Tại sao RAM trống nhiều lại là một sự lãng phí?

Có một thực tế rằng nhiều người dùng máy tính thường tỏ ra lo lắng sau khi họ phát hiện ra rằng chiếc máy của mình đang dùng tới khá nhiều bộ nhớ RAM.

Nỗi lo này càng lớn ở các HĐH hiện đại hơn. Một ví dụ cụ thể, sau khi cài đặt Windows XP trên máy tính, bạn sẽ thấy hệ điều hành này chỉ sử dụng vài trăm MB bộ nhớ khi hệ thống nhàn rỗi. Cài đặt Windows 7 trên máy tính tương tự và bạn có thể sẽ thấy Windows 7 sử dụng tới một vài gigabyte bộ nhớ cũng ở tình trạng nhàn rỗi. Điều này khiến nhiều người nghĩ rằng Windows XP là một hệ điều hành nhẹ và ngốn ít tài nguyên hệ thống, còn Windows 7 là hệ điều hành cồng kềnh, lãng phí nhiều bộ nhớ.

Và mặc dù việc HĐH sử dụng nhiều RAM chưa gây ra bất kỳ ảnh hưởng nào tới hiệu năng của máy, nhưng nhiều người vẫn cố gắng tìm cách để giảm thiểu lượng RAM mà hệ thống sử dụng, với tâm lý rằng nó sẽ giúp cho máy ổn định hơn, hay sẽ giúp cho máy tiêu tốn ít điện năng hơn. Tuy nhiên, suy nghĩ này có đúng hay không?

HĐH sử dụng RAM như thế nào?

Như chúng ta đã biết, bộ nhớ RAM là tài nguyên làm việc chính của máy tính. Về tính chất vật lý thì bộ nhớ máy tính là một tập hợp các chip nhớ. Đây là nguồn tài nguyên quan trọng vì nó quyết định số lượng và kích cỡ chương trình có thể được chạy vào cùng một thời điểm cũng như lượng dữ liệu có thể được xử lý ngay tức thời.

Các hệ điều hành như Windows, Linux, Android sử dụng rất nhiều bộ nhớ RAM như một file cache để tăng tốc độ làm việc mà cụ thể là chúng dùng RAM làm bộ nhớ cache cho các tập tin mà bạn thường xuyên truy cập (trong Windows, tính năng này được biết đến như SuperFetch, được giới thiệu trong Windows Vista). SuperFetch phát huy được những điểm mạnh trong công nghệ ưu tiên vào/ra, các ứng dụng được đánh mức ưu tiên cao hoặc thấp, cải thiện một cách đáng kể hiệu suất cho các ứng dụng có mức ưu tiên cao.

Trình duyệt và các phần mềm khác dùng RAM ra sao?

Các trình duyệt và ứng dụng phần mềm cũng đều sử dụng bộ nhớ đệm riêng. Ví dụ, nếu bạn nhận thấy một trình duyệt web như Mozilla Firefox sử dụng một lượng lớn bộ nhớ RAM, điều đó không có nghĩa là trình duyệt này nặng nề, cồng kềnh. Nếu bạn có rất nhiều bộ nhớ RAM trong máy tính, Firefox sẽ dùng tới nhiều RAM của máy hơn để tăng tốc độ duyệt web cho bạn. Firefox sẽ đặt bộ nhớ đệm các trang web bạn đã truy cập vào bộ nhớ RAM, giúp trình duyệt có thể giảm bớt thời gian tải trang web. Kết quả là bạn có thể Back hoặc Forward nhanh hơn nhiều. Bên cạnh đó, Firefox còn có thể tự động xác định kích thước bộ nhớ cache lý tưởng dựa trên số lượng RAM trong máy tính của bạn. Hầu hết các phần mềm hiện nay cũng có cơ chế tương tự. Những chương trình sử dụng bộ nhớ RAM lớn ở mức cho phép có thể giúp chúng vận hành tốt hơn.

Tại sao RAM trống nhiều là sự lãng phí?

Có những trường hợp một thiết bị có mức độ sử dụng RAM cao không phải luôn luôn là một điều tốt. Vai trò của RAM trong quá trình chạy là lưu các thông tin hiện hành để hệ thống truy cập và sử dụng nên không thể phủ nhận nó quyết định một phần tốc độ của máy vi tính. Thiếu RAM, hệ thống sẽ chạy rất ì ạch do phải lưu, xóa thông tin liên tục.

Tuy nhiên, nếu bạn có nhiều RAM trống và nhận thấy HĐH sử dụng rất nhiều RAM, như trường hợp Windows 7, hoặc Firefox làm ngốn RAM, thì cũng không nên lấy đó làm lo lắng để rồi tìm cách giải phóng bộ nhớ này. Bởi điều này có thể sẽ khiến cho hiệu năng của các ứng dụng bạn thường xuyên truy cập bị giảm xuống. Web duyệt lâu hơn, ứng dụng mở cũng lâu hơn…trong khi nó không làm hiệu năng tổng thể tăng lên.

Đối với bộ nhớ RAM, số lượng RAM chỉ cần đúng vừa đủ so với nhu cầu của hệ thống đã là tốt nhất, tăng dung lượng thêm hoàn toàn không có hiệu quả. Hãy tưởng tượng RAM tương tư như kho chứa hàng. Bạn cần nó “chứa” 1 GB thì việc RAM bạn là 1 GB hay là 1000 GB hoàn toàn không khác nhau (vì nó chỉ sử dụng hết 1 GB). Giải phóng RAM hay tăng dung lượng RAM chỉ làm tăng tốc độ hệ thống khi mà bạn cần 2 GB RAM trong khi hệ thống chỉ có 1 GB.

Bên cạnh đó, RAM luôn tiêu thụ cùng một lượng điện năng như nhau vào mọi thời điểm, bất kể nó trống hay đầy. Chẳng hạn hệ điều hành Android được thiết kế để chứa nhiều tác vụ trong RAM cùng một lúc, bởi việc đó cho phép máy chạy nhanh hơn. RAM còn trống ít nhưng máy chạy nhanh và ổn định thì tốt hơn rất nhiều so với RAM trống nhiều nhưng không tận dụng được để máy chạy thiếu ổn định. Thực tế thì Android rất ít khi để RAM trống quá nhiều, nó sẽ cố gắng lấp đầy bằng các tiến trình khác giúp cho máy hoạt động nhanh và phản hồi tốt hơn.

Bộ nhớ cache Mỗi phiên bản Windows có khả năng nhận RAM khác nhau phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Thông thường, một hệ điều hành 32 bit sẽ chỉ nhận tối đa 4 GB RAM (còn phụ thuộc vào mainboard và phiên bản của Windows). Dưới đây là khả năng nhận RAM của một số phiên bản Windows mà bạn cần lưu tâm. – Windows XP (all versions) 4 GB RAM – Windows Server 2003 (and SP1), 4 GB RAM – Windows 7 Starter 2GB RAM – Windows 7, các phiên bản khác: 4GB RAM (x86-32bits) – Windows 7, x64-64bits: 8 GB (bản Basic), 16 GB (Bản Home Premium) – Windows Vista, Starter 1GB RAM – Windows Vista, các phiên bản khác: 4GB RAM (x86-32bits) – Windows Vista, x64-64bits: 8GB (Bản Home Basic), 16GB (Home Premium)

Theo GenK