản xuất công bố trong các thử nghiệm thực tế trên cao tốc ở tốc độ 120 km/h.
Không giống xe động cơ đốt trong truyền thống, luôn dễ dàng vượt qua các mức đán.h giá của EPA khi thử nghiệm trên đường cao tốc, cả 12 chiếc xe điện được thử nghiệm trong bài đều thể hiện dưới thông số được công bố trong cả điều kiện đường cao tốc và đường kết hợp. Chúng ta sử dụng con số kết hợp là điểm chính của sự so sánh bởi vì phạm vi di chuyển trong phố và cao tốc ở xe điện sát nhau hơn rất nhiều so với sự khác biệt rất lớn trên xe động cơ xăng/dầu.
Kết quả sát nhất mà một mẫu xe đạt được so với công bố là mẫu Audi e-tron đời 2019, đạt 306 km, hay 93% trong bài đán.h giá kết hợp. Trong khi thể hiện kém nhất là Hyundai Kona Electric, với chỉ 257 km, tương đương 62%.
Thời tiết cũng là yếu tố tác động tiêu cực lên khả năng di chuyển của xe điện. Ví dụ, chiếc Tesla Model 3 đời 2018 chỉ có thể hoàn thành được 65% bài đán.h giá phạm vi di chuyển khi nhiệt độ bên ngoài ở gần mức đóng băng. Điều này mang đến thêm một sực khác biệt cho xe điện: thời tiết lạnh tác động tiêu cực lên khả năng di chuyển của chúng. Một trong những lý do dẫn tới điều này là năng lượng tiêu hao cho hệ thống sưởi để làm ấm cabin - trang thiết bị phổ biến trên xe. Một thử nghiệm trên Model 3 cho thấy khi bật sưởi, mức tiêu hao sẽ tăng 35% và làm giảm bớt đi gần 100 km lẽ ra bạn có thêm.
Không nên sạc quá đầy ôtô điện. Ảnh: Samaa TV
Trời nóng cũng ảnh hưởng không kém. Theo một nghiên cứu của Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Mỹ (AAA), trong thời tiết 35 độ C, điều hòa bật, quãng đường đi được của xe điện giảm 17% so với khi mát mẻ không cần điều hòa. Nhìn chung, xe điện rất nhạy cảm với thời tiết.
Thêm nữa, bạn cũng nên quan tâm tới phạm vi di chuyển tối đa mà xe có thể đạt được. Với càng nhiều lần tăng tốc từ 0-100 km/h, chúng ta càng khó đạt được mức đó. Việc này cũng liên quan mật thiết tới hành động cố gắng để sạc đủ 100% pin, nhưng nó không phải quy tắc dành cho xe điện. Nếu cứ cố nhồi nhét vào pin 10-15% cuối cùng, là khi đó tốc độ sạc cũng chậm đi đáng kể, đồng thời khiến pin trở nên chai nhanh, dung lượng bị giảm xuống nhanh chóng theo thời gian. Ví dụ, Tesla khuyến nghị chỉ giới hạn sạc tới 90% dung lượng pin cho mục đích di chuyển hàng ngày. Thậm chí với các hành trình dài, các điểm dừng được quyết định nhiều hơn bởi hệ thống các trạm sạc thay vì bất cứ điều gì khác, và phương pháp giản tiện nhất là chỉ nạp pin tới khoảng 80 - 90%, khi mà tốc độ sạc còn nhanh và hiệu quả.
Tesla mất dần thị phần xe điện Ford đang "gặm" dần miếng bánh thị phần của hãng đồng hương, với mẫu crossover chạy điện Mustang Mach E. Những phân tích từ Morgan Stanley cho thấy thị phần của Tesla ở thị trường xe điện Mỹ đã giảm, còn 69% trong tháng 2, so với 81% cùng kỳ 2020. Tuy nhiên, doanh số của Tesla ở Mỹ vẫn tăng, cũng theo...