Tăng cường quản lý các bệnh không lây nhiễm
Theo các chuyên gia của ngành y tế, các bệnh không lây nhiễm đang trở thành nhóm bệnh có tỷ lệ t.ử v.ong cao nhất hiện nay.
Đáng nói, nhiều người không hề biết bản thân mắc bệnh nên dễ xảy ra các biến chứng nguy hiểm. Trong khi đó, các bệnh không lây nhiễm có thể phòng tránh được nếu làm tốt công tác kiểm soát, quản lý, phòng ngừa.
Theo tìm hiểu của phóng viên, số người mắc các bệnh không lây nhiễm trên địa bàn tỉnh tăng mạnh trong khoảng 10 năm trở lại đây. Trong đó, phổ biến nhất là các bệnh như: ung thư, tim mạch, huyết áp, tiểu đường, hen, hô hấp mãn tính (phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản)… Theo các chuyên gia về y tế, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do tình trạng già hóa dân số. Đặc biệt, nhiều người thường xuyên hút t.huốc l.á, uống rượu, bia, ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học, không hoạt động thể lực dẫn đến thừa cân, béo phì, chuyển hóa kém cũng là nguyên nhân gây ra các bệnh không lây nhiễm.
Bác sỹ thăm, khám cho bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường đang điều trị tại Khoa Nội – Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh
Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, bình quân mỗi tháng có khoảng 1.500 người mắc các bệnh về tiểu đường, tăng huyết áp đến khám. Chỉ tính riêng tháng 7/2024, tại bệnh viện có gần 80 bệnh nhân mắc các bệnh: tiểu đường, tăng huyết áp nhập viện điều trị.
Bác sỹ Đỗ Quang Hiếu, Phụ trách Khoa Nội – Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Tính riêng bệnh tiểu đường, mỗi tháng, khoa tiếp nhận từ gần 50 bệnh nhân điều trị. Đa số các bệnh nhân đều từ 45 t.uổi trở lên. Do không được tầm soát bệnh thường xuyên, không phát hiện bệnh từ sớm nên nhiều bệnh nhân đến viện điều trị đã có những biến chứng nặng như: suy thận, suy tim, tổn thương võng mạc, hoại tử ngón chân, bàn chân… Để kiểm soát tốt bệnh tiểu đường cần duy trì thói quen ăn uống, hoạt động thể chất lành mạnh mỗi ngày; người bệnh cần tái khám thường xuyên ít nhất 4 lần/năm, dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sỹ; không hút t.huốc l.á làm tăng nguy cơ mắc nhiều biến chứng nguy hiểm…
Thực tế này cho thấy, các bệnh không lây nhiễm không chỉ là nguyên nhân hàng đầu gây t.ử v.ong mà còn mang lại gánh nặng cho chính người bệnh, gia đình người bệnh và cả xã hội.
Bà Vũ Kim Hương (82 t.uổi), thị trấn Na Sầm, huyện Văn Lãng mắc bệnh tiểu đường đang điều trị tại Khoa Nội – Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Tôi bị mắc bệnh tiểu đường nhiều năm nay. Bản thân ăn uống, sinh hoạt hằng ngày gặp nhiều khó khăn, gây ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt của cả gia đình. Tôi cần người thân chăm sóc, đưa đi thăm khám, điều trị thường xuyên tại các cơ sở y tế. Do đó, tốn nhiều chi phí trong chăm sóc, điều trị bệnh.
Video đang HOT
Để từng bước quản lý, điều trị hiệu quả các bệnh không lây nhiễm, ngành y tế của tỉnh đã và đang thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ, triển khai sâu rộng trong cộng đồng như: chỉ đạo các bệnh viện tuyến tỉnh, trung tâm y tế các huyện tổ chức khám sàng lọc phát hiện các bệnh không lây nhiễm từ sớm; phối hợp tuyên truyền, nâng cao sức khỏe tại cộng đồng (gồm phòng chống tác hại t.huốc l.á, rượu, bia; thực hiện dinh dưỡng hợp lý, tăng cường hoạt động thể lực; phòng chống tăng huyết áp, tim mạch, ung thư, tiểu đường, phổi tắc nghẽn mãn tính…). Qua đó, nhằm chăm sóc và giúp người dân có nhiều kiến thức để tự phòng bệnh, phòng xảy ra biến chứng và hạn chế thấp nhất các trường hợp t.ử v.ong do các bệnh không lây nhiễm.
Trong 8 tháng đầu năm 2024, các bệnh viện tuyến tỉnh, trung tâm y tế các huyện đã phối hợp tổ chức được trên 20 lớp tập huấn, truyền thông, tuyên truyền các kiến thức nâng cao năng lực về hoạt động phòng, chống các bệnh không lây nhiễm, tuyên truyền tác hại của t.huốc l.á, rượu, bia cho gần 20.000 lượt người, gồm đội ngũ y, bác sỹ, cán bộ các trạm y tế và người dân trên địa bàn tỉnh.
Cùng đó, hiện nay, toàn tỉnh đã có gần 190 xã, phường, thị trấn thực hiện quản lý bệnh tăng huyết áp, đạt gần 94%; gần 160 xã, phường, thị trấn thực hiện quản lý bệnh tiểu đường, đạt trên 78% số xã, phường, thị trấn. Đến nay, các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh đang quản lý trên 22.000 bệnh nhân tăng huyết áp và gần 5.500 bệnh nhân tiểu đường. Qua đây, góp phần chăm sóc sức khỏe, điều trị bệnh cho bệnh nhân được thuận tiện ngay từ y tế cơ sở đến các bệnh viện tuyến tỉnh.
Với mục tiêu khống chế tốc độ gia tăng, tiến tới làm giảm tỷ lệ người mắc các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh, thời gian tới, ngành y tế tiếp tục củng cố, tăng cường năng lực hệ thống y tế tuyến cơ sở; đẩy mạnh việc quản lý, điều trị các bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính, chăm sóc dài hạn tại y tế cơ sở; tăng cường hiệu quả hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm theo hướng toàn diện, lồng ghép, dựa vào cộng đồng và huy động sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể. Đồng thời, tăng cường năng lực hệ thống dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị, quản lý các bệnh không lây nhiễm từ tỉnh đến xã, phường để cung cấp các dịch vụ toàn diện, chuyên sâu và kỹ thuật cao trong chẩn đoán, điều trị bệnh nhân mắc bệnh không lây nhiễm.
Thừa cân, béo phì ở trẻ: nhiều hệ quả nghiêm trọng
Tại Việt Nam, tình trạng thừa cân, béo phì tăng lên nhanh chóng ở t.rẻ e.m. Tỷ lệ trẻ (5-19 t.uổi) bị thừa cân, béo phì đã tăng hơn gấp đôi sau 10 năm.
Thừa cân, béo phì dẫn tới nhiều hệ quả nghiêm trọng, ảnh hưởng về tâm lý, nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm.
Nhiều nguyên nhân gây thừa cân, béo phì
Báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội cho thấy, theo kết quả đ.ánh giá tình trạng dinh dưỡng của t.rẻ e.m lứa t.uổi học đường giai đoạn 2017-2021 tại 90 trường ở các khối lớp 5, 9, 12 trong giai đoạn 5 năm từ 2017-2021 (mỗi năm khoảng 7.300 học sinh), học sinh tiểu học có tỷ lệ thừa cân, béo phì cao nhất với 37,8%; trong khi tỷ lệ này ở học sinh THCS là 16,8% và học sinh THPT là 11,3%.
Đáng nói là tỷ lệ thừa cân, béo phì gia tăng nhanh theo các năm và ở khu vực nội thành cao hơn ngoại thành. Cụ thể, một số trường tiểu học khu vực nội thành có tỷ lệ thừa cân, béo phì lên tới 55,7%.
"Trẻ bị thừa cân, béo phì dễ chịu ảnh hưởng về tâm lý, cùng với đó là nguy cơ mắc phải các bệnh như: đái tháo đường, tim mạch, trầm cảm, ung thư..." - PGS.TS Nguyễn Thị Kiều Anh - Phó Giám đốc CDC Hà Nội cảnh báo.
Liên quan đến vấn đề này, PGS.TS Bùi Thị Nhung - Trưởng khoa Dinh dưỡng học đường và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, tỷ lệ thừa cân, béo phì của trẻ từ 5 đến 19 t.uổi ở Việt Nam tăng gấp đôi trong 10 năm qua, từ 8,5% năm 2010 lên 19% năm 2020. Thừa cân, béo phì dẫn tới nhiều hệ quả nghiêm trọng. Xét nghiệm 500 trẻ béo phì thì có 35-50% trẻ bị rối loạn mỡ m.áu. Mặt khác, đái tháo đường không còn là bệnh của riêng người lớn mà đang dần trẻ hóa.
Còn theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, thừa cân béo phì là do sự mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu hao.
Việc ít vận động thể lực và thời gian tĩnh tại nhiều lại có đóng góp đáng kể vào tình trạng gia tăng thừa cân béo phì ở lứa t.uổi học đường. Tại Việt Nam, có khoảng 86,3% thanh thiếu niên Việt Nam ở độ t.uổi từ 11 đến 17 thiếu hoạt động thể chất.
Tỷ lệ thừa cân, béo phì gia tăng nhanh theo các năm và ở khu vực nội thành cao hơn ngoại thành.
Theo các chuyên gia, thừa cân béo phì là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh không lây nhiễm. Hơn 70% số ca t.ử v.ong liên quan đến bệnh không lây nhiễm. Thừa cân, béo phì và các bệnh không lây nhiễm là vấ́n đề sức khỏe đáng quan tâm và đang có xu hướng tăng tại Việt Nam.
Có nhiều nguyên nhân gây ra các bệnh không lây nhiễm, từ tác nhân sinh học, môi trường và các yếu tố đến từ việc sử dụng t.huốc l.á, chế độ sinh hoạt ít vận động thể chất và dinh dưỡng không cân bằng.
Các bệnh không lây nhiễm phổ biến đang gây ra gánh nặng sức khỏe tiêu biểu như tăng huyết áp với 26,2%; tim mạch 20,5%; ung thư chiếm 13,3%; bệnh hô hấp mạn tính là 4%; đái tháo đường là 3,9%...
Chế độ dinh dưỡng thiếu hợp lý có liên quan đến việc gia tăng các bệnh mãn tính liên quan đến dinh dưỡng như béo phì, đái tháo đường, cao huyết áp, các bệnh tim mạch và ung thư.
Người dân Việt Nam có xu hướng gia tăng tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều giá trị dinh dưỡng và chất béo gồm thực phẩm chế biến đóng gói sẵn, thức ăn nhanh, thực phẩm ở cửa hàng tiện lợi, thực phẩm đường phố giàu năng lượng và chất béo...
Can thiệp phòng, chống thừa cân, béo phì
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Kiều Anh, nhóm t.uổi tiểu học là giai đoạn quan trọng của quá trình tăng trưởng. Nếu can thiệp phòng, chống thừa cân, béo phì ở giai đoạn này sẽ đạt hiệu quả cao.
Do đó, Hà Nội tiếp tục triển khai mô hình can thiệp phòng, chống thừa cân, béo phì ở học sinh tại một số trường tiểu học của Hà Nội.
Mục tiêu của mô hình này nhằm nâng cao nhận thức, hành vi về dinh dưỡng hợp lý của phụ huynh, học sinh và nhà trường trong phòng, chống thừa cân, béo phì, chủ động phòng ngừa các bệnh mạn tính không lây lúc trưởng thành.
Trước mắt, mô hình này sẽ được thực hiện tại trường một số trường như: Tiểu học La Thành, quận Đống Đa; Tiểu học Nguyễn Du, quận Hoàn Kiếm; Tiểu học Lê Lợi, quận Hà Đông...
"Xây dựng mô hình điểm các bữa ăn học đường đảm bảo chất lượng, phù hợp với điều kiện, kinh tế địa phương, kết hợp với các hoạt động thể chất. Mong rằng, trong tương lai, mỗi một trường học, một công ty thực phẩm, một tỉnh, thành... đều có ít nhất 1 cử nhân về dinh dưỡng làm việc" - PGS.TS Bùi Thị Nhung nêu rõ.
Để phòng chống bệnh không lây nhiễm nói chung, trong đó có thừa cân, béo phì, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm cho rằng, đẩy mạnh giáo dục và truyền thông về dinh dưỡng hợp lý, khuyến khích các hoạt động và phong trào luyện tập thể dục, thể thao cho cộng đồng, nhất là đối tượng t.rẻ e.m và thanh thiếu niên để duy trì lối sống lành mạnh...
Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến nghị, cơ quan quản lý thị trường và ATTP cần giám sát và quản lý việc thực hiện dán nhãn dinh dưỡng một cách chặt chẽ. Các loại thực phẩm đều phải có nhãn dinh dưỡng với các nội dung theo quy định mới được lưu hành trên thị trường. Cùng đó cần có cơ chế quản lý chặt chẽ và giới hạn các loại thực phẩm, đồ uống đường phố hiện đang không đảm bảo về dinh dưỡng và vệ sinh, ATTP.
Lợi ích của việc uống nước gừng nghệ vào buổi sáng Bắt đầu một ngày mới bằng một ly nước gừng nghệ có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Cả nghệ và gừng tươi đều chứa chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng tự nhiên giúp chữa lành một số bệnh và các vấn đề sức khỏe thông thường... 1. Lợi ích của nước gừng nghệ 1.1 Đặc tính chống...