Tất cả smartphone sẽ trở thành Facebook phone?

Facebook hiện đã thống trị mạng world wide web, thế nhưng sự trỗi dậy của smartphone đang dần làm thay đổi mạng internet truyền thống. Liệu gã khổng lồ Facebook sẽ làm gì để đón đầu xu hướng này?

Tuần vừa qua, Facebook đã tổ chức một sự kiện có tên “ Mobile Developer Day” với khách mời chủ yếu là các nhà phát triển ứng dụng di động. Mục đích của sự kiện này là để truyền bá nền tảng của Facebook, vốn đã quen thuộc từ lâu. Trong buổi tọa đàm, Dough Purdy – giám đốc sản phẩm của Facebook đã nói rất nhiều về việc kết hợp mạng xã hội này với các ứng dụng di động (apps). Facebook dường như đã có tầm nhìn về tương lai của mạng internet, và họ muốn độc chiếm thị trường hoàn toàn mới này.

Trong ít nhất mười năm qua, đối với chúng ta “internet” và “web” chỉ là một. Đối với đa số mọi người, internet là thứ chỉ có thể tiếp cận qua một trình duyệt web, thế nhưng trong thực tế các trang HTML chỉ là một trong nhiều cách để sử dụng Internet. Thế giới web truyền thống này đang được thống trị bởi Facebook. Với một lượng người sử dụng đông đảo hơn một tỷ người, Facebook đang góp phần quan trọng củng cố mạng web, hơn thế nữa mạng xã hội này còn là một nguồn chủ yếu đưa lượng truy cập đến các website khác trên toàn cầu.

Bản chất của internet đang thay đổi

Bản chất của Internet và vai trò trung tâm của web đang thay đổi một cách nhanh chóng. Làn sóng của những hệ sinh thái ứng dụng di động, được dẫn đầu bởi iOS và Android, đã thu hút đáng kể các tương tác ảo ra khỏi mạng web đến với các ứng dụng.

Instagram là một minh chứng rõ ràng cho thấy Internet thay đổi như thế nào. Mặc dù thất bại trên web, công ty này nhanh chóng có 30 triệu người sử dụng ngay sau khi ra mắt ứng dụng cho iPhone. Đầu năm nay, Facebook đã mua lại Instagram trong một thương vụ tỷ đô. Vụ sáp nhập này cho thấy Facebook rất quan tâm tới việc chia sẻ hình ảnh, nhưng quan trọng hơn đây là dấu hiệu chứng tỏ sự nhận biết của Facebook trước những đổi thay mang tính cơ bản của internet. Đây có vẻ là một vụ cá cược thành công, số người sử dụng Instagram hằng ngày đang tăng lên vùn vụt và hiện đã vượt qua cả Twitter.

Instagram – minh chứng sự thay đổi của Internet.

Những công ty như Palm ( hay bây giờ là Mozilla) đã cho rằng “web là tất cả”, họ quá chú trọng tiêu chuẩn hóa công nghệ web để rồi thất bại. Google cũng đang đưa ra các sản phẩm Google OS trên nền tảng HTML5, trong khi đó khách hàng chưa sẵn sàng cho một hệ điều hành dựa toàn bộ vào HTML5 như vậy. Khi thảo luận về ứng dụng Facebook dành cho iPhone, CEO Mark Zuckerber đã đưa ra nhận xét rất nổi tiếng: Một trong những sai lầm lớn nhất của chúng tôi là đã đánh cược quá nhiều vào HTML5 thay vì phát triển các ứng dụng riêng cho smartphone.” Một dấu hiệu về sự mở rộng của Facebook: mạng xã hội của không chỉ mạng web mà còn của các ứng dụng.

Sẽ là đi quá xa nếu cho rằng Facebook sẽ không quan tâm tới HTML 5 nói riêng hay web nói chung như trước đây. Cứ mỗi ngày, có tới hơn 7000 dạng thiết bị truy cập Facebook và Facebook không thể nào phát triển ứng dụng cho tất cả 7000 thiết bị này được. Chính vì thế, web truyền thống vẫn là một nội dung chính trong chiến lược của Facebook.

Tập trung vào smartphone nghĩa là tập trung vào các ứng dụng

Nhưng trong khi web vẫn đóng một vai trò quan trọng trong chiến lược tổng thể của Facebook, công ty nhận thấy các smartphone sẽ là tương lai của họ. Chính vì thế, Facebook sẽ đặt trọng tâm vào smartphone, điều này đồng nghĩa với việc đặt các ứng dụng ở vị trí trung tâm trong chiến lược tương lai của mình. Chính vì vây, Facebook đang rất tích cực phát triển các ứng dụng dành riêng cho các hệ smartphone như Androi hay iOS cũng như xây dựng các nền tảng cho ứng dụng smartphone. Các ứng dụng giờ đã có chức năng cập nhập vào Facebook timeline, notifications; đồng thời Facebook cũng mở kho ứng dụng cho 1 tỷ thành viên của mình.

Sự chú tâm này đã đem lại thành công nhất định. Purdy cho biết tám trong mười ứng dụng iOS đắt khách nhất tận dụng Facebook theo một cách nào đó và kho ứng dụng Facebook đã đưa 180 triệu lượt truy cập vào kho ứng dụng iOS và Android. Một con số còn ấn tượng hơn nữa là 40% trong số 400 ứng dụng thành công nhất của iOS và Android có liên kết Facebook ở mức độ nhất định.

Những con số này tuy rất ấn tượng, nhưng nó là chưa đủ với tham vọng của Facebook. Chính vì thế, cuộc tọa đàm vừa qua, Facebook đã mời những nhà phát triển ứng dụng di động quan trọng đến để tìm hiểu về cách nền tảng của họ hoạt động.

“Nguyên tắc thiết kế quan trọng nhất của chúng tôi là đứng sang một bên và để nhà phát triển làm điều họ muốn”

Với mạng web, Facebook đã nâng khả năng tìm kiếm lên mức độ xã hội. Purdy tuyên bố Facebook hiện là tác nhân thu thu hút truy cập lớn nhất đến mạng web, ” nhờ vào công cụ Facebook Connect cùng các phương thức dễ dàng để chia sẻ nội dung trong và ngoài mạng lưới của Facebook. Điều này đem đến khả năng truyền bá với quy mô cực lớn, và Facebook mong muốn có thể đạt được vị trí tương tự trong mạng internet của các ứng dụng di động.

Chúng tôi muốn áp dụng các giải pháp tương tự. The chúng tôi, kho ứng dụng có vai trò rất giống các cơ chế tìm kiếm tồn tại trên web, và Facebook có thể đảm đương vai trò mà nó đã làm trên web đối với hệ sinh thái iOS và Android.

Dĩ nhiên các nhà phát triển quan tâm nhiều đến lợi ích của chính họ hơn là các mục tiêu của Facebook. Trong khi các ứng dụng có thể tận dụng hệ thống đăng nhập của Facebook- việc này đơn giản hơn hẳn so với việc xây dựng một hệ thống riêng hay sử dụng OAuth, điểm thu hút lớn nhất với các nhà phát triển là chính họ cũng sẽ lớn mạnh hơn qua sự kết hợp này. Facebook chỉ ra rằng các công cụ chia sẻ nội dung cũng sẽ hiệu quả với ứng dụng. Trong buổi hội nghị, Purdy đã nhắc đi nhắc lại ” Đưa Facebook vào, và chính bạn sẽ phát triển”.

“ Chúng tôi muốn trở thành một hạ tầng để qua đó các nhà phát triển ứng dụng và người dùng có thể tận dụng để tương tác với nhau“, Purdy nói. “ Tôn chỉ thiết kế lớn nhất của chúng tôi là đứng sang một bên và để nhà phát triển giúp người dùng chia sẻ những câu chuyện tuyệt vời“. Thật kì lạ khi một công ty tự định nghĩa mình là một “công cụ” và sẵn sang “đứng sang một bên”, nhưng Facebook không nói những điều này với các nhà phát triển chỉ để xã giao. Facebook thực sự có lợi khi các ứng dụng liên kết qua nó, từ đó cung cấp thông tin để cập nhật news feed, profile và timeline của người dùng.

Vẫn quá dễ để lạm dụng Open Graph

Ở thế giới trong mơ của Facebook, chỉ cần bạn dụng một ứng dụng trên điện thoại của mình, Timeline và mục news feed trên Facebook của bạn sẽ lập tức được cập nhật những thông tin phong phú và thú vị (có thể là giá trị) mà bạn bè bạn muốn biết. Trong thực tế, công ty muốn bồi đắp sự phát triển của các ứng dụng gắn chặt với hoạt động cá nhân của mỗi người.

Thế giới trong mơ ấy lại là một cơn ác mộng với ai coi trọng sự riêng tư. Facebook nắm bắt rất rõ mối lo ngại này và đang làm hết sức mình để tạo giải quyết sự phức tạp và rối rắm của quy trình đưa ra các permission. Tuy Facebook đã nâng cấp hệ thống của mình các năm vừa qua, nó vẫn quá phức tạp và không rõ ràng. Thêm vào đó, Facebook vẫn chưa đủ quyết liệt với việc ngăn chặn các nhà phát triển làm người sử dụng khó chịu với các cấu hình mặc định. Vụ việc giữa Spotify và Facebook đã cho thấy ứng dụng Open Graph vẫn quá dễ bị lạm dụng. Một nhà phát triển trong buổi tọa đàm đã cảnh báo các đồng nghiệp không được yêu cầu người sử dụng ” cầm đèn chạy trước ô tô” với các permission. Đúng vậy, vấn đề này chỉ có thể được giải quyết triệt để từ phía các nhà phát triển.

Đặt sang một bên những mối lo ngại ấy, điều gây tò mò nhất về chương trình nền tảng Facebook không nằm trong việc nó sẽ đem lại nhiều nội dung hơn như thế nào, mà là nó có tiềm năng thế nào trong việc “gắn” Facebook với trạng thái tiếp theo của Internet- hãy gọi nó là “Mạng Internet của ứng dụng cộng với web” một cách sâu sắc. Sâu sắc đến mức mà Facebook có thể còn hiểu biết về người sử dụng trong hệ sinh thái iOS và Android nhiều hơn cả Apple và Google. Hãy tưởng tượng một thế giới mà tất cả ứng dụng đều liên kết với Facebook bằng cách nào đó- kết hợp với những thông tin mà Facebook đã nắm được về bạn từ trước đó thì đến khả năng tìm hiểu về bạn của Google cũng bất ngờ trở nên hạn chế.

“Điện thoại là thứ mang tính xã hội nhất bạn có”

Facebook có thể làm gì với tất cả hiểu biết đó? Câu trả lời chắc chắn là để quảng cáo. Không chỉ được hỗ trợ thiết lập hệ thống đăng nhập và chia sẻ, các nhà phát triển sẽ được Facebook giúp đỡ trong việc đăng các quảng cáo. Quảng cáo sẽ có lợi (và ít gây khó chịu hơn) khi nó được nhắm đến đúng những gì bạn đang làm và không bị lạc đề. Về lý thuyết, Facebook có lợi thế hơn bất kì ai để đạt cả 2 mục tiêu trên quy mô lớn. Trong thực tế, mạng xã hội này đang từng bước hướng tới việc tận dụng sự am hiểu của mình về ứng dụng để sinh lời.

Facebook đang cố gắng để chủ động làm các nhà phát triển quen với suy nghĩ rằng các ứng dụng của họ là một phần của hệ sinh thái Facebook. Smartphone mở ra những cơ hội lớn lao trên quy mô lớn, sự tham gia không triệt để vào thị trường này là rất liều lĩnh, Purdy vì thế đã nói về vai trò trung tâm của smart phone như sau:

Điện thoại là thứ mang tính xã hội nhất mà bạn sở hữu. Tất cả bạn bè của bạn đều sử dụng nó. Mọi thứ bạn làm được mà bạn muốn chia sẻ cũng ở trên thiết bị đó. Và vì thế với Facebook, việc tham gia vào quy trình đó sẽ là tối quan trọng với chúng tôi.

Nếu smartphone đóng một vai trò trung tâm với Facebook như Purdy nói, tại sao Facebook lại không nghĩ tới việc phát triển một smartphone của riêng họ? Câu trả lời là: Nếu thành công trong việc liên kết hệ sinh thái ứng dụng qua Facebook một cách sâu sắc và rộng khắp, họ sẽ chẳng cần xây dựng điện thoại “Facebook” làm gì. Tất cả smartphone với ứng dụng sẽ trở thành một “ Facebook phone”.

Theo Genk